واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: گشت ارشاد؛ نقد یا نفی - غلامرضا محمدنسل* گشت تأمین امنیت اخلاقی که گشت ارشاد نامیده می شود، یکی از فعالیت های پلیس است که وظیفه تذکر، ارشاد و برخورد با بدحجابی و اعمال خلاف عفت و اخلاق عمومی در ملأعام را بر عهده دارد. برخلاف گشت های تخصصی دیگر پلیس (مثل گشت آگاهی یا راهنمایی رانندگی) که درخصوص ضرورت وجود و تقویت آنها در بین همه اقشار جامعه اعم از مردم و مسوولان اتفاق نظر وجود دارد، در خصوص گشت ارشاد با اختلاف نظرچندگانگی سلایق مواجه هستیم.
در مجموع می توانیم نظرات موجود در خصوص گشت ارشاد را به سه گروه موافق، مخالف و خنثی تقسیم کنیم. هر یک از این سه گروه نیز در درون خود به شعباتی دیگر تقسیم می شوند.
گروه نخست از مخالفان گشت ارشاد کسانی هستند که مخالف با الزامی بودن حجاب بوده و آن را امری شخصی می دانند و معتقدند که هر کس باید بتواند براساس میل باطنی خود حجاب یا بی حجابی را انتخاب کند و پلیس هم نباید در این حوزه دخالتی داشته باشد.
گروه دوم از مخالفان گشت ارشاد کسانی هستند که حجاب را واجب می دانند اما در عین حال معتقدند که دولت و پلیس باید از دخالت در مسأله حجاب خودداری و برخورد با این ناهنجاری را به جامعه مدنی واگذار کنند.
گروه سوم از مخالفان گشت ارشاد عده ای هستند که معتقدند حجاب یک مقوله فرهنگی است و باید با اقدامات فرهنگی در جامعه جا بیفتد و با تدابیر انتظامی و بگیر و ببند، حجاب و عفاف مردم درست نمی شود. این افراد معتقدند که دخالت پلیس در این حوزه موجب عناد و لجاجت برخی از شهروندان شده و تأثیر عکس خواهد داشت.
اما موافقان گشت ارشاد نیز به چند دسته قابل تقسیم هستند. گروه نخست کسانی هستند که طرفدار پروپا قرص گشت ارشاد بوده و تقویت و توسعه این گشت را حلّال مشکل حجاب و عفاف در جامعه می دانند. به عبارت دیگر، این افراد گشت ارشاد را شرط لازم و کافی برای رعایت حجاب و عفاف می دانند.
گروه دوم از موافقان اشخاصی هستند که وجود گشت ارشاد را برای تثبیت حجاب و عفاف در جامعه لازم اما ناکافی می دانند. این گروه از شهروندان و کارشناسان معتقدند که گشت ارشاد برای رعایت ظاهر حجاب لازم است اما توانایی نهادینه کردن اعتقاد به حجاب در جامعه را ندارد. مسوولیت بخش اخیر با نهادهای فرهنگی و مدنی است که باید در کنار پلیس به وظایف خطیر فرهنگ سازی خود عمل کنند
گروه سوم از موافقان کسانی هستند که نقدهایی را در مورد نحوه کار و عملکرد گشت ارشاد وارد می کنند و معتقدند که باید با برطرف کردن نقاط ضعف و افزایش نقاط قوت گشت ارشاد آن را به جزیی سودمند از امنیت اخلاقی تبدیل کرد.
در خصوص گروه خنثی که نوعاً برخورد سیاسی و جناحی با مقوله حجاب و عفاف دارند نوعی دوگانگی یا ریا در برخورد و موضع گیری شان مشاهده می شود. این گروه در مقاطعی با گشت ارشاد موافقت و در برهه هایی هم مخالفت می کنند و بیشتر تابع جو روز هستند و همیشه هم جهت با موج شنا می کنند.
صرف نظر از تنوع دیدگاه های موجود، باید به چند واقعیت اشاره کرد. نخست این که: تثبیت حجاب و عفاف در جامعه وظیفه پلیس نیست و باید نهادهای مختلف فرهنگی و جامعه نسبت به این امر اقدام کنند. دوم این که: کار فرهنگی هم به تنهایی کافی نیست زیرا حتی در هنجارهای کاملاً جاافتاده در جامعه (مثل حرمت نفس و مال افراد) باز هم گروهی هنجارشکن وجود دارند که دست تعدی به جان یا مال یا نوامیس دیگران دراز می کنند و با کار فرهنگی قابل رفع نیستند بلکه باید با قوه قهریه با آنان برخورد کرد.
در خصوص حجاب و عفاف نیز به همین منوال است و گروهی عالمانه و عامدانه تلاش بر نقض هنجارهای عرفی حجاب و عفاف در جامعه را دارند. این افراد کسانی هستند که کار فرهنگی در مورد آنان مؤثر واقع نشده است. حکم عقل این است که در خصوص این افراد فاز برخورد انتظامی آغاز شود. سوم این که: برخورد انتظامی با این مقوله فرهنگی باید در حد ضرورت و به عنوان آخرین راه چاره باشد و نباید بیش از اندازه بر آن تکیه کرد.
*جرم شناس و استاد دانشگاه
منبع: روزنامه ایران 23/02/1394
23/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]