واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: چابهار نماد فرصت سوزی - علی اصغرافتاده * تهران - ایرنا- بسیاری معتقدند که شاید چابهار را خزانی نرسد چراکه چابهار در چهار راه انرژی جهان و به قول کارشناسان مرکز پرگار موقعیت جغرافیایی و در کانون شاهراه های شمال و جنوب و غرب به شرق عالم است ، اما ظاهرا باد خزان به چابهار در حال وزیدن و نزدیک شدن است.
چابهاری که به نوعی مرکز و نگین کریدورهای بین المللی از دهه 90 به بعد شناخته شده است ، به دلیل فرصت سوزی های فراوان برغم همه تاکیدات مسوولان عالی رتبه و تا حدودی شوهای رسانه ای و تبلیغاتی، هنوز که هنوز است چون طفلی ناقص از رانت قوانین معافیاتی در حال ارتزاق است.
گرچه متولیان و برنامه ریزان سعی کردند با آینده نگری در سال های پس از پایان جنگ، طرح های کلانی چون توسعه محور شرق و راه اندازی منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار را به مرحله اجرا درآورند، اما نبود فهم و درک مشترک از این منطقه استراتژیک باعث شد بعد از نخستین سال های آغاز برنامه ریزی و اجرای این طرح ها که در زمان خود بسیار موفق و تاثیرگذار بودند ، این منطقه اولویت خود را از دست بدهد و تقریبا هیچکدام از زیرساخت های پیش بینی شده همچون راه آهن ، فرودگاه ؛ جاده های ترانزیتی ، توسعه بنادر و طرح های تولیدی و کلانی در طی دو دهه گذشته مورد عنایت جدی قرار نگیرد.
از این روی مشاهده می کنیم منطقه آزاد چابهار نیز برغم اینکه ظاهرا توانسته است به حیات سازمانی خود ادامه دهد بعد از 21 سال از تاسیس، هنوز از داشتن زیرساخت های مناسب سرمایه گذاری و صنایع کلان تولیدی و نهایتا ایجاد درآمدزایی موثر بی بهره است و چه بسا اگر فقط چندین ماه امتیازات رانتی آن برداشته شود، این سازمان اقتصادی نمی تواند پاسخگوی هزینه های جاری و دستمزد کارکنانش باشد.
البته وضع دیگر بخش ها به مراتب بدتر از این سازمان اقتصادی است و تقریبا خزان و دوره مرگ سیستمی آن ها در آمار و عملکردها کاملا عیان است.
**** چرا خزان چابهار
در دنیای امروز و رشد تحولات اقتصادی و تجاری و بویژه رشد تصاعدی فناوری های نوین باعث شده است بشر تقریبا هیچگونه محدودیتی را برای رسیدن به مقاصد خود نداشته باشد و چه بسا موقعیت های راهبردی و استراتژیکی که بنا به شرایط خاص جغرافیایی محصور در اختیار برخی از کشورها از جمله ایران قرار گرفته است، نمی تواند برای همیشه دست برتر منطقه ای باشد و چه بسا فرصت سوزی و عدم تحرک لازم، باعث شود بازیگران اقتصادی جهانی بدنبال خلق موقعیت های جدید باشند و این مزیت ها را بلا استفاده کنند.
چین و هند به عنوان دو قدرت نوظهور و بلامنازع اقتصادی جهان در کنار آمریکا و کشورهای اروپایی از مدت ها قبل رقابت آینده خود را در تسلط بر چهار راه انرژی جهان یعنی محدوده جغرافیایی خلبج فارس آغاز کرده اند و هر کدام راهبرد خاص خود را برگزیده اند.
اروپایی ها سعی کرده اند از موقعیت نسبی بندرهای عمان، چین از بندرهای پاکستان ، هند از بندرهای ایران و آمریکا به عنوان رقیب اصلی همه، با تسلط نسبی بر حاکمیت کشورهای منطقه و اعمال مدیریت های فرامنطقه ای و جهانی استفاده کنند و در این مسیر طبق معمول سال های اخیر چین به دلیل نگرانی ناشی از توقف رشد 8 درصدی با ایجاد مفاهمه ای راهبردی با پاکستان حلقه محاصره خود را بر چهارراه انرژی و تجارت جهانی با سفر رییس جمهوری خود به پاکستان و اعلام سرمایه گذاری 46میلیاردی دلاری در پاکستان و بویژه در منطقه گوادر در حال تکمیل کردن است.
هندی ها در روزهای اخیر به تکاپوی جدی برای حضور عملیاتی در چابهار ایران افتاده اند و مدام در حال رایزنی برای شروع سرمایه گذاری در چابهار هستند ، اقدامی که در طی دو دهه اخیر تنها با شوهای تبلیغاتی خاص هندی همراه بوده است اما اقدام چین باعث شده که هندی ها نیز از خواب دیرهنگام بیدار شوند و دنبال چاره کار برای حضور در ایران باشند.
هندی ها بدرستی متوجه شده اند که ادامه غفلت آنان برای عدم حضور در چابهار به معنای از دست دادن تنها شاهراه ارتباطی آنها با منابع انرژی منطقه و بویژه منابع معدنی کشور افغانستان و همچنین کشورهای هدف آسیای میانه است.
از سوی دیگر افغان ها نیز به عنوان همسایه مشترک ایران و پاکستان با توجه به وابستگی شدیدشان به تبادلات اقتصادی به پاکستان برغم همه ناملایمات متوجه شده اند که بایستی مرزهای خود را به روی ایران و هند برای حضور فعال تر و ایجاد کریدورهای اقتصادی هرچه زودتر باز کنند وگرنه پاکستان به کمک چین تسلط کامل خود را بر این کشور حاکم خواهد کرد.
امروز چابهار در ایران ، گوادر پاکستان در 70 کیلومتری آن ، بندرهای عمان در حدود 120 کیلومتری به عنوان سرپل و نزدیک ترین نقاط به کریدورهای بین المللی شمال به جنوب و غرب به شرق عالم، به مرکز جنگ فرصت های تجاری دهه آینده قدرت های اقتصادی جهانی تبدیل شده است و غفلت از عدم توجه به این تحولات ، خسارت های جبران ناپذیری برای ایران در پی خواهد داشت.
از دست رفتن فرصت های راهبردی ایران در چابهار و سواحل مکران و واگذار کردن منطقه به رقیبان نوظهور اقتصادی جهان همچون چین ، هند ، اروپایی متحد و آمریکا را شاید بتوان به نوعی به تسلیم شدن در جنگ خاموشی تشبیه کرد که نسل های آینده را در سرزمینی سوخته و فاقد هر مزیت جغرافیایی بویژه با توجه به بحران بی آبی در مرکز کشور و دنیای امروز به بردگان بی اختیار قدرتهای منطقه تبدیل کند.
خزان چابهار و سواحل مکران و نهایتا آینده کشور را باید جدی گرفت و متناسب با شرایط پیش رو، بایستی این منطقه را به خط مقدم جبهه اقتصادی کشور تبدیل کرد و سیاست هایی در حد استانداردهای بین المللی پی ریزی و اجرا کرد.
*مسوول نمایندگی ایرنا در چابهار
21/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]