واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: بحران یمن؛ نظریه بازی ها و راه حل میانه تهران - ایرنا - روزنامه اعتماد نوشت: به نظر می رسد عربستان سعودی مسیر بی بازگشتی را طی کرده است، همزمان سیاست منطقه ای خود را تغییر داده و ساختار سیاسی داخلی خود را نیز متناسب با آن شکل داده است.
در ادامه این مطلب که روز چهارشنبه در روزنامه اعتماد منتشر شد، می خوانید: شاید هم برعکس بوده، آنان در پی تغییر سیاست داخلی و خارج کردن ساختار سیاسی حکومت خود از شیوه گذشته بوده اند و این کار را با یک تغییر سیاسی منطقه ای عمق بخشیده و تثبیت کرده اند.
هرچند تقارن این دو موضوع نیز خالی از احتمال نیست. هرچه هست سیاست داخلی عربستان با سیاست خارجی آن گره خورده و بعید است که بدون یک شکست جدی از مسیر خود بازگردد و در صورتی که به سوی شکست برود، همه هزینه های لازم را برای جلوگیری از شکست انجام خواهد داد.
در واقع سیاست داخلی و خارجی سعودی ها حالت صفر و یک پیدا کرده و از منظر نظریه بازی ها مصداق نوع خاصی از جوجه مرغی شناخته می شود که عقب نشینی از آن پرهزینه است.
از این رو بعید نیست که عربستان برای بهبود و حفظ وضعیت خود در یمن حاضر و هزینه های کلانی را متحمل شود.
ولی دلایل این تغییرات چیست؟ در سیاست داخلی یک بن بستی از سال ها پیش مشهود بود، فقط کسی نمی دانست این بن بست کی و چگونه خود را بروز می دهد.
مشکل اینجا بود که پس از فوت عبدالعزیز، ده ها پسر از او ماندند، که از زنان متعدد و از قبایل گوناگون بودند، و با توجه به ساختار قبیله ای عربستان، هرکدام می خواستند قبیله خود را غالب کنند.
ولی تا چندی پیش این امر تا حدودی مسالمت آمیز انجام می شد و پادشاهان عربستان یکی از پسران عبدالعزیز بودند و ولیعهد نیز یکی دیگر از پسران بود، ولی روشن بود که این فرآیند به سرعت در جایی به پایان خواهد رسید، زیرا فرزند دیگری باقی نمی ماند که بخواهد ولیعهد یا شاه شود.
اکنون و پیش از رسیدن به این نقطه این اتفاق افتاد و ولیعهد پیشین که یکی دیگر از پسران عبدالعزیز بود برکنار و یکی از نوه های عبدالعزیز ولیعهد شد و طبیعی است این فرآیند منجر به حذف بسیاری از نواده های دیگر عبدالعزیز خواهد شد.
به ویژه آنکه ولیعهد بعدی نیز برای نخستین بار پسر بسیار جوان پادشاه است و تکلیف خاندان پادشاهی آل سعود به کلی و یکسره تعیین شده است و این چیزی نیست که بدون مخالفت و بدون هزینه انجام شود.
و اما در عرصه سیاست خارجی نیز تضعیف و حتی از دور خارج شدن کشورهای عراق و مصر و سوریه و تاحدی خروج ایالات متحده از منطقه، به علاوه افزایش شدید قدرت مالی سعودی ها و دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، موجب شده است که عربستان از نقش به نسبت محافظه کارانه و دست دوم پیشین خود در منطقه خارج شود و در پی ایفای یک نقش فعال و تهاجمی باشد و این کار را از ضعیف ترین حلقه کش های منطقه یعنی یمن آغاز کرده است.
بنابراین راهی که عربستان پیش گرفته، بازگشت از آن بسیار پرهزینه خواهد بود و حتی ممکن است خلأ قدرت محوری در منطقه عربی را بیش از پیش تشدید کند و ایالات متحده و هم پیمانان غربی آن نیز چنین خلأیی را نپذیرند.
از این رو شکست مطلق برای عربستان بسیار سنگین و غیرقابل تحمل خواهد بود و چه بسا ممکن است آثار آن داخل عربستان را نیز دربرگیرد.
در مقابل پیروزی عربستان نیز تبعات خاص خود را دارد. ضمن اینکه پیروزی در یمن بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود زیرا در آنجا با مردمی مسلح مواجه هستند که بخش قابل توجهی از جمعیت و قبایل یمن را تشکیل می دهند.
همچنین برخی کشورهای عربی همسو با سعودی ها مثل مصر نیز علاقه مند به پیروزی قاطع عربستان در یمن نیستند، ضمن اینکه بمباران های غیر انسانی سعودی ها به یمن واکنش های منفی جامعه جهانی و حتی سازمان ملل را به همراه داشته است، به این دلایل می توان پیش بینی کرد که هم کشورهای منطقه و هم غربی ها از شکل گیری یک وضعیت بینابین که نه شکست کامل و نه پیروزی کامل برای عربستان باشد استقبال خواهند کرد، مشروط بر اینکه این امکان از سوی طرف مقابل عربستان نیز فراهم شود.
نقطه بهینه این ماجرا را می توان در مذاکرات تعیین کرد، ولی اصل ماجرا را نمی توان نادیده گرفت. وضعیت دو طرف به گونه ای نیست که بتوانند پیروزی کامل بر یکدیگر به دست آورند. این وضع برای مخالفان عربستان نیز فرصت مناسبی است زیرا راه میانه موجب می شود که عربستان به اجبار به مسائل داخلی خود بپردازد و معلوم نیست در این زمینه موفقیتی به دست آورد.
بنابر این باید کوشید سیاستی را در پیش گرفت که به جدایی بیشتر همپیمانان عربستان از سیاست های این کشور در یمن منجر شود.
منبع: روزنامه اعتماد
اول ** 1346
16/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 491]