واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تهران ، نا ايمن در برابر زلزله نويسنده: نرگس محمدي ايران ازجمله كشورهايي است كه 90 درصد خاك آن روي نوار زلزله واقع شده و كلانشهر تهران نيز از اين خطر بزرگ كه همواره ايرانيان را تهديد ميكند، مصون نيست.هر ساله كه مانور و آمادهباشي درخصوص زلزله در شهر تهران برگزار ميشود، دلهره و نگراني مردم از وقوع زلزله در تهران نيز شروع شده و اين بار نيز تهرانيها باز دچار كابوس زلزله و بيخانماني پس از بازديد رئيسجمهور از مجتمع اردوگاهي اسكان اضطراري بشارت در غرب تهران شدهاند. شهروندان در اين دو سه روز اخير پچپچكنان و زمزمهكنان با يكديگر درباره وقوع زلزله در تهران و اينكه چه اتفاقي پس از زلزله پيشرويشان قرار ميگيرد، با يكديگر در صفهاي مختلف اتوبوس، تاكسي، نان و... صحبت ميكنند. اينكه تهران و تهراني در آيندهاي نهچندان دور زلزلهاي را تجربه خواهند كرد، دور از ذهن نيست و اين موضوع در چند سال اخير بهويژه پس از وقوع زلزله بم نيز همواره مورد تاييد و هشدار كارشناسان زلزله و عمران نيز بوده است اما اين هشدارها تنها در زمان برپايي مانورهاي مختلف يا برگزاري همايشهاي مرتبط با زلزله مورد توجه بوده و در باقي روزهاي سال چندان توجهي به اين واقعيت بزرگ و هراسناك نميشود. اين واقعيت زماني تبديل به يقين ميشود كه تاريخ تهران نشان ميدهد هر 158 سال يكبار در تهران زلزلهاي رخ ميدهد؛ اين در حالي است كه از زمان وقوع آخرين زلزله در تهران 172 سال ميگذرد و 14 سال تاخير در وقوع زلزله هراس، نگراني و ترس كارشناسان زلزله و عمران را دوچندان ميكند.زلزله خيزي تهران و گسل هاي آنتهران از كوهپايههاي جنوبي البرز آغاز ميشود و تا دشت ري امتداد پيدا ميكند. گسلهاي اصلي تهران كه احتمال وقوع زلزله در آن بسيار زياد است شامل گسل مشا - فشم، گسل شمال تهران، گسل نياوران، گسل تلو پايين، گسل محموديه، گسل شيان و كوثر، گسل شمال ري، گسل جنوب ري، گسل كهريزك، گسل گرمسار، گسل پيشوا، گسل پارچين هستند و البته گسلهاي فرعي زيادي در سطح شهر تهران وجود دارد مانند نارمك، شادآباد، داووديه، عباسآباد، باغفيض و... . با توجه به تعداد بسيار زياد گسلها در سطح تهران و سوابق تاريخي فعاليت اين گسلها، به اين نكته كه روزي نهچندان دور تهران با زلزله عظيم مواجه خواهد شد پي ميبريم. در سوابق تاريخي شهر تهران زلزلههاي بزرگي مانند 1/7 ريشتري ري در سال 855 ميلادي، 7/7 ريشتري طالقان در سال 958 ميلادي، 2/7 ريشتري سال 1711 ميلادي در كرج و بسياري ديگر زلزلههاي بالاي هفت ريشتر در تاريخ شهر تهران ثبت شده است.تهران ، ناايمن در برابر زلزلهنگاهي به ساختمان و برجهاي سر به فلك كشيده در شمال و جنوب تهران ترس و كابوس شهروندان و كارشناسان را از وقوع زلزله در تهران دوچندان ميكند، چراكه به اعتقاد بسياري از كارشناسان عمران و سازه بسياري از ساختمانهاي تهران مقاوم در برابر زلزله نبوده و اصول لرزهنگاري را در هنگام ساخت رعايت نميكنند.محسن زبردست مهندس عمران ازجمله اين كارشناسان است و نگراني خود را در برابر وقوع زلزله اينگونه بيان ميكند: «ساختمانهايي كه تا قبل از سال 1373 و 74 ساخته شده بودند هيچكدام مقاوم در برابر زلزله نيستند اما از زمان تدوين آييننامه 2800 اندك ساختمانهايي ساخته شدند كه در برابر زلزلههايي البته با ريشترهاي پايين مقاوم هستند.»او با انتقاد از عدم اجراي آييننامه 2800 توضيح ميدهد: «اين آييننامه پس از زلزله بم و براي بار سوم ويرايش شد و قابليت اجرايي پيدا كرد اما متاسفانه ساختمانها براساس اين آييننامه تنها تا روي نقشه مقاوم بوده و بسازوبفروشها با عدم اجراي قوانين اين آييننامه خطر بزرگي را متوجه شهروندان تهراني كردهاند.» اين كارشناس عمران يادآور ميشود: «مسوولان ساختمانسازي با رعايت كردن اندك جزئياتي همچون جوشدادن حرفهاي اسكلتهاي فلزي، استفاده از بتونهاي كارخانهاي و مصالح مرغوب ميتوانند شهري ايمن را براي شهروندان بسازند، اما هيچكدام از اين موارد در اغلب ساختمانهاي تازهساز شهر تهران رعايت نميشود.»همچنين مهرداد حقوردي كارشناس سازه نيز با بيان اينكه سازههاي به كار برده شده در ساختمانها مناسب و مقاوم در برابر زلزله نيستند، ميگويد: «آييننامه 2800 تدوين شده تا تمام ساختمان تازهساز مقاوم در برابر زلزله باشند اما دريغ از اندك اجراي آن. اگر مديريت شهري بتواند دست بسازوبفروشها را در شهر تهران كوتاه كرده و ساختمانسازي را در اختيار مهندسان و شهرسازان قرار دهد قطعا مشكلات پس از زلزله در تهران بسيار كمتر از آنچه اكنون پيشبيني ميكنيم خواهد شد.»او درباره اينكه آيا در تهران به زودي زلزله خواهد آمد، ميگويد: «وقوع زلزله در تهران حتمي است اما زمان آن را هيچكس نميتواند پيشبيني كند. آنچه اكنون مسوولان را نگران كرده تعويق و طولانيشدن وقوع زلزله در تهران است. هرچقدر دوره بازگشت زلزله در تهران بيشتر باشد قطعا زلزله با شدت بيشتري شهر را تخريب خواهد كرد.هماكنون 14 سال از برگشت آخرين زلزله در تهران ميگذرد و طولانيشدن اين زمان به هيچ عنوان بهنفع شهروندان تهراني نيست.تحقق ضريب ايمني مستلزم مشاركت جمعي استرئيس پژوهشگاه بينالمللي زلزلهشناسي نيز چندي پيش تدوين و تحقق «ضريب ايمني در برابر زلزله» را در كشور ضروري عنوان كرد و ميگويد: «رسيدن به چنين ضريب ايمني مستلزم مشاركت همه دستگاهها، مردم و طراحي برمبناي عملكرد است.»عباسعلي تسنيمي با اشاره به لزوم توجه همه اقشار جامعه به موضوع زلزله، آن را مقولهاي فراگير دانسته و ميگويد: موضوع زلزله، يك موضوع تخصصي صرف و ساده نيست، بلكه طيف وسيعي از مجموعه علوم و تخصصها در حوزههاي مختلف را شامل ميشود كه بايد تكتك آنها بررسي شود تا به سطح ايمني مطلوب در حوزه زلزله برسيم. اين كارشناس زلزله ضمن تاكيد بر اهميت و ضرورت رعايت «ضريب ايمني در برابر زلزله» در كشور توضيح ميدهد: بيش از دو سال از طرح ايده ضريب ايمني در برابر زلزله به پيشنهاد اينجانب ميگذرد كه تاكنون بهصورت بخشي رعايت شده، اين در حالي است كه هدف از طرح اين ايده دعوت گسترده از عام و تدوين يك برنامه كلان براي كشور است تا ضريب ايمني محقق شود.خسارت هاي جبران ناپذير ناشي از زلزله در تهرانهماكنون 13 ميليون و 700 هزار نفر در استان تهران هستند كه از اين جمعيت قريب به هشت ميليون نفر در شهر تهران سكونت دارند و اگر حادثهاي رخ دهد، خسارتبار خواهد بود.ابعاد شهري و سازهها و بافت فرسوده و تركيب ساختار جمعيتي شهر تهران نشان ميدهد كار امداد و نجات در اين شهر بسيار بزرگ است. ريزش ساختمانهاي مسكوني، تجاري، اداري- قطع و خرابي لولههاي آب و گاز، قطع شبكه برق، خرابي و مسدود شدن راهها، وجود بافت فرسوده در مركز شهر و بسته شدن مسيرهاي امدادرساني تنها نمونهاي از اين فجايع است. به گفته زبردست كارشناس عمران با توجه به اينكه مديريت شهري برخلاف ساير كشورها مديريتي يكپارچه نيست، اين مشكلات در زمان اجرا دوچندان شده و علاوهبر اينها بايد مشكلات نيروي انساني و اينكه بسياري از كارشناسان زلزله و امداد و نجات و... خود در همان زمان آسيب ديدهاند را نيز مورد توجه ويژه قرار داد و از هماكنون بايد به فكر تكميل كادر انساني در بروز چنين بحراني بود.او اقدامات لازم براي كاهش خسارات ناشي از زلزله را شامل سه فاز عملياتي اقدامات قبل از وقوع، حين وقوع و پس از وقوع عنوان كرده و ميگويد: «موثرترين و كارآمدترين بخش، سرمايهگذاري روي فاز اول و اقدامات پيشگيرانه است. بيشتر كشورهاي توسعهيافته و موفق مانند ژاپن كه در كاهش خسارات ناشي از زلزله به موفقيتهاي چشمگيري دست يافتهاند، فاز پيشگيرانه را مدنظر داشتهاند؛ و اين وظيفه مراكز علمي، دانشگاهي و پژوهشگاهي است كه اين نكته را به اطلاع مسوولان و برنامهريزان برسانند.»اين كارشناس عمران خاطرنشان ميكند: «توسعه آتي شهر، المانهاي شهري موجود و ارتقاي آگاهي همگاني، همراهي مردم و مسوولان سه عنصر اصلي موجود در برنامه كاهش خطرپذيري لرزهاي شهر تهران است.تعيين كاربري مناسب زمين براي شهر و لحاظ كردن الزامات كاهش خطر لرزهاي در طرحهاي توسعه شهري، ساماندهي توليد، توزيع و مصرف مصالح و فرآوردهها، بسترسازي، ترويج و الزام با استفاده از نيروي كار ماهر در فرآيند ساختوساز، ارتقاي فناوري ساخت، ترويج و گسترش ساختوساز صنعتي، ارتقاي مديريت ساخت در پروژههاي ساختماني، عمراني و توسعهاي، ساماندهي نظام كنترل ساختوساز در مراحل طراحي، اجرا و بهرهبرداري و نيز تدوين ضوابط و ترويج بيمه ساختمانها در برابر وقوع زلزله ازجمله مواردي است كه در اين طرح براي توسعه آتي شهر بايد متصور شد.به هر جهت آنچه كه بايد بدان توجه كرد آن است كه حادثه خبر نميكند و گرچه زمان وقوع زلزله مشخص نيست اما همه مسوولان و كارشناسان متفقالقول بر اين امر هستند كه تهران در معرض زلزله قرار دارد و شرايط طبيعي نشان ميدهد كه بروز زلزله در تهران قطعي است. بنابر اين لازم است كلانشهر تهران همواره در حالتي آمادهباش قرار گيرد تا بتوان گامهاي اساسي را براي مقابله با اين بحران برداشت.براي اين كار نيز لازم است از يكسو مسوولان ساير دستگاهها در سالي كه به گفته مقام معظم رهبري سال همت مضاعف و كار مضاعف است تلاش خود را به موضوع امداد و نجات در تهران اختصاص داده و از سوي ديگر موضوعاتي همچون آموزش دورهاي به شهروندان، برخورداري از لوازم امدادي، مقاومسازي سازهها بيشازپيش احساس ميشود.نظر ژاپني ها درباره ی زلزله تهرانمهر: احتمال وقوع زلزله در تهران حتمي است و آنچه نگرانيها را بيش از پيش ميكند، بزرگ شدن شهر، گسترش حاشيهنشيني، ساختوساز روي گسلها و افزايش بيش از حد جمعيت در آن است.بهرام عكاشه رئيس دانشكده علوم پايه دانشگاه آزاد اسلامي وقوع زلزله در پايتخت را حتمي دانست و با تشريح تحقيقي كه ژاپنيها درباره زلزله احتمالي تهران انجام دادهاند، گفت: «براي كاهش فجايع زلزله خروج مردم از پايتخت كافي نيست بلكه بايد تمركز را از پايتخت برداريم.»وي با اشاره به سخنان رئيسجمهور در زمينه وقوع زلزله خاطرنشان كرد: «اين مساله سالها است كه اعلام ميشود ولي اين بار اين واقعيت از سوي مقام ارشد كشور عنوان شده است.»وي انتقال جمعيت پايتخت به ساير شهرها را راهحل مناسب براي كاهش فجايع زلزله ندانست و گفت: «نميشود مردم را مجبور كرد كه در پايتخت زندگي نكنند. اين حق مردم است كه در هر جا كه مايل باشند سكني گزينند ولي از سوي ديگر در پايتخت با معضل حاشيهنشيني روبهرو هستيم كه لازم است تا با اتخاذ تدابيري اين مشكل برطرف شود.»اين محقق گفت: «گروهي از محققان ژاپني پروژهاي در زمينه گسلهاي تهران و احتمال وقوع زلزله در آن اجرا كردهاند. اين پروژه پنج سال به طول انجاميد و در نهايت گزارشي را ارائه كردند. اين گزارش حاكي از آن است كه در صورت بروز زلزله در پايتخت فجايع و بحرانهاي زيادي گريبانگير كشور خواهد شد.»
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 388]