تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1850134114
ثلاثی مزید (قسمت اول)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ثلاثی مزید (قسمت اول)
اهداف درس:- آشنایی با فعل ثلاثی مزید و انواع باب های آن- بررسی معانی باب افعال، تفعیل، مفاعله و ویژگی های آن ها- آشنایی با صرف افعال معلوم و مجهول و امر در باب های مذکور آنچه در این طرح قصد داریم بدان بپردازیم، فعل ثلاثی مزید است؛ در عربی فعل به چند دسته تقسیم می شود که ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید از جمله ی این تقسیمات هستند، ثلاثی به معنای سه حرفی است، مجرد نیز به معنای تنهاست یعنی فعلی که صیغه ی ماضی آن تنها از سه حرف تشکیل شده است. در مقابل آن ثلاثی مزید می باشد که صیغه ماضی آن بیش از سه حرف دارد امّا حروف اصلی آن تنها سه حرف است و بقیه حروف، زائد می باشند.مصادر فعل های مجرد وزن های معینی ندارند بلکه سماعی هستند یعنی ما مصادر فعل ها ثلاثی مجرد را بنابر آنچه از اعراب شنیده ایم می آموزیم.اما مصادر فعل های ثلاثی مزید قیاسی هستند یعنی وزن مشخصی دارند که اکنون به برسی هریک از آن ها و معانی شان می پردازیم.آنچه در کتاب های دبیرستان آموخته ایم ابواب ثلاثی مزید 8 باب هستند امّا در اصل این ابواب 10 تا هستند که هریک در معانی متفاوت و با تعداد حروف مختلف می باشند.اولین باب آن ها، باب «إفعال» است: که ماضی، مضارع و مصدر آن مطابق با وزن زیر می باشد:أَفعَلَ یُفعِلُ إِفعالیعنی سه حرف اصلی را در قالب این وزن برده و فعلی جدید با معنایی متفاوت می سازیم مانند:حسن: أحسن/ یُحسِنُ/ إِحسانکرم: أکرم/ یُکرِمُ/ إکرامو امّا معنای باب إفعال:غالباً این باب به منظور متعدی کردن فعل لازم کردن فعل لازم به کار می رود که اصطلاحاً بدان تعدیه گفته می شود یعنی چنانچه بخواهیم فعل لازمی را تبدیل به یک فعل متعدی کنیم آن را به باب «إفعال» می بریم مانند:حسن: نیکو شد ظهر: آشکار شد طَهُرَ: پاک شدأحسن: نیکی کرد أظهر: آشکار کرد أطهر: پاک کرد تمرین: افعالی که به باب «إفعال» رفته اند را در میان افعال زیر ببینید:کسر- إعلام- یُلعِنُ- إکتسب- أشرف- ساعد- مجاهدة- إستخرج- أذهبآنچه گفتیم ماضی و مضارع معلوم این باب بود و امّا ماضی و مضارع مجهول این فعل بدین شکل ساخته می شود:ماضی مجهول: اُکرِمَ/ اُکرِما/ اُکرِموا/...مضارع مجهول: یُکرَمُ / یُکرَمانِ / یُکرَمونَ /...پس مجهول این باب بر وزن : «اُفعِلَ- یُفعَلُ» می باشد.از افعالی که به این باب می روند نیز می توان امر ساخت:لِیُکرِم لِتُکرِم أَکرِم إَکرمی لِأکرِملِیُکرِما لِتُکرِما أَکرِما أَکرِما لِنُکرِم لِیُکرِمو لِیُکرِمنَ أَکرِمو أَکرِمنَ نکته: یک استثنا در امر حاضر این باب وجود دارد و آن این است که همزه ای که در ابتدای فعل برای سهولت در تلفظ افزوده می شود، مفتوح است و این امر مختص به همین باب است.باب بعدی، باب «تفعیل» است: صَرَفَ: صَرَّفَ / یُصَرِّفُ / تصریفپس وزن ماضی، مضارع و مصدر این باب چنین است: «فَعَّلَ، یُفَعِّلُ، تفعیل».نمونه های دیگری از افعال که به این باب رفته اند:صَدَّق / یُصَدِّقُ / تصدیقمَدَّدَ / یُمَدِّدُ / تمدیدو امّا معنای این باب:باب تفعیل نیز همچون باب «إفعال» به منظور متعدی کردن فعل لازم یا به تعبیر دیگر برای تعدیه به کار می رود.فرح: خوشحال شد صَدَقَ: راست گفتفَرَّحَ: خوشحال کرد صَدَّقَ: تصدیق کردو امّا مجهول این باب:فُعِّلَ یُفَعَّلُماضی مجهول: صُرِّفَ / صُرِّفا / صُرِّفوا /...مضارع مجهول: یُصَرَّفُ / یُصَرَّفانِ / یُصَرَّفونَ /...تا انتها به همین شکل «فعل» صرف می شود.طریقه ساختن فعل امر از افعالی که بدین باب می روند:لِیُصَرِّف لِتُصَرِّف صَرِّف صَرِّفی لِأُصَرِّفلِیُصَرِّفا لِتُصَرِّفا صَرِّفا صَرِّفا لِنُصَرِّفلِیُصَرِّفوا لِیُصَرِّفنَ نکته: امر حاضر این باب نیازی به افزون همزه در ابتدای آن ندارد زیرا اولین حرف آن متحرک است. سومین باب، باب «مفاعلة» است:فاعَلَ / یُفاعِلُ / مُفاعَلَة جاهَدَ / یجاهِدُ / مجاهَدَة تمرین: افعالی به باب إفعال / تفعیل / مفاعله می باشند را در میان افعال زیر ببینید:ضارَبَ- یُدافعُ- جهد- ترکیز- انتخب- إشتهد- یحوّل- أسکن. معنای باب «مفاعلة»:باب « مفاعلة» معنای مشارکت متقابل دو شخص یا دو چیز در یک فعل را می رساند مانند: ضارب سعیدُ علیّاً: سعید و علی یک دیگر را زدند.صرف ماضی و مضارع معلوم این فعل کار مشکلی نیست قاعده خاصی نیز ندارد، اکنون به امر این فعل و مجهول آن می پردازیم.امر باب مفاعلة:لِیُضارِب لِتُضارب ضارب ضاربی لِأَضاربلِیُضاربا لِتُضاربا ضاربا ضاربا لِنُضاربلِیُضاربو لِیُضاربنَ ضاربو ضارِبنَنکته: همان گونه که مشاهده کردید، امر حاضر این باب نیز همچون باب «تفعیل» نیاز به همزه در ابتدای آن ندارد زیرا حرف اول آن متحرک است.مجهول باب مفاعلة:ماضی مجهول: ضورِبَ / ضوربا / ضوربوا /...مضارع مجهول: یُضارَبَ- بر وزن یُفاعَل «مفتوح العین»- / یُضارَبان / یضارَبونَ /...نکته: برای ساخت ماضی مجهول از این فعل، چون حرف اول آن مضموم می شود و تلفظ آن با «الف»، بعد آن سازگار نیست لذا حرف دوم- الف- مطابق با حرکت ضمه تغییر می کند تا تلفظ آن راحت تر شود و بنابراین قاعده «فاعَلَ» تبدیل به «فوعِلَ» می شود.نکته: گاهی مصدر این باب بر وزن «فِعال» می آید: «مجاهدة» یا «جهاد».آنچه قابل توجه است این است که فعل ماضی این سه باب تنها یک حرف زائد دارد: «أفعَلَ»، «فعَّل» و «فاعل».تمرین: انواع افعال معتل را در آیات و جملات زیر ببینید:- و قد أرسلنا نوحاً و إبراهیم. (باب افعال)- و لقد خلقناکم ثمّ صوّرناکم ثم قلنا للملأكة اسجدوا الآدم. (باب تفعیل)- کذلک یُوحی ذلیک و إلی الذین من قبلک. (باب افعال)- و أرسلناه إلی مائة ألف أویزیدون. (باب افعال)- و من یخرج من بیته مهاجراً إلی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع أجره علی الله. (اسم فاعل از باب مفاعلة)- المؤمن یُجزی بالحسنات حتی مثقال الذّرة. (مضارع مجهول باب افعال) مطالب مرتبط:معتل قسمت دوممعتل قسمت اولمفعول معهمفعول لهافعال مدح و ذماسم تفضیلافعال مقاربهافعل تعجب مرکزیادگیری سایت تبیان - تهیه: فاطمه شیرزادهتنظیم: سمیرا بادامستانی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8076]
-
گوناگون
پربازدیدترینها