محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1847278279
براهین وجود خدا (6)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: برهان اخلاقیبراهین وجود خدا (6)
یکی از براهین وجود خداوند "برهان اخلاقی" (Moral Argument) است. هر چند توسل به مقوله اخلاق برای اثبات خداوند در بسیاری از فیلسوفان گذشته دیده می شود 1 ولی کانت نخستین کسی است که با توجه به مبانی منطقی و فلسفی خود بطور نظام مند از این برهان برای اثبات وجود خداوند سود جست. ایمانوئل كانت عقل آدمی را به عقل نظری و عملی تفكیك كرد. او در حوزه عقل نظری، عقل را از اثبات وجود خدا ناتوان دانست 2 و برای اثبات وجود خداوند از «روش عقل عملی و اخلاقی» استفاده کرد. او در کتاب "نقد عقل محض" در وجود خدا شک می کند و در کتاب "نقد عقل عملی" وجود خدا را قبول کرده و در کتاب "نقادی حکم" به اثبات وجود خداوند می پردازد. به نظر کانت، عقل عملی بر عقل نظری تقدم دارد چرا که عقل هر چند نتواند برخی امور را ثابت کند ولی ناچار است آنها را تصدیق کند. دلیل این تصدیق به نظر کانت حفظ حیات اخلاقی انسان هاست. برای اینکه انسانها از حیات اخلاقی برخوردار باشند باید برخی از اصول اخلاقی را بصورت اصل موضوع بپذیرند، هر چند که با عقل نظری خود نتوانند آنها را اثبات کنند. چنین واقعیاتی را کانت "تکلیف" می نامد.3 به نظر او، ما ملزم هستیم که به "تکلیف" عمل کنیم هر چند که در این کار سود و یا منفعتی نصیب ما نشود. عملی که بر مبنای "تکلیف" انجام شود "فعل اخلاقی" نام می گیرد و دیگر اعمال حتی اگر دارای منافع زیادی هم باشند "فعل اخلاقی" نخواهند بود. "فعل اخلاقی" سرچشمه "سعادت" است و لازمه آن اعتقاد به وجود خداوند است. ما اخلاقاً موظفیم که در جهت نیل به "سعادت" تلاش کنیم. اما خالق این "سعادت" کیست؟ انسان نمی تواند "سعادت" را ایجاد كند، و باید برای آن خالقی را فرض کرد که چنین موجودی همان خداست. به عبارت دیگر، از آنجا که در این زندگی بیدادگریهای فراوان ملاحظه می شود، به ویژه در حق کسانی که سزاوار و شایسته ترند، از این رو باید به خدایی اعتقاد داشت که سرانجام عدل و داد را برقرار کند، و در غیر این صورت شکافی ابدی در سازمان اخلاقی عالم به وجود خواهد آمد. به بیان دقیق تر، از آنجا که ما در درون خود احساس تکلیف می کنیم که به سوی سعادت و فضیلت گام برداریم، و از سویی در این دنیا لزوماً سعادت و فضیلت بر هم منطبق نمی شوند (یعنی همیشه آدم فضیلت مند به سعادت نمی رسد) لذا رسیدن به سعادت را در ورای دنیای دیگر جست و این منوط به تصور خداست. کانت در این باره می گوید: علت سعادت، فضیلت است و سعادت عبارت است از هماهنگی بین طبیعت و اراده و میل انسان و به تعبیری حالت موجود عاقلی است در جهان که در سراسر وجودش همه چیز مطابق میل و اراد? او صورت می گیرد. اما انسان نه خالق طبیعت است، نه قادر به نظم بخشی طبیعت تا جهان را با اراده و میل خود هماهنگ کند تا بتواند سعادت متناسب با فضیلت را مهیا سازد. بنابراین ما باید علتی را برای کل طبیعت که متمایز از طبیعت و دربردارند? اساس و علت هماهنگی دقیق بین فضیلت و سعادت است فرض کنیم که خداست. 4"فعل اخلاقی" سرچشمه "سعادت" است و لازمه آن اعتقاد به وجود خداوند است. ما اخلاقاً موظفیم که در جهت نیل به "سعادت" تلاش کنیم. اما خالق این "سعادت" کیست؟ انسان نمی¬تواند "سعادت" را ایجاد كند، و باید برای آن خالقی را فرض کرد که چنین موجودی همان خداستدر برهان اخلاقی از حکم اخلاقی به عنوان "امر" به "آمر" آن استدلال می شود. هم? ما در درون خودمان به قوانین اخلاقی(امر) اعتراف می کنیم. مثلا می دانیم "باید راست گفت" یا "نباید دروغ گفت" و ... . چنی اوامری نیاز به آمر دارند. این آمر نمی تواند یک انسان باشد چرا که ما انسان ها امروز به حکمی گردن می نهیم و فردا به حکمی دیگر. به عبارت دیگر، اوامر ما اوامری متغیر هستند در حالی که این اوامر ثابت و مطلق هستند. پس باید خدایی باشد که به آن اوامر مطلق حکم کند. منبع و منشاء، مرجعیت و اقتدار قوانین اخلاقی باید خارج از اراد? انسانی باشد. هیچ "قانون اخلاقی" وجود ندارد که بدون ارجاع و اسناد به خداوند تامّ و تمام باشد. هر قانونی نیاز به مقنّن و شارع دارد و "قانون اخلاقی" نیاز به "قانونگذار الهی" دارد. بنابراین اذعان به وجود قانون اخلاقی مستلزم اعتقاد به خداوند است. بنابر برهان اخلاقی، وجود مبانی مشترک اخلاقی در میان ملل مختلف را نمیتوان بدون وجود خداوند توجیه و تبیین کرد. در فرهنگ ها و دوره های تاریخی گوناگون، هماهنگی ها و مشترکات بسیاری وجود دارد. بسیاری از اختلافهای ظاهری در این باره را می توان به تفاوت در عقیده و سلیقه نسبت داد؛ از اینرو به نظر می رسد که اختلاف ها اساسی نباشد. این مقدار هماهنگی¬های مورد توجه فقط با فرض وجود خداوند که قوانین خود را بر قلب آدمیان نگاشته است، تبیین می شود. 5حضرت آیت الله جوادی آملی ذیل "برهان فطرت" می گوید: "... از آنجا که محبت به کمال مطلق در انسان وجود دارد، محبوب که کمال مطلق است، باید وجود داشته باشد."6 در اینجا قصد ندارم به برهان فطرت از دیدگاه ایشان بپردازم و تنها به این نکته اشاره می کنم که ساختار این استدلال همان استدلال اخلاقی کانت است زیرا از این که ما طالب کمال هستیم نتیجه می گیرند که متعلق چنین کمالی باید در خارج وجود داشته باشد. البته میان آنها تفاوت های جدی هم وجود دارد که در این نوشته کوتاه جای اشاره به آنها نیست. بهرام علیزاده - گروه دین و اندیشه تبیانبرای مطالعه بیشتر: ادواردز، پل، براهین اثبات وجود خدا در فلسفه غرب، ترجمه علیرضا جمالی نسب، محمد محمدرضایی(قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1371 ش)پیلین، دیوید، مبانی فلسفه دین، گروه مترجمان، ویراسته سید محمود موسوی، قم، بوستان کتاب، 1383 .ژیلسون، اتین، مبانی فلسفه مسیحیت، ترجمه محمد محمدرضایی، سیدمحمد موسوی، قم، قم، بوستان کتاب، 1375 ش. محمد رضایی، محمد، جستارهایی در کلام جدید، تهران، انتشارات سمت، دانشگاه قم، 1381 ش. عبدالله جوادی آملی، تبیین براهین اثبات خدا (قم، اسراء، 1375)پی نوشت ها:1- برای نمونه، افلاطون در کتاب قوانین می¬گوید اعتقاد به خداوند از شرایط ضروری اخلاقی بودن است. نک : مجموعه آثار افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفی، کتاب قوانین. 2- کانت در کتاب "نقد عقل محض" که آن را در سال 1781 میلادی منتشر کرد، مدعی شد که مسائل ماوراءالطبیعه قابل برهان عقلی نیست. در سال 1785 میلادی کتاب "بنیادهای مابعدالطبیعه اخلاق" و در سال 1788 میلادی کتاب "نقد عقل عملی" را منتشر ساخت. در این کتاب¬ها او سعی می¬کند مابعدالطبیعه را بر اخلاق مبتنی کند و نه برعکس. 3- ژیلسون، اتین، مبانی فلسفه مسیحیت، ترجمه محمد محمدرضایی، سید محمد موسوی، قم، قم، بوستان کتاب، 1375ش. صص 217- 216 4- Kant, Emanuel, “The Critique of Practical Reason, T.K. Abbott (Trans), in Great Books of the Western World, Vol, 42. R.M, Hutchins (ed), Chicago, Encyclopedia Britannica Inc. 1952, P 3385- خدا در فلسفه، (از دائر?¬المعارف انگلیسی پل ادواردز)، ترجمه بهاء¬الدین خرمشاهی، ص 99-98 6- جوادی آملی، عبدالله، تبیین براهین اثبات وجود خدا، قم، مرکز نشر اسراء،1375ش، ص 282.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 540]
-
گوناگون
پربازدیدترینها