واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: اكسير شادي در مدرسه
عمومي- تهمينه يزدانپناهساماني:
دانشآموزان مهمترين ركن نظام آموزش و پرورش هر كشوري محسوب ميشوند.
عواملي كه ميتواند اين سرمايه ملي را براي رشد بهينه و كيفي آماده سازد، مهارتهاي رفتاري است كه در محيط آموخته ميشود نه فقط محفوظات علمي.
مدارس تامينكننده نيروي كيفي جامعهاند و نه فقط تامينكننده كميتي از خيل عظيم نيروي انساني كه بهعنوان تحصيل كرده روانه جامعه ميشوند. پس شناسايي و ايجاد زمينه براي رشد خصايل ممتاز بشري، اولين دغدغه دست اندركاران تعليم و تربيت در كليه فعاليتهاي علمي يا فرهنگي است كه بايد با تمام وجود خود را وقف ايفاي اين وظيفه سنگين كنند.
نشاط و شادابي در مدرسه باعث رشد و تكامل همه ابعاد وجودي يك دانشآموز در بعد جسماني، شناختي، عاطفي، اخلاقي و معنوي ميشود. چنانچه يك بعد از اين ابعاد دچار صدمه شود و يا مورد غفلت و فراموشي قرار گيرد، دانشآموز به تواناييها و شايستگيهاي كامل دست نخواهد يافت.
اين وظيفه مسئولين تعليم و تربيت است كه شرايطي را فراهم آورند تا تمام نيازهاي او تامين شود.
شاد زيستن براي كودك به همان اندازه مهم است كه تغديه خوب، محبت كردن و حفاظت از او اهميت دارد، زيرا سلامت روحي و رواني و فيزيكي و جسماني او را تامين ميكند.
نرخ شادي و خنده در مدارس ما بسيار پايين است. ميزان شيوع خنده و توسعه فضاي فرح بخش در آموزشگاهها مورد بيمهري قرار گرفته است.
در جامعه و مدرسه فاقد شادي، سخنگفتن از شادي قدري مشكل خواهد بود. يكي از مشكلات هر جامعه غفلت از شادي و نشاط و در نتيجه افزايش بيماريهاي مختلف رواني از قبيل اضطراب و افسردگي است. با شادي و نشاط زندگي معنا پيدا ميكند و در پرتو آن دانشآموزان خصوصاً در دوران نوجواني و جواني ميتوانند خود را ساخته و قلههاي سلوك و پلههاي ترقي را چالاكانه بپيمايند. جامعه زنده و پويا جامعهاي است كه عناصر شاديآفرين در آن فراوان باشد.
در گذشته بهنظر ميرسيد كه وظيفه آموزش و پرورش توليد عدهاي فارغ التحصيل است كه فقط بتوانند امرار معاش كنند اما چنين مينمايد كه در قرن جديد نظامهاي آموزش و پرورش اين مرحله را پشت سر گذاشته و سرلوحه تعليم و تربيت در يك جمله خلاصه شده است؛ « شوق زندگي كردن را به دانشآموزان بياموزيم». پس بايد معتقد باشيم كه درحقيقت رشد پايدار ما در گرو شادي پايدار است.
در بند 12 آيين نامه اجرايي مدارس مصوب 1379 شورايعالي آموزش و پرورش در تبيين وظايف مديران مدارس چنين آمده است:
يكي از وظايف مديران مدارس فراهم كردن شرايط لازم براي جلوگيري از خستگي مفرط دانشآموزان از طريق:
1 - نظارت مستقيم بر فعاليتهاي آموزشي و پرورشي مدرسه
2 - نشاط آور ساختن محيط مدرسه و استفاده از روشهاي مناسب تشويق
همچنين در اعلاميه جهاني داكار آمده است:
« معلمين ميبايست توان خوشايند كردن، سالمتر كردن و بارورتر كردن محيطهاي آموزشي را كسب كنند». پس بايد بكوشيم تا عشق، جرأت، ايمان، اميد و اعتماد، اعتدال در كارها و نشاط و پويايي در كار و رفتار و.... را در خويشتن، همكاران، خانوادهها و كودكان و نوجوانان گسترش دهيم و با هم شادي و سلامت به ارمغان آوريم و براي سعادت بشر تلاش كنيم و اين شعار حيات بخش را سر دهيم كه؛
نوبت كهنه فروشان درگذشت
نو فروشانيم و اين بازار ماست.
چگونه مدرسهها با نشاط ميشوند
1 - بايد در كيفيت كار مؤسسات آموزشي تجديد نظر كرد و به شاخصهاي نشاط در چارچوب آن مفهوم بخشيد.
2 - اگر قرار است پيشرفتي در جامعه حاصل شود بايد از مدرسه شروع شود. مدير مدرسـه عـامل بسيـار مهمـي است كـه ميتواند جمعيت كثيري را تحتتأثير قرار دهد. مدير ميتواند مدرسه را به يك جايگاه ارزشي مبدل ساخته و با راهكارهاي مختلف با ايجاد شادي و نشاط مدرسه را جايگاه رشد و بالندگي دانشآموزان سازد و به آنها احساس اعتماد، سربلندي، توانايي و غرور هديه كند.
3 - با نشاطسازي فضاي فيزيكي مدرسه
نسل جوان به محركهايي كه نشانههاي زيبايي و سر زندگي و شادابـي در آنهـاست تمـايـل و علاقـه بيشتـري نشـان ميدهند. تامين نشاط و شادابي در محيط ابتدا از مدرسه شروع ميشود. لذا ايجاد نشاط و شادابي در مدرسه از ورودي مدرسه تا داخل كلاسهاي درس، شايان توجه است.
با نشاطسازي فضاي فيزيكي مدرسه، موجب افزايش كارايي و يادگيري در دانشآموزان ميشود.
4 - ايجاد روابط انساني مطلوب بين اركان مدرسه
شرايط مطلوب كار موجب تقويت روحيه معلمان و افزايش ميل و رغبت و علاقه آنان به كار و غرور و افتخارشان در مدرسه خواهد شد( وايلز 1989)
معلم، دانشآموز و مديري كه از كار خود لذت نميبرند در حقيقت كاري نميكنند. هركس زماني بهتر كار ميكند كه از آن احساس لذت ميكند.
5 - استفاده از روشهاي فعال تدريس
معلماني كه از روشهاي فعال استفاده ميكنند، كلاسهاي شادتري دارند. مشاركت دانشآموزان در كلاس و آموختن آنها را از كسالت و بيحالي رها ساخته، شادابي و نشاط را تقويت ميكند.
6 - كار آموزش و پرورش آموزش ارزشهاي انساني همچون، ايمان، عشق، اميد، جوانمردي و... به كودكان و دانشآموزان است.
7 - آموزش ارزشهاي انساني با سادگي و جذابيت با استفاده از كتابها، فيلمها، نمايشها و... همراه است.
8 - ايجاد رابطه دوستانه با نوجوانان و كودكان
9 - معرفي الگوهاي مناسب
10 - تشويق كردن و ارزشگذاري براي ايجاد حس عزت و اعتماد به نفس و در نتيجه احساس لذت و شادي از فعاليت
11 - آموزش روابط اجتماعي مناسب به دانشآموزان
12 - توجه به معيارها و ملاكها و عوامل شاديآفرين در سنين مختلف
در دوران كودكي، برآورده شدن احتياجات اساسي جسمي و رواني عامل وجد و سرور است.
در دوران نوجواني پذيرش از طرف اعضاي خانواده و گروه همسالان و نيز ابراز موفقيت در كارهاي شخصي و امور تحصيلي شاديآفرين است.
در جواني و بزرگسالي، كسب مهارتهاي لازم براي تصدي شغلي، پيشرفت در كار و تحصيل، موفقيت در كارهاي هنري و ورزشي احساس وجد و مسرت را بهوجود ميآورد.
13 - دولت نيز براي افزايش شادي ميان افراد جامعه، خصوصاً كودكان و دانشآموزان بهتر است:
الف- از پخش برنامههايي كه مروج خشونتاند، جلوگيري كند.
ب- به رسانههاي جمعي كمك كند تا محبت را ترويج كنند و مبلغ زندگي متعادل باشند.
ج- تكريم و سپاس از طبيعت را آموزش دهند و روش زندگي افرادي را تبليغ كنند كه الگوي خدمت ايثارگرانه بودهاند.
د- شغل، بهداشت، درمان و هزينههاي معيشت مردم را تامين كند تا نگراني آنان در اين زمينه از بين برود.
14 - آموزش اين نكته كه تلاش در ذات خود ارزشمند است و كار و كوشش باعث برخورداري از بهداشت رواني منـاسب ميشود.
15 - تشويق دانشآموزان به خلاقيت و نوآوري و ايجاد زمينههايي براي بروز استعداد آنها
زنگ تفريح
شادي، حاصل ارتباطي سازنده بين فرد و خدايش، بين فرد و همنوعانش، بين فرد و وظايفش در جامعه است. كساني كه احساس عشق و امنيت ميكنند، بسيار كمتر از ديگران دچار بيماري و سانحه ميشوند.
شادي مقولهاي دروني است كه با عشق و امنيت همراه است و جز با تلاشهاي فردي به دست نميآيد و براي اينكه شادي عمر را به برترين پايه برسانيم به سرمايهگذاري نيازمنديم.
بايد براي افزايش عناصر مثبت شادي و كاستن از عناصر منفي آن با اميدواري تا وقتي كه كوشش هايمان به شكوفه بنشينند بردبار و صبور باشيم.
بايد ايمان داشته باشيم كه با صرف وقت و كوشش مجدانه در پرورش فرزندان شاد، سلامت جامعه انساني فراهم خواهد شد. بنابراين براي افزايش شادي تمام عمر، بايد وقت صرف كنيم و شكيبا باشيم تا به هدف برسيم و با توجه به اينكه آسايش و شادي انسانها و سلامت محيط زيست بهطور غيرمستقيم بر شادي ما و فرزندانمان اثر دارد،پس با محبت و خدمت به ديگران، فرصت شاد زيستن را برايشان فراهم كنيم.
تاريخ درج: 25 ارديبهشت 1387 ساعت 10:07 تاريخ تاييد: 25 ارديبهشت 1387 ساعت 11:37 تاريخ به روز رساني: 25 ارديبهشت 1387 ساعت 11:30
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 461]