محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828698925
چاپ باتيك ، ميراث دو هزار ساله هنرمندان آذربايجان در ايران زمين
واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: چاپ باتيك ، ميراث دو هزار ساله هنرمندان آذربايجان در ايران زمين
فرهنگ و هنر
تبريز ، چاپ باتيك به عنوان هنري سنتي و با قدمت بيش از دو هزار سال ، سدهها مورد استفاده هنرمندان و صنعتگران نقاط مختلف جهان بوده است.
اين هنر قديمي در طول قرن‌ها حيات خود ، سير تكاملي پيموده و هنرمندان كشورهاي مختلف با استفاده ازآن،آثاري به يادماندني خلق كرده‌اند كه امروزه زينت بخش گنجينه‌هاي معروف جهان است.
درواقع باتيك،يكي از انواع چاپ سنتي است كه بوسيله ماده‌اي مقاوم، متشكل از سقز ، موم و پارافين روي پارچه ابريشم انجام ميشود.
شكل ابتدايي اين پارچه در كشور چين و سپس در جزيره جاوه اندونزي رايج و بتدريج به كشورهاي ديگر صادر شد و هر سرزمين با توجه به سنت ، سلايق و ذوق خود ، تحولي در آن ايجاد كرد.
هنر باتيك قبل از اسلام از طريق جاده ابريشم بوسيله تجار آذربايجاني به ايران آمد و درآغاز به صورت ابتدايي آن(باتيك تك رنگ) در تبريز متداول شد شكل ابتدايي چاپ باتيك به اين ترتيب بود كه از تركيب درخت موز،سودسوزآور و خاك رس، ماده‌اي مقاوم و چسبناك به دست مي‌آمد و قسمت‌هايي از پارچه را بوسيله قلم مو با اين ماده پوشانده و تمامي پارچه را رنگرزي كرده ، پس از شستشوي قسمت‌هاي آغشته به چسب به رنگ اصلي پارچه و قسمت‌هاي ديگر رنگين مي‌شد.
پس از ورودهنر صنعت چاپ باتيك به ايران به جاي برگ مو از پيه گوسفند، موم خالص عسل و سقز خام براي ساخت ماده مقاوم استفاده مي‌كردند كه نام بين المللي آن واكس باتيك بوده و در آذربايجان به آن روغن كلاقه‌اي اطلاق مي شود.
چاپ باتيك در بدو ورود به كشورمان به رنگ سفيد و زمينه مشكي انجام مي‌شد.
پس از مدتي،رنگ قرمز را با رنگ سفيد به كار بردند كه به صورت خال‌هايي بر زمينه سياه يا سرمه‌اي بود كه سفيد فلفلي نام گرفت و بر روي كرباس و يا قاب‌هاي چوبي انجام مي‌شد.
از دوره صفويه، چاپ روي ارچه ابريشم به روش باتيك در اسكو، كهنو و باويل آذربايجان شرقي، رونق فراوان يافت.
چاپ باتيك روي پارچه در مراحل چندي انجام مي‌گيرد كه صمغ‌گيري ابريشم نخستين مرحله آن است.
در اين مرحله،قبل از چاپ،پارچه را رنگ پذير كرده،مقداري آب و صابون را در ظرف مسي تا ۵۰درجه سانتي گراد حرارت مي‌دهند، سپس كربنابت دوسود را به آن افزوده،حل مي‌كنند. آنگاه پارچه را به مدت نيم ساعت در محلول مي جوشانند تا كاملاسفيد شود،سپس با آب سرد آبكشي،خشك و اتو مي‌كنندتا براي چاپ آماده شود.
دومين مرحله در چاپ باتيك، ساخت قاب است كه براي آن ابتدا، نقشه اصلي را روي كاغذ كشيده،رنگ كرده،سپس نقشه را به تفكيك رنگ، روي كاغذهاي ديگر كپي كرده، هر قطعه را با چسب روي تخته سه لا چسبانده و اطراف آن را مي‌برند.
در ساخت قاب براي طرح ظريف، استفاده از ورقه آهني مناسب تر است. در اين حالت با چسباندن قطعه‌هاي بريده شده روي سطح قالب،ديگر قالب‌هاي مثبت و منفي، آماده ميشود.
تهيه واكس باتيك، مرحله ديگر اين چاپ هنري است كه در آن،سقز را در ظرف مسي و با حرارت ذوب مي‌كنند به طوري كه پخته شده و كف آن كاملا از بين برود، سپس پيه و موم را به آن افزوده و مي‌جوشانند تا بخوبي مخلوط شود.
در پايان اين مرحله محلول حاصل را از صافي ريز عبور مي‌دهند تا آماده مصرف شود.
مرحله ديگر چاپ هنري باتيك،رنگرزي است كه در آن از سه نوع رنگ ، شامل رنگ‌هاي ري آكتيو،رنگ‌هاي جوهري و رنگ‌هاي گياهي براي چاپ پارچه و طراحي نقش مورد نظر هنرمند ، استفاده ميشود.
پس از انجام مراحل يادشده، نوبت بهباتيك‌گيري به عنوان آخرين مرحله چاپ باتيك مي‌رسد.منظور ازاين اصطلاح،زوددن پارچه از واكس باتيك در پايان مرحله رنگرزي است.
در اين مرحله ابتدا مقداري پيه خالص گاو يا گوسفند را درظرف مسي ريخته با حرارت آب كرده،پارچه چاپ شده را در ظرف غوطه ور كرده و مرتب تكان مي دهند تا به اين طريق واكس باتيك در پيه حل شود. سپس پارچه را بيرون آورده مي‌فشارند تا در جريان هوا سرد شود.
بديهي است كه چاپ هنري باتيك به عنوان يكي از هنرهاي ظريفه در طول سده ها حيات خود ، سيري تكاملي را پيموده و هنرمندان اين عرصه ، طرق گوناگوني را براي بهبود فعاليت هنري خويش و خلق آثار كم نظير آزموده اند.
چاپ مستقيم از جمله روش‌هاي چاپ باتيك از روزگاران قديم تاكنون بوده كه در آن رنگ به صورت مستقيم و بوسيله قلم موي پهن روي استامپ قالب بر روي پارچه زده مي‌شد.
در روشچاپ برداشت، ابتدا پارچه، رنگرزي شده است سپس به كمك چاپ ، رنگ زمينه پارچه ما طبق با طرح مورد نظر هنرمند ، برداشته مي‌شد.
در روش چاپ با شابلون به عنوان يكي از رايجترين شيوه‌هاي چاپ باتيك با قرار دادن شابلون نقش روي پارچه و استفاده از غلطك رنگي ، طرح و رنگ روي پارچه، منتقل ميشود.
نقاشي باتيك روي پارچه ابريشمي از ديگر روش‌هاي اين چاپ هنري است كه در آن، قسمت‌هايي از پارچه به كمك ماده مقاوم و بوسيله قلم مويتيان پوشانده شده و بخش‌هاي ديگر بوسيله قلم موي مخصوص آبرنگ و با استفاده از رنگ‌هاي ري آكتيو ، بازيك و رنگ‌هاي خميري مانند آكروليك ، رنگ‌گذاري ميشود.
در شيوه چاپ باتيك يا تار عنكبوت پس از ايجاد طرح به كمك ماده مقاوم و رنگ آميز پارچه پيش از برداشتن ماده مقاوم با مچاله كردن پارچه،موم روي آن را ترك دار و مجددا پارچه را رنگ آميز مي‌كنند تا رنگ در ترك‌هاي موم نفوذ كرده و نقوش جالبي روي پارچه پديد آيد.
استفاده از چاپ هنري باتيك درايران بويژه خطه آذربايجان از گذشته تاكنون ادامه دارد و آثار هنري خلق شده در اين عرصه در موزه‌هاي اندونزي، تركيه و كشورهاي اروپايي نگهداري ميشود.
با وقوع انقلاب صنعتي در اروپا و آغاز تمدن جديد، چاپ باتيك نيز از منازل به كارگاهها كشيده شد و به عنوان هنري سنتي با مظاهر تمدن جديد درهم آميخت.
در ايران نيز پس از ركود مقطعي در رونق چاپ هنري باتيك در دوره قاجاريه باايجاد نخستين كارگاه چاپ باتيك كشور در تبريز توسط استاد حسين گنجينه در سال ۱۳۰۸شمسي،اين هنر صنعت بارديگر در حيات اجتماعي و هنري مردم ظاهر شد.
استاد گنجينه متولد سال ۱۲۹۶شهر گنجه بود و درسال ۱۳۰۸چاپ باتيك را در كشور با راه اندازي كارگاهي در تبريز پايه‌گذاري كرد.
وي از سال ۱۳۱۰تا ۱۳۲۴مسئول كارخانه چاپ باتيك تبريز بود و در سال ۱۳۲۵ با مهاجرت به تهران ، اين هنر را با خود به پايتخت برد.
استاد گنجينه در سال ۱۳۴۴در اداره فرهنگ و هنر وقت ، كارگاه چاپ سيلك اسكرين را بنيان نهاد و تدريس اين شاخه از هنرهاي تجسمي را در دانشگاه هاي شهرهاي مختلف كشور آغاز كرد.
چاپ باتيك،گونه‌اي از چاپ دستي و هنري است كه توانايي انجام كارهاي تجاري را نيز دارد و به اين ترتيب حلقه پيوند هنر و صنعت محسوب ميشود. ك/۴ ۵۱۸/۵۸۶/۵۴۳
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 164]
-
گوناگون
پربازدیدترینها