محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829382634
جای پای اسلام در بیان آداب و معاشرت !
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: جای پای قرآن در بیان آداب و معاشرت !
معنى لغوى آداب «آداب » جمع «ادب» به معنی آموختن علوم و دانشهاى گوناگون و محاسن اخلاقى است و به علوم و معارف عمومى نیز اطلاق مىشود و گاهى در مورد شخص یا شىء خاص بكار مىرود؛ مانند آداب درس خواندن ، آداب نماز، آداب قاضى و آداب مسافرت و...1آداب یعنى: چم و خم ، حُسن معاشرت ، اخلاق حسنه ، فضیلت مردمى. 2در فرهنگ دینی و اسلامی نیز به ادب و رعایت آداب بسیار سفارش شده به طوری که ؛پیامبر گرامی اسلام فرمود: " اَكْرِمُوا اولادَكُمْ وَ أَحْسِنُوا آدابَهُم ؛فرزندان خودرا محترم بدارید و با آداب خوب و پسندیده با آنان رفتارنمایید ." 3بهترین آداب كدام است ؟! برای رسیدن به یک دستور علمی و عملی درست ، بهترین و عاقلانه ترین راه مراجعه به یک مرجع محکمی است که بتوان به آن کاملاً اطمینان داشت و آن را از هر نقصی مبرّا دانست و آن چیزی جز تالی تِلو ما انسانها ،یعنی ؛ قرآن مجید است . در کتاب الهی یک سری آدابی را ذکر کرده که وقتی مطالعه می کنیم می بینیم که جز عمل به چنین رفتارهایی نمی توان زندگی و آداب درستی داشته باشیم .در زیر به یک سری از این آداب اشاره می کنیم؛ ورود به خانه ها در سوره نور چندین آیه هست كه كما بیش با هم مربوط است و از آیه 27 شروع مىشود : « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتًا غَیْرَ بُیُوتِكُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَى أَهْلِهَا ذَلِكُمْ خَیْرٌ لَّكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ; اى كسانى كه ایمان آوردهاید ، به خانههایى كه خانههاى شما نیست داخل مشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن سلام گویید . این براى شما بهتر است ، باشد كه پند گیرید . و اگر كسى را در آن نیافتید پس داخل مشوید تا به شما اجازه داده شود و اگر به شما گفته شد : «برگردید» ، پس برگردید ، كه آن براى شما سزاوارتر است و خدا به آنچه انجام مىدهید داناست .حقیقتاً اگر ما به این دستوراتی که از جانب خالقمان آورده شده عمل کنیم ، دیگر هیچ نیازی به هیچ قانون و محاکمه و مشاوری نداریم . در مورد رفت و آمد و معاشرت صراحتاَ قرآن سخن می گوید و می فرماید : جایى كه انسان ، علم به عدم رضایت دارد یا اجازه می گیرد ولى جواب رد می شنود نباید وارد بشود: " و ان قیل لكم ارجعوا فارجعوا ؛ اگر كسى خواست وارد منزل كسى بشود و اجازه خواست و گفتند «برگردید» یعنى اجازه ندادند اصرار نكند و برگردد " . این براى شما بهتر و براى مصالح جامعه اسلامى مفیدتر است.اینجا نکته ی اجتماعی بسیار مهمی را خداوند متذکر می شود که متأسّفانه ما در جامعه بسیار کم می بینیم و آن این است که اگر به شما گفتند بر گردید ، بدون هیچ دلخوری و حرف و حدیثی برگردید . نکات در این آیه عبارت است از :اول اینکه :صاحب خانه باید در گفتارش در مقابل مهمان صادق باشد و اگر آمادگی کامل را از میهمان دارد ، او را دعوت کند و در یک کلام (تعارف بی جا نکند ) . در حدیثی فرموده شده که اگر حرفی را می زنید ،اما در دل و قلبتان چیز دیگری را می خواهید این نوعی نفاق است و منافق دشمن خداست .نکته ی دیگر این است که این باید فرهنگ جامعه ی دینی باشد که وقتی صاحب خانه با کمال احترام به کسی که می خواهد به دیدار او بیاید ،بگوید که الان آمادگی پذیرایی از او را ندارد ،مهمان نیز با کمال میل پذیرا باشد و ناراحت نشود و حتی بهترین کار این است که از صداقت او خوشحال شده و از وی بخاطر صداقتش تشکر کند .نکته ی زیبای دیگری که قرآن می فرماید این است : اگر فردی قبلاً چنین اجازهاى را گرفته یا از نحوه رفتار و گفتار صاحبخانه اجازه ی ورود را کسب کرده ، در آنجا ورود جایز است اما آدابى دارد : یكى از آدابى كه مىبایست رعایت بكند این است كه سرزده وارد نشود . چون ممكن است شخص ، در داخل خانهاش آمادگى براى پذیرش نداشته باشد یا در حالى باشد كه نمىخواهد كسى او را در آن حال یا به آن صورت ببیند ، این است كه در اسلام تأكید مىشود كه «استیناس» كنید . استیناس كردن ; یعنى انجام دادن كارى كه توجه را جلب بكند و در روایات در توضیحش آمده كه صدا بزنید یا تنحنح بكنید تا خودش را آماده كند . ضمناًً دستور مىدهد كه سلام هم بكنید « حتى تستانسوا و تسلموا على اهلها » . بعد می فرماید : اما اگر شخصى خواست وارد اتاق یا خانهاى بشود كه كسى در آن نیست ، مثلاً در زد و كسى جواب نداد و فهمید كه كسى آن جا نیست كه از او اجازه بگیرد در این صورت هم وارد نشود:"فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فِیهَا أَحَدًا فَلَا تَدْخُلُوهَا حَتَّى یُؤْذَنَ لَكُمْ وَإِن قِیلَ لَكُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْكَى لَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ؛ طبعا وقتى كسى نباشد اذن هم تحقق نمىیابد پس شما باید وارد نشوید تا كسى پیدا شود و به شما اذن بدهد." پیامبر گرامی اسلام فرمود: " اَكْرِمُوا اولادَكُمْ وَ أَحْسِنُوا آدابَهُم؛ فرزندان خودرا محترم بدارید و با آداب خوب و پسندیده با آنان رفتارنمایید در آیه 58 سوره نور مىفرماید : كسانى كه مملوك شما هستند و در خانه شما كار مىكنند و همین طور بچههایى كه به حد تكلیف نرسیدهاند سه مرتبه در شبانه روز اذن بگیرند ، پیش از نماز صبح، موقع ظهر و بعد از نماز عشا . اینها مواقعى است كه معمولاً انسان استراحت مىكند و دلش مىخواهد تنها باشد . و در آیه بعد مىفرماید ؛ اما اگر بچهها به حد تكلیف رسیدند باید مثل سایرین اجازه بگیرند ; یعنى غیر از سه مرتبهاى كه گفته شد هر وقت دیگر هم مىخواهند وارد بشوند باید اجازه بگیرند . آداب سلام
براساس دستور اسلام ، وقتى دو نفر مسلمان به یكدیگر مىرسند ، با سلام كردن رعایت ادب را مىنمایند . سلام كه با سلامت ، هم خانواده است معنایش نفى خطر یا ملزوم آن است . این شعار اسلامى كه به عنوان تحیت ادا مىشود و در قرآن كریم مورد تاكید قرار گرفته ، شاید یكى از حكمتهایش این باشد كه هر انسانى در زندگى دایماً نگرانیها ، خوفها و دل واپسیهایى دارد و با هر كسى مواجه مىشود چون احتمال مىدهد كه از ناحیه وى ضررى به او برسد این نگرانى را دارد. پس اولین چیزى كه در هر برخوردى مطلوب است ، رفع این نگرانى است ، یعنى انسان احساس كند كه از طرف آن شخص ضررى به او نمىرسد و هیچ چیز براى انسان مهمتر از دفع ضرر نیست و بعد نوبت مىرسد به جلب منفعت. این است كه در اولین برخورد بهترین چیزى كه باید رعایتبشود همین تامین دادن به طرف است كه از ناحیه من به شما ضررى نمىرسد .پس در آداب معاشرت اولین چیزى كه باید تأمین شود سلامت و امنیت است كه اگر این نباشد زندگى اجتماعى هیچ ارزشى ندارد . از این رو در موارد زیادى «سلام» با «آمین» در قرآن كریم ذكر شده است . مىدانید یكى از اسم هاى خداى متعال « سلام » است و آن جا كه این اسم در قرآن كریم ذكر شده به دنبالش «مؤمن» هم آمده است: «هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِكُونَ »4 خداست كه سلامتى را تامین و خطر را از دیگران رفع مىكند. «مؤمن» در این جا یعنى كسى كه ایجاد امن مىكند. و در روز قیامتبه مؤمنین گفته مىشود " ادْخُلُوهَا بِسَلاَمٍ آمِنِینَ ; با سلام و امن وارد بهشتشوید ".5 جواب سلام یكى از نكتههایى كه در آداب معاشرت در قرآن كریم مورد تاكید واقع شده ، جواب تحیّت است . آیه86 سوره نساء مىفرماید : " وَ إِذَا حُیِّیْتُم بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ حَسِیبًا " . كلمه تحیّت از ماده حیات است و گویا در اصل به این صورت بوده كه به عنوان اداى احترام مىگفتند: «حیاك الله». در اسلام بر این تأکید شده است که هرگاه کسی به شما سلام کرد شما جواب آن را بهتر از آن یا حداقل مثل آن پاسخ دهید . به هر سخن و یا عملى كه به عنوان اداى احترام انجام شود تحیّت گفته مىشود . حضور به موقع، نه زودتر و نه دیرترمطلب دیگرى كه در قرآن كریم درباره پیغمبر اكرم (ص) مطرح شده این است كه كسانى براى مهمانى به خانه پیغمبر اكرم (ص) مىآمدند ; مثلا فرض كنید كه براى ناهار دعوت مىشدند اما آنها دو ساعت پیش از ظهر مىآمدند آن جا مىنشستند تا موقعى كه ناهار بیاورند یا بعد از این كه ناهار مىخوردند مىنشستند و مشغول صحبت كردن مىشدند و پیغمبر اكرم (ص) خجالت مىكشیدند از این كه بگویند من كار دارم ، قرآن كریم به چنین كسانى مىفرماید كه اگر به خانه پیغمبر دعوت شدید همان موقع غذا بیایید و جلوتر نیایید كه مزاحم بشوید همچنین بعد از خوردن غذا ننشینید. اینها چیزهایى است كه موجب ناراحتى پیغمبر مىشود ولى خجالت مىكشد كه به شما بگوید اما خدا خجالت نمىكشد. در آیه 53 سوره احزاب مىفرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلَّا أَن یُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَیْرَ نَاظِرِینَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِیتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانتَشِرُوا ... » یعنى موقع غذا بروید نه این كه دو ساعت جلوتر بروید و منتظر باشید كه غذا بیاورند . « فاذا طعمتم فانتشروا » و بعد از این كه غذایتان را خوردید آنجا را ترک کنید .باید بدانیم که نکاتی که در آیات ذکر شد ، اختصاص به زمان پیامبر ندارد و یک درس اجتماعی برای تمام بشریت در هر دوره و زمانی می باشد . زهرا اجلال –گروه دین و اندیشه تبیان 1 - مجمعالبحرین والمنجد ، واژه ادب2 - المصباح المنیر ، واژه ادب3 - مستدرك الوسائل ، چاپ جدید ، ج15 ، ص 168 ،ابواب احكام الأولاد ، باب 63 ، ج 334 - حشر ، آیه235 - حجر ، آیه46
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 412]
-
گوناگون
پربازدیدترینها