واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
خواص غذايي مس نويسنده: سارا حکيم مس جزء ريزمغذي هاي ضروري براي بدن است که مقدار آن در کبد ، مغز و قلب با بالاترين غلظت و در ماهيچه ها بسيار کم مي باشد ؛ اما به علت زياد بودن توده ماهيچه اي ، حدود 40 درصد کل مس بدن در عضلات اسکلتي وجود دارد . متابوليسم مس : جذب مس در روده ي باريک انجام مي شود . ورود مس به سطح مخاطي روده با انتشار تسهيل شده و خروج آن از غشاي قاعده اي ـ جانبي به شکل انتقال فعال صورت مي پذيرد . جذب خالص مس از 60 ـ 25 درصد متغير است و با افزايش دريافت ، جذب آن کاهش مي يابد . مس به سرعت از معده و قسمت بالاي روده که محتوياتش هنوز حالت اسيدي دارد ، جذب مي شود . جذب مس از روده به ترکيب مس ـ متالوتيونين وابسته است . اين ترکيب باافزايش مصرف اسيد اسکوربيک کم مي شود و نشان مي دهد که به علت افزايش مصرف ويتامين C کمبود مس ايجاد شده است . مس در کبد به متالوتيونين متصل شده و به شکل ذخيره نگهداري مي شود و با سرولوپلاسمين از کبد به پلاسما وارد مي گردد . مس به مقدار کم از طريق صفرا از کبد خارج مي شود . اين عمده ترين مسير دفع مس مي باشد . مقادير کمي مس نيز از طريق عرق ، ادرار و خون سيکل ماهيانه دفع مي شود . عملکرد مس : مس براي جذب و استفاده آهن در بدن مورد نياز است . اين ماده به عنوان بخشي از آنزيم سوپراکسيد دسموتاز بدن را در مقابل راديکال هاي آزاد حفظ مي کند و در توليد انرژي در ميتوکندري و در سنتز ملانين ، کاتکولامين ها و کلاژن نيز نقش دارد . دريافت مقدار کافي مس در رژيم غذايي زن باردار عاملي موثر در ميزان رشد جنين و رشد نوازد پس از تولد مي باشد . نقش مس در متابوليسم ليپيدها و بيماري قلبي ـ عروقي : مس در متابوليسم ليپيدها موثر است . با آزمايشي که روي موش ها انجام گرفت ، مشخص شد کمبود اين ماده به طور قابل توجهي کلسترول پلاسما را افزايش مي دهد و علاوه بر آن موجب تغييراتي در باند شدن کلسترول به انواع مختلف ليپوپروتئين ها مي شود که با افزايش ريسک آترواسکلروز همراه است . تداخلات : تداخل مس با مواد مغذي : روي : با رژيم غذايي حاوي مقادير بالاي روي ، وضعيت مس در انسان ها و حيوانات دچار اختلال مي شود . اسيد اسکوربيک : مکمل هاي اسيداسکوربيک باعث کمبود مس در حيوانات مي گردد . موليبدن : مصرف مقدار بالاي موليبدن در رژيم غذايي انسان ها دفع ادراري مس را افزايش مي دهد . کربوهيدرات ها : هنوز مدارک مستدلي براي تداخل کربوهيدرات و مس در انسان به دست نيامده است . فيبر و فيتات اثر مهاري ضعيفي بر جذب مس دارد . داروها : پني سيلين که براي درمان بيماري ويلسون به کار مي رود ، باعث دفع ادراري مس مي شود . استفاده از آنتي اسيدها در مقادير بالا نيز در جذب مس اختلال ايجاد مي کند . منابع غذايي : مس در بيشتر مواد غذايي وجود دارد ؛ از جمله منابع حيواني . مواد غذايي حاوي مس بالا شامل : صدف ، جگر ، گوشت ماهيچه ، مغزها ، حبوبات ، غلات ، شکلات و ميوه هاي خشک مي باشد . ميوه ها و سبزي ها مقدار کمي مس دارند . شير گاو هم از نظر مس فقير است ؛ اما مس شير مادر به خوبي جذب مي شود . مقادير مورد نياز : ميزان توصيه شده روزانه براي نوجوانان و بالغين در هر دو جنس 900 کيلوگرم ، براي شيرخواران 220 ـ 200 ميکروگرم ، براي خردسالان 440 ـ 340 ميکروگرم ، در دوران بارداري 1000 ميکروگرم و در دوران شيردهي 1300 ميکروگرم مي باشد . کمبود : کمتر از 20 درصد افراد از کمبود مس رنج مي برند . شاخص هاي حساس براي وضعيت مس آنزيم هاي حاوي مس در سلول هاي خوني است . کمبود مس با کم خوني ، نانوتروپني و اختلالات اسکلتي ، به خصوص غير معدني شدن مشخص مي گردد و در کودکان نوتروپني و لوکوپني از نشانه هاي اوليه کمبود مس است . بيماري هاي ناشي از کمبود مس عبارتند از : استئوپروز ، استئوآرتريت و روماتوئيد ، بيماري قلبي ـ عروقي ، ايجاد وضعيت هاي مزمن در استخوان ، بافت پيوندي قلب و رگ هاي خوني و سرطان کولون . کمبود مس در کودکان موجب کم خوني ، شکل غير عادي در استخوان ، اختلال در رشد ، اضافه وزن ، کثرت عفونت ها و کمبود انرژي مي شود . کمبود خفيف مس نيز موجب کاهش تحمل در مقابل عفونت ، مشکلات جنسي ، خستگي و اختلال در عملکرد مغز مي گردد . علل کمبود مس : مصرف غذاهايي که از نظر مس فقير هستند ، يکي از علل کمبود مس مي باشد .همچنين ، اختلال در هضم ، اسهال يا مشکلات کبدي و نيز دريافت مکمل هايي که در جذب مس تداخل ايجاد مي کنند (مانند آهن و روي ) ، موجب کمبود اين ماده در بدن مي شوند . چه افرادي در معرض کمبود قرار دارند ؟ افراد مسن ، ورزشکاران و افرادي که کارهاي فيزيکي سخت انجام مي دهند ، گياهخواران ، به ويژه آنهايي که لبنيات هم مصرف نمي کنند ، زنان باردار و جنين آنها ، نوزادان نارس ، به ويژه نوزادان بسيار کم وزن ، نوزاداني که از فرمولاهايي که با مس غني نشده اند و يا از شير گاو استفاده مي کنند ، بيشتر در معرض کمبود مس قرار مي گيرند . چگونه متوجه مي شويم که نوازد ما دچار کمبود مس نيست ؟ 1-افراد باردار و شيرده دريافت مس خود را افزايش دهند . 2 ـ اگر نوزادان از شير غني شده استفاده مي کنند ، بايد تعادلي ميان روي ، مس و کلسيم آنها باشد . 3 ـ اگر نوزادان از شير گاو استفاده مي کنند، دريافت مکمل مس براي آنها ضروري است . 4 ـ نوزادان نارس و کم وزن و نيز آنهايي که به طور مداوم دچار اسهال يا عفونت مي شوند ، بايد مس بيشتري دريافت کند . سندرم منکز : اين سندرم به نام سندرم موي مجعد نيز شناخته مي شود که منجر به سوء جذب مس ، افزايش دفع ادراري و انتقال غير طبيعي آن در داخل سلول مي شود . سندرم منکز يک بيماري ارثي است که با عقب ماندگي رشد ، کاهش دماي بدن ، نقص در کراتينه شدن و رنگ موها و اختلال رواني پيش رونده در شيرخواران مشخص مي شود . در اين بيماران اختلالات زيادي در بافت پيوندي وجود دارد . مسموميت : مسموميت با مس از طريق مصرف غذا بسيار نادر است ؛ اما مصرف زياد مکمل يا نمک هاي مس مورد مصرف در کشاورزي سبب مسموميت مي شوند . دريافت مقادير سمي منجر به اختلال در تشکيل گلبول هاي قرمز ، سيروزکبدي ، کما و کاهش ترشح ادرار مي گردد . هر بيماري کبدي که موجب اختلال در دفع صفرا شود ، موجب نگهداري مس مي شود . بيماري ويلسون : با تجمع زياد مس در بافت هاي بدن ، مثل چشم ها مشخص مي شود .يک رژيم گياهخواري سخت ممکن است براي اين افراد مفيد واقع شود ؛ زيرا ميوه ها و سبزي ها مقادير کمي مس دارند . منبع: مجله دنياي تغذيه شماره ي 86/س
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3425]