واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: موج مرده حضور زن در سينماي جنگ
واقعيت اين است که دفاع مقدس و مقوله خشني مثل جنگ به دور از لطافت است و همين باعث ميشود نقش «زن» در آن کمرنگ شود. سينماي دفاع مقدس نيز در پيروي از اين واقعيت جنگ در تصويرکردن زن در اين مدت که از جنگ فاصله گرفيتم حرکتي سينوسي داشته است. برخي از کارگردانان فيلمهاي جنگيشان را کاملا مردانه ساختند و حتي در حاشيه اين فيلمها جايي براي زن متصور نبودند، اما در اين ميان نيز کارگرداناني سنتشکني کردند و بار بزرگي از اين فيلمها را بر دوش زنان داستان گذاشتهاند. نمونه واضح آن که شايد گامي بلند براي درک حضور زن در اين عرصه قلمداد شود فيلم «هيوا» به کارگرداني مرحوم رسول ملاقليپور بود که به زندگي همسر شهيد باکري و تالمات روحي او در پي نبود شهيد باکري پرداخت.گلچهره سجاديه با حضور و بازي درخشان در اين فيلم نشان داد که ادبيات جنگ غنيتر از آن چيزي است که ما تصور ميکنيم، اما اين حرکت بعد از آن هم چندين بار توسط کارگردانان ديگري تکرار شد که نمونه جدي آن «بوي پيراهن يوسف»، «برج مينو» و «از کرخه تا راين» به کارگرداني ابراهيم حاتميکيا بود. به جرات ميتوان گفت حاتميکيا در اين زمينه يکي از آن کارگردانان به اصطلاح موج نويي بود که تصوير هميشگي زن را با دراماتيکتر کردن داستانهايش به کلي تغيير داد و فرسنگها از ميدان جنگ فاصله گرفت. «بوي پيراهن يوسف» و چند فيلم ديگر او به حاشيه و حتي زندگي بعد از جنگ پرداخت تا آثار مخرب روحي و رواني جنگ را بر خانوادههاي جنگ زده نشان دهد.به عبارتي حاتميکيا را ميتوان موثر ترين کارگردان اين اتفاق دانست از اين جهت که بعدها در باقي آثار خود و مجموعه تلويزيوني «خاک سرخ» نيز اين حرکت مثبت را ادامه داد تا جايي که ما مثلا در مجموعه «خاک سرخ» زني را ميبينيم (با بازي مهتاب کرامتي) که يک شيرزن واقعي است، از اين جهت که پاسدار خانواده و مامن يک مرد جنگجو به حساب ميآيد.او در «آژانس شيشهاي» و «موج مرده» نيز از نقش حساس «زن» در دفاع مقدس و بعد از آن غافل نبود. اگر حاتميکيا بيشترين توليد سينمايي جنگي را دارد که زنان بالقوه در آن تاثير دارند از آن سو مرحوم ملاقليپور نيز در تصوير زن تمام تلاشش را کرده است. به غير از «هيوا» وي آثاري چون «مزرعه پدري» و تا حدودي «قارچ سمي» را هم با محوريت و موضوعيت زن توليد کرده است. آخرين اثر او نيز که «ميم مثل مادر» بود يکي از بهترين آثاري است که زن داستان (گلشيفته فراهاني) متاثر از واقعه تلخ جنگ پسري بيمار به دنيا ميآورد. اين تا جايي بود که ملاقليپور ادبيات جنگ را هم که به عادت غلط خشن و فيزيکي جلوه ميکرد به سمت مضامين عاشقانه برد که البته در آن زمان با توجه به آرمانها و باورهايي بسته کمي مذمت شده جلوه ميکرد، اما با ايستادگي او در برابر اين مصائب فيلمي چون «هيوا» که کاملا عاشقانه جنگي است و فيلمي مثل «مزرعه پدري» که زن قهرمان فيلم قرار است منجي يک خانواده باشد و يا فيلم «نجات يافتگان» که زن فيلم (عاطفه رضوي) نقش پرستاري تاثيرگذار در واقعيت جنگ را بر عهده دارد، ادامه شکلگيري زن به عنوان موجودي مستقل در روايتهاي جنگي است.جمال شورجه و احمدرضا درويش نيز در اين زمينه توليدات موفقي دارند شورجه با فيلم «وعده ديدار» و درويش با فيلم «کيميا»، «سرزمين خورشيد» و تا حدودي در «دوئل» تلاشهايي براي پررنگتر کردن حضور زن در اين عرصه داشتهاند، اما در دهه هشتاد فيلمي مثل«فرزند خاک» زاويه ديد فيلمهاي دفاع مقدس به زن را آنقدر منعطف کرد که درامي تقريبا زنانه که واقعهاي به نام جنگ وراي آنهاست توليد شد و يا محمدحسين لطيفي «روز سوم» را هرچند اغراقگونه، اما موفق، ميسازد و از ستاره سينمايي که اغلب نقشهايي کاملا اجتماعي را برعهده داشته (باران کوثري) يک دختر جنوبي و جنگجو خلق ميکند. «روز سوم» يکي از جوان پسندترين فيلمهاي دفاع مقدس به شمار ميآيد که سعي در تغيير ذائقه مخاطب نيز دارد. وصل نيکان کارگردان : ابراهيم حاتميکيا سال توليد: 1370 بازيگر زن محوري فيلم : کبري فرخي از کرخه تا راين کارگردان : ابراهيم حاتميکياسال توليد: 1371 بازيگر زن محوري فيلم : هماروستا کيميا کارگردان : احمدرضا درويشسال توليد: 1373بازيگر زن محوري فيلم : بيتافرهي بوي پيراهن يوسف کارگردان : ابراهيم حاتميکياسال توليد: 74/1373 بازيگر زن محوري فيلم : نيکي کريمي برج مينو کارگردان : ابراهيم حاتميکياسال توليد: 1374 بازيگر زن محوري فيلم : نيکي کريمي برج مينو کارگردان : ابراهيم حاتميکياسال توليد: 1374 بازيگر زن محوري فيلم : نيکي کريمي نجات يافتگان کارگردان : رسول ملالي پور سال توليد: 1374بازيگر زن محوري فيلم : عاطفه رضوي ليلي با من است کارگردان : کمال تبريزيسال توليد: 1374بازيگر زن محوري فيلم : شهره لرستاني سرزمين خورشيد احمدرضا درويشسال توليد: 1375 بازيگر زن محوري فيلم : گلچهره سجاديه هيوا کارگردان : رسول ملاقلي پورسال توليد: 1377بازيگر زن محوري فيلم : گلچهره سجاديه روبان قرمز کارگردان : ابراهيم حاتميکيا سال توليد: 1377 بازيگر زن محوري فيلم : آزيتا حاجيان شيدا کارگردان : کمال تبريزيسال توليد: 1377بازيگر زن محوري فيلم : ليلا حاتمي موج مرده کارگردان : ابراهيم حاتميکياسال توليد: 1379بازيگر زن محوري فيلم : آزيتا حاجيان قارچ سمي سال توليد: رسول ملاقلي پور 1380بازيگر زن محوري فيلم : ميتراحجار مزرعه پدري کارگردان : رسول ملاقلي پورسال توليد: 1382بازيگر زن محوري فيلم : آتنه فقيه نصيري ديوانهاي از قفس پريد کارگردان : احمدرضا معتمديسال توليد: 1381 بازيگر زن محوري فيلم : نيکي کريمي وعده ديدار کارگردان : جمال شورجهسال توليد: 1382بازيگر زن محوري فيلم : پروانه معصومي به نام پدر کارگردان : ابراهيم حاتميکياسال توليد: 1384بازيگر زن محوري فيلم : گلشيفته فراهاني شب به خير فرمانده کارگردان : انسيه شاه حسيني سال توليد: 1384 بازيگر زن محوري فيلم : لادن مستوفي ميم مثل مادر کارگردان : رسول ملاقلي پور سال توليد: 1385 بازيگر زن محوري فيلم : گلشيفته فراهاني فرزند خاک کارگردان : محمدعلي باشه آهنگر سال توليد:1386 بازيگر زن محوري فيلم : شبنم مقدمي زخم شانه حوا کارگردان : حسين قناعتسال توليد: 1388بازيگر زن محوري فيلم : آهو خردمند بيداري روياها کارگردان : محمدعلي باشه آهنگرسال توليد: 1388 بازيگر زن محوري فيلم : هنگامه قاضياني نوشته : دنياخمامي - خبرآنلاينتنظيم براي تبيان : مسعود عجمي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 368]