واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: دين، چه ربطي به سينما دارد؟سينما چيست؟ آيا سينماي ديني وجود دارد؟ اگر سينماي ديني وجود دارد، تعريفش چيست و چه فرقي با سينماي غربي دارد؟ مسير سينما در اسلام با سينما در غرب، چگونه از هم جدا مي شود؟ سئوالاتي شبيه به اين، هم براي کساني که سينما را دوست دارند و تعلقات مذهبي دارند، مطرح شده و هم براي متوليان فرهنگ و هنر اين مملکت و نظريه پردازان سينمايي.
حجت الاسلام رضواني، پژوهشگر مرکز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما، گفتگوي مفصلي با سوره سينما انجام داده و در اين گفتگو، سينما و سينماي ديني را مورد توجه قرار داده. بخش هايي از حرف هاي اين پژوهشگر را مرور مي کنيم، شايد که به روشن تر شدن ذهن سينمادوستان متدين، کمک بيشتري کند. • براي رسيدن به سينماي ديني، سينما به عنوان يک پديده هنري در جامعه اسلامي نبايد با مباني انديشه اي غربي تعريف و توجيه شود، زيرا بر اساس مباني فکري غرب، سينما ابزاري براي واقعيت سازي و غفلت مخاطب است و هيچ نسبتي با حقيقت ندارد، اما بر اساس مباني فکري اسلام، سينما مي تواند فرصتي براي بيان موضوعي فراتر از واقعيت به نام «حقيقت» باشد. اينجا است که مسير سينماي ديني در نگاه اسلامي از نگاه غربي جدا مي شود. • ما نه تنها مي توانيم سينماي ديني داشته باشيم، بلکه در نگاه دين مبين اسلام به دليل اينکه هيچ پديده اي در زندگي مومن نمي تواند خارج از دين تعريف شود، اگر قرار شد سينمايي داشته باشيم، اين سينما بايد سينماي ديني باشد. • اين که مي گوييم سينماي ديني، شايد بسياري تصور کنند که سينماي ديني بايد لزوما به موضوعات خاص ديني بپردازد (مثل قصص قرآني)، درحالي که منظور از سينماي ديني اعم ازموضوعات خاص ديني است. و سينماي ديني، سينمايي است که در مقابل هر سوژه اي که به آن پرداخته مي شود، در واقع موضع ديني داشته باشد و از دريچه دين به آن بنگرد، چرا که دين اسلام قطعا به هر موضوعي نگاه ديني دارد و نسبت به هيچ موضوعي ساکت نيست و داراي موضع است. پس سينماي ديني مي تواند با موضوع ديني يا با موضع ديني شکل بگيرد. و چه بسا موضع ديني، مهم تر ازموضوع ديني است. چرا که ممکن است شما حتي به موضوعي از موضوعات ديني، اگر موضع ديني نداشته باشيد نگاه کاملا سکولار وغير ديني داشته باشيد. به طور مثال: اگر نگاه ديني و موضع ديني را از قصه حضرت يوسف (ع) در سينما حذف کنيد، با قصه اي کاملا غير ديني مواجه خواهيد شد.ما نه تنها مي توانيم سينماي ديني داشته باشيم، بلکه در نگاه دين مبين اسلام به دليل اينکه هيچ پديده اي در زندگي مومن نمي تواند خارج از دين تعريف شود، اگر قرار شد سينمايي داشته باشيم، اين سينما بايد سينماي ديني باشد• ما در گفتار علماي ديني قاعده اي داريم که مي گويد :«لا ينتشر الهدي الامي حيث انتشر الضلال»، هدايت انتشار پيدا نمي کند مگر از همان راهي که گمراهي صورت گرفته است. براي روشن شدن اين قاعده مثالي مي زنم: در زمان حضرت موسي (ع)، سحر و جادو به ابزاري تبديل شده بود براي فريب مردم، به طوري که مردم ساحران را افرادي خارق العاده مي دانستند و در چنين فضايي حضرت موسي، معجزه اي را عرضه کرد که اگرچه به ظاهر شبيه سحر بود، اما خود ساحران از اولين کساني بودند که فهميدند اين، سحر نيست و به منبعي خارج از قدرت انسان متصل است. لذا به حضرت موسي(ع) ايمان آوردند. داستان رابطه سينماي ما و سينماي غرب نيز در همين فضا شکل مي گيرد. اگرچه اين دو به لحاظ لفظي هر دو سينما هستند، ولي به لحاظ پايه هاي فکري و معرفتي تفاوت هاي بسياري دارند. غربي ها به دليل اينکه کاشف سينما بودند، همانند ساحران دوران حضور موسي(ع) با اين ابزار مردم را به خود جلب کرده و از آن در راستاي اهداف سلطه طلب خود بهره مي برند. بر اساس آمار، در مناطق مختلف جهان بين 60 تا 90 درصد فيلم هايي که به مخاطب عرضه مي شود، محصول سينماي هاليوود است. لذا به همين ميزان هم متاسفانه شاهد رواج فرهنگ غرب در سرتاسر جهان هستيم. • مي توانيم بر اساس مباني ديني خود، نظريه ها و روشهاي جذب مخاطب در سينما را متحول کنيم. ما بايد به تعريف جديدي از سينما دست پيدا کنيم که اين مهم تنها با مجاهدت علمي و توکل و استقامت در راه تعالي سينما محقق مي شود. نکته ديگر اين که ما بايد در کنار تخصص، به شدت بحث تعهد را هم جدي بگيريم. در اوايل انقلاب، به دليل وجود همين نگاه ما توانستيم به نتايج خوبي در همه حوزه ها، به خصوص حوزه سينما دست پيدا کنيم؛ اما در سالهاي اخير به دليل اين که تنها تخصص ملاک عمل قرار گرفت، توفيقي کمتر داشته ايم.گروه هنر تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 318]