واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش ايرنا، اين بناها در سير تحولي خود از کاربري و عملکردهاي مختلف برخوردار شده اند و همگام با اين تحول در نيازها و باورها و عقايد جامعه سازنده شکل ، فرم و حجم و تزئينات متفاوتي به خود ديده اند و بافت هاي تاريخي را به وجود آورده اند. بافت هاي تاريخي شهرها ، گنجينه هاي گرانبهايي از تاريخ فرهنگ هر کشوري را در خود دارند و فضاها و بناهاي تاريخي نتيجه طرز تفکر و جهان بيني آحاد آن جامعه را به نمايش مي گذارند و از اين رو يک روند منطقي در جهت تکامل و توسعه ، نگرش ، ابزار و مفاهيم مورد نياز را سخاوتمندانه در اختيار نسل هاي بعد از خود قرار مي دهند. مطالعه و احياء مراکز تاريخي شهرها و به عبارتي احياي بافت تاريخي که نياز جدي و ملموس به آن ، امروز آنرا به عنوان امري محتوم ، مورد توجه علاقمندان و مسئولان قرار داده است و مي طلبد که مسئولين همتي در حفظ و حراست آن داشته باشند. شهر يزد در ميان شهرهاي تاريخي ايران با بيش از 700 هکتار وسعت بافت تاريخي خود ، جايگاه ويژه اي را داراست ، سلامت نسبي کالبد بافت تاريخي يزد ، علاوه بر ويژگي پيشين بر اين جايگاه خاص صحه مي گذارد. همچنين با وجود رکود نسبي بر تحرک اجتماعي، اما هنوز زمينه هاي اصيل ، زنده و پويايي فراواني در تعامل بين شهروندان با يکديگر و با بافت تاريخي وجود دارد. بافت تاريخي يزد همواره در برنامه ريزي و طراحي شهر مورد توجه بوده است و اقداماتي که از زمان توجه به بافت تاريخي در ايران صورت گرفته ، يزد را پيشتاز اين گرايش معرفي مي کند. تهيه طرح تفصيلي با توجهات و دقت هاي متناسب با ارزش فرهنگي و تاريخي بافت ، اگرچه توانسته تا حدودي از تخريب گسترده و سريع آن جلوگيري کند و ساز و کاري طراحانه را براي حيات مجدد آن در نظر گيرد ،اما کمبود پشتوانه هاي حقوقي و مديريتي در مقياس ملي براي حفاظت و احياي آن همواره بافت قديم را در معرض تهديد و تغيير سياست روبرو نموده است. ثبت بافت قديم در فهرست آثار ملي به شماره ثبت 15000 در سال 1384فرصتي است که مسئولين در مقياس ملي از منظر و چشم انداز ديگري به آن توجه کنند. بافت هاي تاريخي و سنتي ما روزگاري مأوا و محيطي امن توأم با آسايش و رفاه مردمي بود که در آن ساليان متمادي زندگي کرده و با توجه به فرهنگ ، معيشت و تکنولوژي آن دوران جوابگوي نيازهاي اساسي آنها بوده و از يک نظم ارگانيک برخوردار بوده است. در متون مختلف مي بينيم که از بافت هاي قديمي به عنوان پيري با کوله باري از تجارب و اصالت ياد شده که اگرچه هم اکنون توان فعاليت و يا کارايي کامل را در جوابگويي به نيازهاي مدرن امروزي ندارد ولي استاد با تجربه اي است که مي تواند ارزش هاي نهفته در خود را براي گردشگران و نسل هاي جوان امروزي بازگو کند و بافت تاريخي يزد نمونه زنده و پويايي اين گونه بافتهاي پندآموز است. محيط هاي شکل گرفته قديمي انعکاسي از جامعه اند که مفهوم معني دار بودن را به معني صحيح کلمه در خود دارند. مفاهيمي همچون هويت ، خوانايي ، نماياني ، سازگاري و بسياري از مفاهيم ديگر از ويژگي هاي اصيل بافت تاريخي يزد مي باشد. بافتهاي تاريخي کانون و هسته شهرها هستند و حيات بافتها طي سده هاي گذشته پايه بسياري از آداب و رسوم و حتي فرهنگ موجود و نيز رونق اقتصادي شهر و منطقه بوده است. همه وظيفه دارند تاريخ، هويت عيني و ذهني شهر را حفظ کنند ، پاسدار همه خاطرهها و يادمانها بوده و از اين رو بايد فعاليتهايي را در کالبد خود جاي دهند که با هدف ياد شده انطباق يابد، چنين فضاهايي با توسعه فعاليتها و فضاهاي گردشگري در حفظ بناها و عناصر تاريخي خود موفق ميشوند و حضور روز و شب شهروندان و گردشگران را امکانپذير ميسازند. همچنين فراهم نمودن چنين فضاهايي زمينهساز رشد صنعت گردشگري و جلب گردشگران داخلي و خارجي است. اقتصاد مرکز تاريخي شهر با صنعت و فعاليتهاي گردشگري شکل ميگيرد و حياتي تازه مي يابد. اقتصاد پايدار با تاکيد بر گردشگري در مراکز تاريخي ميتواند منشاء بهرهبرداري اقتصادي فراواني از اين مراکز شود که اين موضوع خود بهانهاي براي تجديد حيات مراکز تاريخي و موجب بازگردانده شدن کارکردهاي فاخر و برتر با توجه به ظرفيتهاي اين فضاها به آنها مي باشد. در زمان معاصر با شناخت عوامل اصلي تخريب بافتهاي با ارزش تاريخي و سازگاري واژگان نوين طراحي معماري با زبان کهن معماري بومي ميتوان در جهت بهبود محيط شهري و جهتهاي توسعه آتي آن نقشآفرين بود. فلسفه احيا و دوباره سازي اندامهاي صدمه ديده و فرسوده بافت هاي تاريخي، ريشه در همين جايگاه دارد و به نظر ميرسد يکي از موثرترين راهکارها در احياء دوباره بافتهاي تاريخي، ايجاد فعاليتهاي مجدد در اين مناطق با توجه به تواناييهاي فيزيکي و کالبدي آنهاست. ايجاد محوررهاي گردشگري مي تواند به عنوان يکي از روشهاي احياي فضاهاي تاريخي شهري و جذب توريست مورد استفاده قرار گيرد. محورهاي گردشگري در صورت دارا بودن ارزشها و ويژگيهاي ياد شده ميتواند بافت پيراموني خود را متحول کند. ايجاد فعاليتهاي تجاري در محور توريستي به نحوي که مورد توجه گردشگران باشد، اقتصاد محله را متحول ميکند و با تغيير کاربري بناهاي با ارزش به عنوان محلهاي استراحت مانند هتل و رستوران نيز در اين موضوع موثر است. طراحي مسيرهاي پياده گردشگري با هدف حفاظت از بافت و رونق بخشيدن به صنعت گردشگري يکي از مهمترين اقدامات براي باز زندهسازي اين بافتها به شمار ميرود، زيرا از آنجا که نتايج مثبت اين اقدام از سوي ساکنان و بهرهبرداران اين مناطق، درک ميشود ميتواند مداخله و مشارکت آگاهانه آنها را براي بهسازي و اصلاح بافت برانگيزد. اهميت و ارزش اين بافتهاي کهن چنان است که هم اکنون و با محدودترين امکانات ضروري، توانستهاند بسياري از گردشگران را به خود جذب کند. بنابراين ساماندهي و احياي بافتهاي کهن شهري با استفاده از پياده راهها علاوه بر تحقق هدف حفاظتي اين بافتها به دليل ارتقاي کيفي فضاهاي مربوطه و تجهيز مناسب آنها نه تنها نيازهاي ساکنان به فضاهاي مطلوب شهري براي زندگي جاري را تامين ميکند، بلکه چرخهاي توسعه گردشگري در اين بافت را فعال ميکند و اين امر نه تنها موجب افزايش هويت اجتماعي و فرهنگي مجموعه بافت ميشود، بلکه راهکارهاي مؤثر و تجربه شده براي ايجاد و بازتوليد عرصههاي عمومي و هويت از دست رفته و خاطرات زدوده شده از بافتهاي تاريخي شهرمان است و با حمايت کليه دستگاهها، نهادها و متوليان امر تحقق مي يابد. نويسنده : عزيزالله سيفي اشکذري
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 608]