واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

الگوهای رفتاری درزندگی مشترک امام راحل نويسنده: مهناز بهرامی جنبههای مختلف زندگی امام خمینی(رحمت الله علیه) الگوی مناسبی برای کسانی است که میخواهند در عصر تحول و فنآوری براساس دستورات اسلامی حرکت کنند. زندگی مشترک آن امام فرزانه نیز دارای برجستگیها و نقاط روشنی است که میتواند چراغی فرا روی تمام خانوادهها مخصوصا زوجهای جوان باشد.در این گفتار مختصر برآنیم تا برخی از ویژگیها و الگوهای رفتاری زندگی مشترک امام خمینی(رحمت الله علیه) رحمهالله را بررسی کنیم.1. تواضع در برابر همسریکی از اصول اخلاقی که در زندگی مشترک اهمیت دارد آن است که زن و شوهر نسبت به همدیگر متواضع باشند. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله وسلم در حدیثی فرمودهاند: «افضل الناس من تواضع عن رفعةٍ؛ با فضیلتترین مردم کسی است که در اوج بزرگی و برتری بر دیگران تواضع داشته باشد».این حدیث شریف بیانگر آن است که تواضع از سوی بزرگان و صاحبان مقام و منصب بسیار لازم و شایسته است. چنانچه نقل است که پیامبر بر زمین مینشست و بر زمین چیز میخورد و گوسفند به دست خود میبست و اگر مملوکی او را دعوت میکرد اجابت میکرد.تکلف گر نباشد خوش توان زیست تعلق گر نباشد خوش توان مرد در زندگی امام خمینی(رحمت الله علیه) رحمهالله نیز میبینیم که این شخصیت الهی با وجود اینکه رهبر کشور بودند، در زندگی مشترکشان با خانواده خویش بسیار متواضعانه رفتار میکردند.ایشان هیچ گاه در منزل به اهل خانه امر و نهی نمیکردند، کارهای شخصی خود را شخصا انجام میدادند. ایشان برای یک لیوان آب به کسی فرمان نمیدادند و همواره احترام خاصی برای همسرشان قائل بودند ایشان هرگاه به مجلسی وارد میشدند به همگان سلام میکردند وحتی اهل منزل ایشان نیز کمتر میتوانستند دراین کار از امام پیشی بگیرند. در شبهای غیر ماه رمضان که قرار نبود کسی روزه بگیرد، ایشان هیچ کس را بیدار نمیکردند. خودشان سماور را روشن میکردندو چای درست میکردند و معمولاً یک تخم مرغ، سحری ایشان بود.2. احترام زن و شوهر به همدیگرحفظ ارزش انسانی از اصول اخلاقی است که در هر محیط و شرایطی باید اجرا گردد. رعایت این صفت اخلاقی در محیط خانواده بسیار ضروری است؛ زیرا زن و شوهر همواره با هم در ارتباط هستند و احترام دوسویه میان این دو نفر باعث پایداری و شیرین شدن زندگی آنها میشود. علاوه بر این اگر زن و شوهر نسبت به همدیگر با احترام رفتار کنند، فرزندان آنها هم از پدرومادر الگو میگیرندو به تدریج این خصلت در آنها نیز ایجاد میگردد و هم به پدرو مادراحترام میگذارند و هم در زندگی آینده خود و در ارتباط با دیگران برخورد محترمانه خواهند داشت.در زندگی معصومین علیهمالسلام به ویژه در زندگی مشترک حضرت زهرا علیهاالسلام و حضرت علی علیهالسلام این نکته اخلاقی بسیار قابل مشاهده است. حضرت فاطمه علیهاالسلام خطاب به همسر خویش امیرالمؤمنین علیهالسلام چنین فرمودهاند:ای ابالحسن من از خدای خود شرم دارم که تو را در چیزی که توانش را نداری به زحمت بیندازم! این حدیث شریف بیانگر این مطلب است که حضرت فاطمه نسبت به همسرش درکلام و هم در عمل نهایت ادب و احترام را رعایت میفرمودند. نمونه بارز این احترام را در زندگی پربارحضرت امام رحمهالله میبینیم که نسبت به همسر خودش محترمانه برخورد میکردند و همسر ایشان میگوید:حضرت امام به من خیلی احترام میگذاشتند و یادم میآید که یک روز به دخترانش ـ صدیقه و فریده ـ که از پشت بام به منزل همسایه رفته بودند، اعتراض کردند و گفتند: درآن خانه مرد نامحرم بوده است و از این بابت نگران بودند. ولی من گفتم: کسی آنجا نبوده است و ایشان دیگر هیچ نگفتند. امام در اوج عصبانیت هرگز بیاحترامی و اسائه ادب نمیکردند. همیشه در اتاق جای بهتر را به من تعارف میکردند، تا من نمیآمدم سر سفره غذا خوردن را آغاز نمیکردند و هرگز حاضر نبودند که در خانه کار کنم.3. ساده زیستی درزندگی مشترکزندگی حضرت فاطمه و حضرت علی علیهمالسلام الگو و نمونه بارز سادگی و بدون تجمل است. روزی حضرت فاطمه به پدر بزرگوارش میفرماید:ای رسول خدا سلمان از سادگی من تعجب نمود سوگند به خدایی که تو را مبعوث فرمود مدت پنج سال است فرش خانه ما پوست گوسفندی است که روزها بر روی آن شترمان علفمیخورد و شبها بر روی آن میخوابیم و بالش ما چرمی است که از لیف خرما پر شده است.این احادیث راه عملی ساده زیستن را نشان میدهند و ما را به این امر توجه میدهند که در زندگی مشترک به کم قانع باشیم و سعی در تجملی ساختن زندگی نداشته باشیم.نقل است که درمنزل امام خمینی(رحمت الله علیه) رحمهالله در نجف یک فرش قدیمی بودکه روزی آن را شسته و روی پشت بام پهن کردند. وقتی آن را پایین آوردند وسط فرش پاره شد، خانم امام که این وضع را دید به امام گفت: آقا! اجازه میدهید این فرش را بفروشیم و به جای آن فرش نو بخریم؟ امام با همه احترامی که برای همسرشان قائل بودند جواب منفی دادند و فرمودند فرش را بدوزید در اتاق پهن کنید.4. همکاری و همیاری در کارهای خانهزندگی مشترک یک کار گروهی محسوب میشود که اگر همکاری مناسبی بین زن و شوهر نباشد کارها به خوبی صورت نمیگیرد. در فرهنگ اسلامی کار مرد در خانه و کمک او به همسر بسیار ارزشمند تلقی شده است. حضرت علی علیهالسلام در خانه به همسرشان کمک میکردند. روزی حضرت فاطمه علیهاالسلام به پدرشان فرمودند: یا رسول اللّه: هر دو دستم به علت آردکردن گندم با آسیاب دستی ورم کرده و زخم شده است، دیشب تا صبح به آرد کردن گندم مشغول بودم و علی علیهالسلام فرزندانم حسن و حسین را نگهداری میکرد.در زندگی مشترک امام خمینی(رحمت الله علیه) رحمهالله هم همکاری در کارهای منزل بسیار برجسته و قابل توجه است. خانم حضرت امام رحمهالله میگوید چون بچههایشان شبها خیلی گریه میکردند و تا صبح بیدار میماندند امام شب را تقسیم کرده بودند؛ یعنی مثلاً دو ساعت خودشان از بچه نگهداری میکردند و خانم میخوابیدند و دوساعت خود میخوابیدند و خانم بچهها را نگهداری میکرد.5. امانتداری و رازدارییکی از عوامل مهم که در تحکیم و قوام هر خانواده نقش مؤثری دارد، امانت داری و رازداری بین زن و شوهر است. آنچه زن وشوهر از همدیگر میدانند رازهایی است که در حفظ آن باید تلاش کرده و بدون رضایت دیگری آن را بازگو نکنند.هر گاه تو را دوست کند محرم راز از دل به زبان و لب میار آن را باز هر یک از زوجین باید دیگری را امین رازها و امانتهای خود بداند و از خیانت وی در امانت آسوده خاطر باشد چون امانت کسی نکو دارد کیمیای سعادت او دارد نمونه بارز این صفت اخلاقی را در زندگی خصوصی امام خمینی(رحمت الله علیه) رحمهالله میبینیم و متوجه میشویم که اعتماد و اطمینان حضرت امام رحمهالله به همسرشان بسیار زیاد بود. فرزند ایشان نقل کرده: هنگام تبعید امام به ترکیه مهر خودشان را که حساسترین و مهمترین چیزها برای یک روحانی سرشناس محسوب میشود به همسرشان سپردند. ایشان بدون آنکه به ما یا دیگران حرفی دراین مورد بگوید از آن نگهداری کردند تا وقتی که امام از ترکیه به نجف مشرف شدند، ازآنجا پیغام کتبی فرستادند که مهر را توسط فردی که نامش را درآن پیغام ذکر کرده بودند به نجف ارسال دارند و تازه متوجه شدیم که حضرت امام رحمهالله چنین امانت سنگینی را به همسرشان سپردهاند.6. صبر و شکیباییهر زندگی به صورت طبیعی با مشکلات و شکستها و فراز و نشیبهایی روبه رو میشود و در این تلخیها و مشکلات اگر زن و شوهر صبر و شکیبایی نداشته باشند، زندگی برایشان بسیار مشکل و تلخ میشود و صفا و صمیمیت بین آنها هم از بین میرود. آنها باید مشکلات را یک امتحان الهی بدانند و با متانت آن را تحمل کنند تا زندگی برای آنها گوارا گردد.حضرت فاطمه علیهاالسلام به پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله میفرمایند:پدر جان! صبح کردیم در حالیکه چیزی در خانه ما نیست تا رفع گرسنگی نماییم و ما در هر حال خدای بزرگ را سپاسگزاریم.بود صبر بار درخت کمال ز بی صبری آید بسی اختلال در زندگی امام میبینیم که امام و همسرش در برابر مشکلات و سختیهایی که داشتند چقدر مقاوم بودند، به عنوان نمونه در قضایای 15 خرداد 1342 هنگامی که حضرت امام را دستگیر کردند این زن قهرمان با کمال خونسردی مدیریت داخل منزل را عهدهدار گشت و به زنانی که از شدت ناراحتی بیهوش میشدند دلداری میداد.7. خانهداریدر دنیای ما چیزی که بیاهمیت شده است خانهداری است. بسیاری از خانمها خانهداری را کاری بیارزش تلقی میکنند و ترجیح میدهند که بیشتر اوقات خود را در کارهای خارج از منزل مشغول کنند و خود را از ثواب خانه داری محروم سازند، ولی باید توجه داشته باشیم که آنچه برای یک زن نمونه ارزش دارد، این است که به بچهداری و شوهرداری و کارهای منزل بپردازد.روایت شده پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوآله از یاران خود پرسید: در کدام لحظه، زن به خدا نزدیکتر است؟پاسخ مناسبی مطرح نشد تااینکه حضرت زهرا علیهاالسلام سؤال پدر را شنید و پاسخ داد: آن لحظهای که زن در خانه خود میماند و به امور زندگی و تربیت فرزندان میپردازد به خدا نزدیکتر است. امام خمینی(رحمت الله علیه) همواره به نقش مادر در محیط خانه تذکر داده و گاهی که اطرافیان به امام میگفتند چرا زن باید در خانه بماند؟ جواب میدادند: خانه را دست کم نگیرید. تربیت بچهها کم نیست اگر کسی بتواند فردی را پرورش دهد خدمت بزرگی به جامعه کرده است. عاطفه در زن قویتر است و قوام و دوام خانواده براساس محبت میباشد.8. تربیت فرزندفرزند صالح بهترین ثمره یک زندگی است. آنچه برای یک پدر و مادر اهمیت دارد. این است که نسبت به تربیت فرزندان خود توجه خاصی داشته باشند و در تربیت آنها کوشا باشند، مشکلات زندگی و مشغله کاری آنها باعث نشود که از توجه به تربیت آنها غافل شوند. «پیامبر گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله فرمودهاند:فرزند صالح، گلی از گلهای بهشت است. پس لازم است که پدرو مادر در شادابی و شکوفایی گلهای آسمانی خانه کوشاباشند.امام خمینی(رحمت الله علیه) در مورد تربیت فرزندحساسیت و دقت فراوانی داشتند.ایشان به یکی از فرزندان خود که از شیطنت بچه خود گله میکرد میگفتند: من حاضرم ثوابی را که از تحمل شیطنت او میبری باثواب تمام عبادات خودم عوض کنم و عقیده داشتند که بچه باید آزاد باشد، تا وقتی که بزرگ شد آن وقت باید برایش حدی تعیین کنند. همچنین فرمودند: با بچهها رو راست باشید تا آنها هم رو راست باشند، الگوی بچه پدرو مادر هستند. اگر بابچه درست رفتار کنید بچهها درست بار میآیند. هر حرفی را که با بچهها زدید به آن عمل کنید.منبع: ماهنامه گنجینه/خ
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 384]