واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: جای خالی موزه مطبوعات در پایتخت جامعه مطبوعات كشور پس از گذشت يكصدو شصت سال از تولد و انتشار نخستين نشريه، هنوز مكاني به نام موزه مطبوعات در اختيار ندارد.در طول سالها و دورههاي اخير نيز خبرنگاران و تلاشگران رسانههاي مختلف در راه و مسير مقدس اطلاعرساني به شهادت رسيده و جان خويش را نثار كردهاند ولي تاكنون هيچ ادعايي نداشتهاند. اكنون به نظر ميرسد كه بايد با جمعآوري سوابق موضوع و اسناد به جاي مانده از یک و نیم قرن گذشته، موزه مطبوعات ايران نيز در تهران ايجاد شود. انقلاب ايران، حيات دوباره مطبوعات سرگذشت مطبوعات ايران در حقيقت آينه تمام نمايي از رويدادهاي تلخ و شيريني در ابعاد مختلف سياسي، تاريخي، اجتماعي و پژوهشي است. بويژه از دوران رواج صنعت عكاسي و تصويرگري در ايران كه تصاوير به مطالب جان تازهاي داد در حال حاضر ميطلبد كه مجموعه زحمات نزديك به یک و نیم قرن روزنامهنگاران كشورمان در يك مكان مناسب كه همان موزه است جمعآوري شود. اولين اقدام اين موزه هم اعلان يك فراخوان است به مردم سراسر كشور كه هر كس در نزد خود از نشريات قديم موجود دارد آن را به موزه واگذار كند كه به نام هديهكننده تا ابد در معرض ديد عموم قرار گيرد. البته اين واگذاري ميتواند يك معامله تجاري نيز باشد بدون نام اهداكننده يا يك هديه فرهنگي با توضيح فرد اهداكننده در ويترينهاي مخصوص. به اعتقاد كارشناسان براي جلوگيري از مرگ بافتهاي تاريخي نگرش «موزهاي» بيشتر نافذ است. البته سازمان ميراث فرهنگي خود به عنوان متولي توان چنين سرمايهگذاري عظيمي را در اين نوع تغييرات ندارد در اين ميان ديگر سازمانها ميتوانند نقش سازنده و پشتيبان داشته باشند. درباره موزه مطبوعات وزارت ارشاد نيز مسئوليتي بس خطير دارد. در مجموعه مراكز تاريخي واقع در قلب تهران قديم نظير كاخ مسعوديه، كاخ گلستان، موزه پست، موزه آبگينه، مسجد و مدرسه سپهسالار،دارالفنون، موزه آثار صنعتي، ساختمان قديمي مجلس شوراي اسلامي ودهها بناي ديگر «موزه مطبوعات» مي تواند تاريخسازترين مجموعه در كنار ديگر ابنيه باشد. ساختمان قدیمی که آموزش و پرورش جدا از ارزشهاي منحصربهفرد معماري، هفتاد سال محل فعاليت وزارت معارف يا فرهنگ و بالاخره آموزش و پرورش بوده و تغيير كاربري آن به موزه مطبوعات بهترين گزينه است زيرا با استفاده از تجربههاي جديد در بهرهگيري بهينه از بافتهاي تاريخي؛ براي جامعه امروز تجهيز ميشود. ميراث فرهنگي كشورمان كه پس از چندي انزوا، فعالیت جدی خود را در اين دولت آغاز كرده و تحقق رشد 30 درصدي كه براي اين بخش در لايحه برنامه چهارم توسعه پيشبيني شده را در برنامههاي خود جاي داده در رهگذر همكاري در ايجاد موزه مطبوعات بدون شك پيشقدم خواهد بود. دهه مطبوعات نقش مطبوعات در دوران انقلاب بر كسي پوشيده نيست آغازگر آن اعتصاب افتخارآميز اصحاب مطبوعات و به دنبال آن دو تيتر تاريخي «شاه رفت» و «امام آمد» بود. اين برهه كوتاه وليكن سرنوشتساز نميبايست فراموش شود. شايسته است نمايشگاه مطبوعات از اين تاريخ به بعد همپاي دهه فجر هر سال از 12 بهمن لغايت 22 بهمن با نام درخشان «دهه مطبوعات» برگزار شود زيرا حيات دوباره مطبوعات ايران بدون شك مديون انقلابي است كه مطبوعات خود يكي از اركان آن محسوب ميشوند. اولين روزنامه نخستين روزنامه ايراني كه به سبك روزنامههاي غربي انتشار يافت روزنامه دولتي «وقايع اتفاقيه» بود كه در سال 1267- ق (1851- م) به دستور اميركبير در تهران منتشر شد. اين روزنامه داراي صفحات نسبتاً كوچك بود و در چهار يا هشت صفحه منتشر ميشد. از سال 1277- ق (61-1860 م) اين روزنامه به عنوان «روزنامه دولت عليه ايران» منتشر شد و اين بار نيز مصور بود. يكي از ناشران روزنامه در اين دوره ميرزا ابوالحسنخان نقاشباشي بود كه تصويرگري چهره رجال دولت را به عهده داشت. بعدها اين روزنامه به نام «روزنامه دولتي» سپس به نام «ايران» انتشار يافت و تا اواسط سلطنت مظفرالدين شاه باقي بود. مستوفيالممالك صورتي از روزنامهخوانهاي تهران و شهرستانها تهيه كرده بود كه در اين جا چند نمونه از آن را ميآوريم: دارالخلافه طهران 270نفر، آذربايجان 166نفر، فارس 66 نفر، گيلان 35 نفر، مازندران 30نفر، اصفهان 30 نفر و در اين صورت برخي از شهرستانها داراي خوانندگان بسيار اندكي ميباشند نظير: كرمان 8 نفر، سمنان و دامغان 3 نفر، ساوه 2 نفر، محلات يك نفر... و پس از ذكر بقيه شهرستانها جمع روزنامهخوانها را در تمام كشور 1100 نفر ذكر كرده است.پس از انتشار روزنامه در تهران نخستين روزنامه شهرستان به سال1289 هجري (73-1872- م) در شيراز منتشر شد، نام اين روزنامه فارس بود. بعد از شيراز در اصفهان و تبريز روزنامه منتشر شد. (با وجود اين در پارهاي مدارك انتشار روزنامه را در تبريز قبل از شيراز ذكر كردهاند) نشرياتي كه ذكر شد هيچكدام روزانه نبود. نخستين يوميه ايران «خلاصهالحوادث» نام داردكه در سال1316 هجري (99-1898- م) در تهران انتشار مييافت. اين روزنامه نيز با وجودي كه از انتشارات انجمن معارف طهران بود زير نظر وزارت انطباعات به چاپ ميرسيد و آن را هم بايد در شمار روزنامههاي دولتي منظور داشت. مقارن همين زمان بود كه روزنامههاي غيردولتي فارسي به تدريج در ايران و در خارج از ايران انتشار يافت و بخصوص روزنامههايي كه در خارج به دست روشنفكران ايران انتشار پيدا كرد تأثير فراواني در اوضاع اجتماعي ايران داشت. مهمترين و نخستين روزنامههايي كه در خارج ايران انتشار يافت عبارتند از: روزنامه اختر چاپ اسلامبول كه اولين شماره آن در سال1292- ق انتشار يافت و انتشار آن 22 سال تمام ادامه داشت. روزنامه قانون به قلم ملكمخان كه از سال1307- ق (1890- م) در لندن منتشر شد. حبلالمتين از سال1311- ق در كلكته و حكمت كه از سال1310- ق در قاهره انتشار يافت.منبع: ایران
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 397]