واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: سومالي، نماد حماقت در سياست خارجي ایالات متحده جمشید ناصری دو، سه ساليت كه مردم جهان در رسانههاي مختلف خبرهايي از پديدهاي به نام دزدي و دزدان دريايي در سومالي ميشنوند. گرچه قبلاً هم سابقه اينگونه اقدامات در نزديكي سواحل اين كشور وجود داشت اما در سالهاي اخير اين وضعيت به گونهاي فزآينده تشديد شده است.جستجو در باب علت و چرايي اين وضعيت به پاسخهاي جالبي منتج خواهد شد كه بسيار آموزنده خواهد بود.سومالي كشوريست در منطقه موسوم به شاخ آفريقا، اين كشور در شمال به خليج عدن در شرق به اقيانوس هند و در شمال غرب و غرب و جنوب غرب به جيبوتي، اتيوپي و كنيا محدود ميشود. اين كشور بيشترين خط ساحلي را در ميان كشورهاي آفريقايي داراست. موقعيت ژئوپليتكي و ژئواستراتژيك اين كشور باعث شده تا از لحاظ تاريخي بسياري از استعمارگران به اين كشور طمعورزي و دست اندازي داشته باشند. كشور سومالي در سال 1960 و از اتحاد دو منطقه تحت استعمار ايتاليا و انگليس به وجود آمد. در اواخر 1969 ميلادي در جريان يك كودتاي نظامي دولت وقت اين كشور سرنگون و سرانجام ژنرال محمد زياد باره رياست جمهوري را بدست گرفت.شروع جنگهاي داخلي اين كشور را ميتوان از سال 1977 دانست. ريشة اوليه جنگ بيشتر در تنازعات ايجاد شده در دوران استعمار اين كشور، قرار داشت. در دهه 80 ميلادي سروكله شركتهاي چند مليتی و عليالخصوص آمريكايي در اين كشور پيدا شد و نهايتاً مشخص شد كه اين كشور داراي منابع متنابهي از نفت و اورانيوم است (1). بسياری از مردم این کشور ريشه مشكلات فعليشان را همين موارد ميدانند. امري كه نهايتاً به سرنگوني خود ژنرال محمد زياد باره در اوايل دهة 90 انجاميد.از آن سال تا كنون هر از گاهي، قسمتي از اين كشور اعلام استقلال ميكند امري كه البته به تأييد جامعه بينالمللی منجر نمیشود. بدين ترتيب اين كشور از سال 1991 ميلادي وارد يك نزاع داخلي تمام عيار و به ويژه در اطراف موگاديشو پايتخت شده است. دو عمليات بازگشت اميد و سپر اتحاد كه يكی توسط آمريكا و ديگري توسط سازمان ملل انجام شده است هر دو با شكست كامل مواجه شدهاند.(بسیاری معتقدند علت اصلی رای نیاوردن جرج بوش پدر در انتخابات رياست جمهوري و شكست وي از بيل كيلتتون بخاطر تصاوير سرباز كشته شده آمريكايي بود كه توسط مردم سومالي به روي زمين كشيده ميشد. اين تصاوير بارها و بارها توسط رسانههاي آمريكايي به نمايش درآمد و همين امر باعث ناكامي جرج بوش پدر شد.)عده ای هم معتقدند كه دخالت نظامي آمريكا و بعدا سازمان ملل در آن سالها تحت تأثير نفوذ و روابط ويژه شركتهاي نفتي نظير كرنكو با جرج بوش پدر و ديك چيني وزير دفاع وقت آمريكا در دولت بوش پدر اتفاق افتاد (2).ناگهان اما در ميان چندين سال جنگ و شورش در سال 2006 ميلادي اتحاد دادگاههاي اسلامي به رهبري شيخ احمد شريف توانست به بي نظميها فائق آيد و در بخش بخش كشور پيشرفت كند. برقراري امنيت و اجراي احكام اسلامي باعث محبوبيت شديد اين گروه در ميان مردم اين كشور شد. متعاقبااين گروه توانست تسلط خود را بر موگاديشو هم تحكيم نمايد. اما از همين جا دوباره مشكلات از جانب كشورهاي استعمارگر براي اين كشور ايجاد شدگويي اين كشورها به هيچ وجه تمايلي به ديدن آرامش در اين كشور نداشتند. ابتدا در رسانههاي آمريكايي اتحاديه محاكم اسلامي به ارتباط با القاعده متهم شد و در جبهة سياسي سعي شد با جمع كردن سران قبايل و مناطق مختلف، يك دولت جايگزين در اين كشور تشكيل شود نهايتاً در اجلاس كينا عبدالهي يوسف به عنوان رئيس دولت موقت انتخاب شد. اما اين پايان كار نبود. در همين سال، نيروهاي نظامي اتيوپي به تحريك و كمك آشكار دولت آمريكا از خط مرزي گذشتند و توانستند ظرف چند روز دولت شيخ احمد شريف را سرنگون كنند و موگادشيو را هم به تصرف خود در بياورند.حضور چند ماهه معاون آفريقايي تبار وزير خارجه آمريكا در منطقه خود بيانگر نقش آمريكا در حوادث اين كشور بود.پس از سرنگوني اتحادية دادگاههاي اسلامي، ناامني و هرج و مرج به اين كشور بازگشت. بزودي مردم فقير كه در كنار سواحل اين كشور قرار داشتند و حركت ميلياردها دلارها كالا را به صورت روزانه از نزديك سواحل كشورشان مشاهده ميكردند درك كردند كه خود اين كشتيها و كالاهايشان ميتوانند منبعي خوب براي امرار معاش آنها و خانوادههايشان باشند. البته نميتوان كتمان كرد كه رگههايي از سازماندهي اين جريان هم بوضوح قابل پيگيري بود. و بدین ترتیب پدیده دزدی دریایی کلید خورد.مخالفتهاي بين المللي و مردم اين كشور با حضور نظاميان اتیوپيايي پس از يك سال منجر به خروج كامل آنها از سومالي شد. آمريكا پس از آن دوباره به جمع كردن سران قبايل و مناطق مختلف اين كشور تحت همان عنوان قبلي و الگويي شبيه لويي جرگه افغانستان پرداخت با اين هدف كه بتواند رئيس دولت انتقالي اين كشور را كه مورد تأييد همگان باشد انتخاب كند. در اين جلسه شيخ احمد شريف كه با توطئه دولت آمريكا از مقام خود خلع شده بود دوباره به سمت رئيس جمهور و رئيس دولت قانوني اين كشور انتخاب شد. امری که بیشتر به یک جک شبیه بود وچنانچه مورد توجه رسانه های امریکایی واقع می شد به تمسخر دولت امریکا می انجامید . اما حتي با استقرار شیخ احمد شریف در مقر رياست جمهوري ، امنيت به اين كشور بازنگشت زيرا كه اساساً گروه تحت رهبري وي از آن قدرت قبلي برخوردار نبودند و از ديد مردم اين كشور هم اين گروه بر خلاف گذشته نماينده كشورهاي خارجي انگاشته ميشد.انچه که امروز به وضوح از روند حوادث سومالی به نظر ميرسد انست که با وجود حضور ناوگان نظامي چندين كشور جهان در نزديك سواحل سومالي دزدان دريايي توانستهاند به مرور زمان و همزمان با تقويت بنيه مالي شان به خوبي امكانات خود را بازسازي كنند. به گونهاي كه هر روز خبرهاي جديدتري از افزايش برد عملياتي آنها ميرسد در صورتي كه در ابتداي امر حركت آنها بيشتر در نزديك سواحل اين كشور محدود ميشد. در اين ميان سير حركت رسانههاي آمريكايي از ناميدن گروه اتحاديه دادگاههاي اسلامي به اسامي نظير اتحاد محاكم شرعي، اتحاد دادگاههاي اسلامي تا گروه «يو، آي، سي» هم ميتواند جالب توجه باشد شايد در پايان در يك جمله به طور خلاصه بتوان سومالي را نماد حماقت در سياست خارجي آمريكا ناميد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 309]