واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: تذهیب؛ زیبایی دیداری متون مذهبی
استادان تذهیب، این هنر را در قسمتهای مختلف متون مذهبی از جمله مصحف شریف و كتب ادعیه به كار میبرند تا به صفحههای آنها زیبایی دیداری ببخشند. هنرمندان تذهیبگر، كناره و اطراف صفحهها را با طرحهایی از جمله شاخه و بندهای اسلیمی و ختایی، ساقه، گلها و برگهای ختایی، شاخههای اسلیمی مزین میكنند.شاید بتوان تاریخ آرایش و تذهیب قرآن را همزمان با نوشتن آن دانست به این معنی كه در ابتدا به منظور تعیین سر سورهها، آیهها، جزوهها و سجدهها آن را به نوعی تزئین میكردند، رفته رفته علاقه مفرط مسلمانان به قرآن، هنرمندان را بر آن داشت تا در تذهیب آن دقت بیشتری به كار برند.پیشینه آذین و تذهیب در هنر كتاب آرایی ایران به دوره ساسانی میرسد، بعد از نفوذ اسلام در ایران، هنر تذهیب در اختیار حكومتهای اسلامی و عرب قرار گرفت و «هنر اسلامی» نام یافت اگرچه زمانی این هنر از بالندگی فرو ماند، اما مجدداً پویایی خود را به دست آورددقیقا نمیتوانیم بگوییم منشاء این هنر ایران است، اما آنچه مسلم است این است كه این هنر از دوران ساسانیان به صورت گچبریهای دیوار و حتی پیش از آن به صورت نقوش روی سفالینه وجود داشته است كه بعد از اسلام این نقوش و حجاریها وارد كتابها میشود و بیشتر خودش را نشان میدهد.از طرز تذهیب و آرایش قرآنهایی كه قبل از قرن سوم هجری تدوین شده اطلاع چندانی در دست نیست، قرآنها نفیس غالباً به دستور سلاطین و امراء وقت تهیه میشد و هنرمندان سعی میكردند آنرا كه بهطرز بسیار عالی آرایش كنند.قدیمیترین قرآنهای باقی مانده، نقش و تزئین آنها تقریباً یكنواخت بوده فقط در صفحه اول و گاهی دو صفحه آخر با نقوش هندسی آرایش میشدند، سر سورهها نیز غالباً دارای نقوش تزئینی بوده و عموماً در سمت راست آنها یك یا چند گل درشت و ترنج طرح میزدند.شروع سوره و اسم آن را هم به قلم زر مینوشتهاند و نقطههای حروف را با رنگ قرمز و سبز یا زعفران و آب طلا مشخص میكردند، محل حزب و سایر علامات هم به همین شیوه مزین میشد.پیشینه آذین و تذهیب در هنر كتاب آرایی ایران به دوره ساسانی میرسد، بعد از نفوذ اسلام در ایران، هنر تذهیب در اختیار حكومتهای اسلامی و عرب قرار گرفت و «هنر اسلامی» نام یافت اگرچه زمانی این هنر از بالندگی فرو ماند، اما مجدداً پویایی خود را به دست آورد، چنانكه در دورهٔ سلجوقی مذهـبان، آرایش قرآنها، ابراز و ادوات، ظرفها، بافتهها و بناها را پیشه خود ساختند و چندی بعد، در دوره تیموری این هنر به اوج خود رسید و زیباترین آثار تذهیب شده به وجود آمد. منبع: خبرگزاری قرآنی ایرانتنظیم از محمد نبوی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 648]