محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826588294
مروری بر ابعاد مهم تاریخی صفویان
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
مروری بر ابعاد مهم تاریخی صفویان روزگار تاریخی ایران شاهد اتفاقات متعددی بود ، که برخی از آنها تغییرات شگرفی در مسیر زندگی ایرانیان نهادند. اکثر این رخداد های مهم تاریخی با شکست های عظیم جنگی اتفاق می افتاد ، یعنی ایرانیان جنگی را به بزرگی واگذار می کردند و پس از آن برای مدتی تحت تاثیر آن زندگی می کردند. از شکست ایرانیان مقابل اسکندر تا شکست ایرانیان مقابل روس ها که ریشه های آن سبب بیداری ایرانیان و سپس انقلاب مشروطه شد.اما یکی از این اتفاقات که برخلاف دیگران با یک پیروزی بزرگ به وقوع پیوست تاسیس سلسه صفویه بود که مرید شیخ صفی الدین نامی بودند ، پس از یک سلسله اتفاقات تاریخی پایه گذار یک واقعه مهم از تاریخ شدند که سرنوشت ایرانیان را کاملا تغییر داد. در حقیقت صفوی ها اولین حکومت کاملا ایرانی بودند که بر سراسر فلات ایران و سرزمین تاریخی ایرانیان حکم می راندند. آنها برای اولین بار توانستند هویت مستقلی برای ایران جدای از جهان اسلام معرفی کنند که حتی خود را یک مدعی در جهان اسلام بدانند. پس از سقوط دستگاه خلیفه عباسی به دست هلاکو خان مغول و سپس از شکست و انحلال خلفای فاطمی مصر در جریان جنگ های صلیبی ، رسما شخصی به نام خلیفه وجود نداشت. خلیفه شخصی بود که از نظر دودمان خانوادگی منتسب به پیامبر اسلام می شد. مقام خلیفه پس از سال ها تبدیل به یک شخصیت نمادین و تشریفاتی در حکومت های اسلامی شده بود اما او هنوز یک عامل اتحاد میان جهان اسلام بود. به همین دلیل بود که زمان اعلام وجود خلفای فاطمی بازهم کشور های اسلامی پراکنده نشدند و اگر هم دو دسته شدند هر یک تحت لوای یکی از این دو دستگاه بودند. فلات ایران یا کشوری که سابق بر این با واژگانی شبیه پارس یا پارسی در زبان های مختلف دیگر تمدن ها شناخته شده بود ، بعد از ورود اسلام به ایران ابتدا با نام عراق عجم تحت سیطره خلفای اموی بود. پس از روی کار آمدن عباسیان ایران به بخش های مختلفی تقسیم شد که همه آن ها توسط خلیفه عباسی اداره می شد. حکومت های مستقلی که هر کدام در مقطعی از تاریخ سر برآوردند به دلایل مختلف نتوانستند تاثیر صفویان را داشته باشند. به عنوان مثال برخی از آنها ریشه ایرانی نداشتند حتی با وجود آنکه سرتاسر ایران را در اختیار داشتند. این حکومت ها عمدتا ترک نژاد بودند و آنهایی هم ریشهی ایرانی داشتند هیچ کدام نتوانستند حکومتی سراسری و مستقل از خلیفه عباسی بنا کنند. صفویان تمام ویژگی های یک حکومت مستقل و سراسری کاملا ایرانی را داشت . صفویان توانستند تمام فلات ایران را تحت لوای خود درآورند آنها برای خود هویتی کاملا ایرانی تعریف کردند و حتی مذهب خود را نیز از جهان اسلام جدا ساختند . آنان به خدا و پیامبر و قرآن وفادار ماندند اما به جای اطاعت از سنت خلفا راه دوازده نوادهی هاشمی پیامبر را برگزیدند. این اتفاق برای شیعیان نیز رویداد خجستهای بود. ایرانیان تا پیش از این اکثریتی سنی بودند و تنها در برخی مناطق ایران مردمی شیعه وجود داشتند که آنها هم جز برخی مقاطع همچون حکومت آل بویه و یا دیلمیان آزادی مذهبی نداشتند. ولی این آزادی در زمان صفویان برای شیعیان کاملا مهیا شد.صفویان برای آنکه خود را یک مدعی جدید و بر حق در جهان اسلام بدانند شعار دفاع و زنده کردن سنت خاندان پیامبر به جای خلفا داشتند آنان با کمک و تائید برخی فقهای شیعه این مذهب را که تا آن زمان اقلیتی محض در ایران بود به عنوان مذهب رسمی کشور اعلام کردند و در ترویج این مذهب دست به خشونت نیز زدند. بدعت های جدید در شیعیان نیز از همین زمان آغاز شد.نمونه دیگری از اهمیت حکومت صفویان در ایران ، هم دوره بودن روی کار آمدن آنان با تغییرات شگرف دیگری در جهان بود. تاسیس سلسله صفوی مصادف بود با پایان رنساس اروپا و عصر انقلاب صنعتی و ورود اروپا به دوران جدید . همچنین ظهور قدرتی جدید با نام عثمانی که خود را وارث خلافت اسلامی می دانست تا جایی که سلطان سلیم عثمانی پس از فتح مکه خود را رسما خلیفه مسلمانان خواند.***اینها نمونه ای بود از دلایل مختلق اهمیت تاریخی صفویان در ایران. در حقیقت صفویان در تاریخ ایران ویژگیهای خاصی در ابعاد مختلف دارند. تغییرات مذهبی ، اجتماعی ، سیاسی ، جغرافیایی و بسیاری دیگر همه و همه حاصل مستقیم روی کار آمدن آنان بود.کمتر یک قرن به پایان هزارهی نخست تاریخ ایران پس از اسلام مانده بود. عصر تیموری رو به زوال بود و حاکمان تیموری یکی پس از دیگری سرنگون می شدند. نجد (۱) ایران درگیر کشاکش میان اقوام گوناگون بود. هر ناحیه از ایران ، مدعی استقلال بود و برای خود حکومتی محلی داشت. از این میان ترکمانان بیش از دیگران قدرت یافتند. طایفه قرا قو یو نلوها و سپس آق قو یو نلوها ، توانستند بیش از دیگران بر این استقلال داخلی خویش بیفزایند و در حکومت بر گستره خویش در ایران زمین از دیگران پیشی بگیرند. در این کشاکش در مرز های غربی ایران امپراطوری نیرومند عثمانی دوران اوج قدرت خویش را می گذراند. نام سلاطین مسلمان عثمانی در آن دوران ، لرزه بر اندام شاهان اروپایی می انداخت. اروپاییان ، از انگلستان که غربی ترین آنان بود تا اتریش و روس که بیشترین سرزمین های شرق اروپا را داشتند ، بر علیه عثمانیان بودند ، اما تا قرن ها بعد هرگز نتوانستند بر ترکان عثمانی پیروز شوند.در آن روزگار ترکمانان توانستند بر قدرت نظامی و سیاسی خویش بیفزایند و استقلال داخلی خود را برابر عثمانیان حفظ کنند. سلطنت جهانشاه و اوزون حسن در سده های هشتم/چهاردم و نهم/پانزدهم (۲) بارز ترین نمونه از دوران اوج قدرت حکومت ترکمانان است.با این حال هیچ یک از این دو سلسله نتوانست نظام سیاسی نیرومندی همچون گذشتگان و قابل رقابت با عثمانیان را برپا کند. گو اینکه این حکومت ها به درون سرزمین ایران کشیده شد ولی از زاویه دید تاریخ قدرت سیاسی و نظامی موقتی بودند برای دفع حملات خارجی. در حقیقت ایران پس از هجوم مغولان هرگز شاهد قدرتی چون تر کان عثمانی و یا امپراطوری ممالیک مصر نبود.سلطنت صفویان بیش از دو سده ، نظام سیاسی و سنت فرهنگی و بومی ایران را ادامه داد و با زنده کردن بخش هایی قابل توجه از تاریخ ایران نقش غیر قابل انکاری را در سرنوشت ایران بازی کرد. آنان در میان ملک و ملت ویژگی و مفهوم بی نظیری از ماهیت تاریخی را تسری بخشیدند که پاره ای از آن ، تا روزگار ما نیز ادامه یافته است. شاخص های ویژه ظهور صفویان عبارت بودند از : احیای سنت سلطنت ، دست یابی به جغرافیای تاریخی و تا حد زیادی واقعی ایران ، ایجاد ساختار نظامی و سیاسی جدید ، گسترش مذهب تشیع در مقام مذهبی رسمی کشور (۳) ، ایرانی کردن اسلام و تصحیح احکام آن به روش های ایرانی و قابل اجرا برای ایرانیان ، ترقی و تعالی زبان فارسی در زمینه سیاسیات و دیوانیات در تاریخ جدید ایران ، توسعه و تحول فرهنگی خاص که نقطه اوج آن در معماری مجسم شد و نیز نتایج چشمگیر در حیات فکری ایران. باید توجه داشت ، که این صفویان بودند که ایران را به صحنه رقابت های جهانی وارد کردند. در حقیقت این یک شانس تاریخی ایران بود که حاکمیتی قدرتمند ایران را در دورانی وارد عرصه جهانی و ارتباط مستقیم با غرب کرد که جهان در حال دگرگونی کامل بود و از عصر نخوت وسطی خارج شده بود. ***نخستین شاه صفوی که رسما خود را شاه ایران زمین نامید اسماعیل بود. اسماعیل در تابستان ۹۰۶/۱۵۰۱ (۵) پس از پیروزی نهایی بر آق قو یو نلوها ، وارد تبریز ، تختگاه آنان شد و بر تخت شاهی جلوس کرد. حکومتی که او تاسیس کرد تا سال ۱۱۴۸/۱۷۳۶ ادامه یافت. او که پس از مرگ برادرش سلاطانعلی ، مرشد اعظم طریقت اردبیل شده بود ، سرانجام قدرت سیاسی را که پیش از این اجدادش بر سر آن جان باخته بودند به دست آورد.این اسماعیل که بود و چگونه توانست در ایران روزگار خویش تاثیر بگذارد ، به گونه ای که این تاثیر تا قرن ها بعد همچنان محسوس باشد؟ شخصیت او برای مورخان مشکلاتی را پدید آورده که با ارجاع به زندگی نامه و ترجمه هایی از احوال او به قدر کافی مرتفع نمی شود. این مشکلات مخصوصا هنگامی که طایفه و تبار و فضای غریب نشو و نمای فرهنگی مورد اعتنا قرار می گیرد ، دو چندان صراحت می یابد و ملموس و قابل درک می شود. برای شناخت باید نگاه ویژگی به زندگی خاندان او داشت. طریقت آبا و اجدادی او شرایط خاصی را فراهم کرده بود تا آنان نقش مستقیمی در تاریخ ایران بازی کنند. اسماعیل از نوادگان شخصی به نام شیخ صفی ، بنیان گذار طریقت اردبیل میان صوفیان و دراویش بود.پینوشتها: (۱) به شهادت بسیاری از علما و اساتید تاریخ به کارگیری واژه فلات برای ایران اشتباه است ، معنای لغوی فلات ، تعریفی است که برای سرزمین ایران قابل تعریف نیست و متاسفانه این استفاده اشتباه و نامانوس تاکنون ادامه دارد.(۲) برای اعدادی که به حروف یا به رقم در سمت راست نشانه « / » قرار دارد نشانه سده هجری قمری است و در سمت چپ نشانه مشابه میلادی آن است.(۳) خواننده گرامی دقت داشته باشد که تا پیش از آن ایران سنی مذهب بود و به جز حکومت دیلمانان و تا حدی آل بویه ، تشیع هرگز مذهب رسمی ایران نبوده و حتی در همان دوران دیلمانان اکثریت قریب به اتفاق ایران سنی مذهب بود به جز برخی نواحی خاص و این شیعی بودن حاکمان دیلمی بود که تشیع در آن زمان رو به گسترش یافت با این حال پس از آنان ، آن مقدار تشیع نسبی نیز از میان رفت و تشیع به همان نواحی محلی خویش بازگشت.(۴) به حدی که از سوی عثمانیان از دایره زنادیق خارج شدند و کفار اضافه گردیدند.(۵) این تاریخ را گلاسن با قطعیت در Die Fruhen Safawiden ص ۸۵ ثابت کرده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1100]
-
گوناگون
پربازدیدترینها