واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تأثيرعبادات در پيشگيري و درمان اختلالات روان منبع: راسخون عباداتي مانند نماز ،روزه،زکات و حج که دين اسلام برپيروان خود واجب کرده است موجب مي شود که فرد به سوي رفتار بهتر و برتر و رشد و ارتقاي نفس و اجتناب ازرفتار زشت و انحرافي ،و غير انساني گرايش پيداکند .يکي از عباداتي که دراين زمينه بيشتر مورد توجه قرار گرفته است،نماز مي باشد.نماز:يک رابطه خاضعانه و خاشعانه بين انسان و پروردگار است.برقراري چنين رابطه اي در برابر آفريدگار تمام هستي ،نيرويي معنوي به انسان مي بخشد که حسن صفاي روحي و آرامش قلبي و اهميت رواني رادراو برمي انگيزد.انسان وقتي در مقابل قادر متعال مي ايستد،از همه اشتغالات و مشکلات دنيا روي برمي گرداندو تمام حواس خود را متوجه خدا مي کند،در نتيجه حالتي از آرام سازي کامل و آرامش روان در او ايجاد مي شودکه از نظر درماني تأثير بسزايي در کاهش اضطراب و نگراني او دارد. دکتر توماس ها يسلوپ(پزشک)مي گويد:«مهمترين وسيله ايجاد آرامش در روان و اعصاب انسان -که من تاکنون شناخته ام -نماز است.»پيامبر اکرم(ص)نيز به هنگام فرارسيدن اوقات نماز فرموده اند:«اي بلال ،مارا با نماز به آرامش وا دار.»رابطه معنوي بين انسان و خداوند در موقع نماز ،به او چنان نيرويي مي بخشد که موجب تجديد اميد،تقويت اراده و آزاد شدن تواناييهاي عظيم وي مي شود به طوري که او رابرتحمل سختيها و انجام کارهاي بسيار بزرگ قادر مي سازد.سيرل برت،روان شناس انگليسي نيز گفته است:«مابه واسطه نماز مي توانيم وارد انبار بزرگي ازنشاط عقلاني شويم که درشرايط عادي ياراي وصول بدان را نداريم.» «الکسيس کارل،پزشک فرانسوي اعتقاد دارد که نماز سبب ايجاد نشاط معنوي مشخصي در انسان مي گردد و همين حالت است که احتمالا منجر به شفاي سريع برخي از بيماران در زيارتگاههاو معابدمي شود».نماز اگر به جماعت باشد موجب ايجاد روابط اجتماعي دوستانه و مودت آميز با ديگران مي شود که نه تنها به رشد شخصيت فردکمک مي کند بلکه نياز تعلق اورا به گروه که به عقيده روان شناسان يکي از نيازهاي اساسي انسان است،تأمين مي کند.اصولاً احساس وابستگي فرد به گروه و توجه به نقش فعال خود در جامعه ،اهميت زيادي در سلامت رواني او دارد.روزه :يکي ديگر از عبادات واجب مسلمانان است که درپرورش و تهذيب نفس تأثير بسزايي دارد و سبب تقويت اراده انسان مي شود و مي تواند رفتارهاي صحيح زندگي رابياموزد تا مسؤوليتها ووظايف خود را به خوبي انجام دهد.زکات :نيز ،نوعي نوعدوستي را به انسان مي آموزد واو رااز خود محوري و خود خواهي نجات مي دهد .کمک به همنوعان موجب تقويت احساس تعلق به گروه و ايجاد احساس رضايت از خود مي شود که چنين احساسي براي سلامت رواني اهميت فراواني دارد.حج:داراي فوايد مهمي براي روان انسان است زيرا انجام مناسک حج و زيارت خانه خدا و قبر رسول خدا(ص)و ائمه،فرد را براي تحمل سختيها و گرفتاريهاآماده مي کندو چون از همه ملتها و نژادها با لباسي يکسان و ساده دور هم جمع مي شوند احساس نوعدوستي در آنها تقويت مي شود.دعا ونيايش :دعا و نيايش و مناجات در مذاهب گوناگون شکل هاي متفاوتي دارد،اما محتواي آن در همه مذاهب حاکي از اعتراف به گناه و نقص ،و درخواست سلامت و سعادت و تمايل به قرب الهي است.يکي از دانشمندان فرانسوي مي گويد:«دعاعبارت است از رابطه يا معامله يک روح مضطرب در کمال شعور و اراده با قدرتي که آن روح احساس مي کند،به آن بستگي دارد و سرنوشتش به دست اوست.»منظور از دعا،حالتي است که درآن انسان روح خودرا با قدرتي که در قلب خويش احساس مي کند،مرتبط بسازد نه آنکه فرد از روي عادت ،اعمال يا الفاظي را انجام دهد يا بگويد و به عمق معناي آن نپردازد.پروفسور الترمان درکتاب نقدي برمذهب و فلسفه مي نويسد:در هنگام ستايش و نيايش در آدمي چنان صميميت و اخلاصي ايجاد مي شود که در صحبت هاي معمولي با مردم ممکن نيست .سکوت تنهايي مي شکند فضاي پر دامنه اي در نيايش کننده باز مي شود،احساسات و عطوفتي که در گفتگوهاي معمولي با مردم گرفتار شرمساري و خجالت مي شود در اينجا به شکل سپاسگزاري هاي صميمانه ،گله منديهاي خودماني و خواهشهاي دوستانه در مي آيد و روح آدمي شکفته و باز مي شود.انسان هنگام مناجات،از مشکلات زندگي به درگاه ايزد پناه مي برد و بابازگو کردن مشکلات در حالت آرامش،منجر به رهايي از اضطراب مي شود که شباهت زيادي به تکنيک آرام سازي يا تمدد اعصاب دارد.دراين حالت،مشکلات به تدريج قدرت اضطراب زدايي خودرا از دست مي دهد . بنابراين ،دعا و مناجات و بيان مشکلات موجب تخليه هيجانات و اضطرابها مي شود؛همچنين انسان هنگام دعا و نيايش احساس مي کند که به حمايت و سرپرستي اوقرار داردوهمين موجب برانگيخته شدن حس اعتمادبه نفس ،قدرت ،اهميت آرامش،اميدواري وخوشبختي در او مي شودو نيروي رواني خودرا که براي حل تضادهاي رواني مصرف کرده است دوباره به دست مي آورد و با حالت شادابي و نشاط به کار و توليد مي پردازد.ويليام جيمز مي گويد:آدمي در تلاش هاي خود،ذخيره و نيروي رواني خودرا از دست مي دهد وتنها منبعي که مي تواند آن نيرو را جبران کند،اتصال به قدرت لايزال الهي است و آن اتصال حاصل نمي گردد مگر با مناجات.الکسيس کارل در کتاب نيايش مي نويسد:دعا تنها جبران کننده ضعف انسان نيست ،بلکه تقويت کننده قدرت انساني و ادامه دهنده کار مثبت و تلاش سازنده فرد در ساختن زندگي فردي و اجتماعي اش به حساب مي آيد و احساس عرفاني که از اعماق فطرت ما سرچشمه مي گيرد يک غريزه اصلي است،پس عدم ارضا اين غريزه ،مي تواند در فرد تنش ايجاد کند.بنابراين دعاو نيايش هم موجب آرامش روان مي شود،(الابذکر الله تطمئن القلوب)و فرد احساس خود شکوفايي پيدا مي کند و هم از تألمات روحي وي کاسته مي شود و نيز باعث تخليه هيجانات فرد و دستيابي وي به منبع لا يزال،توان و نيرو مي شود؛همچنين ،گريه که غالباً در جريان دعا رخ مي دهد کمک زيادي به تخليه هيجانات و استرس هاي فرد مي کند.البته به قول جيمز هايزلينگ،لازم نيست دعادرخواست چيزي از خدا باشد،بلکه هر توجه و ارتباطي با دستگاه الهي دعا مي باشد.خداوند متعال فرموده است:(وقال ربکم ادعوني استجب لکم-پروردگار شما فرمود مرا بخوانيد تا استجابت کنم شمارا)-سوره غافر:آيه 60)در سوره مبارکه فرقان آيه 77 مي فر مايد :اي رسول به امت بگو که اگر دعاي شما نبود ،پروردگار به شما چه توجهي داشت که شما آيات حق را تکذيب کرديد و به کيفر آن خواهيد رسيد.توبه:توبه يکي از روش هاي مفيد و تقريباً بي نظير،براي درمان احساس گناه است،زيرا توبه ،سبب آمرزش گناهان و تقويت اميد انسان به جلب رضايت الهي است وبه همين دليل،موجب کاهش اضطراب ناشي از اشتباهات گذشته فرد مي شود؛همچنين توبه انسان را به اصلاح و خودسازي وا مي داردواو رااز مرتکب شدن مجدد به خطاها مصون مي دارد.صبر:صبر موجب تقويت شخصيت و افزايش توانايي انسان در برابر سختيها و بارهاي سنگين زندگي و حوادث و مصايب روزگار مي شود.خداوند بندگان خودرا به صبر سفارش مي کند .مثلا در سوره مبارکه بقره آيه 153 مي فرمايد:اي افراد با ايمان از صبر ونماز(دربرابر حوادث سخت زندگي)کمک بگيريدزيرا خداوند با صابران است.پس فرد متدين هرگز از مشکلات و سختيها ،اظهار شکوه و ناتواني نمي کند ،بلکه در مقابل حوادث روزگار مقاومت مي کند .بنابراين صبر به انسان مي آموزد که براي دستيابي به اهداف بايستي تلاش مداوم کند وبا پشتکار و اراده به تلاش مستمر خود ادامه دهد.دراين صورت چنين فردي داراي شخصيتي رشد يافته ،متعادل،کمال يافته و توليد کننده ،فعال واز احساس اندوه و اضطراب به دور خواهد بود.علاوه بر دعا ،توبه و صبر ،انجام امور ديگري در سلامت روان انسان مؤثرند ،مانند نيکوکاري ،صدقه ،پرهيز از اذيت و آزار ديگران .در مورد نيکوکاري امام صادق (ع) مي فرمايند :عدد کساني که به سبب نيکوکاري زندگي طولاني مي کنند از کساني که با عمر طبيعي خود زندگي مي کنند افزون است.
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 518]