واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: راهبردهايي روانشناختيراهبردهاي برقراري ارتباط مؤثر
مقدمه مردم براي موفق شدن در زندگي نياز دارند که به خوبي با يکديگر ارتباط برقرار کنند. اولين و مهمترين شيوهي ارتباط گفتوگو است گفتوگو همان گفتوشنود ميباشد. در واقع از طريق ارسال و دريافت پيام ارتباط برقرار ميشود. پيامها گاهي به روش کلامي مانند سلام کردن و گاهي غيرکلامي مانند لبخند زدن بيان ميشوند. پيامهايي که از يک طرف بين دانشآموزان با هم و از طرف ديگر بين معلم و دانشآموز ردوبدل ميشود از اهميت بهسزايي برخوردار است. گوش دادن به دستورالعملها و پيروي از آنها بهويژه دردانشآموزان نکته بسيار مهمي است. لذا براي مشاوران و مربيان آشنايي با روشهاي مختلف برقراري ارتباط، لازم و ضروري است. بنابراين راهبردهايي که مشاوران مدرسه ميتوانند براي بهبود ارتباط مؤثر از يک طرف بين معلم و دانشآموز و از طرف ديگر بين دانشآموزان با يکديگر، به کار گيرند، در اين نوشته آمده است: 1. ابتدا دانشآموزان را با اهميت ارتباط آشنا کنيد* از دانشآموزان بخواهيد تا چشمهاي خود را ببندند و دنيايي را تصور کنند که در آن همه چيز وجود دارد، غذا، لباس، انواع بازي، تلفن و کامپيوتر. اما هيچکس ديگري غير از خودشان نيست، و از تکتک آنها بپرسيد در چنين دنيايي که کس ديگري جز او وجود ندارد چه احساسي به او دست ميدهد.* از دانشآموزان بخواهيد که کساني را که با آنها ارتباط دارند، مشخص کنند.* از دانشآموزان بخواهيد دايرهاي رسم کنند سپس بر اساس الويتبندي خودشان مهمترين ارتباطات خود را از مرکز دايره جدا نمايند.* از دانشآموزان بخواهيد که علت اهميت ارتباطات خود را کشف کنند.
2. دانشآموزان را با خانواده به عنوان مهمترين و اولين منبع ارتباطي خود آشنا کنيد تا از اين طريق به آن به عنوان يک خانوادهي ارزشمند احترام بگذارند و نسبت به آن احساس تعلق بيشتري پيدا کنند.* از دانشآموزان بخواهيد ويژگيهاي خوب و مثبت تمام اعضاي خانواده را تعيين کنند.* عادتها، علايق، سرگرميها و تفريحات هر يک از اعضاي خانواده را بنويسيد. 3. از دانشآموزان بخواهيد که در صورت تمايل نوشتههاي خود را براي اعضا گروه بخوانند و بايکديگر گفتوگو کنند. از اين طريق ميتوانند قوانين و محدوديتهاي طبيعي خانوادهي خود را ببينند و ديدگاهشان نسبت به خانواده وسعت بيشتري مييابد. 4. به روشهاي زير دانشآموزان را به تأثير مثبت بر رفتار و زندگي آشنا سازيد.* از دانشآموزان بخواهيد تا اسامي تمام دوستان خود را به خاطر بياورند و بنويسند.* از دانشآموزان بخواهيد اسامي مهمترين دوستان خود را بنويسند و علت اهميت آنها را مشخص کنند.* از دانشآموزان بخواهيد تا چگونگي ارتباط خود را با دوستان بنويسند.* از دانشآموزان بخواهيد تا نيازهايي را که دوستانشان برآورده کردهاند بنويسند. (نياز به توجه، نياز به بودن با آنها، نياز به صحبت کردن).* از دانشآموزان بخواهيد تأثير دوست را بر خود بنويسند (تأثير مثبت و منفي) مثلا" چهقدر تنهاييشان را پرکردهاند؟ چهقدر در پيدا کردن راهحل به آنها کمک کردهاند؟ چهقدر بر عقايد رفتار و علايق آنها تأثير داشتهاند؟ 5. اهميت و درک يک گفتوگوي خوب را در دوستي و ارتباط با ديگران، با راهبردهاي زير به دانشآموزان آموزش دهيد. الف) راهبردهاي گوش دادن
* هنگامي که طرف مقابل سخن ميگويد نگاه چشم در چشم داشته باشيد تا صحبتهاي او را بهتر متوجه شويد و از اين طريق به طرف مقابل ميگوييد که صحبتهاي شما را گوش ميدهيم.* هنگام گوش دادن به حالات فيزيکي صورت و بدن گوينده نگاه کنيد. مثلا" چه موقع لبخند ميزنند، چه موقع ابروهايشان درهم ميرود.* براي اينکه به گوينده نشان دهيد حرف او را گوش ميدهيد و ميفهميد. سر خود را تکان دهيد و يا از عبارتهاي کلاس مثل خوب، اووم، بعد چي شد؟ پس؟ چه نظري دربارهي اين مسأله داري؟ استفاده کنيد تا او را تشويق به ادامه صحبت کردن نماييد.* سخن طرف مقابل را دنبال کنيد.* هنگامي که به سخن ديگران گوش ميدهيد به آنها احترام بگذاريد چه از آنها خوشتان بيايد و چه نيايد.* اگر سؤالي به ذهنتان رسيد بپرسيد تا حرفهاي ديگران را بهتر بتوانيد بفهميد و آنها را درککنيد.* هنگام گوش دادن به احساسات طرف مقابل توجه کنيد وعکسالعمل مناسب نشان دهيد. مثلا": اگر موضوعي شاد تعريف ميکنند، لبخند بزنيد. اگر فرد با ناراحتي حرف ميزند، به او بگوييد اين مسأله تو را ناراحت کرد.* اجازه دهيد تا طرف مقابل حرفهايش تمام شود، سپس شما صحبت کنيد. به عبارت ديگر حرف طرف مقابل را قطع نکنيد. از اين طريق ارتباط مؤثر شکل ميگيرد.* وقتي از رفتار طرف مقابل ناراحت ميشويد به شکل خيلي محترمانه به او بگوييد.* خود را جاي طرف مقابل بگذاريد تا او را بهتر درک کنيد.* طرف مقابل را مسخره و تحقير نکنيد.* وقتي با کسي صحبت ميکنيد به حريم شخصي تا جايي نزديک شويد که او احساس راحتي کند.
ب) راهبردهاي سخن گفتن* هنگام سخن گفتن به شنونده نگاه کنيد تا شنونده بهتر گوش دهد و آن را بفهمد.* هنگام سخن گفتن با ديگران تکان نخوريد و از جايتان حرکت نکنيد.* در مورد يک موضوع صحبت کنيد و از اين شاخه به آن شاخه نپريد. پراکندهگويي باعث ميشود که ديگران متوجه صحبتهاي شما نشوند.* حرفهاي خود را واضح و مستقيم بيانکنيد.* هنگام سخن گفتن صدابايد واضح و مناسب باشد، نه بسيار بلند و نه بسيار آرام.* هنگام صحبت کردن نوبت را رعايت کنيد.* به دانشآموزان بياموزيد هنگام سخن گفتن از زبان بدن مانند حالت صورت، حرکات بدن، حالت دستها و.. استفاده کنند.* هنگام صحبت بين آنچه ميگويند و حرکتهاي بدن، هماهنگي وجود داشته باشد. اين هماهنگي نشانگر صداقت است مثلا" وقتي ابروهاي فرد گره خورد و اظهاري دارد که ناراحت نيست رفتار غيرصادقانه از خود نشان داده است.* هنگام سخن گفتن احساسات و عواطف و نظرات خود را به فرد شنونده از طريق زبان بدن نشان دهيد مثلا" وقتي خوشحاليد لبخند بزنيد. حرکات و زبان بدن ميتواند پيامهاي مثبت و منفي به همراه داشته باشند. مثلا" لبخند زدن پيام مثبت و اخم کردن يک پيام منفي است.* هنگام صحبت کردن با طرف مقابل از جملات مثبت استفاده کنيد.* هنگام صحبت کردن از سخنراني نمودن، تهديد و قضاوت کردن دربارهي طرف مقابل بپرهيزند.* هنگام سخن گفتن از کلمهي «من» براي انتقال احساسات خود به شنونده استفاده کنيد. مثلا" «من خوشحال شدم که با من همراه شدي».* هنگام صحبت کردن به جاي برچسب زدن به شنونده از احساسات و خواستههاي خود استفاده کنند. مثال:توصيف احساس:بهجاي «تو خيلي حواسپرتي» بگوييد «از اينکه بيدقتي کردي ناراحت شدم»توصيف رفتار:بهجاي «به برگهي من نگاه نکن، هميشه تنبلي و درس نميخواني» بگوييد.«دلم نميخواهد از روي من بنويسي، چون جوابهايمان مثل هم ميشه».* هنگام صحبت کردن به خود احترام بگذاريد و اجازه ندهيد طرف مقابل به حريم خصوصيتان وارد شود. منبع: مشاور مدرسه، پاييز 88 معصومه يوسفيلويه( کارشناسي ارشد روانشناسي)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 337]