تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1848237192
کتابچهي املاک وقفي و خالصه و اربابي ايران
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
کتابچهي املاک وقفي و خالصه و اربابي ايران نويسنده: سيد محمد دبير سياقي مقدمه به نام واقف بر سرائرپيش از آنکه به غرض اصلي از تحرير اين مقاله که ذکر موقوفات مندرج در کتابچهي مورد اشاره است بپردازيم تمهيد مقدمه مختصري را ضروري ميدانيم، بدين بيان که بر اين زمين مسکن و مأواي آدميان و ديگر جانداران و محل رويش رستنيها از دانه و گياه «حبا و نباتا»(1)که به حکم «خلق السموات و الارض»(2)آفريدهي خالق منان است و دانش جديد آن را بخش جدا شده از خورشيد مخلوق ربالعالمين ميداند، حوادث بسيار از نرم و درشت گذشته استاز رويدادهاي طبيعي چون زلزله و سيل و آتشفشان و صاعقه و طوفان که بگذريم به حوادثي ميرسيم که آدمي، اين مخلوق از خاک برآمده «خلقکم من طين»(3)و در خاک شونده (4)، گاه آن را که آفرينندهي جهان جايگاه آسايش «نجعل الارض مهادا»(5)قرارداده، موهبتي مغتنم نشمرده و به پيروي از خوي حيواني خود به جايگاه وحشت و اضطراب و هول و هراس مبدل ساخته و محل جنگ و خونريزي و غارت ويرانسازي گردانيده و سود خويش را در زيان ديگران ديده است.و زماني نيز به پيروي از فرشتهخويي خويش به ايجاد بناها و سرسبز چمنها و دلکش بوستانها و باصفا گلستانها، پرداخته و مظاهري باشکوه و چشمنواز و پرصفا و طراوت، مأمن پرندگان خوشآواز و دامهاي سودرسان ساخته و به آبادسازي کوشيده و از ويرانسازي تن زده و آسايش خويش را در راحت خلق ديده و عبادت و شکر خالق را در خدمت مردمان يافته است.از بخشش مال و صرف وقت به هيچ روي دريغ نورزيده است و در ميانه نيکوتر تدبيري که در امور خير انديشيده و مفيدتر از اطعام و نذر و ديگر امور عامالمنفعه تشخيص داده است «حبس عين و تسبيل ثمره» يعني وقف بوده است، اعم از وقف عام و وقف خاص.در اين بحث نيازي به ذکر تاريخچهي وقف نيست تا سخن به درازا کشيده نشود و نيز به نوع تملکها و تصرفها که در زمين با عناوين مختلف در طول تاريخ، خاصه در دوران اسلامي معمول بوده است و نحوهي بهرهبرداري از آنها و تشکيلاتي که براي ادارهي هر نوع تملک مقرر بوده است نميپردازيم. مراجعه به کتابهايي که در اين مسائل تأليف شدهاند و از آن جمله «تذکرةالملوک» سميعاست که کيفيت بهرهبرداري از املاک خاصه و املاک ديواني يا ممالک را به خوبي شرح ميدهد راهنماي محققان تواند بود و نيز «دستورالملوک» تأليف رفيعا.آنچه مسلم است در هر دوره ضوابطي خاص براي ادارهي امور و جمعآوري درآمد املاک اعم از وقفي يا خاصه و يا اربابي وجود داشته و مستوفياني در هر ناحيه اين امور را بررسي و سامان ميدادهاند.در دوران محمد شاه قاجار (1250 تا 1264 قمري) اقدامي براي تهيهي آماري از اين سه نوع ملک و نيز املاک مخروبه و معدوم گشته در تمام ايران جز سيستان و بلوچستان (که لابد دشواري مراجعه داشته است) توسط مستوفيان هر محل زير نظر مستوفيالممالک صورت گرفته واز مجموع، کتابچهاي ترتيب دادهاند و مقدمهاي که نقل خواهيم کرد بر آن نوشته و آن را دستور عمل مأموران ديواني قرار دادهاند.اينجا به عنوان نمونه، بخشي را که مربوط به شهرستان قزوين و توابع آن است نقل ميکنيم و از ميانه به آنچه وقفي و مربوط به بحث ماست بسنده مينماييم، با توضيحات لازم در پايان مقال.اميد که روزي تمام کتابچه با توضيحات لازم چاپ شود و در دسترس پژوهندگان قرار گيرد.از اين کتابچه که در تصرف مالک خصوصيست نسخهاي سابقا در کتابخانهي وزارت دارايي بود که احتمالا به ادارهي بيوتات کاخ گلستان بايد منتقل شده باشد. عکس صفحهاي از آن و نيز صفحهاي از کتابچهي اصلي را در پايان اين مقال آوردهايم.اينک مقدمهي کتابچه و سپس بخش موقوفات قزوين با توضيحات:مقدمهي کتابچه املاک وقفي و خالصه و اربابي ايرانبسم الله الرحمن الرحيمحمد بيمنتها و خالصه ثناي بيريب و ريا، وقف حضرت کبريايي است، جل شأنه و عظمت شوکته، که مواقف با لطايف رياض خاصه و املاک خالصهي جنت و سراي آخرت را به فحواي «انا اخلصناهم بخالصة ذکري الدار»(6)مقام مؤمنان شريعت شعار فرمود و محصول سلام و صلوات زاکيات و تحيات عنبرين نفحات نثار روان پاک و مرقد تابناک ديباچهي دفتر آفرينش، طغراي نامهي دانش و بينش، شاهنشاه انبيا، محمد مصطفي، عليه آلاف التحية و الثناء. که علم افتخار و اعتلا را از امالقري (7)الي سدرة المنتهي (8)برافراشت،صاحب علم است نه مصحوب ظنمالک روح است نه مملوک تنو بر امام حق و وصي مطلق، غضنفر سالب علي بن ابيطالب و بر اولاد امجاد ايشان که اقطاع کرامت را مالک و منهاج طريقت و حقيقت را سالکند.اما بعد در اين عهد همايون و عصر خجسته و ميمون که بساط اريکهي خلافت و بسيط ايوان سلطنت عظمي به طراز وجود فايضالجود خسروي آراسته است که اقطاع و اصقاع عالم را به شمول مکرمت کامله و نور معدلت شامله از ظلم و اعتساف پيراسته و به عدل و انصاف آراسته داشته، و هو السلطان الاعظم و الخاقان الاکرم، حامي الانام، حارس ثغور الاسلام، قهرمان الماء، و الطين، ظل الله في الارضين، السلطان بن السلطان ابن السلطان و الخاقان بن الخاقان بن الخاقان محمد شاه غازي، ادام الله ايام دولته القاهرة، جناب مستطاب جلالت نصاب مشيرالملة و مشارالدولة، مقدم ارکان الدين، معين الاسلام و المسلمين، غوث الاعظم حاج ميرزا آقاسي دام اجلاله، که ضميرش مهبط (9)انوار الهي و روانش محط (10)فيوضات نامتناهي است، آنکه نظرش چون ضميرش پاک و ضميرش مانند نظر تابناک، حاوي مرتبتين معرفت و اجلال و صاعهي (11)درجتين کرامت و اکمال، تأييداتش حقاني و اوامرش الهام رباني «قد قيل في يد موسي لمعة و سناء - منها لقد خرت الاشخاص النظر - اني رأيت برأي العين في يده - ليس الشهادة في الاحکام کالخبر» (12)به جهت استحکام قواعد دولت ابد مدت به مقتضاي راي رزين و فکر دوربين، براي هر قسمتي از اعمال دخل و خرج ممالک محروسهي ايران کتابچهي مفصل، خالي از ريب و خلل پرداخت. از آن جمله در اسانيد خالصه جات ديوان قضا توأمان و موقوفات اماکن شرافت بنيان، که به مرور دهور و اعصار اختلال و اختلاف کلي واقع شده بود، اشارت عالي شد که امناي دفترخانهي همايون در آن باب نيز از روي حقيقت غوررسي و امعان نظر نموده، ثبت قديم دفاتر سلاطين ماضيه را، انار الله برهانهم، با عمل مباشرين امور ديواني که در اين عصر همايون معمول و متداول است تطبيق و موازنه نمايند و کتابچهي بيعيب، خالص از شک و ريب، که در صحت آن متفق الآراء باشند نوشته، به امهار معتبرهي خود ممهور سازند، که آن را در خزانهي عامره محفوظ و مصون دارند، که عندالضروره بدان رجوع نموده در املاک خالصه و وقفي حيف و ميل واقع نشود، و املاک اربابي رعايا و سايرين داخل خالصه و موقوفات نگردد و بدان واسطه ارباب غرض را مجال اشتباه نماند و حق در دست «من له الحق» برقرار باشد.حسب الفرمايش بندگان ذي شوکت و شأن به لوازم اتمام اين خدمت نمايان پرداخته و در هذه السنهي ميمونهي توشقان ئيل خيريت دليل، مطابق سنه يک هزار و دويست و پنجاه و نه هجري از امداد فيوضات ظاهري و باطني آن جناب به تحقيق شايسته و استحضار کافي مع اتفاق الآراء و اجماع الامناء به اتمام و اختتام رسيد. و السلام.نسخهي کتابچه اسامي خالصه جات و اربابي ايران...توضيح: اين کتابچه جمعا صد و چهل و هشت ورق، يعني دويست و نود و شش صفحه دارد با جلد مخمل آبي ضربي و کاغذ آبي رنگ آهار مهره با علامت شير و خورشيد روي برخي از صفحات آن در متن بالاي صفحه.در پشت کتابچه نوشته شده است:«صورت دستخط مرحوم محمد شاه رضوان جايگاه»«خالصهي قديم که در دفترها ثبت است، خالصه است به قدر رقبه و به اربابي معمول نشده، هميشه بايد خالصه باشد.»«خالصهي قديم که به اربابي معمول شده و ميشود. باز بشود».«ضبطيهاي آقا محمد شاه(13)و خاقان مغفور(14)که ورثهي معين دارد، اربابي است که حقالارض بايد به صاحبان ده بدهند.»«خالصه که در دفترهاست ثابت نيست. اگر مدعي درست دارد ملک اربابي است.» در صفحه اول نوشته شده است:«صورت املاک خاصه اعلي حضرت اقدس عالم پناه، از بابت املاک موروثي و ابتياعي که در هذه السنهي توشقان ئيل، سنهي يک هزار و دويست و پنجاه و نه معين شده.فهرست اول، املاک ابتياعي و احداثي و موروثي...»توضيح: در اين فهرست ابتدا از مملکت آذربايجان و دارالسلطنهي تبريز کرده استبه ترتيب: «بلده... عمارت... بيوتات... باغات... بلوکات... محال... محال... محال...»در کتابچه، بعد از آذربايجان و تبريز به خوي پرداخته شده است، از مزرعه و قريه (دو صفحه)؛ آنگاه به خراسان و استراباد، از قراء و محال با ذکر حقابه و محال و ولايات، چون بار فروشه و ساري (سه صفحه)؛ بعد ذکر دارالسلطنهي اصفهان و توابع: چهارمحال، سميرم و غيره شده است (چهار صفحه و نيم)؛ سپس از طهران سخن رفته و بلوکات و توابع و عمارات و بيوتات و باغات و متعلقات از حمامات و قنوات (پنج صفحه)؛ بعد دو صفحه شرح جمعآوري صورت املاک خالصه و وقفي و اربابي رعايا و سايرين است؛ سپس از آذربايجان و دارالارشاد اردبيل و مشکين ياد شده (شش صفحه)؛ بعد ارومي (يک صفحه و نيم)؛ بناب روضه (دو صفحه و نيم)؛ پهنا باد و لال دشت انزل (نيم صفحه)؛ دارالسلطنهي تبريز و بلوکات و توابع: ارونق، الان براغوش، انزاب، اوجان، بدوستان، خانمرود، سها، دهخوارقان، رودقات، زنوز، سروصحرا، مرند، موضعخان، مهرانرود، ديدهر (بيست و چهار صفحه)؛ دارالصفاي خوي (نيم صفحه)؛ سراب و گرمرود و هشترود و مراغه (جمعا يازده صفحه و نيم)؛ خراسان (نه صفحه)؛ کرمان (شش صفحه)؛ دارالمرز مازندران (دوازده صفحه)؛ عراق.اصفهان (شصت و دو صفحه)؛ بروجرد (هشت صفحه)؛ خمسه و طارمين و زنجان (هفت صفحه)؛ خوزستان (چهار صفحه)؛ ساوه وزرند (چهار صفحه)؛ سلطانآباد و کزاز و توابع (پنج صفحه)؛ دارالخلافهي طهران و بلوکات تابعه (بيست و شش صفحه)؛ قزوين (چهارده صفحه)؛ همدان، تويسرکان، ملاير (نه صفحه)؛ دارالايمان قم (هفت صفحه)؛ دارالمؤمنين کاشان (نه صفحه)؛ کرمانشاهان (سه صفحه و نيم)؛ گلپايگان و کمره و نهاوند (سه صفحه و نيم)؛ دارالعباده يزد (چهار صفحه).»توضيح: در قسمت آذربايجان، بخش اردبيل، کنار صفحه نوشته شده است:«خالصه و موقوفات دارالارشاد اردبيل مطابق ثبت دفتر نادرشاهي است و تعيين خالصه و اربابي و معدومالاثر و مخروبه موافق تشخيص و استحضار جناب صدرالممالک (15)است.و محل مهر مرحوم ميرزا موسي (16)محل مهر مرحوم ميرزا حسن مستوفي الممالک (17).در محال گرمرود نوشته است:«خالصه و موقوفات محال گرمرود مطابق ثبت دفتر نادرشاهي نسخهي مميزي عاليجاه ميرزا حبيبالله شقاقي استو تشخيص مخروبه و معدومالاثر موافق قلمداد ميرزا فتاح مستوفي گرمرود است (18)که حال معمول است.محل مهر ميرزا موسي.، محل مهر ميرزا حسن مستوفيالممالک.»در پايان شرح مربوط به فارس نوشته شده است:«چون در دفترخانهي مبارکه از زمان خاقان شهيد الي الان جزء جمع خالصه فارس نبود و اين اوقات که حسبالامر همايون شاهنشاهي مستوفيان عظام مشغول تشخيص خالصه بودند، حساب ديواني مملکت فارس در عهده بندهي درگاه بود و بعض خالصهي فارس را هم سهم فدوي قرار دادهاند، لهذا از روي دفتر نادرشاهي و سررشته و تصديق عاليجاهان ميرزا عابد و ميرزا محمد علي و ميرزا بزرگ و ميرزا يوسف مستوفيان فارس و استحضار عاليجاه ميرزا مهدي مستوفي اصفهاني، که در ايام نواب فريدون ميرزا (19)سررشتهدار بود، نوشته شد. شهر رمضان 1259 [هجري قمري]، مرحوم ميرزا موسي. (16)»در اين کتابچه چيزي دربارهي سيستان و بلوچستان نوشته نشده است.اينجا بخشي را که مربوط به دارالسلطنه قزوين است انتخاب و موارد وقفي آن را که تناسبي با مجلهي ميراث جاويدان دارد، نقل ميکنيم. اميد که روزي تمام کتابچه به زيور طبع آراسته گردد چه مندرجات آن از جهات مختلف در خور توجه و استفاده است و روشنگر نکاتي است جالب که محققان را سودمنديها تواند داد (20).بلده [شهر قزوين]به خالصه و وقف معمول است:باغات وقفي مسجد جامع.باغ دارالشفا که در نسخهجات قديم باغات نوشته شده بود و حال يک قطعه باغ است که به وقف عمل ميشود(21).بلوکات1) بلوک اقبال:قريهي بيدستان که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند حال به اسم موقوفات شيخ صفي معمول است. بالتمام؛ قريهي دستجرد که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند، حال به اسم موقوفات شاه نجف معمول است به انضمام باغات. بالتمام. قريهي عبدالکريم آباد که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند و حال هم [به اسم] موقوفات شاه نجف معمول است و مخروبه است. بالتمام.رودخانهي انزک وادي(22)که در قديم مزرعهي انزک وادي نوشته بودند، مدار آن چهل هنگام نوشته بود. در سه روز اول مال دولتخانه بوده، که در اين دولت آب مزبور وقف محلات شهر شده است.2) بلوک خررود.3) بلوک ابهررود.4) بلوک بشاريات:موقوفات تصرفي اشخاص مفصله:قريهي سالانک که به اسم موقوفات قافلهباشي است و در تصرف حاج سيد تقي است. بالتمام.قريهي فخرآباد که وقف اولادست و در تصرف اولاد واقف است.قريهي گلشنآباد، که حال مزرعهي گلشن آباد است و از جمله موقوفات ميرزا شرف جهان است و در تصرف اولاد اوست. قريهي گليذور(23)که وقف طلاب است. بالتمام.قريهي بيرنودر. بالتمام.5) بلوک دشتي:قريهي شارد(24)که در نسخهجات قديم خالصه نوشته بودند. خاقان مغفور وقف مسجد سلطاني قزوين و قنوات خيابان کرده بالتمام.قريهي کچله جردکه در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند و حال هم موقوفات بقعهي شاهزاده حسين معمول است. دودانگ.6) بلوک رامند....7) بلوک زهرا....8) بلوک قهپايه....9) بلوک فشکل دره:فشکل دره. موقوفات جناب امام رضا عليهالسلام از بابت قريهي زياران. بالتمام.10) بلوک قاقزان:قريهي آشتجين که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند، اما حال به اسم موقوفات مدرسهي حيدريه است. بالتمام. قريهي دستجرد که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند و حال به اسم موقوفات شيخ صفي معمول است، چهارده زوج. شش سهم و نيم.قريهي شيداسفان(25)که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند، حال به اسم موقوفات مدرسهيالتفاتيه معمول است. بالتمام. قريهي شنازند که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند و حال به اسم موقوفات مدرسهي التفاتيه معمول است. بالتمام. قريهي بشر. يک دانگ.قريهي کندر که در نسخهي قديم خالصه نوشته بودند، حال به اسم موقوفات قنات خمارتاش معمول است. يک دانگ.11) بلوک الموت:قريهي شاه کندي که موقوفات جناب امام [رضا] عليهالسلام است.12) بلوک رودبار:قريهي هريان که حال به اسم موقوفات مدرسهي التفاتيه معمول است. بالتمام.قريهي چگاب که حال به اسم موقوفات شيخ صفي معمول است. بالتمام. پی نوشت:1- قسمتي از آيهي 15 سورهي نبأ. قرآن کريم.2- قسمتي از آيهي 1 سورهي انعام. قرآن کريم.3- قسمتي از آيهي 2 سورهي انعام. قرآن کريم.4- به قول خيام:پايان سخن نگر که ما را چه رسيداز خاک برآمديم و در خاک شديم.5- قسمتي از آيهي 6 سورهي نبأ قرآن کريم.6- آيهي 46 از سورهي ص. قرآن کريم.7- امالقري، مکه معظمه.8- سدرةالمنتهي، درختي در آسمان هفتم مذکور در سورهيالنجم آيهي 14. قرآن کريم.9- مهبط، جاي فرود آمدن.10- محط، فرود آمدنگاه.11- صاعه، صاع، پيمانه که بر آن احکام مسلمانان از کفاره و فطريه داير و جاري است.12- طي عبارات اخير که احتمالا منظوم نيز هست توجه به آيات 17 و 143 سورهي 7 اعراف و آيهي 22 سورهي 20 طه و آيهي 133 سورهي 26 شوري و آيهي 12 سورهي 27 نحل و آيهي 32 سورهي 28 قصص شده است.13- مراد، آقا محمد خان مؤسس سلسله قاجاريه مقتول در سال 1212 هجري قمري است در قفقاز قلعهي شوشي.14- مراد فتحعلي شاه قاجار (1212 تا 1250 هجري قمري) است.15- صدرالممالک، ميرزا نصرالله اردبيلي، وي پس از کشته شدن قائم مقام مانند برخي ديگر از رجال وقت داوطلب مقام صدرات شد. در سال 1261 هجري حکومت قم را داشت. (رجال بامداد، ج 2، ص 205 و 376 (.16- ميرزا موسي تفرشي متولد 1198 هجري پسر ميرزا ابوالقاسم و پدر ميرزا عيسي وزير و سيد عيدالله خان انتظامالسلطنه است. هنگام وليعهدي ناصرالدين شاه (1263 قمري) درتبريز مستوفي کل بود و از حاضران در مجلس محاکمهي باب در 1264 هجري و در 1269 پيشکاري اسکندر ميرزا پسر ششم عباس ميرزا را در حکومت قزوين داشت و در سفرهاي داخلي ناصرالدين شاه حاکم تهران و وزير معينالدين ميرزا وليعهد اول شاه بود و از آن زمان معروف به «وزير» گرديد. ميرزا موسي در 1282 قمري در سن هشتاد و چهار سالگي درگذشته است. (رجال بامداد، ج 4، ص 164).17- ميرزا حسن مستوفي الممالک پسر ميرزا کاظم، پسر آقا محسن آشتياني و پدر ميرزا يوسف مستوفي الممالک متولد 1194 قمري است. در زمان سلطنت فتحعلي شاه و محمد شاه مستوفي الممالک بود. در 1261 هجري در گذشته است.18- ميرزا فتاح گرمرودي فرزند ملانجفقلي متوفي به سال 1263 قمري در بهبهان و مدفون در شيرازست. سفرنامهاي به اروپا و سه رسالهي نشر چهار فصل و شبنامه و سفرنامه ممسني از اوست، که به کوشش فتاحي در تهران به سال 1347 شمسي طبع و نشر شده است.19- فريدون ميرزا فرزند پنجم عباس ميرزا نايبالسلطنه است. مقارن مرگ عباس ميرزا به نايب از او حاکم آذربايجان بود با پيشکاري محمد خان امير نظام زنگنه و پس از مرگ فتحعلي شاه (1250 قمري) در همين سمت از جانب برادر خود محمد شاه با لقب نايب الاياله باقي ماند. در سال 1252 قمري به حکومت فارس رفت و چهار سال در آن سمت بود. در سال 1270 قمري والي خراسان شد و اين هنگام بود که خان خيوه محمد زمان خان به ايران تاخت و در سرخس شکست خورد و کشته شد و برادر او را به دستور فريدون ميرزا به پايتخت فرستادند و سروش اصفهاني قصيدهاي در اين باره سرود که با اين بيت آغاز ميگردد:افسر خوارزمشه که سود به کيوانبا سرش آمد در اين مبارک ايوان(ديوان سروش، به اهتمام دکتر محجوب ص 496)فريدون ميرزا به سال 1272 هجري قمري در مشهد در گذشته است. (تاريخ عضدي، به اهتمام دکتر نوايي، ص 283).20- سابقا در کتابخانهي وزارت دارايي نسخهاي تحت عنوان «کتابچهي خالصه و موقوفات و املاک انتقالي ديوان اعلي سواي خالصه جاتي که از قديمالايام الي حال به اربابي معمول ميباشند و خالصهجات معدوم و مخروبه» وجود داشت که با اندک اختلافي در هر بلوک از روي همان نسخهي دوره محمد شاهي نوشته شده بود و ممکن است در حال حاضر مانند ديگر نسخههاي آن کتابخانه به ادارهي بيوتات در کاخ گلستان منتقل شده باشد.21- اين باغ در محلهي دارالشفاء در غرب خيابان پيغمبريه و در انتهاي کوچهي مقابل گراند هتل قزوين واقع و تا سال 1315 شمسي داير و درختان آلبالوي فراوان داشت. در اين سال قسمت شرقي آن را متولي وقت (مرحوم ميرزا ابوتراب دارالشفايي) به شهرداري و ارباب برزوي مهرشاهي صاحب گراند هتل قزوين فروخت و آنان کارخانهي برقي آنجا احداث کردند که چند سال داير بود. پس از برچيده شدن کارخانه، قسمت شمالي آن باغ را به افرادي فروختند و خانه اي چند آنجا ساخته شد و قسمتي از محل کارخانه گردشگاه عمومي گرديد. سپس ميان آن گردشگاه و خانههاي احداثي راهي به سوي جلوخان شرقي مسجدشاه (مسجدالنبي) گشودند که در فاصله خانهي مرحوم حاج ملا عبدالوهاب اولين متولي مسجدالنبي نيز بدان سبب تخريب گرديد.22- صحيح ارنزک وادي يعني رودخانهي ارنزک است که بهار آب است و در شرق شهر جريان مييابد.23- مرحوم ميرزا عبدالعلي نياي علامهي قزويني کدخداي اين آبادي بوده است.24- نام ديگر آن لهارد است.25- صورت صحيح نام آن قريه شيد اصفهان است.منبع: ميراث جاويدان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2520]
-
گوناگون
پربازدیدترینها