تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 11 آذر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):هر كس به خدا و روز قيامت ايمان دارد، بايد ميهمانش را گرامى دارد.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

ساختمان پزشکان

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

خرید سرور مجازی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

خرید نهال سیب

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

رفع تاری و تشخیص پلاک

پرگابالین

دوره آموزش باریستا

مهاجرت به آلمان

بهترین قالیشویی تهران

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1836335536




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

پيشنهادي براي احيا و معرفي ميراث وقف و کارآمد کردن آن به عنوان ابزار پژوهش


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
پيشنهادي براي احيا و معرفي ميراث وقف و کارآمد کردن آن به عنوان ابزار پژوهش
پيشنهادي براي احيا و معرفي ميراث وقف و کارآمد کردن آن به عنوان ابزار پژوهش نويسنده: هايده لاله مقدمه سنت ديرينه و نيکوي وقف از ارکان مهم اقتصاد، اجتماع، دين و فرهنگ ممالک اسلامي است. اين سنت در طول تاريخ خود در پيشبرد امور عام‏المنفعه، بهبود سطح زندگي مسلمانان و به ويژه در گسترش علم و فرهنگ و آموزش علوم و معارف اسلامي در ميان ملتهاي مسلمان نقش بسيار مهمي داشته است. شکوفايي جهان اسلام در گذشته مرهون محققان پيشرو و فراهم بودن ابزار تحقيق و پيروي از اصول و روشهاي صحيح زمان خود بوده است. علي‏رغم کوششهاي شايان توجه محققين ايراني که از چند دهه قبل آغاز شده است امروزه بسياري از اين پژوهشگران به دليل شرايط نامساعد پژوهش از تمامي امکانات کمي و کيفي برخوردار نيستند. با توجه به پيشرفت سريع روشهاي تحقيق، اهميت مطالعه و بررسي هر چه بيشتر منابع دست اول به عنوان ابزار اوليه و اصلي تحقيق به وضوح احساس مي‏شود. در چنين شرايطي، و با در نظر گرفتن اين مسأله که توفيق محقق جز با توجه به عينيت حاصل نمي‏شود، نياز به شناخت و پخش گسترده‏تر آثار بازمانده از مسلمانان و لزوم برخورد صحيح علمي با اين آثار به کمک ابزار نوين روشن است. سازمان اوقاف و امور خيريه با در دست داشتن گنجينه‏اي غني از ميراث جاويدان وقف مي‏تواند، در ادامه‏ي نيات خير پيشينيان، گامي بسيار مؤثر در ترويج اين سنت حسنه برداشته و به ويژه سهمي شايسته و درخور در بهبود کيفيت تحقيقات در حوزه‏ي تاريخ و فرهنگ ايران و جهان اسلام داشته باشد. ميراث وقف گنجينه‏ي تاريخي عظيمي مرکب از اسناد مکتبوب و غيرمکتوب از جمله ابنيه و آثار عام‏المنفعه و اموال منقول است. هر يک از اين آثار سندي از تاريخ و فرهنگ ايراني - اسلامي به شمار مي‏آيد. شناخت اين ميراث براي درک بهتر پيشينه‏ي جهان اسلام و کشف عناصري که در شکوفايي تمدن اسلامي مؤثر بوده ضروري است. بررسي عوامل گوناگوني که زمينه‏ي اين شکوفايي را پديد آورده مستلزم تحليل و مطالعه‏ي هر چه بيشتر اين آثار است. به اين دليل است که آثار محفوظ در بايگاني سازمان اوقاف ابزار علمي مهمي به شمار آمده و بايد در حفظ، مرمت، احيا و معرفي آنها نهايت کوشش به کار رود. با اين مقدمه طرح کلي «احيا و معرفي ميراث وقف و تنظيم بايگاني اسناد وقف» با اهداف و انگيزه‏هاي مشخص، از يک سو براي اسناد مکتوب و از سوي ديگر براي ابنيه و آثار متبرکه و عام المنفعه و اموال منقول در آنها، به اين شرح پيشنهاد مي‏شود: بخش اسناد اسناد وقف نه تنها در سازمان اوقاف و شعب آن بلکه در مراکز دولتي و غيردولتي و به ويژه در مجموعه‏هاي خصوصي و نزد افراد در سراسر ايران پراکنده است. بعلاوه امروزه از دست رفتن وحدت کشورهاي اسلامي سبب شده تا بسياري از اسناد وقف در ارتباط مستقيم با ايران در اقصي نقاط جهان پراکنده باشد. پراکندگي اين مدارک در مراکز مختلف و عدم رعايت اصول علمي واحد در تنظيم و بايگاني آنها و نيز عدم رعايت جوانب احتياطي لازم براي حفظ اين اسناد، و يا عدم دسترسي به فنون و روشهاي علمي در احيا و مرمت آنها، تنظيم مجدد و هماهنگ بايگاني اسناد وقف را ضروري ساخته است. روشن است که راه‏حل‏هاي مناسب را بايد در هر دو چارچوب ملي و بين‏الملي جستجو کرد. طرح پيشنهادي حاضر دو هدف را دنبال مي‏کند: يکي حفظ و تکميل اسناد و ديگري کارآمد کردن آنها به عنوان ابزار علمي تحقيق. بدين منظور توجه به اين نکات ضروري است: تکميل و تنظيم بايگاني اسناد وقف از سوي مراجع دولتي، غيردولتي و يا شخصيتهاي مختلف با معيارها و اهداف مشخصي صورت مي‏پذيرفته است. بدين ترتيب اسناد وابسته به آنها نيز مجموعه‏ي مدارکي را تشکيل مي‏دهد که اين معيارها و اهداف را منعکس مي‏کند. تنها حفظ تشکل اوليه‏ي اين مجموعه‏هاست که درک اين معيارها و اهداف و شرايط تاريخي پديد آمدن آنها را ميسر مي‏سازد. بنابراين ضروري است تا در تنظيم اين اسناد روشي به کارگرفته شود که انسجام مجموعه‏ها را حفظ کرده و به از هم گسيختگي آنها نيانجامد. هرگونه طبقه‏بندي از پيش جهت داده شده، آن‏گونه که به طور رايج مثلا بر اساس تاريخ تنظيم اسناد، منشأ جغرافيايي اسناد، برآوردهاي اقتصادي و مالي از آنها، و يا طبقه‏بندي الفبايي صورت مي‏گيرد، همگوني و انسجام مجموعه‏ها را گسسته و تحليل علمي آنها را دشوار خواهد ساخت. اسناد گوناگون تنها در يک مجموعه‏ي منسجم مي‏توانند در ارتباط با يکديگر قرار گرفته و به عنوان مکمل يکديگر پيشينه‏ي نهاد و يا واقفان و موقوف عليه‏ها و شرايط مختلف شکل‏گيري وقف و تحول آن را منعکس کند. با پژوهشگر مجرب است تا با يافتن ارتباط اسناد با يکديگر در چارچوب تاريخي - فرهنگي - مذهبي مجموعه‏هاي منسجم را بازشناسي کند. از سوي ديگر بازسازي انسجام مجموعه‏ها سبب خواهد شد تا هر گونه گسستگي و يا تغيير و تحول احتمالي که در گذشته در نظم اسناد يک مجموعه پديد آمده است آشکار شود. چنانچه هدف بايگان تکميل يک مجموعه‏ي ناقص باشد، پس از وقوف بر کمبودهاي آن مي‏تواند، با استفاده از دستاوردهاي گوناگون فني نوين، يکپارچگي آن را بازسازي کند. به عنوان مثال پس از شناسايي سندي از يک مجموعه‏ي سازمان اوقاف که در اختيار نهاد، سازمان و يا شخصيت ديگري است مي‏توان، با رعايت موازين شرعي و قانوني، نسخه‏اي از آن سند را به کمک روشهاي مختلف تصويربرداري تهيه نموده و بدين ترتيب مجموعه را بازسازي کرده و در نهايت هويت اصلي مجموعه را به آن بازگرداند. بنابراين ترديدي باقي نمي‏ماند که تنظيم و بايگاني اسناد وقف موجود درگنجينه‏ي سازمان، بر اساس ماهيت کمي و کيفي آنها، اين مراحل را شامل مي‏شود: الف. بررسي مجدد اسناد با هدف بازشناسي مجموعه‏ها؛ ب. تنظيم اوليه‏ي مجموعه‏ها؛ ج. بازسازي مجموعه‏ها؛ د. بايگاني اسناد. کارآمد سازي اسناد اسناد وقف ابزار علمي تحقيق است و بررسي آنها شناخت حيات اجتماعي جامعه‏ي اسلامي را امکان‏پذير مي‏سازد. بدين ترتيب درک تمدن بزرگ اسلامي بدون در نظر گرفتن اين اسناد ممکن نيست. از اين رو کارآمد بودن بايگاني اسناد وقف از اهميت ويژه‏اي برخوردار است. گام نخست در اين راه تهيه و تنظيم راهنماها و فهرست‏هاي کارآمد اسناد مي‏باشد که انجام آنها تنها از عهده‏ي بايگان متخصص و آشنا به مسايل وقف و اهميت مجموعه‏ها و اسناد برمي‏آيد. از ميان راهنماها و فهرست‏هاي گوناگون مي‏توان اجمالا از اين انواع ياد کرد: راهنماهاي کلي: خطوط اصلي و نظم و ترتيب کلي را که در طبقه‏بندي بايگاني رعايت شده ارائه داده مجموعه‏ها و حدود تقريبي تاريخي و زمينه‏ي موضوعات مجموعه‏ها را به اجمال مشخص مي‏کند. اين راهنماها به عنوان وسيله‏اي براي برخورد اوليه‏ي پژوهشگر با اسناد و نيز وسيله‏اي براي تعيين و انتخاب موضوعات مختلف تحقيق بر اساس داده‏هاي موجود به شمار مي‏آيند. فهرست توصيفي: منشأ مجموعه، تعداد اسناد و حدود تاريخي آن، توصيف کلي اسناد و خلاصه‏اي از محتواي کل آن، و نيز تقسيم‏بندي موضوعي مجموعه را شامل مي‏شود. چنين فهرستي شناسايي اسناد ناشناخته و دستيابي به اسنادي را که در ارتباط با موضوع تحقيق خاصي مفيد است، بدون جستجو در کل آن مجموعه، امکان پذير مي سازد. فهرست تحليلي: در اين نوع فهرست کليه‏ي مدارک و اسناد پس از قرائت متن کامل، مطالعه شده به صورت تحليلي ارائه مي‏شوند. بديهي است که تهيه‏ي چنين فهرستي نيازمند زمان و به کارگيري محققان آزموده است. حفظ ومرمت اسناد اسناد مکتوب با توجه به قدمت، نوع حامل، ماده‏ي مورد استفاده‏ي نگارش و تزيين و روشهاي مختلف کتابت هر يک به نحوي آسب‏پذير و در معرض خطر نابودي است. ضروري است تا در اداي وظيفه‏ي مهم حفظ و نگهداري گنجينه‏اي که نياکان ما، به عنوان بخشي از ميراث فرهنگي، براي ما به جاي گذاشته‏اند اقدامات لازم در اين جهت صورت گيرد. در اين راستا سه مسأله‏ي بازنگري وضعيت نگهداري اسناد، کاهش خطرات احتمالي، و مرمت اسناد را مي‏توان مد نظر قرار داد. نور، رطوبت، حرارت، آتش، حشرات و جانوران از عوامل مهمي است که به اسناد آسيب رسانده آنها را در معرض خطرات جدي و جبران‏ناپذير قرار مي‏دهد. بنابراين ضروري است تا پس از بررسي‏هاي تخصصي، وضعيت حفظ و نگهداري اسناد را با شرايط پيشرفته‏ي امروزي منطبق کرد. مرمت آثار آسيب‏ديده، جبران زيانهاي وارده، اقدام براي از بين بردن عوامل آسيب‏گذار و سعي در کاهش قابليت آسيب‏پذيري و خطرات احتمالي، با هدف نهايي مرمت و حفظ اسناد، تنها با به کارگيري متخصصين مجرب و ابزار کارآمد امکان‏پذير است. تشکيل هر چه سريعتر واحد حفظ و مرمت اسناد در بخش مرکزي سازمان اوقاف بايد به عنوان يکي از اهداف اصلي اين سازمان به شمار آيد. چنين واحدي مي‏تواند در عين حال به مرمت اسناد مجموعه‏هاي خصوصي پرداخته با کسب اجازه از صاحبان مدارک، تصويري از آنها براي گنجينه‏ي اسناد سازمان تهيه کند و از اين طريق گامي در غناي گنجينه‏ي آن بردارد. اين امر علاوه بر شناسايي اسناد ناشناخته و پراکنده از نابودي بسياري از مدارک پيشگيري کرده، مشوقي براي مشارکت مردم در شناسايي، حفظ و احياي ميراث وقف خواهد بود. تشکيل مجموعه‏هاي تصويري استفاده از روشهاي گوناگون تصويربرداري (چون ميکروگرافي، ميکروفيلم، ميکروفيش، عکاسي و امکانات رايانه‏اي (ويدئو ديسک، CD-ROM) براي تشکيل مجموعه‏هاي تصويري به اين دلايل بايد مورد توجه قرار گيرد: مجموعه‏هاي تصويري مکمل: گفتيم که با تصويربرداري از اسناد و مدارک وقف مربوط به ايران که امروزه به دلايل تاريخي و غيره در سراسر کشور و جهان پراکنده است، مي‏توان مجموعه‏هاي محفوظ در سازمان اوقاف ايران در تکميل کرد.مجموعه‏هاي تصويري ابزراي: يکي از عوامل فرسايش و تخريب اسناد قديمي رجوع مکرر به آنها براي قرائت و مطالعه است. نظر به آنکه مدارک موجود وقف از منابع اصلي تحقيق و از ابزار مهم در گسترش فعاليتهاي علمي به شمار مي‏آيد و استفاده از آنها از ضروريات است لذا، با توجه به ترتيب قدمت و اهميت اسناد، لازم است تا از اهم آنها نسخه‏برداري تصويري به عمل آيد. بدين ترتيب اصل مدرک محفوظ مانده و تصوير آن در اختيار دست‏اندرکاران امور اداري قرار مي‏گيرد. ايجاد بانک اطلاعاتي اسناد وقف فعاليت‏هاي ياد شده امکانات لازم را براي ايجاد يک بانک اطلاعاتي کارآمد و روزآمد درخور اسناد وقف در اين سازمان فراهم خواهد آورد. بخش اماکن متبرکه و آثار عام‏المنفعه‏ي وقف سنت وقف آثار و ابنيه‏ي تاريخي فراواني از اماکن مقدس چون مساجد و بقاع متبرکه، و آثار عام‏المنفعه چون مدارس، کاروان‏سراها، حمامها، پلها، قناتها، آب‏انبارها، شبکه‏هاي آبرساني، گورستانها و غيره در سراسر ايران از خود به جاي گذاشته است. بسياري از اين بناها و آثار و نيز اموال منقول موجود در آنها که بخش مهمي از ميراث تاريخي و فرهنگي ما را تشکيل مي‏دهد، امروزه در خطر جدي ويراني و سرقت و نابودي قرار گرفته است. انزاوا و جدايي از چارچوب تاريخي - فرهنگي اوليه، حوادث طبيعي، فرسايش بر اثر مرور زمان، دستبرد و تخريب انساني با سوء نيت، مرمتها و بازسازيهاي غير متخصصانه‏اي که بدون انجام کارشناسي‏هاي لازم صورت مي‏گيرد و «تخريب انساني با حسن نيت» را سبب مي‏شود، و نيز بسياري عوامل ديگر به سرعت در حال نابود کردن و از بين بردن هويت و ماهيت اصلي اين آثار هستند و لطمه‏هاي جبران‏ناپذيري به شواهد تاريخي اين مرز و بوم وارد مي‏آورند. مشاهده‏ي تصاوير حتي نه چندان قديمي متعلق به سي يا چهل سال پيش برخي از بناها و مقايسه‏ي آنها با آنچه امروز از اين بناها باقي مانده، بيانگر عمق اين فاجعه‏ي عظيم تاريخي - فرهنگي است. در اين شرايط تهيه و تنظيم بانک اطلاعاتي از ابنيه و آثار تاريخي اسلامي ايران از مجموعه‏ي ميراث وقف و تشکيل مرکز اسناد و مدارک مربوط به آنها ضروري است. سازمان اوقاف با اتخاذ روشهاي صحيح و اقدامات مقتضي و عاجل مي‏تواند دين خود را در حراست، حفظ، احيا و معرفي اين آثار ادا کند. براي نيل به اين هدف اين مراحل پيشنهاد مي‏شود: 1. شناسايي و بررسي اماکن و ابنيه‏ي متبرکه و عام‏المنفعه و اموال منقول در آنها در سراسر ايران و تهيه‏ي فهرست کامل رايانه‏اي از اين آثار؛ 2. بررسي وضعيت فعلي ابنيه و آثار، و برآورد صدمات و آسيبهاي وارده به آنها و تهيه‏ي فهرست کامل از نتيجه‏ي بررسيها. مراحل دو گانه‏ي ياد شده بايد توسط گروه‏هايي از متخصصين و کارشناسان مجرب در زمينه‏هاي مختلف چون باستان‏شناسي، معماري و تاريخ هنر صورت گيرد. 3. تهيه و تنظيم بانک اطلاعاتي کامل کارآمد و روزآمد ابنيه و آثار تاريخي اسلامي وقف در ايران و تشکيل مرکز اسناد و مدارک مربوط به اين آثار. تهيه‏ي چنين بانک اطلاعاتي علاوه بر لزوم استفاده از راهنماها و فهرست‏هاي يادشده در بايگاني اسناد وقف مسلتزم پيگيري و اجراي اين مراحل است: الف. عکسبرداري از ابنيه و آثار، و پوشش کامل تصويري ميراث وقف؛ ب. تهيه‏ي نقشه‏ها و طرح‏هاي لازم از ميراث وقف؛ ج. يافتن منابع و مآخذ موجود در مورد بناها و آثار مورد نظر، گردآوري اين اطلاعات و ارائه‏ي پيشينه و وضعيت کليه‏ي داده‏هاي مکتوب و غير مکتوب موجود در مورد هر اثر؛ د. تهيه يک شناسنامه‏ي کلي کامل براي هر بنا و متعلقات آن و يا براي ديگر آثار وقفي، تهيه‏ي برگه‏هاي مکمل توصيفي براي اجزاي منتخب بنا با استفاده از امکانات رايانه‏اي و نرم افزارهاي مربوطه. اين فعاليتها و ايجاد مرکز اسناد و مدارک ابنيه و آثار وقف در ايران امکانات لازم را براي عملي شدن اين اهداف فراهم مي‏آورد: 1. تهيه‏ي فهرستي جامع از ابنيه و ميراث وقف در ايران بر اساس تقسيمات جغرافيائي؛ 2. تهيه‏ي اطلس ابنيه و آثار وقف کشور؛ 3. گزينش موضوعات اساسي تحقيقات وقف و به کارگيري متخصصين علاقه‏مند براي اجراي اين پژوهش‏ها؛ 4. تهيه و اجراي طرحهاي حافظتي، تعميراتي، مرمتي و احياي بناها و آثار و مجموعه‏هاي ارزشمند مذهبي - تاريخي - فرهنگي. بازسازي ابنيه - حتي بناهايي که به ظاهر از اهميت چنداني برخوردار نيست - بايد با توجه به ماهيت اصلي بناها و رعايت کامل اصول علمي و حفظ هويت آنها صورت گيرد.اين امر جز با به گارگيري کارشناسان و متخصصين مجرب ممکن نيست. بديهي است اين اقدامات تنها با همکاري مراجع ذي‏صلاح، از جمله دانشگاهها و سازمان ميراث فرهنگي کشور امکان‏پذير است. بايگاني اسناد مکتوب و بانک اطلاعاتي ابنيه و آثار عام‏المنفعه و اموال منقول در سازمان اوقاف مکمل يکديگر بوده، مجموعا واحد منسجمي را در اين سازمان تشکيل خواهد داد. تنظيم و بررسي اسناد به نوبه‏ي خود اجازه خواهد داد تا موقعيت بسياري از ابنيه و آثار قديمي که امروزه از بين رفته و اثري از آنها نيست، شناخته شود. بدين ترتيب بررسي اسناد از يک طرف و ابنيه و آثار از طرف ديگر اين امکان را فراهم مي‏آورد تا به بازسازي تاريخي فعاليتها و اقدامات اوقاف در ايران بپردازيم و دامنه‏ي گسترش اين سنت و زمينه‏هاي مختلف مذهبي - اجتماعي و اطلاعاتي از آثار مکتوب و غيرمکتوب وقف، با رعايت اصول علمي، مي‏تواند به فعاليتهاي ديگري از جمله تأسيس موزه‏ي وقف، ايجاد کتابخانه‏ي تخصصي وقف، توسعه و تکميل انتشارات وقف، و ايجاد شبکه‏ي اطلاع‏رساني وقف منجر شود. همچنين در آينده سازمان اوقاف قادر خواهد بود تا پس از دستيابي به تخصصهاي لازم در زمينه‏ي بايگاني و با تشکيل کادر بايگانهاي مجرب، به ايجاد واحد آموزشي جهت پرورش متخصصين بايگاني و بانکهاي اطلاعاتي در زمينه‏ي مسايل وقف اقدام کند. موزه‏ي وقف «موزه‏ي تاريخ وقف ايران» مي‏تواند، از طريق نمايش گزيده‏ي اسناد و آثار و اموال منقول متعلق به بايگاني اسناد و يا بانک اطلاعاتي ابنيه و آثار در سازمان اوقاف، تاريخ اين سنت را به صورت ملموس منعکس کرده و جايگاه مهمي در ميان موزه‏هاي اصلي کشور براي خود باز کند. جاي شک نيست که رعايت موازين علمي و جديد موزه‏داري فرصت خواهد داد تا مجموعه‏ي آثار منتخب علاوه بر ارزش تاريخي بازگوي روند تحولات فرهنگي - اجتماعي سنت وقف نيز باشد. آثار ارزشمندي از ميراث وقف هم‏اکنون در شرايط بسيار نامناسبي در بعضي از ابنيه و بقاع متبرکه قرار دارد و خطرات جدي گوناگوني آنها را تهديد مي‏کند. از اين ميان سرقت و دستبرد از جدي‏ترين خطراتي است که اين آثار را تهديد مي‏کند. گردآوري و تمرکز آثار ارزشمند وقف در يک موزه‏ي علمي که آنها را در چهارچوب اجتماعي - فرهنگي اوليه‏شان معرفي خواهد کرد، امکان مي‏دهد تا اين آثار از يک طرف از گزند سودجويان در امان باشد و از طرف ديگر مرمت و بازسازي شده و در شرايط مناسب حفاظتي قرار گيرد. جمع‏آوري و نمايش آثار درچنين مرکزي و تهيه‏ي کاتالوگ تحليلي جامعي از آنها، بررسي و تحقيق درباره‏ي آنها را بسيار تسهيل خواهد کرد. بدين ترتيب اين آثار ارزش مادي و معنوي خود را به عنوان ابزار علمي فرهنگي در پاسخ به سؤالات تاريخي باز مي‏يابد. نقل و انتقال اموال از اماکن متبرکه و جابه‏جايي آنها که احتمالا حساسيت اهالي مناطق و هيأت امناي اين اماکن را برخواهد انگيخت، مستلزم برخوردي انساني و انتخاب راه‏حلهاي مقتضي براي تشويق مردم به مشارکت در اين امر فرهنگي آن را در طول تاريخ اسلامي اين سرزمين بررسي کنيم. جاي شک نيست که انجام مراحل مختلف اين طرح که به صورتي بنيادي برنامه‏ريزي شده است جز با پيگيري و فعاليتهاي مستمر و منظم، و جز در درازمدت، ميسر نيست. فعاليتهاي جانبي تکميل و تنظيم بايگاني اسناد و ايجاد بانک‏هاي خواهد بود براي نمونه مي‏توان از هنرمندان هنرهاي سنتي براي خلق آثار هنري نسبتا مشابه که بتواند جايگزين آثار اصلي در محل شود استفاده کرد. اين امر نه تنها خلاقيتها را پرورش مي‏دهد بلکه در پيشرفت هنرهاي سنتي مؤثر واقع شده باعث خلق آثاري مي‏شود که به نوبه‏ي خود ميراث فرهنگي ما را در آينده تشکيل خواهد داد و در عين حال راه نجات بسياري از ميراث وقفي ارزشمند تاريخي را نيز هموار مي‏سازد. کتابخانه‏ي تخصصي وقف فعاليتهاي علمي سازمان اوقاف توسعه و تنظيم کتابخانه‏ي تخصصي را که در حال حاضر در ارتباط با فصل‏نامه‏ي وقف ميراث جاويدان فعاليت دارد نيز در برمي‏گيرد. اين کتابخانه، همانند موزه‏ي آثار وقف، مي‏تواند به عنوان کتابخانه‏ي تخصصي در زمينه‏ي وقف جايگاهي براي خود در ميان کتابخانه‏هاي اصلي و مهم کشور، در سطح ملي و بين المللي، باز کند. اين کتابخانه مي‏تواند واحدهاي مختلف نسخه‏هاي خطي، کتاب‏هاي چاپي، مجلات و نشريات، نقشه و اطلس، عکس و منابع تصويري و رايانه‏اي را دربرگيرد. توسعه‏ي واحد انتشارات وقف با توسعه‏ي واحد انتشارات نتايج تحقيقاتي که با کوشش و پيگيريهاي مستمر سازمان اوقاف در زمينه‏هاي اسلام‏شناسي و ايران‏شناسي به طور عام، وقف به طور خاص، صورت مي‏گيرد در اختيار محققان و علاقه‏مندان در ايران و يا در خارج از ايران قرار خواهد گرفت. مجله‏ي وقف ميراث جاويدان که جاي خود را در ميان انتشارات داخلي به خوبي باز کرده و مورد توجه قرار گرفته، شاهد خوبي از علاقه و کنجکاوي علمي به مسايل وقف است. لزوم برخورد هر چه علمي‏تر با مسايل وقف و فراهم آوردن امکانات بيشتر براي انتشار نتايج تحقيقات وقف، اهميت گسترش واحد انتشارات سازمان اوقاف را دو چندان مي‏کند. ايجاد بخش ترجمه در اين واحد امکان دسترسي محققين ايراني را به آخرين دستاوردهاي علمي منتشر شده به زبان‏هاي غيرفارسي فراهم مي‏آورد. ايجاد پايگاه اطلاع‏ رساني وقف تهيه‏ي بانک‏هاي اطلاعاتي در دو بخش اسناد و اماکن متبرکه و آثار عام‏المنفعه به سازمان اوقاف ايران اين امکان را خواهد داد تا با ايجاد يک سايت اطلاع رساني وقف در سطح ملي و بين‏المللي، نه تنها در امر پژوهش وقف، بلکه به ويژه در احياي اين سنت نيکو در ممالک اسلامي مؤثر افتد. طرح پيشتهادي حاضر براي تنظيم، تکميل، توسعه و کارآمد نمودن بخشهاي اسناد، اماکن متبرکه و آثار عام‏المنفعه، موزه، کتابخانه، انتشارات، پايگاه اطلاع‏رساني سازمان اوقاف ارائه شده است. هدف اصلي، گسترش هر چه بيشتر فعاليتهاي علمي اين سازمان براي شناخت بيشتر و بهتر سنت حسنه‏ي وقف و اشاعه و گسترش آن است. شک نيست که تحقق اين اهداف با پيگيري فعاليتهاي متخصصانه و مستمر و منظم، و در درازمدت ميسر مي‏شود. نخستين گام در اين راه بررسي وضعيت فعلي مجموعه‏ها و داده‏ها در هر يک از بخشهاي سازمان است. تنها پس از شناخت وضعيت موجود مي‏توان، با توجه به ماهيت و کيفيت اسناد و آثار و اهداف مورد نظر، به بررسي امکانات و روشهاي روزآمد پرداخته و با استفاده از نتايج تجربيات ديگران در زمينه‏هاي مشابه، بهترين و کارآمدترين راه‏حل‏ها را براي نيل به هدف يافت. سازمان اوقاف به عنوان وارث آثار اين سنت ديرينه با ايجاد تشکيلات منظم و منسجم علمي در بخشهاي مختلف حفظ و احيا، پژوهش، انتشارات، و معرفي و آموزش به يکي از مراکز مهم علمي - فرهنگي تخصصي کشور تبديل خواهد شد و بدين ترتيب در بازشناسي هر چه بيشتر و بهتر سنت نيکوي وقف و اشاعه‏ي آن و نيز گسترش سطح علم و فرهنگ ايران اسلامي و جهان اسلام نقش به سزايي ايفا خواهد کرد. منبع: ميراث جاويدانمعرفي سايت مرتبط با اين مقاله تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 336]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن