واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: هنر حقیقت جویی
یک طلبه موفق طلبه ای است که ذهن خود را بر روی علوم شرق و غرب و گذشته و حال باز کند و در مطالعه و تحقیق در آنها کوشا باشد و با ذهنی نقّاد و آزاد اندیش به ارزیابی آنها بپردازد تا حق و حقیقت بر وی مکشوف گردد. و آنگاه که حق را یافت بدان ملتزم گردد تا انوار هدایت الهی بر او بتابد و از جمله خردمندان گردد.قرآن کریم در سوره زمر می فرماید:«فَبَشِّرْ عِبَادِي الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمْ اللَّهُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الأَلْبَابِ»(زمر/17- 18)در این آیه شریفه یک بشارت، یک خصلت با سه صفت آمده است که می تواند برای طلبه های علوم دینی راهگشای تحصیل و تحقیق آنها باشد. «عِباد بودن» ، در جرگه «هدایت شدگان» قرار گرفتن و به درجه «صاحبان خرد» رسیدن، سه صفت بزرگ و برتری است که می توان یک انسان کامل و برجسته را بدانها متصف نمود. به نحوی که جامع جمیع صفات کمالیه باشد. عبودت، هدایت و خردمندی سه رکن اساسی در زندگی انسان موفق است.حال پرسش این است که چگونه می شود به آنها دست پیدا کرد؟قرآن کریم در این آیه بر یک خصلت مهم و بنیادی تأکید دارد که منشأاین سه خصلت عبارت است از هنر حقیقت جویی و نقادی. براساس این آیه شریفه انسان مومن، ابتدا همه سخنان را می شنود و با مجاری ادرکی خود آنها را بدون کم و کاست و بدون حب و بغض ادراک می کند. و پس لز آنکه خوب شنید خوب را از بد، سره را از ناسره، حَسَن را از قبیح، صحیح را از غلط با ارزیابی دقیق تشخیص می دهد و پس از آن حق را می پذیرد و بدان ملتزم و از آن پیروی می کند. بدین ترتیب او مفتخر به نام «عباد» و موفق به دریافت هدایت الهی و در جرگه خردمندان قرار می گیرید. تا سیر زندگی را با استفاده از عقل جمعی و کسب تجربه های دیگران بهتر بپیماید.خلاصه این مراحل عبارتند از:1. همه سخن ها را باید شنید.2. با ارزیابی و سنجش سخن ها، سخن حق را بدست آورد.3. پس از شناخت حق باید بدان ملتزم و از آن پیروی نمود.و اگر کسی غیر این مراحل سه گانه ره بپیماید در ضلال و گمراهی می فاتد. قرآن کریم در آیات دیگری نسبت به این مراحل توجه ویژه ای دارد. در مرحله اول مردم مکه را این گونه توصیف می کند که دست در گوش خود می کنند تا سخن حضرت محمد(ص) نشنوند:صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَرْجِعُونَ أَوْ كَصَيِّبٍ مِنْ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ مِنْ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ وَاللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ (بقره/18- 19)همچنین در قرآن پیروی از هرگونه سخنی بدن سنجش و ارزیابی را مذمت می کند و می فرماید:يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنْ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ(ق/12)و نسبت به مرحله سوم در ذم برخی از کسانی که راه حق را یافتند و بدان ملتزم نشدند و آن را برنامه زندگی خود قرار ندادند می فرماید:وَإِنْ يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لا يُؤْمِنُوا بِهَا وَإِنْ يَرَوْا سَبِيلَ الرُّشْدِ لا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلاً وَإِنْ يَرَوْا سَبِيلَ الغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلاً ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِلِينَ (اعراف/146)كسانى را كه اگر هر نشانه اى از حق ببينند به آن ايمان نمى آورند و اگر راه درست را بنگرند آن را راه خود برنمى گزينند و اگر راه نادرست را ببينند آن راه را پيش مى گيرند. اين بدان سبب است كه آنان پيش تر آيات حق را منکر و از آنها غفلت مى ورزيدند.بناباین یک طلبه موفق طلبه ای است که ذهن خود را بر روی علوم شرق و غرب و گذشته و حال باز کند و در مطالعه و تحقیق در آنها کوشا باشد و با ذهنی نقّاد و آزاد اندیش به ارزیابی آنها بپردازد تا حق و حقیقت بر وی مکشوف گردد. و آنگاه که حق را یافت بدان ملتزم گردد تا انوار هدایت الهی بر او بتابد و از جمله خردمندان گردد. نوشته سید مهدی موسوی گروه حوزه علمیه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 300]