تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 24 شهریور 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):هركس به خدا و روز قيامت ايمان دارد، بايد سخن خير بگويد يا سكوت نمايد.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1815620691




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

اعتیاد، علل، پیشگیری


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
اعتیاد، علل، پیشگیری
اعتیاد، علل، پیشگیری نويسنده:ابوالفضل علیدوست ابرقوییمنبع:ديدار آشنا شنیده بودم كه در یكی از ورزش‏های رزمی دارای عنوان و افتخارات است و چند بار در مسابقات استانی و فرا استانی شركت كرده است . وقتی كه در چهار سال پیش برای اولین بار او را دیدم، با همین ذهنیت در چهره اش خیره شدم . در صورتش نشاط و شادابی محسوسی موج می‏زد و لبخندی مغرورانه لبانش را قلقلك می‏داد . چهارسال فرصت‏خوبی بود تا سرنوشت زندگی‏اش در مسیر دیگر طی شود . چندی پیش دوره‏ی درسش تمام شده و آمده بود، تا برای رفتن به زادگاهش از من خداحافظی كند . در اتاق را باز كرد . با شرمندگی و چهره ای كه پایین را می پایید! به صورتش میخكوب شدم، و از او پهنای صورتش را كبودی ملایمی پوشانده و پاسخ چشمانش را باد ملایم پاییزی به زردی نشانده بود و دریغ از آن قامت رعنا كه نه من، بلكه بسیاری از هم‏سن و سال‏هایش را به حسرت و غبطه میهمانی می‏كرد . لبخندی ساختگی صورت سعید را معنای عاریتی داده بود . چند دقیقه كه با او بودم، من نیز خودم را با یك تبسم مصنوعی اداره كردم . ملاقات كوتاه بود . وقتی دستش را به علامت‏خداحافظی در دستانم فشردم، لرزش خفیف و اجباری دستانش را حس كردم . سعید رفت‏به سوی سرنوشتی مبهم و نا معلوم; و من نیز در این اندیشه كه دیو اعتیاد در كمین صدها سعید نشسته است . سعید برادر من نبود، اما سرنوشت او می‏تواند میان سعید و برادرم، میان سعید و فرزندم مشترك باشد . از این پس اعتیاد است كه سعید را اداره می‏كند . سعید، برگ خزان زده‏ای است در چنگال اعتیاد، تا باد پاییزی او را در كدام باتلاق ناشناخته مدفون سازد . اگر در گذشته درصدی اندك از افراد جامعه را معتادان تشكیل می‏دادند، در حال حاضر این درصد فزونی یافته و دامنه‏ی آن، قشر جوان جامعه را نیز نشانه گرفته است . تنوع مواد اعتیادآور، سهولت دستیابی به آن ها، گسترش عواملی كه افراد - خصوصا قشر جوان جامعه - را به اعتیاد دعوت می‏كند، عدم كارآیی و یا كم اثر بودن راه حل هایی كه به عنوان پیشگیری از اعتیاد و یا مبارزه با آن پیموده می‏شود، و ... اعتیاد را به عنوان دشمنی خطرناك برای نسل حاضر و آینده نشان می دهد . این زنگ خطر بیش‏تر صدا می‏كند، زمانی كه آمارها نشان می‏دهند، حدود 600 هزار نفر از دانش آموزان كشور در معرض ابتلا به دخانیات هستند و نزدیك به 12 درصد جمعیت 15 تا 69 سال كشور سیگاری‏اند و 7 درصد از این تعداد را افراد زیر 40 سال تشكیل می دهند (1) همین تكه از آمار، گویای گسترش مصرف دخانیات در گروه سنی زیر 40 سال است و در حقیقت نشان می‏دهد كه ظرف دو دهه‏ی گذشته، چه تعداد از افراد به مصرف دخانیات روی آورده اند; اگر افراد زیر 20 سال را گرفتار دخانیات ندانیم . آمار دیگری كه رئیس سازمان ملی جوانان ارائه كرده است، نشان می دهد كه 30% از جمعیت دو میلیون معتاد ایرانی را جوانان تشكیل می‏دهند . (1) زنگ خطر به صدا در آمده است: سازمان بهداشت جهانی سیگار را قاتل انسان معرفی كرده است . سالانه حدود پنج میلیون نفر بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می دهند . آمار برخی از كشورها نشان می‏دهد كه چه اندازه دامنه‏ی استعمال دخانیات گسترش یافته است . مثلا در امریكا حدود 28% از مردم به سیگار معتادند . این آمار در برزیل رقم 15% و در ژاپن 30% را نشان می‏دهد . آماری كه وزارت صنایع اعلام كرده است، گویای مصرف سالانه 33 تا 34 میلیارد نخ سیگار در كشور ماست و مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، مصرف سالانه‏ی سیگار را در كشور، پنجاه میلیارد نخ اعلام كرده است . جالب توجه و یا بهتر بگوییم مسئله‏ی خطرناك در این خصوص، آن كه تنها 25% از این مقدار را شركت دخانیات تولید می كند و بازار 75% بقیه در دست قاچاقچیان حرفه ای است . (3) چه عامل یا عواملی در بروز اعتیاد موثرند و آن را تشدید و تسهیل می كنند؟ چگونه می‏توان از بروز این عوامل پیشگیری كرد؟ این دو سوال عمده فراروی كسانی است كه در كشورهای گوناگون در زمینه‏ی پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با آن دست اندر كارند . در این شماره و شماره های آینده با اختصار در این زمینه نكاتی تقدیم می‏شود: كشف هویتاگر در اولویت‏بندی عواملی كه فرد را به دامن اعتیاد می كشانند، نظر واحدی نتوان ارائه كرد، به طوری كه بعضی عوامل محیطی را به عوامل فردی و بعضا عوامل خانوادگی را در این امر اولویت می دهند، اما به نظر می‏رسد، هرگاه آغاز كشش فرد را به اعتیاد در نوجوانی و جوانی ببینیم، آن وقت‏بایستی مهم ترین عامل را اقتضای این سن و سال دانست . به عبارت دیگر: هرگاه به این نتیجه برسیم كه نخستین رگه های گرایش فرد به اعتیاد از سنین نوجوانی و جوانی بوده است، آن گاه باید مهم ترین عامل كشاندن فرد را به اعتیاد، در این مقطع جست و جو كنیم . به دنبال كشف هویت و این كه من كیستم، هدف از آفرینش من چه بوده، چه بایدبكنم و چه مسیری را طی خواهم كرد; از مهم ترین سوالاتی كه فراروی مقطع نوجوانی و جوانی است . البته مساله‏ی اثبات شخصیت، نوعی احساس استقلال و حالاتی از این دست، در مقطع پایین تر از نوجوانی هم بروز می كند، به طوری كه روان شناسی رشد نشان می‏دهد، برخی از این حالت ها در 7 - 8 سالگی جرقه می‏زند، اما شروع پایدار این حالت ها مربوط به دوره‏ی نوجوانی و جوانی است; مقطعی كه معمولا از 13 سالگی شروع می شود و تا 21 سالگی ادامه می یابد . بر اساس آنچه گفته شد از مسائل عمده‏ای كه نوجوان با آن رو به رو می‏شود مساله‏ی شكل گیری هویت فردی اوست; و این بدان معناست كه او باید به سوال هایی نظیر «من كیستم "و" به كجا می روم‏» پاسخی بدهد . جست و جوی هویت‏شخص، متضمن این است كه شخص تشخیص دهد كه برای او چه چیزهایی مهم و چه كارهایی ارزشمند است و نیز متضمن تنظیم معیارهایی است كه وی بر اساس آن‏ها بتواند رفتار خود و دیگران را هدایت و ارزیابی كند . علاوه بر این‏ها این جست و جو تكوین احساس خود شكوفایی و شایستگی را نیز در بر می گیرد ... مرحوم"دكتر سیدمهدی‏كی‏نیا" دوران بلوغ را برزخ كودكی و جوانی بر می‏شمارد و در این خصوص می‏نویسد: (4) ... نوجوانی از خود پرستی دوران كودكی، به دگر دوستی دوران مردانگی رو می آورد و در عین حال ممكن است هنوز از نیت‏خارج نشده باشد، به شدت خود دوستی نشان دهد . دوران بلوغ، دوران عجیب حیات آدمی است . گاه مانند اطفال به جست و خیز و بازی می‏پردازد و گاهی احساس اتكایی شدید نشان می‏دهد و زمانی خود را عاقل و فرزانه می‏پندارد و احساس ایمنی می‏كند ... قیود و محدودیت های مختلف در نظر او زشت و بی‏معنا و ظالمانه است . همه‏ی این ها را ساختگی ، غیر طبیعی، تحمیلی، جابرانه و آمیخته به ریا می‏داند . مشكلات گوناگون اجتماعی و موانع مختلف او را نومید می‏سازد . به همین جهت نو بالغ بیش تر به دنیای تخیل و رویا پناه می‏برد و در این دنیای تخیل است كه ماجرا ها می‏آفریند . در حالی كه كودك در زمان حال زندگی می‏كند، برنا در دوران خود پدیده‏ی زمان را به سوی گذشته و آینده معطوف می دارد ... . انسان در دوران بلوغ احساس می‏كند كه هوس هایش زیاد، ولی كوشش های او نارساست . در نتیجه احساس مبهمی از ناتوانی و اندوه دارد و می‏بیند بین آرزوهایش و نیروی وصول به آن، فاصله‏ی بزرگی موجود است ... . (5) بر اساس آنچه كه گفته شد، از مهم ترین، بلكه مهم ترین مشخصه‏ی دوره‏ی نوجوانی و جوانی راه‏بردن به هویت فردی است . همین احساس او را با سوالات گوناگون مواجه می كند و همین سوالات شاكله و اسكلت هویت او را تشكیل می دهند . البته باید دانست كه این احساس هویت‏بر اساس همانند سازی‏های دوران كودكی فرد است . به عبارت دیگر این احساس هویت و پیگیری آن در نوجوان بر اساس تعالیم و ویژگی‏هایی است كه از كودكی با آن ها دمخور بوده و طبیعی است كه والدین در این زمینه دارای مهم ترین نقش اند; و عوامل دیگر نظیر رسانه های جمعی و گروه های هم‏سن وسال نقش ثانوی را دارند; و هرگاه میان نقش والدین با عوامل دیگر تعارضی مشاهده شود، نوجوان دچار حالتی می‏شود كه روان شناسان آن را"سردرگمی نقش" می‏نامند . اعتقاد به این یافته های مسلم روان شناسی ، بروز نوجوان و جوان نتوانسته است، در برابر آنچه آن را تلاش برای كشف هویت می‏نامیم، موفق گردد; و درحقیقت نتوانسته است پاسخی مناسب برا ی سوالات این مقطع كه همگی در چارچوب كشف و احساس هویت‏شكل می گیرند، پیدا كند، در نتیجه ماییم و دو دسته از نوجوانان و جوانان: الف: نوجوانان و جوانانی كه توانسته‏اند در آشفته بازار كشف هویت، خویشتن را با پیدا كردن پاسخ های لازم به سوالات خاص این دوره باز شناسد و این مقطع را با موفقیت‏سپری نمایند . بدون شك والدین، معلمان، رسانه های جمعی و توده های هم‏سن وسال و رفیقان و دوستان در این میان نقش هدایت‏گری عمده ای دارند . تلاش نوجوان و جوان برای دستیابی به سوالات پیش آمده نقش اندكی دارد، زیرا نوجوان و جوان هنوز در رتبه ای نیست كه بتواند مستقلا به سوالات خود پاسخ قانع كننده بدهد . ب: گروهی دیگر كه نتوانسته‏اند پاسخی مكفی و قانع كننده برای سوالات مربوط یه هویت‏خود پیدا كنند و در نتیجه هویتی انحرافی بر می‏گزینند، هویتی مغایر با ارزش های جامعه ای كه در آن زندگی می‏كنند . (6) افتادن در دام اعتیاد، در مقطع نوجوانی و جوانی، پیوندی حساس و مسلم با سوالات این دوره و در حقیقت‏با سوالات مربوط به كشف هویت دارد . هرگاه نوجوان و جوان نتواند خود را در برابر این سوالات قانع و اجبار كند، ترجیح می‏دهد، با فراموش كردن قضیه و خود را به فراموشی‏زدن و در واقع نوعی صورت مساله را پاك كردن ازچنگال این بحران هویت فرار كند; و كدام راه بیش از پناه بردن به اعتیاد در دسترس اوست؟ بنابراین به نظر می‏رسد از مهم ترین عوامل و شاید عامل اولی در گرایش به اعتیاد و افتادن در تاروپود این بلای خانمان‏سوز، نیافتن پاسخ به سوالاتی است كه برای نوجوان و جوان در باره‏ی كیستی و چیستی خود و در یك اصطلاح «احساس هویت‏» پیش می آید . پی‏نوشت‏ها: 1 . روزنامه كیهان، 19/1/82 . 2 . همان، 20/1/82 . 3 . روزنامه جام جم، 11/3/82 . 4 . زمینه‏ی روانشناسی ریتال اتكینسون و ... مترجم دكتر برهانی و ... ، ص 174 . 5 . جرم‏شناسی، ج 1، ص 331 . 6 . زمینه روانشناسی، ج 2، ص 250 .
#اجتماعی#





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 704]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


اجتماع و خانواده

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن