تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834900412
گفتگو بامحمود فرشچیان :دنیا به هنر ما حسادت میورزد
واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: استاد محمود فرشچیان این روزها دلمشغولی‌‌های فراوانی دارد. او بیش از نیم قرن در عرصه مینیاتور و نگارگری ایران و همچنین در زمینه طراحی قالی صادقانه و بی چشمداشت ... محمود فرشچیان، استاد بزرگ مینیاتور ایران استاد محمود فرشچیان این روزها دلمشغولی‌‌های فراوانی دارد. او بیش از نیم قرن در عرصه مینیاتور و نگارگری ایران و همچنین در زمینه طراحی قالی صادقانه و بی چشمداشت فعالیت كرده، قلم‌ها زده و قدم‌ها برداشته و گاه به گفته خود هنگام شب، ساعت‌ها بدون وقفه اما عاشقانه نقش زده است. اخیرا فیلمی با عنوان (عشق پرداز) با موضوع زندگی و آثار فرشچیان ساخته شده كه قرار است در مراسم رونمایی پنجمین كتاب او به معرض نمایش گذاشته شود. فرشچیان همچنین این روزها به ساخت طرح ضریح امام حسین(ع) مشغول است و دوشادوش هنرمندانی كه او را در این راه یاری می‌دهند، كار می‌كند. در فضای معنوی ساخت ضریح حضرت، وقتی او را ملاقات كردیم، چنان عاشقانه درباره هنر ایران سخن می‌گفت كه گویی اندیشه دیگری جز این در سر ندارد. نگران موج فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های هنر است و بزرگترین آرزویش اتمام طرح باشكوه ضریح امام حسین(ع). علاوه بر اینها از این استاد پیشكسوت این روزها 2 تابلوی غدیر و كوثر در موزه فرشچیان در مجموعه فرهنگی هنری سعدآباد رونمایی شده و به معرض نمایش گذاشته شده است. آنچه در پی می‌آید، حاصل گفتگو با او به بهانه فعالیت‌های اخیرش است. اولین پرسش من درباره ساخت ضریح امام حسین(ع) است كه شما مشغول آن هستید. اگر ممكن است درباره این طرح توضیح دهید؟این طرح مربوط به ستاد نوسازی عتبات عالیات است كه مجری آن دكتر حقیقت‌پور و طرح اجرایی آن نیز به عهده من است. تصور می‌كنم امام حسین(ع) بالاترین و عزیزترین عزیزان خداوند بوده‌اند و مسلما در بیان شخصیت او زبان ما قاصر است، بنابراین شایسته است برای ساخت ضریح مطهرشان از هیچ‌گونه فداكاری و علاقه‌مندی و عشق دریغ نكنیم. گو این كه هیچ چیز در دنیا به ایثار این امام بزرگوار نمی‌رسد، اما شاید ساخت این ضریح بتواند مقداری از عظمت و بزرگی او را ارائه كند. در واقع ساخت این ضریح گرانقدر اهمیت و اعتبار جهانی می‌یابد و تا حدی كه شایسته مقام عظیم ایشان باشد، عشقی را كه او به احدیت ابراز می‌كرده است، نمایان می‌كند.البته من پیش از این، تجربه طراحی ضریح امام رضا(ع) را نیز داشته‌ام و برای انجام امور ساخت ضریح مقدس ایشان چندین بار به ایران رفت و آمد كردم. عشق و علاقه من به ائمه معصومین باعث میشود در ساخت ضریح امام حسین(ع) نیز با همه توان بكوشم این طرح به اعتلایی كه باید و شایسته است دست یابد.آقای فرشچیان شما از كلاس هفتم دبیرستان به هنرستان هنرهای زیبای اصفهان قدم گذاشتید و زیرنظر استاد عیسی بهادری كه استاد توانمندی در عرصه طراحی قالی و مینیاتور بود، شروع به فعالیت كردید. نقش او در شكل‌گیری هنری شما چه بود؟استاد عیسی بهادری در طول تاریخ هنر ایران، بزرگترین استاد در زمینه كاشیكاری، فرش، مینیاتور و تا حدی نقاشی بود و انسان جامع و كاملی در زمینه‌هایی كه به آن اشاره كردم به شمار می‌رفت. تصور می‌كنم والاترین ویژگی او ایجاد رغبت در شاگردان بویژه خود من بود و به واسطه بیان گیرا و جذابی كه داشت، می‌توانست بخوبی این شور و شوق را در شاگردانش ایجادكند. من سالیان سال در مساجد اصفهان طراحی كردم و آن اسلیمی‌ها و ختایی‌های كاشیكاری را نه‌تنها مطالعه، بلكه در فكر و ذهن خود ته‌تشین كردم. تابستان‌ها با ذغال و كاغذ كاهی تعداد زیادی طراحی می‌كردم و نزد استاد عیسی بهادری می‌بردم و آن وقت او توضیح می‌داد كدام یك از این طرح‌ها قابل قبول است و كدام نیست و من بی‌آن كه روی حرف او حرفی بزنم، می‌پرسیدم استاد، حكمت این كه می‌گویید این طرح ویژگی‌های لازم را ندارد، چیست؟ او هم در پاسخم می‌گفت: به محل نصب اثر اصلی مراجعه كن، با مقداری تامل و اندیشه متوجه می‌شوی اشكال كارت كجاست و من هم عینا همین كار را می‌كردم. این مساله در خودسازی من خیلی موثر بود.شما در جوانی انسانی خستگی‌ناپذیر بودید و می‌توان گفت تقریبا نیمی از عمر خود را صرف مطالعه آثار تاریخی اصفهان مانند چهل ستون، مسجد شیخ لطف‌الله و عالی‌قاپو كردید. شنیده‌ام حتی در دوران سربازی هم دست از قلم و رنگ برنداشتید. فكر می‌كنید ردپای این پشتكار و اشتیاق شما در میان نسل جوان امروز هنرمند مشاهده میشود؟به نظرم اكنون این پشتكار در میان جوانان و هنرجویان كمتر دیده میشود. البته من با هنرمندان امروز كمتر تماس دارم، اما در بعضی از آنها این شوق و تداوم را مشاهده می‌كنم. به عنوان مثال، در جریان ساخت طرح ضریح امام حسین(ع) دختر و پسر تازه فارغ‌التحصیل‌شده‌ای مشغول به كارند كه این پشتكار را دارند و خیلی خوب هم كار می‌كنند، اما خود من به این سن كه رسیده‌ام، هنوز دست از این تلاش و تداوم برنداشته‌ام و شاید بتوانم بگویم این ویژگی‌ها در من دوچندان هم شده است. به این معنی كه گاه در طول شبانه‌روز 14 ساعت بی‌وقفه، ولی عاشقانه كار كرده‌ام.استاد چرا در مینیاتور ما پرسپكتیو اعمال نمی‌شود. این مساله عجیبی نیست؟در مینیاتور اصولا پرسپكتیو به كار گرفته نمی‌شود. هرچند هنرمندان آن زمان به این حیطه واقف بودند و به فضاسازی دور و نزدیك اشراف داشتند، ولی كار نمی‌كردند. شاید به این دلیل كه تصور می‌كردند پرسپكتیو به خلق فضایی تكنیكی و مادی در كارشان منجر میشود، اما خود من به پرسپكتیو حسی هم پرداخته‌ام و آن را در آثارم به كار بسته‌ام.شما در بیان احساسات و تجسم شعرگونه عواطف در قالب‌های هنری به شكل و شیوه‌ای كاملا جدید موفق به هماهنگی و همگامی میان مضمون، شكل و فرم در نقاشی شدید. این مشخصه را برای آثار خودتان قائل هستید؟مسلما بله. من در فرم و محتوا تحولی اساسی به وجود آوردم و همان طور كه در پرسش قبلی شما هم اشاره كردم، حس را وارد كارهایم كردم. البته دوستانی كه با من كار كرده‌اند یا به نوعی جزییات آثار مرا می‌دانند، به این امر بیشتر واقف هستند. به عنوان نمونه، من اثری با نام انتقام كه از آن یك تابلوفرش هم درست شد، ارائه كردم. دیرباز به این شكل بود كه هنرمندان قدیمی هر كدام كه می‌خواستند طرحی از شیر و آهو و پلنگ در كار ترسیم كنند، حیوانات قوی را بر حیوانات ضعیف مسلط می‌كردند، اما من در این زمینه كاملا بعكس عمل كردم.آقای فرشچیان، مینیاتور ما از دیرباز به عنوان شاهكار هنرمند شرقی همواره مورد توجه كشورهای همسایه بوده است. این روزها هم اروپایی‌ها و همچنین كشورهای عربی در حراجی‌های معروف (كریستی و ساتئی) در پی خرید این آثار هستند. اما نكته اینجاست كه چرا درباره این هنر ما به مصداق آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌كرد، رسیده‌ایم؟ یعنی به جای پرداختن به هنر اصیل مینیاتور، به دنبال دستاوردهای پست مدرنیستی آن سوی آب هستیم و عملا به هنرهای سنتی توجهی نداریم؟مسلما هنر ما دارای هویت و قدمتی طولانی است. اگر چنین نبود، پژوهشگران اروپایی درباره هنر ایران اینقدر كتاب نمی‌نوشتند. اما همان طور كه اشاره كردید، ما همیشه مورد حسد همسایگان و دیگر كشورهای دنیا بوده‌ایم. به قول معروف، صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی. به طوری كه می‌خواهند مشاهیری چون مولانا، ابن‌سینا و دیگر مفاخر فرهنگی ما را بربایند. در واقع، یك سیاست مافیایی در سطوح جهانی به وجود آمده كه تبش به ایران هم سرایت كرده است. این سیاست قصد دارد فرهنگ تمام ملت‌ها را از اصالت خارج كند.به نظرتان اگر مینیاتور ما از سال‌ها پیش لااقل از 2 دهه گذشته به بستر دانشگاه‌ها راه می‌یافت و جنبه آكادمیك پیدا می‌كرد، سطح آگاهی و شناخت درباره این هنر اصیل ارتقاء نمی‌یافت؟واقعیت این است كه برای تحقق چنین كاری تلاش‌های بسیاری صورت گرفت. من به سهم خود در این راه كوشش بسیاری كردم. به عنوان نمونه، برای وزرای آموزش و پرورش در مقاطع مختلف مانند دكتر معین، دكتر توفیقی و دكتر زاهدی چند نامه نوشتم و دلیل آوردم كه اگر هنر اصیل خودمان را از دست دهیم، چیزی برای نشان دادن به آیندگان نداریم، اما عملا نتیجه‌ای نگرفتم و پاسخی نشنیدم.نظرتان درباره سیستم فعلی آموزشی دانشگاه‌های هنر چیست؟امروز شور و علاقه‌مندی بسیاری در طیف جوانان دانشجو مشاهده میشود كه به هنر اصیل ایرانی یا رشته‌ای مانند نگارگری راغب هستند، ولی متاسفانه در كشور ما مدرك‌گرایی حرف اول را می‌زند و این مساله می‌تواند در آسیب وارد كردن به این حوزه نقش داشته باشد، اما در قدیم اگر می‌خواستند نمایشگاهی از آثار نگارگری ایران تشكیل دهند، بیشتر از 10 استاد مرد و سه چهار استاد زن در این وادی وجود نداشت و سالیان سال همین منوال ادامه می‌یافت، اما اكنون در نمایشگاه‌های سالانه بیش از 300 هنرمند زن و بیش از 350 هنرمند مرد آثار قابل قبولی ارائه می‌كنند. این نشان‌دهنده استقبال هنرمندان امروز از هنرهای سنتی، خاصه نگارگری است.فكر می‌كنید مینیاتور در دنیای پرشتاب امروز كه دیگر كم مانده ساندویچ‌هایمان را هم به وسیله اینترنت سفارش دهیم، از چه حربه‌ای می‌تواند برای حفظ اصالت‌های خود استفاده كند؟مینیاتور یك نقاشی ایرانی است. چرا نمی‌توانیم آن را حفظ كنیم؟ به نظرم باید دانشگاه‌هایی كه در حال حاضر در راستای هنر غربی كار می‌كنند یا فارغ‌التحصیلانی كه سرگردان هستند را طی یك برنامه و سیاستگذاری جلب و هدایت كرد. به بیان دیگر، ما باید گذشته از داشتن رشته‌های كارشناسی ارشد، كاركن ارشد داشته باشیم و همچنین استادان ارشدی در این وادی تا بتوانیم فعالیت‌های تجربی و آكادمیك را توام با یكدیگر انجام دهیم.خود شما هیچ وقت تمایل به تدریس در دانشگاه داشته‌اید؟نه. هیچ وقت نخواستم در دانشگاه تدریس كنم.در مكالمه تلفنی كه پیش از مقرر كردن این ملاقات داشتیم، قرار شد در این گفتگو درباره مولانا هم از شما بپرسم. بنابراین، نظر شما درباره این شاعر بلند آوازه كه برای تك‌تك ایرانیان مایه افتخار است، چیست و چقدر در آثارتان تحت‌تاثیر اشعار او بوده‌اید؟مولانا به واسطه طرز فكر، جهان‌بینی، اشعار و شخصیتش در هر جامعه‌‌ای تحسین برانگیز است. بویژه ابعادی كه می‌توان در لابلای اشعارش در زمینه تزكیه و تعالی روح و جسم یافت، می‌تواند در ارتقای سطح فرهنگی جامعه نقش داشته باشد. من نیز به تبع این شیفتگی و علاقه‌مندی، چندین اثر درباره مولوی ساخته‌ام و چند كار ناتمام هم در دست دارم. حس و روحی در آثار او به‌چشم می‌خورد كه این مولفه‌ها را به بعضی از آثار خودم كه درباره او بوده است، منتقل كرده‌ام.2 تابلوی تازه شما یعنی غدیر و كوثر بتازگی در موزه فرشچیان در مجموعه فرهنگی هنری سعدآباد به معرض نمایش گذاشته شده است. این دو اثر نیز به تبعیت از تابلوی (عصر عاشورا) كه می‌توان آن را در ردیف مهم‌ترین آثار شما دسته‌بندی كرد، ریشه در باورهای مذهبی دارد. ضمن این‌كه درباره این ویژگی در آثار خودتان توضیح می‌دهید، بگویید آیا اصولا باورهای مذهبی در آثار هنرمندان شرقی نوعی مولفه محسوب میشود؟من بر این باورم كه تمام هنرمندان در آثار خود دارای باورهای مذهبی هستند. به این دلیل كه هر هنرمندی بالاخره راهی برای ارتباط با آفریدگار خود پیدا می‌كند. ولی در این ارتباط برخی به من گفتند تو پس از انقلاب به كارهای مذهبی روی آوردی، در حالی كه این‌طور نبود. من پیش از انقلاب به مراتب بیشتر به خلق آثار مذهبی می‌پرداختم. به خاطر می‌آورم زمانی كه 23 سال داشتم، تابلوی حضرت محمد(ص) در غار حرا را طراحی كردم. طراحی فرش‌های هفت شهر عشق و ثارالله و از همه مهمتر تابلوهای عصر عاشورا و تابلوهایی با مضامین حضرت علی(ع)، حضرت یونس(ع)، حضرت یوسف(ع) و حضرت یعقوب(ع) پیش از پیروزی انقلاب مربوط میشود. به هر حال، همیشه به این حیطه گرایش شخصی داشته‌ام و این مساله به نوعی در كارهای من تنیده شده است.«بودم آن روز من از طایفه تاك نشون / كه نه از تاك نشون بود و نه از تاك‌نشون> نقاش اگر بخواهد با تمام وجود كار خوبی ارائه كند. باید عنایت الهی را استدعا كند. با توجه به رفت و آمد و ارتباطی كه با كشورهای خارجی دارید و با توجه به سیاه‌نمایی كه امروز در این كشورها به دلایل سیاسی راجع به ایران اعمال میشود، نظر آنان را درباره هنر ما چطور ارزیابی می‌كنید؟بر خلاف آنچه ما تصور می‌كنیم، قضاوت آنان درباره هنر ما بی‌طرفانه است. حتی درباره فیلم و موسیقی ایران. در واقع وقتی می‌بینند كار خوبی ارائه شده است، واقعا قبول و تحسین می‌كنند و خیلی خوب هم خریدار هنر ما هستند. واقعیت این است كه فرهنگ ایران می‌تواند تعالی خوبی در سراسر دنیا داشته باشد. هر چندباید قبول كنیم از نظر فناوری نمی‌توانیم به پای آنها برسیم؛ اما از نظر نوع و عظمت فرهنگ و هویت و اصالت می‌توانیم حرف‌های خوبی را در دنیا بزنیم.از ریشه‌های شكل‌گیری هنر مینیاتور بگویید. اوج بالندگی این هنر را در چه دوران و مكتبی می‌دانید؟براساس شواهد ما از 10 هزار سال پیش، نقاشی آن هم به شكل مدون داشته‌ایم. در واقع هنر در خون ایرانیان است. بویژه در زمینه كارهای سفال كه اگر آثار 5 هزار سال پیش را نگاه كنیم، به نقش و نگارهای زیبایی كه روی آنها حكم شده پی می‌بریم.اما مثل این‌كه در دهه‌هایی هم این هنر به سمت عاشقانگی و اصولا رمانتیك‌گونگی پیش رفته است؟بله، در دوره هرات چنین مواردی بیشتر دیده میشود.درخشان‌ترین دوره در حیطه مینیاتور چه وقت بوده است؟مكتب هرات. زیرا توجه بزرگان این دوره به هنر قابل توجه بوده است.شما هنرمند پیشكسوتی هستید كه امضایش پای هر اثر به مثابه اعتباری ملی است. خودتان هم می‌دانید كه این اغراق نیست و حقیقت دارد. انتظارتان از كارگزاران فرهنگی به عنوان یك چهره ماندگار كه یك عمر صادقانه فعالیت كرده است، چیست؟به هنر اصیل ایران توجه شود. همین‌طور جوانانی كه با عشق و امید در این مرز و بوم فعالیت می‌كنند، مورد حمایت واقع شوند. تصور می‌كنم این امر می‌تواند با یك برنامه‌ریزی صحیح در بستر دانشگاه‌ها میسر شود. امروز فرش ایران در جهان جایگاه بیست و هفتم را پیدا كرده و این درد بزرگی است. اما اگر مقدمات و ملزومات هنری فراهم شود، مسلما نقشه‌كش‌های چیره دستی در حیطه طراحی فرش می‌توانیم تربیت كنیم و به رونق این بازار به لحاظ هنری و اقتصادی بیفزاییم. در عرصه كاشیكاری هم همین‌طور. درباره پنجمین كتابتان هم كه در ماه‌های آتی منتشر خواهد شد، بگویید؟این كتاب به همت انتشارت فرهنگی هنری (گویا) كه تحت نظارت ناصر میرباقری است صورت می‌گیرد و از كتاب‌های پیشین من كه در آلمان و ایتالیا به چاپ رسیده است، چیزی كم ندارد.این كتاب كه (برگزیده آثار محمود فرشچیان) نام دارد، تمام كارهایی را كه من در 3 سال گذشته انجام داده‌ام، در برگرفته است و در 258 صفحه، در قطع رحلی بزرگ با چاپ خاص متالیك منتشر میشود.در این كتاب، علاوه بر تصویر 120 تابلوی رنگی مانند غدیر خم، حضرت فاطمه(س)، یوسف و زلیخا، حضرت ابراهیم(ع) و شمس و مولانا، 50 طراحی سیاه قلم نیز وجود دارد. بی‌توجهی به طراحی هنری درباره طراحی كه پایه هر هنری را تشكیل می‌دهد و امروز در میان دانش‌آموختگان و حتی خود هنرمندان با اقبال كمی مواجه شده است باید گفت در حال حاضر فرش ایران درجه بیست و هفتم را در دنیا پیدا كرده، در حالی كه همیشه مقام اول را داشته است. نه تنها فرش، بلكه كاشیكاری ما نیز به همین شكل پسرفت كرده است. وقتی شما به رم می‌روید، می‌بینید شهرداری این شهر چه مجسمه‌های زیبایی ساخته است كه اصلا آدم را بهت‌زده می‌كند اما به عنوان نمونه در اصفهان خودمان مقابل دروازه دولت، عمارت بزرگی به نام «جهان‌نما» ساخته‌اند كه خالی از هرگونه ابعاد هنری است. اثری از یك خط منظم و منسجم كاشیكاری و حتی اثری از متیف‌های ایرانی در آن به‌چشم نمی‌خورد. تمام اینها برآیند‌های بی‌توجهی به طراحی است و گذشته از آن، متاسفانه پاره‌ای شتابزدگی و پول‌پرستی و سهل‌انگاری دست‌به‌دست هم داده‌اند و تاثیرات منفی در عرصه هنر به جای گذاشته‌اند. من در 18 سالگی تابلویی با عنوان «دوش دیدم كه ملائك در میخانه زدند» را ساختم. با وجود این‌كه اصولا آدم متواضعی هستم، اما می‌خواهم بگویم اگر در حال حاضر در تمام دنیا اثری را دیدید كه صاحب ویژگی‌های این تابلو باشد، می‌آیم و شاگردی طرحش را می‌كنم. دلیل این تفاوت این است كه من در برهه‌های مختلف زندگی‌ام در برابر هنر ایثار به تمام معنی بودم و مادیات برایم اهمیت نداشت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1079]
-
گوناگون
پربازدیدترینها