واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مفسر واقعی از نظر امام خمینی(ره)
از دیدگاه امام «ره» تفسیر قرآن كریم كار آسانى نیست كه از عهده هركس برآید[1] واین صحیفه الهى برتر از آن است كه مفسران بتوانند آن را چنانكه باید تفسیر كنند[2] و مفسران طراز اول جهان اسلام اعم از خاصه و عامه كه در طول تاریخ اسلامتفاسیر فراوانى نوشتهاند، تنها پردهاى از معانى قرآن كریم را به نمایش گذاشتهاند وشبهى از این كتاب آسمانى را نشان دادهاند[3].وى ضمن ارج گزارى بر تلاشهاى مفسران و خوب توصیف نمودن برخى از آنهابه صراحت اعلام مىدارد كه: «قرآن عبارت از آن نیست كه آنها نوشتهاند»[4] ومعتقد است، «این تفسیرهایى كه بر قرآن نوشته شده است از اول تا حالا، اینها تفسیرقرآن نیستند. اینها البته یك ترجمههایى; یك بویى از قرآن بعضىشان دارند و الاتفسیر این نیست كه اینها نوشتهاند»[5].در منظر امام خمینى، مفسر واقعى كسى است كه «مقصد نزول» را بفهماند; نهسبب نزول رااین نظریه امام از یك سو مبتنى استبر عظمت قرآن كه كلام خالق و اقیانوسىژرف و ناپیدا كرانه و فراتر از افق فكر و درك بشرى است[6] و از سوى دیگر مبتنىاستبر این مطلب كه مفسران - با آن كه زحمتهاى فراوانى را متحمل شدهاند ومساعى آنان قابل تقدیر و تجلیل است - اغلب در تفسیر قرآن به مقصد اصلى نزولتوجه شایسته و بایسته نكردهاند.بسیارى از مفسران در تفسیر خود به جنبههاى ادبى یا بلاغى یا تاریخى و...پرداختهاند. گویا كه تفسیر آنان، یك كتاب ادبى یا بلاغى یا تاریخى است و در واقعبجاى پرداختن و توجه تام به هدف اصلى، بیشتر به اهداف فرعى توجه نمودهاند; درحالى كه ازنظر امام «ره» مقصد این كتاب آسمانى نه بلاغت و فصاحت است و نهصرف و نحو و نه تاریخ و نه امثال این امور. شیوه مطلوب تفسیر، این نیست كههمچون سكاكى و شیخ طوسى در لابلاى آیههاى قرآن به دنبال كشف و تبیینجنبههاى فصاحت و بلاغت و محسنات لفظى و معنوى بود و یا همانند سیبویه وخلیل به تبیین تصاریف كلمات و دستور زبان آن همت گمارد و یا مانند مسعودى وابن خلكان به شرح و بسط وقایع و بیان جزئیات حوادث تاریخى پرداخت.امام از مفسرانى كه استفاده از قرآن را منحصر به ضبط و جمع اختلاف قرائات ومعانى لغات و تصاریف كلمات و محسنات لفظى و معنوى و وجوه اعجاز قرآن ومعانى عرفى مىدانند و از دعوات قرآن و جهات روحى و معارف الهى آن غافلند، بهشدت انتقاد كرده است[7].بعلاوه از یكسو نگرى در تفسیر قرآن گله و شكوه دارد و از تفسیر نگاران یك سونگر كه قرآن كریم را تنها بر پایه تخصص ویژه و مشرب خاص خویش تفسیر نمودهو به تخطئه مشربهاى دیگران پرداختهاند، خرده مىگیرد[8].در منظر امام خمینى، مفسر واقعى كسى است كه «مقصد نزول» را بفهماند; نهسبب نزول را[9]،[10]------------------------1. امام خمینی(ره)، تفسیر سوره حمد، ص 93.2. همان، ص 95.3. همان و صحیفه نور، ج 17، ص 251.4. همو; صحیفه نور، ج 19، ص 27.5. همو; صحیفه نور، ج 19، ص 27.6. همو; آداب الصلوة، ص 182.7. همان و 171 و 194 و شرح حدیث جنود عقل و جهل ص 11.8. همو; صحیفه نور، ج 1، ص 235.9. همو; آداب الصلوة 193-192.10.محمدعلى تجرى، فهم قرآن از دیدگاه امام خمینى (ره)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 254]