تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835094894
منابع مالى مردم كوفه
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مردم شناسی كوفه(7)منابع مالى مردم كوفه
میزان جمعیت كوفیان در واقعه عاشوراتقسیم بندی شیعیان كوفهعلل بی وفایی مردم كوفهعلل نامهنگارى كوفیان به امام حسین علیه السلامنظام اداری جامعه كوفهمنابع مالی حكومت كوفه نظام اقتصادی حاكم بر كوفه بر دو بخش منابع مالى حكومت كوفه و منابع مالى مردم تقسیم می‌شود: بخش منابع مالی حكومت كوفه مورد بررسی قرار گرفت و حال به بررسی منابع مالی مردم كوفه می‌پردازیم. به طور كلى طرق درآمد مردم را مىتوان به دو بخش كسب و كار، دریافت عطاء و رزق از حكومت كوفه تقسیم نمود: الف: كسب و كاركسب و كار مردم در آن زمان معمولا زراعت، صناعت، تجارت و یا كارهاى دولتى و حكومتى مانند خدمت در شرطه بود. به نظر مىرسد با توجه به وابستگى شدید مردم به عطاء و حقوق حكومتى، مردم عرب كوفه كمتر به كسب و كار مىپرداختند، به طورى كه گفته شده است: اكثر حرفههاى كوفه را موالى بر عهده داشتند و اصولا عرب‌ها اشتغال به حرفه و صنعت را لایق شان خود نمىدانستند. (1) ب: عطاء و رزقعطاء مقدار پرداخت نقدى بود كه از سوى حكومت كوفه، یكجا یا طى چند مرتبه، سالانه به مردم مقاتل این شهر پرداخت مىشد، چنانكه «رزق» كمك‌هاى جنسى مانند خرما، گندم، جو، روغن و ... بود كه هر ماه به صورت بلاعوض به آنان تحویل مىشد. عطاء مقدار پرداخت نقدى بود كه از سوى حكومت كوفه، یكجا یا طى چند مرتبه، سالانه به مردم مقاتل این شهر پرداخت مىشد، چنانكه «رزق» كمك‌هاى جنسى مانند خرما، گندم، جو، روغن و ... بود كه هر ماه به صورت بلاعوض به آنان تحویل مىشد. نظام عطاء و رزق به وسیله عمر بن خطاب بنیانگذارى شد؛ بدینترتیب كه عمر براى برپا داشتن یك لشگر همیشه آماده و به منظور جلوگیرى از اشتغال سربازان به كار دیگر، براى آنان حقوقى سالیانه تعیین نمود كه ملاك‌هاى خاصى مانند صحابى بودن، دفعات شركت در جنگ‌ها و ... را در آن مد نظر داشت. این حقوق سالیانه كه عمدتا از فتوحات و خراج سرزمین‌هاى تازه گشوده شده تامین مىگشت، به تناسب افراد، مبلغى بین 300 تا 2000 درهم در سال را شامل مىگشت (2) كه مقدار حداكثر آن به نام «شرف العطاء» نامیده مىشد و به افراد داراى ویژگی‌هاى برجسته مانند شجاعت و رشادت فراوان، پرداخت مىگردید.(3) حضرت على(علیهالسلام) پس از رسیدن به حكومت، اصل نظام عطاء را تصویب كرد اما ویژگی‌ها و ملاك‌هاى عمر در پرداخت‌هاى متفاوت را لغو كرد و مساوات كامل در عطاء را برقرار نمود كه این امر نارضایتىهاى فراوان را سبب شد.(4) یكى دیگر از ویژگی‌هاى پرداخت عطاء، در زمان حضرت على(علیهالسلام) آن بود كه به محض وصول مال به بیتالمال حضرت به تقسیم آن اقدام مىنمود و نمىگذاشت اموال در بیتالمال انباشته گردد؛ چنانكه نقل شده است پس از تقسیم سه نوبت عطاء، مال فراوانى از اصفهان رسید و حضرتعلی (علیهالسلام) از مردم و رؤساى اسباع خواست تا چهارمین عطاء خود را تحویل بگیرند.(5) سومین ویژگى این عطاء، در زمان آن حضرت آن بود كه حضرت علی(علیهالسلام) حتى به مخالفان خود مانند خوارج مادامى كه اقدام عملى علیه حكومت اسلامى ننموده بودند این حقوق را پرداخت مىكرد. (6) اما در زمان حكومت معاویه، این نظام پرداخت به كلى از میان برداشته شد و دوباره نظام طبقاتى عطاء برقرار گردید ولى این بار ملاك‌هاى فضیلت و سابقه در اسلام و شركت در جنگ‌ها لحاظ نگردید؛ بلكه میزان تقرب به دستگاه اموى و مقدار سرسپردگى به حكومت ملاك قرار گرفت. (7) عطاء موالى حذف شد و تنها معاویه در برههاى از زمان دستور پرداخت 15 درهم در سال به آنان را صادر نمود كه آن هم پرداخت نگردید (8) و لذا موالى ناچار به ارتزاق از كار و تلاش خود شدند. در این زمان مردم وابستگى شدیدى به عطاء و رزق داشتند و حكومت نیز از این نقطه ضعف به خوبى آگاه بود و به عنوان دستاویزى مهم از آن استفاده مىكرد. در زمان حكومت معاویه، این نظام پرداخت به كلى از میان برداشته شد و دوباره نظام طبقاتى عطاء برقرار گردید ولى این بار ملاك‌هاى فضیلت و سابقه در اسلام و شركت در جنگ‌ها لحاظ نگردید؛ بلكه میزان تقرب به دستگاه اموى و مقدار سرسپردگى به حكومت ملاك قرار گرفت. مخالفان حكومت كه عمدتا شیعیان بودند؛ تهدید به قطع عطاء مىگردیدند؛ چنانكه دیدیم عبیدالله عرافتهایى را كه در آنها شخص مخالفى وجود داشت، تهدید به قطع عطاء نمود. هنگامى كه مسلم بن عقیل(علیهالسلام) به همراه سپاه خود قصر عبیدالله بن زیاد را محاصره نمود و او را در فشار قرار داد یكى از شگردهاى موفق عبیدالله تشویق مردم و اطرافیان مسلم به ازدیاد عطاء در صورت پراكنده شدن و نیز تهدید به قطع عطاء در صورت ادامه شورش بود كه این شگرد باعث پراكنده شدن سریع اطرافیان مسلم گردید؛ (9) چنانكه با همین شیوه؛ یعنى ازدیاد عطاء، توانست لشگر عظیمى از مردم كوفه را كه دل‌هایشان با امام حسین(علیهالسلام) بود، علیه آن حضرت وارد جنگ نماید. (10) در روز عاشورا، هنگامى كه امام حسین(علیهالسلام) قصد اتمام حجت نسبت به كوفیان را داشت آنها با به راه انداختن سر و صدا، سعى در ممانعت از سخنرانى آن حضرت مىكردند، بالاخره امام رشته كلام را در دست گرفت و با اشاره به مساله عطاء، آن را به عنوان یكى از علل عصیان كوفیان نسبت به خود برشمرد؛ سخنان امام چنین است: «و كلكم عاص لامرى غیر مستمع لقولى، قد انخزلت عطیاتكم من الحرام و ملئت بطونكم من الحرام فطبع على قلوبكم» (11)؛ همه شما عصیان مرا ورزیدید و به سخنان من گوش فرا نمىدهید (باید چنین باشد چرا كه) عطاهاى شما از مال حرام فراهم آمده و شكم‌هایتان از حرام انباشته گردیده، پس باعث مُهر خوردن قلب‌هایتان شده است. شاید بتوان گفت اگر جناب مسلم طى حدود سه ماه اقامت در كوفه (از 15 رمضان تا 8 ذىحجه سال 60 هجرى) مىتوانست بیتالمال كوفه را در اختیار گیرد و از آن به نفع خود استفاده نماید، پیروزى او تضمین مىشد؛ چنانكه در سال 66 هجرى، مختار با تصرف بیتالمال و تقسیم كردن 9 میلیون درهم موجود در آن بین یارانش، توانست بر كوفه مسلط شود. (12) اما نهضت امام حسین(علیهالسلام) نهضتى نبود كه بخواهد با زور و پول به پیروزى برسد، چرا كه مردمى كه با درهم گرد هم آیند، در هنگام به خطر افتادن منافعشان صحنه را ترك خواهند كرد همچنان كه در مورد مختار چنین شد و او را در مقابله با دشمنش، مصعب تنها گذاشتند. پی‌نوشت‌ها:1- الحیاة الاجتماعیة و الاقتصادیة، ص82. 2- تاریخ طبرى،ج3، ص108؛ فتوحالبلدان، ص438. 3- الحیاة الاجتماعیة، ص240؛ تنظیمات الجیش العربى، ص 98. 4- نهجالبلاغة، فیضالاسلام، خطبه 126. 5- مروجالذهب، ج2، ص421. 6- تاریخ طبرى، ج4، ص53. 7- تنظیمات الجیش العربى، ص92. 8- الحیاة الاجتماعیة و الاقتصادیة، ص87. 9- تاریخ طبرى، ج4، ص277. 10- حیاة الامام الحسین علیهالسلام، ج2، ص453. 11- موسوعة كلمات الامام الحسین علیهالسلام، ص422. 12- تجارب الامم، ج2، ص138.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 331]
-
گوناگون
پربازدیدترینها