تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 14 مهر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):وقتى معلم به كودك بگويد: بگو بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم و كودك آن را تكرار كند خد...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820898609




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

منابع مالي حكومت كوفه


واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مردم شناسی كوفه(6)منابع مالی حكومت كوفه
پول
میزان جمعیت كوفیان در واقعه عاشوراتقسیم بندی شیعیان كوفهعلل بی وفایی مردم كوفهعلل نامه‏نگارى كوفیان به امام حسین‏ علیه ‏السلامنظام اداری جامعه كوفه در این بخش نظام اقتصادی حاكم بر كوفه مورد برسی قرار می‌گیرد كه بر دو بخش منابع مالى حكومت كوفه و منابع مالى مردم تقسیم می‌شود: منابع مالى حكومت كوفهمنابع مالى حكومت كوفه در زمان واقعه عاشورا یعنی سال 60 هجری از قرار زیر بود:  الف: خراجحكم اولیه سرزمین‌هایى كه به وسیله جنگ گشوده مى‏شد آن بود كه میان مقاتلین و جنگجویان سپاه اسلام تقسیم گردد، اما عمر به جهت‏ حفظ این سرمایه براى آیندگان و نیز حفظ روحیه جنگ در میان مقاتلین با مشورت با صحابه و از جمله حضرت على(‏علیه‏السلام) دست ‏به تقسیم این سرزمین‌ها نزد بلكه تصمیم گرفت كه آنها در دست اهالى باقى بماند و در عوض هر سال مقدارى به عنوان خراج پرداخت نمایند و خراج هر شهر مفتوح به سوى شهر فاتح حمل گردد(1) و بدین‏ترتیب هر ساله خراج شهرهایى مانند آذربایجان، گرگان، كابل، سیستان، انبار و ... كه به دست كوفیان فتح شده بود به سوى كوفه حمل مى‏شد و به محل مخصوص كه نام بیت‏المال كوفه را به خود گرفته بود، منتقل مى‏گردید و حاكم كوفه پس از تامین مایحتاج شهر و مردم و پرداخت عطاء، مازاد آن را به سوى حكومت مركزى مى‏فرستاد.(2) حضرت على‏(علیه‏السلام) پس از رسیدن به حكومت، تصمیم عمر را تایید نمود و نظام خراج و عدم تقسیم سرزمین‌هاى فتح شده را تثبیت كرد. این نكته قابل تذكر است كه عمده درآمد حكومت از این منبع مالى بود. ب: جزیهجزیه مالى بود كه افراد غیرمسلمان شهرهاى اسلامى شامل مجوسیان، یهودیان و مسیحیان، سالانه و به صورت سرانه به حكومت پرداخت مى‏كردند كه در آن زمان معمولا ثروتمندان 48 درهم، متوسطین 24 درهم و طبقه پایین‏تر 12 درهم در سال ملزم به پرداخت ‏بودند. (3) جزیه مالى بود كه افراد غیرمسلمان شهرهاى اسلامى شامل مجوسیان، یهودیان و مسیحیان، سالانه و به صورت سرانه به حكومت پرداخت مى‏كردند كه در آن زمان معمولا ثروتمندان 48 درهم، متوسطین 24 درهم و طبقه پایین‏تر 12 درهم در سال ملزم به پرداخت ‏بودند.با مسلمان شدن بسیارى از اهل ذمه، درآمد حكومت از این منبع رو به كاهش نهاد اما معاویه براى جبران این نقیصه، در دوران حكومت ‏خود دستور داد تا ایرانیان مقیم عراق، طبق رسوم پیش از اسلام، هر سال در اول بهار و اول پاییز كه به برگزارى مراسم دو عید نوروز و مهرگان مى‏پردازند، هدایایى به حكومت تحویل نمایند. و از این راه هر سال 10 میلیون درهم به بیت‏المال عراق سرازیر مى‏شد.(4) ج: غنایمفتوحات در داخل ایران و كشورهاى همجوار در دوران مورد بحث، هنوز ادامه داشت و بدین‏ترتیب خمس غنایم هم به بیت‏المال منتقل مى‏شد، علاوه بر این كه اموال مخصوص پادشاهان و امراى دشمن كه به «صوافى‏» مشهور بود، همگى، به خزینه حكومت واریز مى‏شد كه درآمد دولت از صوافى عراق در دوران معاویه در سال تا 50 میلیون درهم رسیده است. (5) د: گمركاتگرفتن گمرك و عوارض از تاجرانی كه جنس به داخل كوفه مى‏آوردند از زمان حكومت عمر شروع شد؛ بدین‏ترتیب كه از كفار غیرذمى و از كفار ذمى و از مسلمانان یك‏ دهم مال‏التجاره را به عنوان مالیات و گمرك مى‏گرفتند كه به این مالیات اصطلاحا «مكوس‏» گفته مى‏شد.(6) تا اینجا چنین به دست مى‏آید كه حكومت كوفه از نظر مالى بسیار قوى بود، به خصوص هنگامى كه فرماندارى كوفه و بصره هر دو به وسیله یك فرد اداره مى‏شد، این قوت دو چندان مى‏گردید، زیرا والى در این هنگام با در اختیار گرفتن بیت‏المال، قدرت اجراى هرگونه شیوه‏اى را داشت؛ چنانكه در زمان زیاد و پسرش عبیدالله چنین اتفاقى افتاد به گونه‏اى كه درآمد عراق از خراج در زمان عبیدالله را رقمى حدود 135 میلیون درهم نوشته‏اند(7) و عبیدالله توانست‏ با زیاد كردن عطاء و دادن رشوه به رؤسا و بزرگان كوفه آنها را به جنگ با امام حسین‏(علیه‏السلام) ترغیب و تشویق نماید. عطاء مقدار پرداخت نقدى بود كه از سوى حكومت كوفه، یكجا یا طى چند مرتبه، سالانه به مردم مقاتل این شهر پرداخت مى‏شد، چنانكه «رزق‏» كمك‌هاى جنسى مانند خرما، گندم، جو، روغن و ... بود كه هر ماه به صورت بلاعوض به آنان تحویل مى‏شد. چنانكه یكى از اهل كوفه به نام «مجمع بن عبدالله عائدى‏» هنگامى كه در كربلا به امام حسین(علیه السلام) پیوست چنین جواب داد: «اما اشراف الناس فقد عظمت رشوتهم و ملئت غرائرهم یستمال و دهم و یستخلص به نصیحتهم فهم الب واحد علیك‏»(8) ؛ به اشراف و بزرگان كوفه، رشوه‏هاى كلانى پرداخت ‏شده است و حكومت جوال‌هاى آنان را پر نموده تا محبت آنان را به خود جلب نماید، پس آنها یكپارچه علیه تو جنگ مى‏نمایند.  پی‌نوشت‌ها:1- تنظیمات الجیش العربى الاسلامى، ص86 به بعد. 2- الحیاة الاجتماعیة و الاقتصادیة فى الكوفة، ص 219. 3- همان. 4- همان، ص 222. 5- همان. 6- همان، ص 220. 7- اجتهادى، ابوالقاسم، بررسى وضع مالى و مالیه مسلمین از آغاز تا پایان دوران اموى، ص‏137. 8- تاریخ طبرى، ج4، ص306.  





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 366]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن