تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836369361
غدیر در شعر فارسی (3)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: غدیر در شعر فارسی از کسایی مروزی تا شهریار تبریزیقسمت سوم : از قرن سیزدهم تا هم اکنون
قرن سیزدهم25ـ وصال شیرازى(1197ـ1262ق):وصال شیرازى در نزدیک به بیست مورد از غدیرخم یاد کرده و غدیریه هاى بلند و بالایى سروده است که نقل همه در مجال این مقال نمى گنجد.26ـ قاآنى شیرازى (1222ـ1270ق):قاآنى شیرازى چندین غدیریّه دارد که در یکى از آنها گوید:گفت که فردا مگر نه عید غدیر استعیدى بادش چو بوى عود معطّردر به چنین روزى از جهاز هیوبانساخت نشستنگهى رسول مطهّرگرد وى انبوه از مهاجر و انصارفوجى چو فوج بحر بى حد و بى مرخرد و کلان، خوب و زشت، بنده و آزادپیر و جوان، شیخ و شاب، منعم و مضطربر شد و گفتا: «الست اولى منکم»گفتند: آرى، زما به مایى بهتردست على را سپس گرفت و برافراختقطب هُدى را پدید شد خط محورگفت که اى قوم بنگرید تناتنگفت که اى قوم بشنوید سراسر:هر کس مولا منم، على اش مولاستاوست پس از من به خلق سید و سرورو در غدیریّه دیگرى گوید:شراب تاک ننوشم دگر زِ خُمّ عصی**شراب پاک خورم زین پس زِ خُمّ غدیراز آن شراب کز آن هر که قطره اى بچشد**شود ز ماحصل سرّ کاینات خبیربه جان خواجه چنان مستِ آل یاسینم**که آید از دهنم جاى باده بوى عبیرنهفته مهر نبى گنج فقر در دل من**که گنج نقره نیرزد برش به نیم نقیراگر چه عید غدیر است و هر گنه که کنند**ببخشد از کرم خویش کردگار قدیر[!]ولیک با دهن پاک و قلب پاک اولاست**که نعت حیدر کرار را کنم تقریر27ـ شمس الشعراء میرزا محمّد على سروش اصفهانى (1228ـ1285ق):از سروش اصفهانى آثار زیادى در مدح و مناقب و مراثى اهل بیت(ع) به یادگار مانده است؛ مثل: «زینة المدایح»، «روضة الاسرار» (مانند «زبدة الاسرار» صفى و «گنجینة الاسرار» عمان سامانى) و دیوان اشعار که چاپ شده است. سروش اصفهانى در دهها مورد از غدیرخم یاد کرده است که تنها به نقل بخشى از یکى بسنده مى شود:اگر هزار نذیر آمد و بشیر آمد**محمّد است که بى مثل و بى نظیر آمد…على ولىّ خدا، صاحب ولایت بود**على معین رسول آمد و وزیر آمدبه پاس قدمت پیمان، شه ولایت شد**که مست جام ولا از خم غدیر آمدعلى به خدمت اسلام، فضل سبقت داشت**که پاس خدمت دیرینه ناگزیر آمداسیر نَفْس نشد یک نَفَس علىّ ولى**نشد اسیر که بر مؤمنان امیر آمدامیر خلق کجا و اسیر نفس کجا**که سر بلند نشد هر که سر به زیر آمدعلى نداد به باطل حقى ز بیت المال**که از حساب و کتاب خدا خبیر آمدعلى نخورد غدایى که سیر برخیزد**مگر که سیر خورد آن که نیم سیر آمدعلى غنى نشد الاّ به یُمن دولت فقر**که دولتش به طرفدارى فقیر آمدعلى ستم نکشید و حقیر ظلم نشد**نشد حقیر که ظالم برش حقیر آمدعلى زمظلمه خلق سخت مى ترسید**که حق به مظلمه خلق سختگیر آمددرود باد بر آن ملّتى که رهبر وى**چنین بلند مقام و چنین خطیر آمد28ـ جیحون یزدى، میرزا محمّد (م1301ق):
در قصیده اى به مطلع:مست از غدیرخم نگر مهر و مه و ارض و سماآرى مجو هوشى دگر چون شد سقایت با خدامى، وحى و خمّش عقل کل، پر زو غدیر از بوى گلبخشنده سلطان رُسل، نوشنده شاه اولیاچون شد على بر انس و جان مولاى پیدا و نهانمقصود ایزد شد عیان ز ارسال خیل انبیاشاعر سپس واقعه غدیرخم را بر استفاده از متون و تاریخ با بیان شیرین شعر روایت مى کند و در مقطع مى گوید:تا بیش باشد محترم عید غدیر از عیدجم**یارَت ز عشرت مغتنم، خصمت به عُسرت مبتلا29ـ وامق یزدى، میرزا محمد على (م1255ق):شد عید غدیر خم، اى ساقى گلرخسار**شکرانه این نعمت، خشت از سر خم بردارروزى است که از داور، شد حکم به پیغمبر**تا خود به سر منبر، بى پرده کند اظهارکان را که منم مولا، اوراست على مولا**فرمود شه لولاک، کس را نرسد انکارتصدیق کنان یکسر، بر گفته پیغمبر**آن کز همه دشمنتر، برخاست نخستین بار«بَخٍّ لَکَ» اندر لب،لیکن ز حسد در تب**صد کینه ز حکم رب، در سینه منافق وار30ـ اختر طوسى، میرزا غلامحسین (1268ـ1334ق):در قصیده بلندى گوید:باشد از شرح نبى ظاهر که در شرع نبى**کرده حق نایب منابت یا امیرالمؤمنینکرده مولا در غدیرخم محمّد بعدِ خویش**بر جمیع شیخ شابت یا امیرالمؤمنیناز سده سیزدهم غدیریه ها و غدیرواره هاى زیادى در میان آثار شاعران به جاى مانده که براى پرهیز از اطناب سخن، تنها به نام شاعر و مرجع شعر بسنده مى شود:31ـ حسین على منشى کاشانى(1271ق ـ 1349ش) در ترکیب بند مربع خویش.32ـ نسیم شمال، سیّد اشرف الدین گیلانى (1288ـ1313ق) در دیوانش.33ـ آشفته شیرازى، کاظم(م1287ق) در دیوانش (ص388و152).قرن چهاردهم34ـ صبورى کاشانى (م1322ق):امروز روز رونق دین پیمبر است**امروز روز جلوه آیین داور استامروز روز تقویت دین مصطفاست**امروز روز تهنیت شرع انور استامروز از ولایت سالار اولیا**دین را همه کمال و جمال است و زیور استامروز باده اى ز مبارک خم غدیر**در جام خلق از کف ساقى کوثر استامروز عید ملت اسلامیان بود**روز کمال دین خداوند داور استگر خطبه ولایت او بایدت شنید**بشنو که حق خطیب وى و عرش، منبر است«یاایّها الرّسول» به ابلاغ جبرئیل**در شأن او ز قول خداوند اکبر استمرحوم صبورى که افتخار ملک الشعراى آستان قدس رضوى را نیز داشت چهارده قصیده غدیریّه دارد که برخى را در دیوان او (ص78، 120، 149، 161، 351 و…) مى توان دید.35ـ میرزا حبیب اللّه خراسانى (1266ـ 1327ق):
امروز که روز داروگیر است**مى ده که پیاله دلپذیر استچون جام دهى به ما جوانان**اول به فلک بده که پیر استاز جام و سبو گذشت کارم**وقت خم و نوبت غدیر استمى نوش که چرخ پیر امروز**از ساغر خور پیاله گیر استامروز به امر حضرت حق**بر خلق جهان على امیر استامروز به خلق گردد اظهار**آن سرّ نهان که در ضمیر استآن پادشه ممالک جود**در ملک وجود بر سریر استچندانکه به مدح او سرودیم**یک نکته زصد نگفته بودیمو در غدیریّه غرّاى در حدود صد وسى بیت،روز ولایت را مى سراید که مطلعش چنین است:روزگارى است که از جور خزان، فصل بهار**بار بربست و به یکبار برفت از گلزار 36ـ ادیب الممالک فراهانى (1277ـ 1336ق):برآمد بامدادان، مهر روشن**به پهناى فلک گسترده دامنچو ترکى آتشین رخ بر نشسته**فراز صحن، دیباى ملوّنتا مى رسد آنجا که گوید:امیرالمؤمنین شاه ولایت**خداوند جهان صدر مهیمَنز امر حق ـ تعالى ـ در چنین روز**به تخت خسروى آمد مُمَکَّنمیان یثرب و بطحا نبى بود**چو موسى در میان مصر و مدینخطاب آمد ز یزدان کاى پیمبر!**على را بر خلافت کن معیّنچراغ کفر را بنماى خاموش**سراج عقل را فرماى روشن37ـ صغیر اصفهانى (1312ـ 1390ق):
دهید مژده به رندان مى پرست امروزکه پیر میکده آمد قدح به دست امروزبه هر که بنگرى از شیخ و شاب و خرد و کلانبود ز باده خمّ غدیر مست امروززهى علوّ که على را به دست پیغمبر(ص)بلند کرد خداى بلند و پست امروزبه امتحان بلى گفتگانِ روز الستگرفت پرده ز رخ شاهد الست امروزرساند عهد به پایان و شد سعید ابد**هر آن که با على از مهر عهد بست امروزولى هر آن که به تلبیس و حیله بیعت کرد**یقین که عهد خداوند را شکست امروزبه عشق حضرت مولا خوشند اهل ولا**چه باک از اینکه روان حسود خست امروزرسید امر نبوّت به منتهى برخاست**نبى ز جاى و به جایش على نشست امروزمرحوم صغیر در حدود پانزده غدیریّه سروده است که مى توان در دیوانش دید.38ـ آیت اللّه شیخ محمد حسین غروى اصفهانى (1296ـ1361ق):غدیریه ی زیبای او را اینجا بخوانید .39ـ ملک الشعراى بهار، محمد تقى (1266ـ1330ش):در غدیرخم امروز، باده اى به جوش آمدکز صفاى او روشن، جان باده نوش آمدوان مبشّر رحمت، باز در خروش آمدکان صنم که از عشّاق، برده عقل و هوش آمد
با هیولىِ توحید، در لباس انسانىدر غدیرخم یزدان، گفت مر پیمبر راکز پى کمال دین، شو پذیره حیدر راپس پیمبر اندر دشت، بر نهاد منبر رابرد بر سر منبر، حیدر فلک فر راشد جهان دل روشن، زان دو شمس روحانى گفت بشنوید اى قوم! قول حق تعالى راهم به جان بیاویزید! گوهر تولاّ راپوزش آورید از جان، این ستوده مولا رااین وصىّ بر حق را، این ولىّ والا رابا رضاى او کوشید، در رضاى یزدانى40ـ سیّد محمد حسین شهریار(1283ـ 1367ش):اگر سنجند هر سهمى در اسلامهر آن کو سهمگین تر، حصّه مننه احمد در «مؤاخاتم» به خود خواندنه خود با من پسر عمّ و پدر زن؟شهریار ملک شعر و سخن در اینجا یکى از «مناشده ها» و احتجاجهاى امام على(ع) را به روایت مى نشیند و در ادامه مى گوید:نه با آن خطبه «من کنت مولاه»على را بُرد بر اعلا و اعلن؟نه خود فریادِ «بخّاً بخ» کشیدیدمن اینها شور خوانم یا که شیون؟چه شد عهد خدا بر من شکستیدالا اى حاسدان عهد بشکن …شهریار تبریزى به هر دو زبان فارسى و ترکى دلسروده هاى بسیارى درباره غدیرخم دارد که در اینجا به نقل غدیریّه اى از ایشان که به صورت مستزاد سروده است بسنده مى شود:یا على نام تو بر دم نه غمى ماند و نه همّىبأبى انتَ و اُمّىگوییا هیچ نه همّى به دلم بوده نه غمّىبأبى انتَ و اُمّىتو که از مرگ و حیات، این همه فخرى و مباهاتعلى اى قبله حاجاتگویى آن دزد شقى تیغ نیالوده به سمّىبأبى انتَ و اُمّىگویى آن فاجعه دشت بلا هیچ نبود استدر این غم نگشود است
سینه هیچ شهیدى نخراشیده به سُمّىبأبى انتَ و اُمّىحق اگر جلوه با وجهِ اَتَمَ کرده در انسانکان نه سهل است و نه آسانبه خودِ حق که تو آن جلوه با وجهِ اَتمّىبأبى انتَ و اُمّىمنکر عید غدیرخم و آن خطبه و تنزیلکر و کور است و عزازیلبا کر و کور چه عید و چه غدیرى و چه خُمّىبأبى انتَ و اُمّىدر تولاّ هم اگر سهوِ ولایت چه سفاهتاف بر این شمِّ فقاهتبى ولاى على و آل چه فقهى و چه شمّىبأبى انتَ و اُمّى…با جرأت مى توان گفت که در چهارده قرن گذشته شاعران پارسى گوى بیش از صد غدیریّه و غدیرواره از خود به یادگار گذاشته اند و اگر تفحص کنیم خواهیم دید که تنها در پنجاه سال اخیر صدها قصیده و غزل و قطعه و… درباره غدیرخم انتشار یافته است که مجال نقل تمامی آن اشعار نیست . امید که در مجالی دیگر به نقل اشعار معاصر بیشتر بپردازیم. محمد صحّتى سردرودى
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 445]
-
گوناگون
پربازدیدترینها