محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826100255
غدیر در نگاه شاعران
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: غدیر در نگاه شاعران
آنچه در «غدیرخم» در سال حجة الوداع اتفاق افتاد، سرفصل تازهاى در تاریخ اسلام شد و مسأله «نصب امام» و آیه «ابلاغ» و «اكمال دین»، قلمرو جدیدى در اندیشه مسلمین و افكار پیروان محمد صلى الله علیه و آله و به تبع در آثار ادبى و تألیفها و سرودههاى محبّان امیرالمؤمنین علیهالسلام و مدافعان ولایت علوى گشود.آنچه مىخوانید، نگاهى گذرا و كوتاه به «غدیر در نگاه شاعران فارسى زبان» است، از گذشتههاى دور، تا عصر حاضر و شاعران معاصر.* * *غدیریّه بلند مرحوم«آیة الله غروى اصفهانى» (كمپانى) كه با این بیت آغاز مىشود: باده بده ساقیا، ولى ز خمّ غدیرچنگ بزن مطربا، ولى به یاد امیرنصب حضرت على علیهالسلام را به پیشوایى امت، وزیدن نسیم رحمت و جوان شدن دهر كهنسال و دمیدن نهال حكمت مىشمارد و آن را رسیدن مسند حشمت به«خسرو خسروان» مىداند و غدیر را تجلیگاه اراده الهى توصیف مىكند. در یك بند چنین مىسراید: وادى خمّ غدیر، منطقه نور شدیا ز كف عقل پیر، تجلىّ طور شد یا كه بیانى خطیر، ز سرّ مستور شد یا شده در یك سریر، قِران شاه و وزیردر بند دیگرى به بیانى شاعرانه از وصایت مولى چنین مىگوید: مژده كه شد میر عشق، وزیر عقل نخستبه همّت پیرعشق، اساس وحدت درست به آب شمشیر عشق، نقش دوئیّت بشستبه زیر زنجیر عشق، شیر فلك شد اسیر فاتح اقلیم جود، به جاى خاتم نشستیا به سپهر وجود، نیّر اعظم نشست یا به محیط شهود، مركز عالم نشست روى حسود عنود، سیاه شد همچو قیر در بندهاى دیگر، به فضایل و مناقب آن حضرت اشاره مىكند و حدیث «من كنت مولاه...» را تضمین كرده و از وصىّ پیامبر، با اوصافى چون طور تجلى، سینه سینا، آیت كبرى، درّه بیضا، شافع عقبى، سلسله جنبان حلقه افلاك و آینه ذوالجلال یاد مىكند. «صادق سرمد»، یكى دیگر از شعراى متأخر است. سرودههاى ولایى خوبى دارد. در یكى از قصایدش به فضایل بىشمار حضرت على علیهالسلام اشارههاى لطیف دارد و سوابق درخشان مولا و جانفشانىهاى او را در راه اسلام بیان مىكند. به چند بیت نخست این غدیریه اشاره مىكنیم: ایام اگر چه همراز حىّ غدیراست پاكیزهترین روز خدا، «عید غدیر» است ایام كثیر است ولى زان همه ایامبسیار قلیل است كه با خیر كثیر است امروز على یافت در اسلام، امارت آن میر كه بر هر كه امیر است، امیر است امروز پیمبر به على داد وصایتوین نیز به تقدیر خداوند قدیر است از شاعران معاصر«مصطفى جوادى مقدم» مثنوى نا تمام عشق را به یاد على علیهالسلام سروده است و در آن از دل خود مىخواهد تا وقار و اقتدار شیعه را در شكوه ولاى على علیهالسلام ببیند. در شعر خود این چنین آورده است: صبح مىآید محمد با على دشت مىلرزد ز بانگ یا على صبح شد، گویى كه خاموشى گذشتماه از خیر سیه پوشى گذشت لحظهاى كه دشت غرق وهم بود جبرئیل از آسمان آمد فرود گفت اى پیغمبر، اى امید مانغمه جاویدى توحید ما آخرین شعر رسالت را بخوانآیه عشق و امامت را بخوان بر كسى كه همدل و هم خون توستتو چو موسایى و او هارون توست لایقى لایقتر از حیدر مبادخلق را دیگر كسى رهبر مبادهم در این سروده، هم در اشعار فراوان دیگر، مسأله «الهى بودن خلافت على علیهالسلام » مطرح است و این كه به امر پروردگار این نصب مقدس انجام گرفت و رسول خدا صلى الله علیه و آله مجرى پیام آسمانى بود و «اكمال دین» كه در آیه قرآن از سوى خدا بیان شده، امضاى این سند جاودانه است.در شعر«سیدمصطفى اورنگ» به این حقیقت این گونه اشاره شده است: امروز گل باغ رسالت وا شدقرآن مبین به امر حق معنا شد در مركز خود یافت حق امروز قرارمنشور ولایت على امضا شد در شعر سراینده یاد شده، سخن از «مستى از باده غدیر» هم مطرح است:خواهم كه مرا چنان كه هستم، دانند از خمكده غدیر، مستم دانندجز كوى على نیست مرا قبله دل عالم همه گو على پرستم دانند همچنان كه خواندید، در شعر مرحوم كمپانى هم (باده بده ساقیا ولى ز خُمّ غدیر) همین مفهوم لطیف آمده است. در شعرهاىحبیب الله چایچیان (حسان) نیز این تعبیر شاعرانه آمده است. حسان در شعر خویش مىگوید: خم غدیر و ساقى و صهباى احمد استبزم سرور و عید احبّاى احمد است شور عظیم تاجگذارى مرتضى استروز ظهور آیت كبراى احمد است فرمان رسیده از طرف ذات كبریابعد از نبى، على است كه همتاى احمد است «روحانى كرمانى» نیز در غدیریه خویش، عاشقانه با مولى از همین قلمرو سخن مىگوید. دو بند از غدیریه او چنین است: واسطه خلقت آدم تویى معنى اسماء مكرّم تویى جوهر جان، جسم مجسّم تویىباده تویى، جام تویى، جم تویى بنده تو گشتم و مولا شدمپیش تو «لا» گشتم و «الاّ» شدم قطره صفت واصل دریا شدم چون كه منزّه ز من و ما شدماز «غدیر» دور نشویم كه هر چه جوشش فیض است، از آن و در آن است. شعرى با عنوان «دریا در غدیر» از شاعر معاصر«جواد جهان آرایى» است كه به مفهوم «دریا و غدیر» نگاهى شاعرانه كرده و غدیر را (كه به معناى بركه آب است) در مقایسه با دریا وسیعتر دانسته است. در شعر یاد شده مىخوانیم: تا على بر روى دستان پیمبر جا گرفترفت روى دست اقیانوس، دریا در غدیر دیده دل باز كن تا آفتاب «هل اتى»بنگرى همدوش با خورشید بطحا در غدیر مهر، با آن زرفشانى ذرّه سان سرگشته بود تا تجلى كرد آن ماه دلارا در غدیر تا ابد بر لعل لب‌هایش گل لبخند ماندهر كه از جان بوسه زد بر دست مولا در غدیر از نسیم روى زیباى امیرمؤمنانغنچه باغ ولایت شد شكوفا در غدیر كار «علامه امینى» در نگارش كتاب «الغدیر»، از همین زاویه دید، به تعبیر برخى از شاعران نوپرداز معاصر، عبارت است از«از درون بركهاى، دریاى پنهانى برآوردن، هفت دریایى چنین را از دهان بركهاى كوچك برآوردن... گر چه این زانگارههاى طاقت انسان برون باشد!» «اخوان ثالت» نیز قصیده بلندى دارد، نثار مرحوم علامه امینى، با عنوانِ «سلام قطره به دریا دل غدیرى». در آنجا از جمله كار سترگ علامه امینى را چنین مىستاید: «غدیر»ى كرد بىهمتا، چنان چون بیكران دریالبالب از رحیق حق، جهان را زو مشامى خوش از این دریا دل آماده، «غدیرى» ایزدى بادهخوش آن رندى كزین مشرب كند شرب مدامى خوشدر شعر«امیرى فیروزكوهى» نیز كه بیان به ستایش صاحب الغدیر گشوده است، همین تقابل «دریا و غدیر» دیده مىشود: «غدیر خم» شد از او بحر بىنهایت علمكه خود به علم و ادب بحر بىنهایت بود تراشه قلم از «ذوالفقار حیدر» داشتاز آن به نیش قلم «ذوالفقار» امت بود تا آنجا كه در آخرین بیت همین قصیده، مىگوید:ز فیض بحر ولایت، غریق رحمت باد كه خود ز بحر ولایت، «غدیر» رحمت بود استاد «محمدرضا حكیمى» در كتاب حماسه غدیر( چاپ نخست كه آثارى از دیگران را نیز در بردارد.) قصیده بلندى در وصف علامه امینى و كتاب الغدیر دارد. وى نیز به این نكته تقابل «دریا و بركه» اشاره دارد: بحر را در بركه گنجاندن نه كارى بود خرد این كه موّاج این چنین یابى فضاى الغدیر «غدیر»، عید بزرگ اسلامى است و ما مكلف به تكریم و ارج نهادن به آنیم كه عید ولایت و رهبرى و عدالت و انسانیت است. جنبه عید بودن این روز خجسته نیز در سرودههاى شاعران مورد توجه بوده است.در قصیده مفصلى از«سرمد»، كه مطلع آن «اگر هزار بشیرآمد و نذیر آمد...» است، مىخوانیم: «غدیرخم» نه همین عید مذهبى ماراست كه عید ملى ما نیز در غدیر آمد درود باد به ایران كه نقش تاریخش ز مهر آل على نقش هر ضمیر آمد «مؤیّد» نیز در این زمینه چنین سروده است: چون عید غدیر، اشرف اعیاد استذكر صلوات، بهترین اوراد است شادند اگر جمله محبّان چه عجبزیرا كه دل آل محمد شاد است از آنجا كه «غدیر و ولایت»، رمز بقاى دین و جوهره ناب اسلام است، اولیاى الهى بر آن تأكید كرده و پاى فشردهاند. توجه دادن به این رمز بقا، در آثار برخى شاعران دیده مىشود. در سروده«عبدالعلى نگارنده» چنین آمده است: عید غدیر، روز وداد است روز وداد و داد و سداد است در بحر بىكران سعادتعید غدیر، بادِ مراد است از بهر حفظ مكتب اسلامعید غدیر، حِرز جواد است اى آن كه در طریق معادىعید غدیر، زادِ معاد است اى دوستان، جهان كهن را این داستان هنوز به یاد است امرى كه بر ملا شود امروزشرط نماز و حجّ و جهاد است تنها على است آن كه پس از منمانند من ولىّ و عماد است اسلام بىولایتِ مولىشمعى نهاده در ره باد است یكى از شاعران متعهد و متأخر، مرحوم« دكتر قاسم رسا» است. سرودهاى در مدح مولا و غدیرخم دارد كه ابیاتى از آن را مىخوانید. (به صورت برگزیده): از خم رسید مژده كه جشن ولایت است لبریز خم ز باده لطف و عنایت است خمخانه ولایت مولى گشوده شد ساقى ز جاى خیز، كه وقت سقایت است در صحنه غدیر به فرمان كبریا در اهتزاز پرچم شاه ولایت است زان چشمه زلال كه جوشید در غدیرزنهار معرفت همه جا در سرایت است تا سایه ولاى على برد یار ماست ایمن نشین، كه كشور ما در حمایت است عیدغدیر، به مفهوم حكومت یافتن شایستهترین فرد پس از پیامبر است. شایسته سالارى ریشه در غدیر دارد كه رسول خدا صلى الله علیه و آله لایقترین فرد را براى تداوم خط رسالت و حفظ كیان دین برگزید.« ناظرزاده كرمانى» در سرودهاى با عنوان «مژده جان پرور» در این مضمون چنین سروده است: عید غدیر، مژده جان پرور آورد یعنى خبر ز سلطنت حیدر آورد فرمانروا به هر دو سرا شد بحق علىفرخندهتر از این خبر دیگر آورد سلطان نامدار، على آن كه كردگاراز عدل خود، وجود ورا مظهر آورد در پیكر مقدس اسلام جان دَمَداز بهر عارفان جهان، سرور آورد مولا على است، جان دو عالم فداى اومانند وى خداى كه را رهبر آورد؟ «ملك الشعراى بهار»، مخمّسى زیبا در مدح على علیهالسلام و یاد غدیر دارد كه به چند بند آن اشاره مىشود: در غدیر خم امروز، بادهاى به جوش آمدكز صفاى او روشن، جان باده نوش آمدو آن مبشر رحمت، باز در خروش آمدكان صنم كه از عشاق، برده عقل و هوش آمد با هیولى توحید، در لباس انسانى درغدیر خم یزدان گفت مر پیمبر راكز پى كمال دین، شو پذیره حیدر را پس پیمبر اندر دشت بر نهاد منبر را برد بر سر منبر، حیدر فلكفر را شد جهانِ دل روشن زان دو شمس نورانى گفت: بشنوید اى قوم، قول حقتعالى راهم به جان بیاویزید گوهر تولا را پوزش آورید از جان این ستوده مولا رااین وصىّ بر حق را، این ولىّ والا را با رضاى او كوشید، در رضاى یزدانى«غدیرخم»، جلوه فضایل علوى است. شاعران بىشمارى در طول قرون، به نشانه ابراز ارادت و محبت به ساحت مولا، در این وادى طبع آزمایى كردهاند. پرداختن به همه مضامین ولایى و غدیرى كه در سرودههاى شاعران آمده است، كارى دشوار بلكه ناشدنى است. از این رو این نگاه گذرا به «غدیر در نگاه شاعران» را فرو مىبندیم و مقاله حاضر را با یك بند از تركیب بند بلند شاعر معاصر، مرحوم «مهرداد اوستا» ـ كه درباره حضرت على علیهالسلام و غدیر و ولایت و فضایل امیرمؤمنان علیهالسلام است ـ به پایان مىبریم: اى گوهر گوهر ولایتخورشید منوّر ولایت اى مهر فروغ بخش اسلام وى مشعل انور ولایت اى آیت حق و روح قرآن وى رایت و افسر ولایت سلطان سریر عقل و ایمانوالىّ هنر، درِ ولایت اى گوهر عشق و جان عرفانتاج سر و مفخر ولایت اى جان مجسّم نبوتوى روح مصوّر ولایت مقصود نبى ز لافتایىممدوح خدا ز هل اتایى به این امید كه پرداختن به فضایل اهلبیت علیهمالسلام و گنجاندن مدایح علوى در سرودهها و آثار هنرى و ترسیم جایگاه غدیر و ولایت در هندسه فكر و نظام و زندگى بشر، در دستور كار شاعران معاصر، بهویژه جوانانى قرار گیرد كه از آبشخور زلال ولایت سیراب شدهاند و جان در گرو عشق مولا دارند. "جواد محدثى"
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 750]
-
گوناگون
پربازدیدترینها