حرفه‌اي‌گري در ادبيات داستاني

واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: همشهری-«ديوار و شمعداني» مجموعه داستان‌هاي كوتاه آلبرتوموراويا، ترجمه اعظم رسولي و «مارگاريتا دلچه ويتا» مجموعه داستان‌هاي استفانو بني، ترجمه حانيه اينانلو آثاري هستند كه به تازگي توسط نشر كتاب خورشيد با شمارگان 1100نسخه وارد بازار نشر شده‌اند؛ مجموعه داستان‌هايي از سري كتاب‌هاي داستان‌هاي ايتاليايي كه تاكنون 16 جلد آن منتشر شده است. آلبرتوموراويا نويسنده بزرگ ادبيات ايتاليا چهره نام آشنايي براي علاقه‌مندان ادبيات داستاني در ايران به حساب مي‌آيد و آثار گوناگوني در سال‌هاي دور و نزديك از او به كتابخوانان ارائه شده است؛ از اثر معروف او «دو زن و دلتنگي» گرفته تا «دنباله‌روي»، «داستان‌هاي رمي»، «انزجار» و ديگر داستان‌هاي كوتاه او؛ اگرچه در ميان آنها كم نبوده‌اند ترجمه‌هايي كه نتوانسته‌اند حق مطلب را در مورد آثار موراويا ادا كنند و به اين ترتيب مي‌توان گفت كه او از جمله نويسندگاني است كه متاسفانه مترجمان برجسته و با اعتبار، كمتر به آثارش عنايت نشان داده يا به صورت تخصصي به ترجمه آثار شاخص او پرداخته‌اند. از طرفي بين ترجمه‌هاي موجود نيز بسياري نه از زبان مبدا كه از زباني واسطه مثل فرانسه يا انگليسي انجام شده‌اند. در اينجا جا دارد به مهمترين ويژگي مجموعه داستان‌هاي ايتاليايي نشركتاب خورشيد اشاره كرد كه ترجمه‌هايي از زبان اصلي اين آثار (ايتاليايي) هستند و اگرچه در ميان‌آنها كمتر با نام‌هاي آشنا و با اعتبار برمي‌خوريم اما با اين حال كيفيت اغلب اين ترجمه‌ها قابل قبول و در خور اعتناست. اما در مورد استفانو بني بايد گفت كه اين نويسنده چهره‌اي كاملا تازه براي علاقه‌مندان ادبيات داستاني به نظر مي‌رسد و توسط همين ناشر به جامعه كتابخوان ايراني معرفي شده است، آن هم توسط يكي از بهترين مترجمان زبان ايتاليايي در ايران؛ يعني رضا قيصريه كه مجموعه داستان‌هايي از استفانو بني را با عنوان «كافه زير دريايي» به چاپ سپرده است. اين مجموعه داستان اگرچه در هر چاپ شمارگان در حدود 1100 نسخه داشته است اما در 3-2 سال اخير به چاپ چهارم خود رسيده است. استفانو بني نويسنده‌اي است كه عمده آثار خود را در چند دهه اخير منتشر كرده و داستان‌هاي او در سبك‌هاي گوناگوني جاي گرفته و برخوردار از مايه‌هايي طنزآميز هستند. مارگريتا دلچه ويتا از جمله جديدترين آثار اوست كه در سال 2004 منتشر شده است و از اين منظر مي‌تواند معرف ادبيات داستاني روز ايتاليا نيز باشد. كتاب در‌برگيرنده 24 داستان از اين نويسنده در 264 صفحه و بهاي 5400 تومان است كه قيمت آن با توجه به بازار نشر امروز نيز قدري بالا به نظر مي‌رسد. اين مسئله‌اي است كه در بسياري از آثار منتشر شده از سوي نشر كتاب خورشيد با وجود كيفيت چاپ نسبتا مطلوب آنها ديده مي‌شود. به هر حال باتوجه به چهره جديدي چون استفانو بني اين ضرورت احساس مي‌شود كه در مقدمه اين كتاب لااقل شرح كوچكي از زندگي و آثار او براي خواننده ناآشنا ارائه مي‌شد كه متاسفانه اين‌گونه نشده و مقدمه كوتاه كتاب صرفا دربرگيرنده اشاراتي پيرامون خود اين اثر است. نگاه حرفه‌اي و تخصصي به حوزه ترجمه و نشر آثار ادبيات داستاني ديگر كشور‌ها مسئله‌اي است كه در ايران كمتر مورد توجه ناشران بوده است. در واقع پراكندگي يا به قولي تنوع حاكم بر آثار منتشر شده از سوي ناشران بازگو كننده اين حقيقت است كه در جاي خالي نگاه حرفه‌اي به اين مقوله مهم، بازگو كننده آن است كه ناشران به جاي آنكه خود كار انتخاب و به ترجمه سپردن آثار داستاني را برعهده گرفته و باتوجه به اهداف و برنامه‌ريزي‌هاي خاص خود به اين مهم بپردازند، اغلب منتظر مي‌نشينند تا ببينند كدام مترجم كاري براي چاپ، آماده دارد تا با دردست گرفتن آن انتشارش را برعهده بگيرند و از اين منظر هم بسياري از مترجمان بنام ايراني به جاي آنكه با رويكردي حرفه‌اي به اين مقوله بپردازند، بيشتر تابع سلايق و احساسات خود هستند و زماني كه با اثري رابطه برقرار سازند آن را براي ترجمه انتخاب مي‌كنند. درست است كه درچنين شرايطي اين رابطه ذهني و دروني باعث ارتقاي كيفي اثر مي‌شود اما از سوي ديگر باعث مي‌شود گاه از يك اثر چندين ترجمه در بازار وجود داشته باشد، در حالي‌كه از بسياري از كتاب‌هاي مهم ترجمه‌اي در اختيار كتابخوانان ايراني نباشد. اما خوشبختانه نشر كتاب خورشيد از جمله ناشراني است كه با يك رويكرد حرفه‌اي و برنامه‌ريزي شده در كنار ديگر آثاري كه در حوزه‌هاي مختلف به چاپ رسانده است، تمركز خود را روي چاپ مجموعه‌اي قرار داده است تحت عنوان داستان‌هاي ايتاليايي قرن بيستم كه در آينده نزديك تعداد كتاب‌هاي منتشر شده در اين مجموعه به 20 عنوان نيز خواهد رسيد. درست است كه با انتخاب چنين الگويي براي كار، نمي‌توان همه عناوين را به مترجمان صاحب‌نام براي ترجمه سپرد و ناشر با توجه به سفارش دادن كتاب‌ها براي ترجمه مجبور است به سراغ نام‌هاي كمتر شناخته شده نيز برود اما با اين حال شيوه برنامه‌ريزي شده و سرپرستي متمركز كار باعث مي‌شود كه كيفيت ترجمه‌هاي ارائه شده اگر در برخي موارد در سطح بسيار بالايي هم نباشد اما لااقل از حد مقبولي برخوردار بوده و در نهايت هم مجموعه‌اي را پيش روي علاقه‌مندان قرار دهد كه افق تقريبا كاملي را از ادبيات كشور ايتاليا را ترسيم مي‌كند. بي‌ترديد در روزگاري كه شاهد فعاليت‌هاي حرفه‌اي و درخور اعتناي برخي ناشران در حوزه ادبيات داستاني هستيم جاي چنين حركت‌هايي خالي است و ضرورت آن عميقا احساس مي‌شود و فعاليت‌هاي انتشارات كتاب خورشيد مي‌تواند الگويي باشد براي ديگر ناشراني كه به شكل تخصصي و حرفه‌اي، ادبيات ديگر كشورها را دستمايه كار خود قرار داده و روشي را اتخاذ كنند كه در‌نهايت از كيفيت بسيار مقبول و سودمندي براي اهل كتاب در اين ديار، به همراه خواهد بود. در مجموعه داستان‌هاي ايتاليايي قرن بيستم كه كتاب خورشيد نزديك به 4سالي است آن را آغاز كرده تاكنون كتاب‌هاي متنوعي از نويسندگان مختلف ترجمه شده است كه مي‌توان به آثاري همچون« وسوسه» (گراتزيادلودا) ترجمه بهمن فرزانه،« بيابان تاتارها» (دينو بوتزاتي) ترجمه سروش حبيبي و «سر بر باد رفته داماثنو مونته يه‌رو» (آنتونيو تابوكي) ترجمه كامليا رفعت‌نژاد اشاره كرد. همچنين در اين مجموعه ناشر به ترجمه كامل آثار برخي نويسندگان به طور دسته‌بندي شده (باتوجه به سبك داستان) پرداخته كه بهتر بود هر كتاب در همان تركيب اصلي منتشر شده به زبان ايتاليايي منتشر مي‌شد و داستان‌ها جابه‌جا نمي‌شدند اما به هر حال در همين شكل نيز براي خود غنيمتي است. ايتالوكالوينو نويسنده‌اي‌است كه با كتاب «بارون درخت نشين» در ايران بسيار مطرح و شناخته شده و حالا داستان‌هاي كوتاه و بلند او در 5 جلد توسط اين ناشر منتشر شده است با عناويني همچون كلاغ آخر از همه مي‌رسد، قارچ‌ها در شهر، چه كسي در دريا مين كاشت، سوداگري در ساخت و ساز (رمان)، ابر آلودگي (رمان) و 2 جلد ديگر از آثار كالوينو به نام‌هاي يك روز انتخاباتي (رمان) و شهرهاي ناپيدا(رمان) در دست چاپ است. آلبرتوموراويا نيز ديگر نويسنده بزرگ ادبيات ايتالياست كه مجموعه آثارش توسط ناشر در برنامه چاپ قرار دارد و تاكنون 5جلد از آن با عناوين من كه حرفي ندارم، آدم بدشانس ،‌يك چيز به هر حال يك چيز است، ديوار و شمعداني و گوساله دريايي منتشر شده است و جلد ششم آن كه در بردارنده داستان‌هاي طنزآميز و سوررئاليستي اوست با عنوان خوشبختي در ويترين در نوبت چاپ است. از استفانو بني نيز همانگونه كه اشاره شد تاكنون 2 جلد از آثار كوتاهش، تحت عنوان كافه زيردريايي و مارگريتا دلچه‌ويتا منتشر شده است. سرانجام ديگر نكته قابل اشاره درباره اين ناشر آن است كه ظاهرا قصد دارد درباره برخي ديگر از كشورها كه آثار ادبيات داستاني‌شان در ايران چندان شناخته شده نيست نيز اين طرح پياده شود و 2مجموعه داستان از ادبيات سوئد با عناويني چون خانواده سونسون (پرآندرش نو گلستروم) و مرد توي قايق در آينده نزديك به بازار خواهد آمد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نیک صالحی]

[مشاهده در: www.niksalehi.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 463]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

فقدان طبقه در جامعه ادبي معاصر - مرتضي پورحاجي
فقدان طبقه در جامعه ادبي معاصر - مرتضي پورحاجي-فقدان طبقه در جامعه ادبي معاصر ... فارسي رفتند، چگونه ميتواني به ابوتراب خسروي در داستانهاي كوتاهش جايگاهي بدهي از .... شواليهگري در چهره شواليه، در فرد شواليه خلاصه ميشود و در ازاي حرفهايگري در ...

فرهنگ و هنر

بازنگری حریم ارگ علیشاه؛ گامی برای حفظ هویت تاریخی تبریز

سازمان حج و زیارت: هیچ زائری به سوریه اعزام نشده است

آغاز دوباره اسدالله یکتا؛ ستاره ای که خاموش نمی‌شود

رشت؛ پناهگاه جدید هنر فریبا رییسی

ارغوان دوباره شکوفا می‌شود: فراخوان هفتمین دوره جایزه ادبی

عدالت در کانون توجه؛ تلاش برای داوری بی‌طرفانه در جایزه جل...

آواز دُهُلی در شورای فرهنگ عمومی؛ مصوباتی روی کاغذ

کلیسای نوتردام پس از ۵ سال بازسازی، درهایش را گشود

دوباره آن روزها؛ عادل فردوسی‌پور دوباره از قاب تلویزیون‌ها...

نوید محمدزاده از بازیگر به کارگردان؛ اولین تجربه کارگردانی...

تعطیلی موقت سازها؛ دلایل تأخیر در برگزاری جشنواره موسیقی ن...