واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: جراحي دهان و فک و صورت كه بهخاطر رواج جراحيهاي زيبايي و يا بهخاطر اصلاحات گاه خارقالعاده بدفرميهاي حاصل از جنگ و تصادفات در سالهاي اخير رواج بسياري يافته است، رشتهاي تخصصي است و اين روزها مشتريان زيادي دارد. به بهانه چهارمين کنگره بينالمللي جراحان فک و صورت در هتل المپيک تهران که از اول تا سوم اسفند ماه برگزار ميشود با دکتر حسين مرتضوي به گفتوگو نشستهايم. وي متخصص جراحي دهان و فک و صورت و رئيس بخش جراحي دهان و فک و صورت دانشگاه شهيد بهشتي و رئيس هيأتمديره انجمن جراحان دهان و فک و صورت و دبير بورد تخصصي اين جراحان در وزارت بهداشت است. در اين گفتوگو ايشان به سؤالات رايج درباره جراحيهاي دهان و فك و صورت پاسخ ميدهد. دکتر حسين مرتضوي معتقد است دربسياري از موارد جراحي بيني، که رواج بسياري هم يافته است، تنها با جابه جايي اندکي در فک، بدشکلي برطرف ميشود و نيازي به جراحي وسيع بيني نيست. آقاي دكتر، آيا براي برطرف کردن ناهنجاريهاي کوچک مربوط به فکها، ميتوان به جاي جراحي از ارتودنسي هم استفاده کرد؟ اينکه بگوييم اشکال کوچک است و جراحي نميخواهد، ارزيابي درستي نيست، چرا که نوع اشکال يا بد شکلي است که اهميت دارد. مثلا اگرفک فردي 8ميليمتر جلوتر از حد طبيعي است، قطعانياز به جراحي دارد و اينکه آيا ارتودنسي هم نياز هست يا نه، بايد بگويم که اکثر اوقات نياز به ارتودنسي هم وجود دارد، چرا که جراحي، ارتباط صحيح بين استخوانهاي فک بالا وپايين برقرار ميکند، اما ارتودنسي، به معناي ايجاد يک ارتباط صحيح بين دندانهاي فک بالا و پايين است و براي ايجاد هارموني لازم است که هر دوي اين ارتباطات اصلاح شود. يعني اگر کسي رابطههاي دنداني درستي داشته باشد اما رابطههاي استخواني اش اصلاح نشده باشد، باز هم صورت نازيبايي خواهد داشت. ضمن اينکه دندان هايش هم بهدليل اين عدم ارتباط در معرض آسيب قرار ميگيرند. درواقع اگر افراد دندانها را روي هم ميگذارند و جفت شدن دندانها در آنها با مشکل مواجه ميشود يا به عقب، جلو، چپ يا راست انحراف پيدا ميکند يا اينکه دندانهاي به هم جوشيده و شلوغي دارند و فضاهاي بيندنداني، غيرطبيعي است، هم ارتودنسي و هم جراحي فک و صورت ميتواند مفيد باشد. البته لازم است به اين نکته هم اشاره کنم که کار جراحي چه براي برطرف کردن 8 ميليمتر باشد چه براي 2 ميلي متر يکسان است. يعني از روشهاي غيرجراحي براي برطرف کردن ناهنجاريهاي صورت و تصحيح رابطه بين فک بالا و پايين نميتوان استفاده کرد؟ ببينيد، ناهنجاريهاي صورت، منحصر به فک بالا و پايين نيست، چرا که صورت، قسمتهاي ديگري هم دارد، مثل قسمت مياني و قسمت فوقاني که از ابرو و پيشاني تا رستنگاه مو را شامل ميشود. بنابراين جراحي دهان و فک و صورت سعي ميکند تا ناهنجاري در هر قسمتي از صورت را ازميان بردارد. البته لازم است اين را هم بگوييم که درمواردي اين ناهنجاريها آنقدر کم هستند که صرفا ارزش زيبايي دارند و ارزش فانکشنال يا عملکردي ندارند. در اين موارد ما بيماران را تشويق نميکنيم براي يك ميليمتر يا 2 ميليمتر جراحي کنند و تغييرات استخواني سنگين روي صورت ايجاد کنند. در اين موارد که اختلال عملکردي در عضو وجود ندارد، ما از بيماران ميخواهيم که در برابر وسوسه جراحي مقاومت کنند و سعي ميکنيم منصرفشان کنيم. اگر اشکالات زيبايي، عمده باشد و با جراحي، بيمار ظاهري بسيار بهتر پيدا کند چطور؟ طبيعتا مواردي هم وجود دارد که اشکال موجود روي صورت زياد جدي نيست، اما ما با فرد جواني روبهرو هستيم که همين اشکال به ظاهر ساده، مشکلات جنبي اجتماعي را براي فرد به وجود آورده واز لحاظ رواني او را تخريب ميکند. در اين موارد تنها به منظور زيبايي دست به جراحي ميزنيم البته باز هم تشويق نميکنيم. متخصصان جراحي دهان و فک و صورت راينوپلاستي (جراحي بيني) هم انجام ميدهند؟ بله، راينوپلاستي هم انجام ميدهند. البته در اين مورد اخير رشتههاي همپوشان مثل جراحان گوش و حلق و بيني و جراحان پلاستيک وجود دارد که آنها هم ميتوانند اين جراحي را انجام دهند. در رابطه با راينوپلاستي بايد به اين نکته هم توجه شود که ضرورت جراحي تنها زماني وجود دارد که به اصلاح کار بيني وتنفس راحتتر منجر شود و حتي درموارد اصلاح راه تنفسي فوقاني هم بايد آخرين کارباشد، چرا که در موارد زيبايي ممکن است بيني هيچ ايرادي نداشته باشد وتنها با عقب يا جلو شدن فک، اشکال برطرف شود. چه ناهنجاريهايي نياز به جراحي دارد و اين نياز را از کجا ميتوان تشخيص داد؟ در بسياري از موارد، افراد آگاهيهاي لازم در مورد هماهنگيهاي لازم بين اجزاي صورت را ندارند، يعني ممکن است با اين مشکل زندگي کنند وتصورکنند طبيعت موجود همين است و چارهاي هم براي آن وجود ندارد. در رشته ما اعتقاد بر اين است که در همه انسانها بهخصوص در سنين قبل از بلوغ، تا حدود سني رشد کامل که 22 - 18 سالگي در نظر گرفته ميشود، بايد هماهنگيهاي لازم از نظر رابطه بين فکها و روابط دنداني به تکامل برسد و صورت مناسبي را برايشان بهوجود آورد، اما اگر بعد از سنين ياد شده هنوز اختلالي بين قسمتهاي يادشده روي صورت وجود داشته باشد بهخصوص اينکه اختلال از نوع عملکردي بوده و تناسب چهره را از بين ببرد يا در عملکرد اعضا اختلال ايجاد کند قطعا بايد مورد درمان قراربگيرد. آيا شيوع اين جراحيها يا درصد موفقيت آنها در زنان و مردان تفاوتي هم دارد؟ نه، هيچ طبقه بندي زنانه و مردانهاي وجود ندارد و تنها موارد از قبيل چاقي يا لاغري مفرط است که ميتواند در انجام جراحي براي هر دو جنس ايجاد اشکال کند. چاقي و لاغري براي جراحي فک و صورت ايجاد اشکال کند؟ بله، چرا که وقتي ميخواهيم جراحي را روي استخوان انجام دهيم اين خيلي مهم است که جراح با 5 تا 10 ميليمتر بافت نرم به استخوان برسد يا با 2 سانتي متر. به انضمام اينکه افراد چاق معمولا گردنهاي کوتاه و فربهاي هم دارند که کار بيهوشي را مشکلتر ميکند. درموارد لاغري مفرط هم بهدليل طبيعت بافت نرم صورت از استخوانها، اين نماي استخواني است که فرم صورت را مشخص ميکند. بنابراين اگر فردي بسيارلاغر باشد، پوشش بافت نرم صورت اوبراي استخوان بسيار نازک است و هر ناهنجاري را به بيرون منتقل ميکند. اگر از جراحيهايي که براي برطرفکردن نواقص مادرزادي وجوددارد بگذريم، موارد ديگري هم باقي ميماند؟ بله، قسمت وسيعي از جراحيهاي ناحيه دهان و فک و صورت مربوط به حوادث و اتفاقات است. بهعنوان مثال درکشور ما که تصادفات آمار بسيارقابلتوجهي را به خود اختصاص ميدهد و جواناني وجود دارند که حين رانندگي کمر به قتل خود بستهاند، مشکلات بسيار زيادي در ناحيه صورت به وجود ميآيد و استخوانها گاهي چنان دچار تغيير و شکستگي ميشوند که حتي با اعمال جراحي سنگين هم به روزاول برنمي گردند و در شرايطي که حادثه در کمتر از هزارم ثانيه رخ داده است، مشکلات جانبي بعضا تا آخر عمر ادامه مييابد. در اين ميان، شکستگي ديگري هم که ناشي از تصادفات رانندگي است، با نام شکستگي داشبورد وجود دارد که حاصل اصابت صورت با منطقه جلوي ماشين است و براي اصلاح آن هم بايد جراحي صورت بگيرد. بيشتراشکالاتي که از مراجعه به غيرمتخصصها پيش ميآيند، کدامند؟ ببينيد، اولين پيشامد ميتواند نواقصي باشد که بهدليل عدم ارتباط صحيح بين دندانها و فک به وجود ميآيد و ممکن است اقدامي هم که صورت ميگيرد، استحکام لازم را نداشته باشد چرا که عملکرد عضلات و زبان حتي قادرند نتايج جراحي را به هم بزنند و در اين صورت نه تنها به دندانها صدمه ميخورد، بلکه نسوج سخت ديگر هم ممکن است صدمات جبران ناپذيري ببينند و حتي ممکن است گرفتاريهايي براي لثهها پيش بيايد. ما به کرات شاهد بيماراني بودهايم که مجبور شدهاند دوباره تحت جراحي قراربگيرند. اين روزها با توجه به وفور تبليعات براي جراحيهاي زيبايي و ورود افراد سودجو به اين عرصه، متقاضيان چطور بايد متخصصين را بشناسند؟ قبل ازاينکه پاسخ سؤال شما را بدهم بايد به نکتهاي اشاره کنم وآن تخصصي شدن طب در دنيا ي امروز است. طب در زمان ابوعلي سينا به گونهاي بود که يکنفر ميتوانست همه آن را فرابگيرد به شکلي که ابن سينا در سن 20 سالگي احاطه کامل به تمام پزشکي روزدنيا با توجه به نفوذ طب باستاني يونان در ايران داشت اما پيشرفت طب کم کم به جايي رسيد که هر 50سال يک بار، تغييري اساسي در آن رخ داد و حجمش دوبرابر شد. چيزي که امروزه با آن مواجه هستيم اين است که طب هر 18 سال يکبار 2 برابرمي شود و تنها20 سال لازم است تا تمام پزشکي دگرگون شود و چيز تازهاي جاي آن را بگيرد. بنابر تمام اين توضيحات بايد بگويم که در حال حاضر از قدرت يک فرد خارج است که همه آموزشهاي طب را ببيند. در رابطه با جراحي دهان و فک و صورت هم که يک رشته تخصصي دندانپزشکي است فرد علاوه بر آموزشهاي پزشکي بايد اطلاعات دندانپزشکي کاملي هم داشته باشد. بنابراين هر جراحي نميتواند اين کار را انجام دهد. جالب است بدانيد که اين تخصص در اروپا که با الزام به گذراندن دوره دندانپزشکي همراه است، «دکتر دکتر» ناميده ميشود. درکل اعتقاد ما اين است که جراحي که اقدام به عمل دهان و فک و صورت ميکند بايد اطلاعات کافي در زمينه ارتودنسي، پروتز و اصول دندانپزشکي داشته باشد البته جراحيهايي هم در ناحيه صورت هست که جنبه ترميمي دارد و در تخصص جراحان پلاستيک و ترميمي است که اين همان کار تيمي است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 297]