تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
انواع ریل دستگاه‌های CNC + جدول مقایسه معایب و مزایا
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1807030536
از يوسف تا يوزارسيف
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: از يوسف تا يوزارسيف اگر دست اندركاران مجموعه « يوسف پيامبر » با اين شيوه با نقدها مواجه مي شدند در جريان پخش اين مجموعه در طول چند ماه گذشته از نقدهاي فراواني بهره مي بردند كه متاسفانه به دليل برخوردهاي غيرمهربانانه شان با اولين موارد از نقدها از اين نعمت بزرگ محروم شدند. ورود فيلم سازان ايراني به عرصه مقولات تاريخي مذهبي كه در دوران پرافتخار نظام جمهوري اسلامي رخ داده امري مبارك است . عرضه مفاهيم ديني مي تواند تاثير زيادي در آشنائي مردم با اين مفاهيم و مقولات داشته باشد و نتايج خوبي به بار آورد. شرط اساسي موفقيت در اين عرصه اينست كه فيلم سازان با دقت و حساسيت بالا مرزها را بشناسند و رعايت كنند و تلاش نمايند از چارچوب هاي شرعي و همينطور واقعيت هاي تاريخي خارج نشوند. افزودن روايات ضعيف تاريخي عدم رعايت مرزهاي اعتقادي و شرعي و حتي بي توجهي به سنت ها و عرفيات جامعه ديني در ساخت فيلم هاي ديني مي تواند خطرناك باشد و علاوه بر آنكه مانع رسيدن به دستاوردهاي مورد نظر شود زيان ها و خسارات زيادي نيز به همراه داشته باشد. با اين مقدمه كوتاه به مناسبت پايان يافتن پخش مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » نكاتي را درباره اين مجموعه مورد توجه قرار مي دهيم . 1 ـ فيلم هائي كه در مقولات ديني ساخته مي شوند حتما بايد از سطح بالاي كيفيت از نظر فني و ساختاري برخوردار باشند تا بتوانند راحت تر و با جاذبه بيشتري آن مفاهيم را به مخاطبان القا كنند. انصاف اينست كه براي ساخت مجموعه « يوسف پيامبر » زحمات زيادي كشيده شده و بودجه سنگيني نيز صرف گرديده اما با اينحال از نظر فني و كيفي اين مجموعه در سطحي بالا و مورد انتظار قرار ندارد. نويسنده اين مقاله به دليل اينكه تخصصي در زمينه امور فني ساخت فيلم ندارم نظري نيز ندارم ولي در نظرخواهي هائي كه از اهل فن كرده ام متفقا مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » را در سطحي متوسط دانستند و همگي آرزو مي كردند ايكاش تلاش بيشتري براي ارتقا كيفي آن صورت مي گرفت . قطعا اين نقص نمي تواند زحمات دست اندركاران اين مجموعه را ناديده بگيرد و از قدر و منزلت اين كار بزرگ بكاهد. در همينجا به همه دست اندركاران اين مجموعه دست مريزاد مي گوئيم و توفيق بيشتر آنان را در كارهاي آينده از خداي متعال مسالت مي نمائيم . 2 ـ در سلامت نفس تفكر مذهبي دلسوزي و اخلاص دست اندركاران مجموعه « يوسف پيامبر » اعم از كارگردان تهيه كننده و مشاوران ترديدي وجود ندارد. اين اطمينان نيز وجود دارد كه اين عزيزان نهايت تلاش خود را براي هرچه بهتر ساختن اين مجموعه بعمل آورده اند. بنابر اين نقد محتوائي قسمت هائي از اين مجموعه بهيچوجه به معناي زير سئوال بردن دست اندركاران محترم نيست و صرفا با هدف كمك به آنان براي ارتقا كيفي كارهاي بعدي صورت مي گيرد. 3 ـ مقوله داستان زندگي يوسف پيامبر يا به تعبير قرآن كريم قصه يوسف كه احسن القصص است به همان دليل كه در روايات نيز آمده از حساسيت زيادي برخوردار است . به همين جهت ساختن فيلم درباره اين موضوع به توجه و دقت مضاعفي نياز دارد. دست اندركاران محترم مي بايست از مشورت هاي بيشتري بهره مي بردند و بسيار بيش از آنچه بررسي و تحقيق و مشورت كرده اند نقظه نظرهاي صاحبنظران مختلف را جويا مي شدند و اين مجموعه را بعد از اعمال دقت ها و وسواس هاي زياد به مرحله نمايش مي رساندند. علاوه بر اين در برابر نقدها بايد سعه صدر نشان دهند و آنها را پذيرا باشند و از بكار بردن هر روش و هر عبارت و كلامي كه با كوچكترين اثري از پس زدن نقدها همراه باشد پرهيز نمايند. اگر دست اندركاران مجموعه « يوسف پيامبر » با اين شيوه با نقدها مواجه مي شدند در جريان پخش اين مجموعه در طول چند ماه گذشته از نقدهاي فراواني بهره مي بردند كه متاسفانه به دليل برخوردهاي غيرمهربانانه شان با اولين موارد از نقدها از اين نعمت بزرگ محروم شدند. نمونه روشن برخوردي است كه با حضرت آيت الله سبحاني درخصوص ايرادي كه ايشان به ازدواج همزمان يعقوب با دو خواهر گرفتند صورت گرفت . ايشان يكي از مسلط ترين علماي معاصر بر تاريخ و كلام و اعتقادات هستند و نظر ايشان قابل احترام است و بايد بسيار مغتنم شمرده شود ولي متاسفانه چنين مواجهه مثبتي با نقد ايشان صورت نگرفت و شايد بسته شدن باب نقد مطبوعاتي و آشكار در طول دوران نمايش اين مجموعه به همين دليل بوده باشد. البته نقدهاي مردمي با شيوه اي ديگر سر بر آوردند و در قالب « پيامك » اين مجموعه را زير ذره بين قرار دادند. يكي از دلايل فراواني نقدهاي طنزگونه و گاهي نيشدار عليه مجموعه « يوسف پيامبر » كه بيشترين و بي سابقه ترين حجم پيامك بود نيز همين است كه با برخورد تندي كه با اولين نقدها شده صاحبنظران از ورود به اين مقوله خودداري كردند و در عرصه خالي از نقادي آشكارو مطبوعاتي زمينه براي سر بر آوردن نقدهاي طنزآلود پيامكي فراهم شد. اين تجربه بسيار مهمي است كه قطعا براي دست اندركاران مجموعه « يوسف پيامبر » و سايرين در همه زمينه ها قابل تامل و مطالعه مي باشد. 4 ـ در بسياري مراحل مجموعه « يوسف پيامبر » منطبق با متن قرآن حركت كرده بگونه اي كه نوع ترسيم صحنه هاي مورد نظر قرآن كريم و رويدادهاي بيان شده در داستان يوسف در اين مجموعه انصافا قابل تحسين است . اين از نقاط قوت مجموعه « يوسف پيامبر » است و از اين بابت بايد به دست اندركاران آن دست مريزاد گفت . 5 ـ در مواردي كه مجموعه « يوسف پيامبر » از محدوده بيانات قرآني خارج مي شود و به روايات تاريخي اعتماد مي كند اشكالات متعددي بروز مي نمايد كه در اينجا فقط به نمونه هائي از آن اشاره مي شود. الف ـ علاوه بر ازدواج همزمان يعقوب با دو خواهر ازدواج خود يوسف با فرد ديگري غير از زليخا و قبل از زليخا بچه دار شدن از آن زن مدرك معتبر تاريخي ندارد. ب ـ وضعيت زليخا طي سالهاي طولاني فراق يوسف آنگونه كه در مجموعه « يوسف پيامبر » آمده از قبيل نابينا شدن مفلوك شدن اخراج كاركنان قصر دزدي هائي كه از قصر مي شود فريب خوردن هاي پياپي اظهارات گوناگون و...نيز مستند به روايات قابل اعتماد تاريخي نيست . ج ـ كما اينكه مواردي از قبيل جوان شدن زليخا راه ندادن به يوسف تا چند روز اينكه ازدواج يوسف با زليخا به امر خدا بوده نيز از همين قبيل هستند. اصل ازدواج يوسف با زليخا شايد صحت داشته باشد اما نه با مقدماتي كه در مجموعه يوسف پيامبر آمده به ويژه آنكه بالا بردن قدر و منزلت زليخا تا جائي كه خدا براي او چنان ارزش و اهميتي قائل شود كه به يوسف امر كند با او ازدواج نمايد با سابقه زليخا كه گرفتار يك عشق حرام شده بود بهيچوجه سازگاري ندارد. درست است كه زليخا مي تواند توبه كرده و توبه نيز مورد قبول واقع شده باشد اما اينكه يك توبه كار به منزلتي برسد كه اين چنين مورد عنايت خدا قرار گيرد با معيارها تناسبي ندارد. د ـ براي سفرهاي دوره اي يوسف خرد و ريزهاي معبد آمون و نوع مقابله هائي كه يوسف با ارباب معبد بعمل آورده نيز سندي معتبري وجود ندارد. قرآن كريم از عنوان « ملا » براي اشاره به كساني كه پادشاه مصر از آنها تعبير خوابش را خواست استفاده مي كند (ياايها الملا افتوني في روياي ان كنتم للرويا تعبرون ) و اين كلمه قابل انطباق بر آنچه در مجموعه « يوسف پيامبر » آمده نيست . البته نگاه دست اندركاران مجموعه به كاهنان و برملا كردن فسادها و رياكاري هاي آنها قابل درك و قابل تقدير است اما آنچه به تفصيل در اين زمينه براي ترسيم مطلب مورد نظر قرآن كريم در اين مجموعه آورده شده مستند قابل اتكائي ندارد. شايد اعتماد بيش از اندازه به نوشته اي كه از « سينوهه » پزشك دربار مصر به جاي مانده يكي از عوامل اين قبيل تفصيلات و حتي اسامي انتخاب شده در مجموعه « يوسف پيامبر » باشد. هـ ـ پيراهن يوسف را طبق آنچه در قرآن كريم آمده برادران او نزد يعقوب بردند نه فقط يك برادر. قرآن كريم مي فرمايد : « اذهبوا بقميصي هذا » يعني اين پيراهن مرا ببريد. شايد اشتباهي كه در مجموعه پيش آمده به دليل وجود كلمه « بشير » در آيه ديگر باشد كه ميفرمايد « فلما ان جاالبشير القيه علي وجهه فارتدبصيرا » هنگامي كه پيراهن را كسي كه حامل آن بود بر چهره يعقوب افكند او بينائي خود را بازيافت . وجود اين كلمه به اين دليل است كه درعين حال كه همه برادران با پيراهن به نزد پدرشان رفتند در عمل يكنفر مي توانست آنرا به صورت پدر بياندازد نه همه . و ـ برخلاف آنچه در مجموعه « يوسف پيامبر » آمده مادر يوسف تا زمان ديدار او با والدين خود زنده بود. اينكه مادر يوسف در كودكي او فوت كرده و او در مسير كنعان به مصر بر سر مزار وي رفت و گريه كرد و « راحيل » (خاله يوسف ) همراه يعقوب به مصر رفت از اخبار عامه گرفته شده و ماخذ آن تورات است . آنچه در قرآن كريم در اين زمينه آمده است نيز نادرستي اين روايت را نشان مي دهد : « فلماد خلواعلي يوسف آوي اليه ابويه ... » (هنگامي كه بر يوسف وارد شدند يوسف پدر و مادر خود را در آغوش گرفت ). تاويل « ابويه » به پدر و نامادري علاوه بر آنكه با ظاهر آيه سازگار نيست به روايتي نسبت داده مي شود كه سند معتبري ندارد. ز ـ در زمينه چگونگي پذيرش عذرخواهي برادران يوسف توسط پدرشان يعقوب نيز آنچه در اين مجموعه آمده سند معتبري ندارد و با قرآن نيز منطبق نيست . قرآن ميفرمايد يعقوب در جواب خواسته فرزندان خود به آنها گفت : « سوف استغفرلكم ربي انه هوالغفور الرحيم » از خدا براي شما طلب بخشش خواهم كرد او آمرزنده و مهربان است . محدوده زماني مورد نظر « سوف » كه افاده مستقبل مي كند را مفسران به سحرگاه كه وقت استجابت دعاست و يا شب جمعه كه زمان مناسب تري براي درخواست از خداست تفيسر كرده اند. نه تنها هيچ نشانه اي نيز از استنكاف يعقوب در برابر خواسته فرزندانش در قرآن كريم نيست بلكه طبق همين آيه اولا او درخواست آنها را پذيرفته و وعده طلب بخشش براي آنها از خدا داده و ثانيا به آنها اين نويد را نيز داده كه خدا آمرزنده و مهربان است يعني اميدوار باشيد كه خدا نيز شما را خواهد بخشيد. ملاحظه مي شود كه برخلاف آنچه در مجموعه « يوسف پيامبر » آمده بهيچوجه يعقوب در برابر خواسته فرزندانش با آنها برخورد منفي نكرده و قهر و غضبي كه در اين مجموعه نشان داده شده و حرفهاي تندي كه از زبان يعقوب خطاب به فرزندانش زده شده صحت ندارد. علاوه بر اين اصولا اين نوع برخورد تند و قهرآميز و بهانه جوئي و سخت گيري هاي بي مورد از ساحت پيامبر خدا كه بايد مظهر عطوفت الهي باشد دور است . ح ـ اينكه در بعضي روايات و تواريخ به يوسف نسبت داده مي شود هنگامي كه پدر خود را ديد از مركب خود پياده نشد و همين تكبر موجب خارج شدن نوري از انگشتان او گرديد كه به معناي مجازات يوسف به خاطر اين تكبر بود و جبرائيل به او گفت از صلب تو پيامبري بوجود نخواهد آمد اين نيز علاوه بر آنكه دچار ضعف سند است با آنچه از متن قرآن فهميده مي شود سازگار نيست . زيرا با توجه به اينكه يوسف به پدر و مادر خود مي گويد وارد مصر شويد معلوم مي شود تا مسافتي به استقبال آنها رفته بود و همانگونه كه قرآن كريم مي گويد هنگامي كه والدين خود را مشاهده كرد آنها را در آغوش گرفت و به كنار خود برد. اين خود نشان دهنده اين نكته است كه يوسف در آن لحظه سوار بر مركب نبوده تا دچار آن تكبر شود و آن گونه تنبيه گردد. ضمن اينكه تربيت ديني و فضائل اخلاقي يوسف با توجه به جايگاهي كه نزد خداي متعال داشت مانع از اين بود كه او نسبت به پدر و مادر خود تكبر ورزد آنهم بعد از قريب 40 سال فراق و با آنهمه اشتياق كه براي ديدن آنها داشت . خوشبختانه مجموعه يوسف پيامبر دچار اين نقص نشده ولي در پردازش صحنه هاي اولين ديدار يعقوب و يوسف افت و خيزهائي وجود دارد كه نه لازم بود و نه متناسب با شان پيامبران خدا. 6 ـ بخش ديگري از اشكالات مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » به نوع نگاهي مربوط مي شود كه اين مجموعه به جايگاه پيامبران خدا و خاندان آنها دارد. يكي از اين اشكالات به وضع ظاهري همسر يوسف مربوط مي شود. هر چند اصل اينكه يوسف همسري قبل از زليخا اختيار كرده باشد مورد ترديد است لكن چه آن همسر و چه زليخا در مجموعه « يوسف پيامبر » با چنان آرايش غليظي نشان داده مي شوند كه حتي در رفتار همسر يك فرد معمولي مذهبي نيز ديده نمي شود چه رسد به همسر پيامبر خدا! و اصولا چه ضرورتي دارد همسر يوسف در همه جلسات و نشست و برخاست هاي او حضور داشته باشد اينها از كدام منبع تاريخي گرفته شده است. اشكال ديگر اينكه خود يوسف با چنان اشرافيتي در كاخ زندگي مي كند و با چنان لباسهاي فاخري در مراسم مختلف ظاهر مي شود كه با ساده زيستي پيامبران هيچ تناسبي ندارد. كما اينكه در غذا خوردن ها و مهماني دادن به برادران خود نيز آنگونه كه در مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » مشاهده مي شود سنگ تمام گذاشته و در شرايطي كه مصر دچار قحطي است و مردم باقوت لايموت روزگار سپري مي كنند يوسف كه پيامبر خداست در قصر شاهانه خود ريخت و پاش مي كند و مهماني هاي آنچناني مي دهد! اشكال سوم به نوع آه و زاري يعقوب در فراق يوسف مربوط مي شود. اين درست است كه طبق آنچه قرآن كريم مي فرمايد يعقوب در فراق يوسف آنقدر محزون شد كه چشمهايش سفيد شدند اما هيچ نشانه اي از سروصدا و فرياد و فغان هائي كه در مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » نشان داده مي شود در آيات قرآني نيست . قرآن كريم ميفرمايد : « قال بل سولت لكم انفسكم امرا فصبر جميل عسي الله ان ياتيني بهم جميعا انه هوالعليم الحكيم . و تولي عنهم و قال يا اسفي علي يوسف و ابيضت عيناه من الحزن فهو كظيم » يعقوب به فرزندان خود گفت : دچار اوهام شده ايد و من صبر پيشه مي كنم بلكه خداي عليم حكيم همه فرزندانم را به من باز گرداند. و از آنها روي برگرداند و گفت واي از فراق يوسف و چشمانش از اندوه سفيد شدند اما غضب خود را فرو نشاند. همين تعبير در آغاز ماجراي يوسف يعني هنگامي كه برادرانش او را به چاه انداخته و به دروغ به پدر گزارش دادند كه گرگ يوسف را خورده است نيز در قرآن آمده است : « قال بل سولت لكم انفسكم امرا فصبر جميل والله المستعان علي ماتصفون » در اينجا نيز تاكيد بر صبر و طلب ياري از خداست آنهم صبري كه زيباست و در هر دو مرحله همين تعبير « فصبر جميل » آمده است . آنچه قرآن كريم در اين آيات از يعقوب نقل مي كند نشان دهنده صبر توكل و خودداري اوست نه فرياد و فغان و از خودبيخود شدن آنگونه كه در مجموعه تلويزيوني يوسف پيامبر آمده است . بيان قرآن از روش يعقوب و يوسف در سرتاسر ماجرا بسيار آموزنده و حاوي اصول تربيتي است درحالي كه آنچه از سيره اين دو پيامبر در مواردي كه اشاره كرديم در مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » آمده براي جامعه بدآموزي دارد. 7 ـ لازم است اين نكته را نيز يادآور شويم كه انگشت گذاشتن روي نقاط ضعف مجموعه تلويزيوني يوسف پيامبر بهيچوجه به معناي نفي نقاط قوت و آموزنده اين مجموعه نيست . طبيعي است كه فقط ديكته نانوشته غلط ندارد و نشان دادن غلط هاي يك ديكته براي كمك به بي غلط شدن ديكته هاي بعدي است . 8 ـ شايد طولاني شدن مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » يكي از عوامل پديد آمدن موارد ضعف اين مجموعه باشد . خصوصيت طولاني شدن اين مجموعه آنقدر آشكار بود كه ظريفي به طنز ميگفت : اگر اينهمه آب كه كارگردان به مجموعه يوسف پيامبر ريخته است را به سرزمين مصر مي ريخت خشكسالي و قحطي مصر برطرف مي شد و فرمانرواي مصر و يوسف پيامبر نيز دچار آنهمه دردسر و زحمت نميشدند! واقعيت اينست كه وارد كردن روايات تاريخي غيرمعتبر كه احيانا بخشي از آنها ريشه در منابع غيراسلامي دارند و به « اسرائيليات » معروفند موجب ضعف اين مجموعه تلويزيوني شده است . اگر به روايت قرآن اكتفا مي شد قصه يوسف بود ولي فراتر از قرآن همان يوزارسيف است كه چهره اصلي اين مجموعه بود. طبيعي است كه از يوسف تايوزارسيف چنين فاصله اي نيز وجود داشته باشد. 9 ـ آنچه مي تواند به دست اندركاران فيلم ها و مجموعه هاي تلويزيوني مربوط به مفاهيم ديني كمك كند تا ضعف ها را به حداقل برسانند اينست كه حداقل در دو مرحله از نظرات مشورتي صاحبنظران قوي و مسلط ديني بهره مند شوند يكي در مرحله فيلم نامه نويسي و ديگري قبل از نمايش . روشن است كه دست اندركاران مجموعه « يوسف پيامبر » نيز از نظرات صاحبنظران بهره مند بوده اند لكن همين ضعف هاي غيرقابل انكار نشان مي دهند در انتخاب اهل نظر بايد بايد دقت بيشتري صورت گيرد و افرادي قوي تر براي نظارت بر چنين كارهاي بزرگ و حساسي در نظر گرفته شوند. 10 ـ اينجانب اذعان دارم كه آنچه نوشته ام يك نقد فني و كارشناسانه نيست بلكه فقط اشاره اي كوتاه به واقعيت هائي است كه در مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » مشهود بودند. هدف اينست كه صاحبنظران و اهل فن با ملاحظه اين نقدگونه وارد اين مبحث شوند و با نقدهاي عالمانه خود دست اندركاران محترم مجموعه « يوسف پيامبر » را از نقطه نظرهاي خود بهره مند سازند. الف ـ جلالي در بسياري موارد مجموعه تلويزيوني يوسف پيامبر منطبق با متن قرآن حركت كرده بگونه اي كه نوع ترسيم صحنه هاي مورد نظر قرآن كريم و رويدادهاي بيان شده در داستان يوسف در اين مجموعه انصافا قابل تحسين است در مواردي كه اين مجموعه از محدوده بيانات قرآني خارج مي شود و به روايات تاريخي اعتماد مي كند اشكالات متعددي بروز مي نمايد رواياتي كه احيانا ريشه در منابع غيراسلامي دارند و به اسرائيليات معروفند بخش ديگري از اشكالات مجموعه تلويزيوني « يوسف پيامبر » به نوع نگاهي مربوط مي شود كه اين مجموعه به جايگاه پيامبران خدا و خاندان آنها دارد. آنچه مي تواند به دست اندركاران فيلم ها و مجموعه هاي تلويزيوني مربوط به مفاهيم ديني كمك كند تا ضعف ها را به حداقل برسانند اينست كه حداقل در دو مرحله از نظرات مشورتي صاحبنظران قوي و مسلط ديني بهره مند شوند. منبع: جمهوري اسلامي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 320]
-
گوناگون
پربازدیدترینها