تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 24 شهریور 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):ما قومى هستيم كه تا گرسنه نشويم غذا نمى‏خوريم و تا سير نشده‏ايم دست از غذا مى‏ك...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1815616315




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

گزارشي از يك هم انديشي بين المللي در تهران


واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: گزارشي از يك هم انديشي بين المللي در تهران دين‌ و‌ همزيستي‌ مسالمت‌آميز جام جم آنلاين: هم‌انديشي بين‌المللي «دين و همزيستيمسالمت‌آميز» به همت مركز مطالعات بين‌المللي ديني دانشگاه تهران و همكاري كميسيون ملي يونسكو و مشاركت معاونت پرورشي و تربيت بدني آموزش و پرورش، دانشگاه الهيات و معارف اسلامي، مركز گفتگوي اديان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و موسسه روان‌شناسي وعلوم تربيتي دانشگاه تهران 21 و22 آذر‌ در مركز مطالعات بين‌المللي ديني دانشگاه تهران برگزار شد. آموزه‌ها و تربيت ديني، حقوق اقليت‌ها، اجتماع، سياست و رسانه عناوين موضوع‌هايي بود كه در پانل‌هايي مختلف از سوي صاحب‌نظران داخلي و خارجي بررسي شد.گزارش كوتاهي از مراسم افتتاحيه اين مراسم كه صبح روز شنبه 21 آذرماه در مركز مطالعات بين‌المللي ديني برگزار شد پيش روي شماست . دكتر يونس نوربخش، رئيس مركز مطالعات بين‌المللي ديني و استاد دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران و دبير علمي هم‌انديشي دين و همزيستي مسالمت‌آميز در سخنراني خود گفت: همزيستي مفهومي است كه سال1922 در همايش ژنو توسط رئيس هيات شوروي سابق چيچرين به كار رفت و منظور از آن دوره جنگ سرد بين 2 نظام كاپيتاليسم و سوسياليسم بود كه توافق كرده بودند در زمينه‌هاي اقتصادي با هم همكاري كنند و همزيستي مسالمت‌آميزي با يكديگر داشته باشند. بعدها خروشچف آن را در سياست خارجي خود به كار برد و از سال1956 يك مفهوم اصلي در سياست خارجي شوروي سابق قرار گرفت. ما در تاريخ شاهد بسياري از چالش‌هاي ميان گروه‌هاي اجتماعي و ديني مختلف بوديم كه در بناي همزيستي ناموفق بودند. در كنار آن گروه‌هايي وجود داشته و دارند كه توانستند تا حد زيادي در ايجاد زمينه‌هاي همزيستي مسالمت‌آميز عمل كنند. مدل‌هاي مختلفي از همزيستي فرهنگ‌ها و اديان را در كشورهاي مختلف شاهديم و از جمله اين مدل‌ها به مدل دوره عثماني، مدل كشورهاي اروپايي و همين‌طور مدل‌‌هايي كه در كشورهايي نظير سوريه، ايران و لبنان وجود دارند‌ مي‌توان اشاره كرد. ارتباط همزيستي با تساهل دكتر نوربخش افزود: مفهوم همزيستي با مفاهيمي چون تساهل، احترام به ديگران و همين‌طور تكثر فرهنگي ارتباط نزديكي دارد. درك همزيستي بدون اين مفاهيم ناممكن به نظر مي‌رسد. امروزه احترام به عقايد يكديگر و بالا بردن ظرفيت‌هاي فردي و اجتماعي براي شنيدن رويكردهاي متفاوت و گفتگو تنها راه براي كشف حقيقت و رسيدن همه به يك زندگي سالم با هم است. همزمان با توسعه ارتباطات جوامع به سمت چند فرهنگي شدن و تكثر فرهنگي حركت كرده‌اند. جهان‌‌گرايي موجب از ميان رفتن تك‌محوري فرهنگي و جايگزين شدن نگاه چند فرهنگي به جاي نگاه سلطه‌آميز به مقوله‌هاي فرهنگي شده است. گفتگو در شرايط سياسي و اجتماعي نامناسب راه به جايي نمي‌برد. گفتمان مسلط غرب درباره اسلام و نيز گفتمان بنيادگرايي 2 گفتمان مسلط بر عرصه‌هاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي هستند كه عرصه را بر گفتگوهاي موثر بين‌فرهنگي و بين‌اديان تنگ كرده‌اند. موانع ساختاري سياسي و فرهنگي بسياري وجود دارد كه بدون تغيير آنها همزيستي مسالمت‌آميز مشكل به‌نظر مي‌رسد. نقش دين تنها در ارتباطات ميان فرهنگي خلاصه نمي‌شود، بلكه در ارتباطات درون فرهنگي نيز مطرح است. دين دربرخي جوامع ابزار يكپارچه‌سازي و مبدا فرهنگ مشترك و وحدت ملي در برابر ملل‌ و فرهنگ‌هاي ديگر است. دين حتي در جوامعي با نظام سياسي غيرمذهبي نيز هميشه لازم بوده است. نه‌تنها از اين جهت كه سنت و رسمي قديمي است و امكان نابوديش وجود ندارد، بلكه از اين نظر كه نظام اجتماعي نياز به اخلاق و معنويت دارد تا شهروندان از روي تعهد به ارزش‌ها و مسووليت‌ به قانون پايبند باشند و اعتقاد به خدا مي‌تواند انگيزه بالايي را در اين زمينه ايجاد كند. همزيستي مسالمت‌آميز ميان اديان آيت‌الله عباسعلي عميد زنجاني، استاد گروه حقوق دانشگاه تهران و رئيس سابق دانشگاه تهران، ديگر سخنران اين هم‌انديشي بود، وي با ارائه مقاله خود با عنوان دين و همزيستي مسالمت‌آميز گفت: پس از جنگ جهاني اول كه امپراتوري عثماني سقوط كرد بسياري از كشورها مستقل شدند، ولي هنوز هم خاطره لشكركشي‌هاي عثماني‌ها به ديگر كشورها در اذهان عمومي باقي‌ماند. اين امپراتوري چهره‌‌اي خشن و جنگ‌طلبانه از اسلام ارائه كرده بود و مردم دنيا، مسلمانان را انسان‌هايي نيمه ‌وحشي محسوب مي‌كردند. كشورهاي اسلامي بويژه مصر كه از اين امپراتوري جدا و مستقل شده بودند بزودي در مقام دفاع از كيان اسلام برآمدند و موضوع همزيستي مسالمت‌آميز ميان اديان را مطرح كردند. اين موضوع تا حدي پيش رفت كه برخي براي نشان دادن چهره مسالمت‌آميز اسلام، مساله جهاد اسلامي را منكر شده و آيات مربوط به جهاد را به مفاهيم غيرنظامي تاويل و تفسير كردند. وي افزود: بحث درباره گفتگوي بين اديان و زندگي مسالمت‌آميز حدود 5 سال پيش نيز در ادبيات فارسي راه يافت. مساله همزيستي مسالمت‌آميز پس از اتمام جنگ تحميلي در كشور ما بار ديگر مورد توجه قرار گرفت. با اتمام جنگ اين موضوع در رساله‌هاي دانشگاهي و مقالات حوزوي مطرح شد و جان گرفت ، پس از اتمام جنگ بود كه دانشجويان و انديشمندان بار ديگر به اين مساله توجه كرده، رساله‌ها و پايان‌نامه‌هاي بسياري در اين‌باره ارائه كردند ، نكته مهمي كه در ميان اين رساله‌ها به چشم مي‌خورد تاكيد بر اشتراكات ديني ميان پيروان اديان مختلف است كه خود راه‌حلي مناسب براي پايان‌دادن به مناقشات جهاني محسوب مي‌شود و با همكاري صليب سرخ جهاني مسأله حقوق بشر بر سر زبان‌ها افتاد. البته بدان معنا نيست كه تحت فشارهاي بين‌المللي به اين فكر افتاده باشيم كه همزيستي مسالمت‌آميز را پي بگيريم. همزيستي مسالمت‌آميز مفهومي اصيل است و يك مساله انعكاسي و عكس‌العملي نيست. همزيستي مسالمت‌آميز در آيين اسلام مفهوم جديدي نيست. واژه‌ اسلام 2 معنا دارد؛ يك معنا سلامت را القا مي‌كند و معناي ديگر، صلح، تهيت و همزيستي را در خود نهفته دارد. اين واژه ميان يهوديان و زبان سرياني با عنوان سلام به كار مي‌رود؛ بنابراين همزيستي مسالمت‌آميز آييني جديد نيست. واژه همزيستي مسالمت‌آميز برخلاف مفهوم آن، واژه جديدي است و در متون اسلامي نبايد به دنبال اين واژه بگرديم، چرا كه اوايل قرن بيستم شكل گرفته است. زندگي مسالمت‌آميز برخاسته از كتاب و سنت است ، نهج البلا‌غه نيز مسلمانان را از دست بردن به سلا‌ح پيش از اين‌كه دشمن مسلح شود، نهي مي‌كند واژه‌هاي مترادف با همزيستي مسالمت‌آميز در اسلام زياد است. پيامبر اسلامص فرموده است كه وقتي با سپاه دشمن روبه‌رو شديد، ابتدا با تسالم شروع كنيد. اين واژه همان معناي همزيستي را در خود نهفته دارد. همچنين پيامبر فرموده است كه در بازگشت از جنگ از خطاهاي خود طلب بخشش كنيد، بنابراين روح معنويت نيز در همزيستي وجود دارد. زندگي مسالمت‌آميز برخاسته از كتاب و سنت پيامبرص است، نهج‌البلاغه هم سرشار از ادبيات همزيستي و صلح است. امام عليع مسلمانان را از دست بردن به سلاح تا وقتي دشمن دست به سلاح نبرده است، نهي مي‌‌كند و اين خود نشانگر تلاش اسلام براي مقابله با خشونت است. با توجه به متون اسلامي و غيراسلامي درباره همزيستي مشاهده مي‌كنيم كه اين مفهوم 2 جنبه دارد: همزيستي با ديگر كشورها و ملت‌ها و همزيستي با گروه‌هاي داخلي كه هر دو مهم و حياتي هستند. قرآن پيش از هر جنگي دشمنان را به تفكر درباره مشتركات و حل مساله دعوت مي‌كند؛ بنابراين دعوت به گفتگو اولين مرحله در مواضع جنگي اسلام است. دعوت قرآن به گفتگو سر توماس آرنولد، شرق‌شناس و نويسنده كتاب «گسترش اسلام» ديگر سخنران اين نشست با رد ادعاهاي مربوط به گسترش سرزمين‌هاي اسلامي به زور شمشير گفت: «اسلام هيچ سرزميني را به زور شمشير فتح نكرده است، بلكه اين فتوحات با دعوت به اسلام و پذيرش اين دين از طرف مردم صورت گرفته است.» غيرمسلمانان حتي در زمان خلفاي عباسي نيز در مقام‌ها و پست‌هاي دولتي بالايي به فعاليت مشغول بودند، با اين‌كه خلفاي عباسي و اموي از بسياري از اصول اسلامي عدول كرده بودند، ولي موضع اسلام در برابر غيرمسلمانان اين خلفا را نيز مقيد به رعايت حقوق غيرمسلمانان كرده بود. همزيستي داراي 2 بعد است؛ يك بعد در خصوص ملت‌هاي ديگر است وحد و مرزي ندارد، اما بعد ديگر در مورد گروه‌هاي مخالف داخلي است. با تتبع در آيات قرآن، واژه‌هاي قتال و جهاد براي برخوردهاي نظامي آمده است و قبل از تمام برخوردها قرآن انسان‌ها را دعوت به گفتگو و حل اختلافات مي‌كند. اين دعوت نيز با 3 واژه جدال در معناي فلسفي آن، عواقب امور و موعظه حسنه به معناي خيرخواهي آمده است. در نهج‌البلاغه تأكيد شده است جهاد را به زمان عصر موكول كنيد، چرا كه وقت كمي براي قتال باقي بماند و زودتر شب فرا برسد، زيرا در فرهنگ اسلامي جنگيدن در شب ممنوع است و خدا از شب كه مايه آرامش و سكون انسان‌هاست در قرآن ياد كرده است. وي افزود : همزيستي در آئين‌هاي يهودي، مسيحي و زرتشتي نيز كاملا مشهود است. عناصر مشترك اديان در همزيستي مسالمت‌آميز بايد رصد و شناسايي شوند، به اين ترتيب مي‌توان بر اساس آنها سياست‌هاي عيني و عملي استخراج و به كار گرفته شوند تا نتايج مطلوب از فعاليت‌هاي اين حوزه نيز حاصل شود. مفهوم‌شناسي همزيستي مسالمت‌آميز كافي نيست، مفاهيم بايد به فناوري برسند، فناوري تنها به علوم تجربي اختصاص ندارد، زيرا فناوري يعني تبديل انديشه به عمل بنابراين بايد اين مفاهيم به سلسله روش‌هاي كاربردي تبديل شده و در مفاهيم بين‌المللي گنجانده شوند. متاسفانه در دنياي امروز، مسائل تضعيف كننده رويكرد به دين از مسائل تشديدكننده بيشتر است. تاثيرگذار نبودن مفاهيم ديني در سياست‌هاي كلان بين‌المللي موجب شرمساري است و سياستمداران و نظريه‌پردازان سياسي بايد به اين امور توجه كنند. دگماتيسم و قدرت؛ عامل اختلافات در جهان سخنرانبعدياينهم‌انديشي، حجت‌الاسلاموالمسلمين دكتر سعيد‌رضا عاملي دانشيار گروه ارتباطات دانشكده علوم اجتماعي و رئيس دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران بود. وي با ارائه مقاله خود با عنوان «همزيستي فرهنگي در جهان دو فضايي شده» با اشاره به نقش آمريكا در جنگ‌هاي جهاني اظهار كرد: آمريكا كشوري نيست كه هزينه جنگ را بپردازد. آمريكا در هيچ يك از جنگ‌هاي جهاني اول يا دوم صدمه نديد، اين كشور جنگ‌افروزي مي‌كند، به عراق و افغانستان حمله مي‌كند، اما هزينه آن را اغلب غير نظاميان مي‌پردازند و كشته مي‌شوند. ميلياردها نفر از انسان‌هاي جهان به دين معتقد هستند و اين عامل مي‌تواند موجب اتحاد و همزيستي مردم جهان شود. هرچه در اعتقاداتمان دچار جزميت و تعصب بيشتري باشيم، به همان اندازه دسترسي به فرهنگ سخت‌تر مي‌شود. جوامع باز در معرض پيشرفت بيشتري هستند. جهاد واقعي در جهان امروز مقابله با آلودگي و خشونت است. هر كشوري وظيفه دارد بدرستي درخصوص شهروندان خود تصميم بگيرد و از بروز اختلاف در ميان آنان جلوگيري كند تا اين تاثير در جهان ترويج پيدا كند. رئيس دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران در ادامه سخنانش با طرح اين پرسش كه چرا به همزيستي نياز داريم، تصريح كرد: همزيستي يعني اين‌كه همگي احساس كنند به عنوان انسان به رسميت شناخته شده‌اند و همه از حقوق انساني بهره‌مند هستند. بنابراين وضعيت كنوني جهان نياز به همزيستي دارد و دنياي مجازي يكي از مهم‌ترين اين دلايل است كه پا به پاي دنياي حقيقي درحال پيش آمدن است. در جهان دو فضايي شده ظهور رسانه‌ها بسيار مهم است، چرا كه ارتباطات را به هم نزديك كرده است. همزيستي يعني اين‌كه تمام طرف‌ها سعادتمند باشند و بايد احساس كنند به عنوان انسان به رسميت شناخته شده‌اند. فرهنگ توضيح‌دهنده ابعاد مهم زندگي است، فرهنگ دربرگيرنده همه ابعاد زندگي روزانه است و ارزش‌ها را توضيح مي‌دهد. فرهنگ نمي‌تواند براساس شيوه زندگي توضيح داده شود و به فضا و مكان بستگي دارد و حتي معماري و توسعه شهري نيز تحت تاثير فرهنگ قرار دارد بنابراين فرهنگ چيزي است كه ميان ما و ديگران تمايز قائل مي‌شود و عناصر مستمر زندگي و فرهنگ ما را تعريف مي‌كند. بخش مهمي از فرهنگ، دين و مذهب است. ميلياردها نفر از مردم جهان به دين و مذهب معتقد هستند. برخلاف ديدگاه هانتينگتون كه وي معتقد بود دين عنصر مناقشات در جهان است، علت وجود اختلافات در جهان دگماتيسم و قدرت است. سيد ‌حسين امامي




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 772]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


فرهنگ و هنر

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن