واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: تشنج کودکان؛ تنش مادران «یک شب کودکم دچار تب بالایی شد و چند ساعت پس از آن علایمی همچون کبودی دست و صورت و ناهماهنگی حرکت چشمان در او پدیدار شد»، حتما این حرف را از زبان بسیاری از مادران شنیدهاید، که در پایان به یک کلمه «تشنج» ختم شده است، حال این که تشنج چیست و چرا و چگونه به وجود میآید را جامجم در گفتگو با دکتر وقار گنجوی چنگیزی، متخصص بیماریهای کودکان و فوق تخصص نوزادان، به آن پرداخته است. به گفته این پزشک متخصص تشنج عبارت است از یک تغییر ناگهانی و گذرا که در حرکات و رفتار کودک ایجاد میشود و ناشی از فعالیت الکتریکی غیرطبیعی مغز است و معمولا همراه با عدم هشیاری است. وی میافزاید: ممکن است این فعالیت غیرطبیعی ناشی از بیماریهای اولیه سیستم عصبی مرکزی و یا ثانویه در اثر اختلالات متابولیسم بدن همچون تغییرات قند و کلسیم خون، بیماریهای عفونی، ضربات مغزی و نرسیدن اکسیژن به سلولهای مغزی باشد که به تشنجهای تکراری و بدون علامت واضح صرع یا «اپیلپسی» گفته میشود. به گفته دکتر چنگیزی گنجوی شیوع و عامل ایجادکننده تشنج در دورههای مختلف زندگی متفاوت است به طوری که بیشترین میزان بروز تشنج در دوران نوزادی و پس از آن در کودکی است. این فوقتخصص نوزادان یادآور میشود: در دوران نوزادی، تشنج به سن نیز مرتبط میشود که از عمده علل آن میتوان به نرسیدن اکسیژن به سلولهای مغزی در حین زایمان، خونریزیهای مغزی، ناهنجاریهای مادرزادی مغزی، اختلالات متابولیسم مانند کمبود قندخون، کلسیم، منیزم خون، تاثیرات ناشی از زردی بالا، عفونتها، تاثیرات دارویی مانند اعتیاد مادر و بیماریهایی که به آن بیماریهای متابولیسم گفته میشود که اکثرا جنبه ارثی ژنتیکی دارد، اشاره کرد در حالی که در ایام شیرخوارگی بیشترین عامل ایجادکننده تشنج، عفونتها و تب بالاست، همچنین در سنین بالا صرع یا اپیلپسی جزء شایعترین علل تشنج محسوب میشود. «تشنج در دوره کودکی پدیده مشهودی است که طبق آمار به دست آمده تقریبا در ۱۰ درصد از کودکان رخ میدهد که در اغلب موارد با عللی غیر از منشأ مغزی همچون تب بالا، عفونتها، سنکوپ، ضربههای مغزی و سموم، ایجاد میشود و حتی در برخی از کودکان حالتهای تشنجی، منشأ مشکلات روحی به خود میگیرند. کمتر از یک سوم موارد بروز تشنج دوران کودکی به علت صرع یا اپیلپسی است و این به آن معناست که تشنج با منشأ مغزی است و میتواند تکرار شود. آمار نشان میدهد نیمی از موارد صرع در بزرگسالی نشأت گرفته از دوران کودکی است. به گفته دکتر گنجوی چنگیزی گاهی بروز تشنج میتواند زنگ خطری برای شروع یک بیماری جدی و خطرناک زمینهای یا سیستم عصبی مرکزی باشد که بایستی ضرورتا بررسی و تحت درمان قرار بگیرد، به همین دلیل در بروز اولین تشنج پزشک باید مواردی همچون شروع مننژیت، عفونتهای شدید، ضربههای مغزی، مصرف دارو و مسمومیتها را در نظر داشته باشد. وی متذکر میشود: تشنج میتواند به صورت موضعی یک ناحیه از بدن را درگیر کند و یا به صورت عمومی در تمام قسمتهای بدن ظاهر شود و یا به صورت حسی حرکتی (مثل چرخش محکم سر و چشم ها به یک سو، انجام حرکات تکراری دست و پا) تظاهر کند. این متخصص بیماریهای کودکان در ادامه میگوید: گاهی تشنج به شکل سختی در اندامها رخ میدهد که به دنبال آن یک سری حرکات ریتمیک و یا به عکس با شل شدن و بیحرکتی همراه است. «عدم هشیاری در ضمن تشنج و همچنین داشتن یک سری علایم پیش درآمد، که از نظر علمی (aura) نام دارد، در تشخیص نوع تشنج بسیار مهم است و ممکن است قبل از بروز با مشکلات گوارش، استفراغ، درد شدید و حتی احساس ترس، همراه باشد» دکتر گنجوی چنگیزی با اعلام این مطلب میافزاید: گاهی پس از بروز تشنج کودک، ممکن است بیاختیاری، دفع ادرار، خوابآلودگی، سردرد و یا احساس بیحسی در قسمتی از بدن ایجاد شود. ● سن و تشنج تحقیقات نشان میدهد تشنج در اثر تب با «سن» افراد مرتبط است و معمولا اینگونه تشنج از ۹ ماهگی تا ۵ سالگی ظاهر میشود، یعنی اگر نوزادی در ۳ ماهگی تشنج کرد، آن را نمیتوان جزء تشنجهای تبدار محسوب کرد و باید به دنبال علل جدیتری رفت، این فوقتخصص نوزادان میگوید: معمولا بین صفر تا چهار درصد کودکان به این عارضه تشنج (بر اثر تب) مبتلا میشوند که سابقه خانوادگی و ژنتیکی بر این امر بسیار دخیل است. و مدت آن از چند ثانیه تا ندرتا ۱۵ دقیقه به طول میانجامد که پس ازاتمام آن معمولا کودک خوابآلوده است. وی میافزاید: معمولا تشنجهای ناشی از تب یکبار در ۲۴ ساعت اتفاق میافتند و درجه حرارت بدن ۳۹ درجه به بالا است در غیر این صورت برای تشنج باید به دنبال علل دیگری گشت. «اگر تشنج کودکی بیشتر از نیمساعت به طول بینجامد و یا در طول این مدت بارها اتفاق بیفتد، احتمال بیماریهای عفونی مغزی همچون مننژیت، رنگ بیشتری به خود میگیرد.» دکتر گنجوی چنگیزی در پایان با اشاره به این مطلب یادآور میشود: میتوان کودکانی که بر اثر تب بالا دچار تکرار تشنج میشوند را با روشهای درمانی مختلفی تحت کنترل درآورد، معمولا به این افراد توصیه میشود با شروع دیازپام خوراکی و یا حتی مقعدی، به مدت ۲ الی ۳ روز، تب را کنترل کنند و از بروز تشنج پیشگیری به عمل آورند. (www.jamejamonline.ir)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 391]