واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: درمان- سپيده سمائي: استامينوفن كدئين بهزودي از سطح داروخانههاي كشور جمع ميشود. دكتر حسن امامي رضوي افزايش مصرف بالاي داروهاي مسكن و ضددرد در ميان مردم را دليل اين تصميم وزارت بهداشت اعلام ميكند، اما نكته جالب صحبتهاي معاون وزير بهداشت تاكيد بر «اعتيادآور» بودن اين داروهاست: از آنجا كه اين داروها اعتيادآور و داراي عوارضي سوء بر بيماران هستند جمعآوري و كنترل مصرف آن در دستور كار وزارت بهداشت قرار گرفته است. امكان اعتياد به دارويي چون استامينوفن كدئين براي آنهايي كه داروهاي مسكن را با بهانه و بيبهانه مثل نقل و نبات مصرف ميكنند، شايد عجيب بهنظر برسد؛ آنهايي كه با هر سردردشان دو تا كدئين بالا مياندازند مسلما اين قضيه را شوخي ميانگارند اما اعتياد به داروهاي مسكن و خوابآور واقعا جدي است. آنچنان كه پيش از اين نيز مركز ملي مطالعات و درمان اعتياد از افزايش اعتياد به داروهاي مسكن در جامعه خبر داد و از تبعات اين نوع اعتياد در بين اقشار مختلف جامعه ابراز نگراني كرد. اين در حالي است كه كارشناسان نبود آموزشهاي لازم در كشور را عامل بياطلاعي اقشار مختلف جامعه از اين موضوع و جدي نگرفتن اين نوع اعتياد ميدانند. اين ناآگاهي است كه باعث شده كارشناسان نام «اعتياد خاموش» را براي اين نوع از اعتياد برگزينند. داروهاي مسكن معمولي، داروهاي خوابآور (گروه بنزوديازپينها مثل ديازپام، لورازپام و...) و همچنين مسكنهايي كه در تركيب آنها موادمخدر وجود دارد مانند استامينوفن كدئين و اكسپكتورانت كدئين از جمله داروهايي هستند كه درصورت مصرف خودسرانه و طولاني مدت منجر به اعتياد افراد ميشوند. دكتر عليرضا نوروزي كارشناس اداره سوء مصرف مواد وزارت بهداشت در مورد استفاده از اين داروها به همشهري ميگويد: البته مصرف داروهاي ضددرد كه جنبه مخدر دارند گاهي ناگزير است، اما اين مصرف بايد با تجويز پزشك و تحت نظر او صورت بگيرد چون به هرحال اين داروها خاصيت اعتيادآوري دارند. دكتر نوروزي با تاكيد بر اينكه دوز مصرف و زمان استفادهاي كه ممكن است منجر به اعتياد شود با توجه به نوع دارو متفاوت است، ميگويد: بهطور كلي استفاده از اين داروها در زماني بيش از 2 ماه و البته تحت نظر پزشك توصيه نميشود. وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا آماري در زمينه ميزان اعتياد به مسكن در كشور وجود دارد يا نه، ميگويد: آماري در اين زمينه نداريم اما شكي نيست كه اين داروها بايد تحت نظر پزشك مصرف شوند و در غير اين صورت ضررشان بيش از فايده آنهاست. وي با بيان اينكه در دسترس بودن انواع مسكنها يكي از دلايل افزايش مصرف اين داروهاست، ميگويد: همين دليل براي تصميم وزارت بهداشت مبني بر محدوديت عرضه اين داروها كافي است و نيازي به آمار نيست. در اين ميان دكتر شاهين شادنيا متخصص سمشناسي نيز به نكته جالبي اشاره ميكند: در كشورهاي غربي كه مصرف الكل رواج زيادي دارد، شايعترين دليل پيوند كبد مصرف استامينوفن است. اين درحالي است كه در كشور ما بهطور معمول مردم اين دارو را بيخطر ميدانند و بهطور بيرويه از استامينوفن ساده و كدئين استفاده ميكنند. اشتامينوفن من كژاست؟ به گفته محققان مصرف داروهاي مسكن و خوابآور داراي آثار و عوارض مخربي است كه معمولا تا چند ساعت باقي ميماند. داروهاي مسكن و خوابآور باعث تغييرات رفتاري يا رواني همچون سرخوشي مختصر، پرخاشگري، اختلالات دركي، اختلال قضاوت، گيجي، رخوت، خواب آلودگي، شل شدن عضلات، به هم خوردن تعادل و اختلال عملكرد شغلي و اجتماعي ميشوند. همچنين مصرف طولاني داروهاي مسكن و خوابآور عوارضي شامل افسردگي، سردرد، ناراحتي گوارشي، آسيب كبدي و اختلال حافظه در پي دارد. همچنين براساس تحقيقات به عمل آمده زناني كه بهطور مداوم از داروي مسكن استامينوفن، بروفن و از اين قبيل استفاده ميكنند، دو برابر افراد معمولي در خطر ابتلا به فشار خون بالا هستند. اما علاوه بر عوارض مصرف، ترك اين داروها نيز عوارضي بهدنبال دارد. ترك داروهاي مسكن و خوابآور داراي علائمي است كه اين علائم معمولا روز بعد از قطع دارو شروع ميشود. علائم ترك اين داروها شامل افسردگي، اضطراب، بيقراري، اختلال خواب، بياشتهايي، تهوع، كاهش فشارخون، افزايش درجه حرارت بدن، تشنج و حتي اغما و مرگ است. دكتر شادنيا در اين زمينه به همشهري ميگويد: فردي كه به مصرف داروهاي مسكن و خوابآور معتاد باشد درصورت قطع دارو و يا كم كردن دوز مصرف آن دچار علائم ترك ميشود. البته شدت و نوع اين علائم بسته به نوع دارو متفاوت است. مثلا فردي كه به استفاده از داروهاي كدئين دار معتاد باشد درصورت ترك دارو دچار بدن درد، خميازه، آبريزش از بيني و اسهال ميشود. برخي كارشناسان درمان اعتياد به مسكن را سختتر از اعتياد به مخدرهاي معمول ميخوانند: حتي در بعضي از موارد درمان ناممكن است زيرا بدن فرد معتاد به اينگونه مسكنها عادت كرده و به نوعي نسبت به مسكنها مقاوم شده است و به همين دليل ديگر در درمان فرد معتاد نميتوان از مسكنهاي مشابه استفاده كرد. اما دكتر نوروزي با اين نظر مخالف است: اعتياد به مسكن نيز مانند اعتيادهاي ديگر است و افرادي كه متوجه اعتياد به مسكن ميشوند، ميتوانند به مراكز درماني مراجعه كنند و با استفاده از برنامههاي مراقبت مشكل خود را حل كنند. سوءاستفاده از مسكن از اعتياد ناخواسته به مسكنها كه بگذريم، مسئله مهم ديگر گرايش بعضي از افراد به اين داروها، دقيقا بهمنظور نشئگي است. شايد باور اين مطلب مشكل بهنظر برسد ولي آمارها حاكي از آن است كه نوجوانان در سراسر دنيا هر روز تمايلشان به سوءاستفاده از داروها بيشتر ميشود بهطوري كه برخي از آنها در حال حاضر از قرصهاي مسكن بهعنوان موادمخدر استفاده ميكنند. نتيجه بررسيهاي يك مؤسسه تحقيقاتي آمريكايي موادمخدر نشان ميدهد كه ازميان هر 11نوجواني كه امروزه اكس، كوكايين، كراك يا الاسديرا امتحان ميكنند، حداقل يك نفر از داروهاي مسكن استفاده ميكند. مدير اين مؤسسه تحقيقاتي به بيبيسي ميگويد: ابتدا نوجوانان موادمخدر مختلفي را امتحان ميكردند ولي امروزه آنها بهطور قانوني جهت تهيه دارو به داروخانه ميروند. پژوهشگران با پرسش از 7 هزارو300 نوجوان در رابطه با مواد مخدر دريافتهاند كه 84 درصد آنها تقريبا بهصورت مرتب مسكن مصرف ميكنند بهخصوص كه اين دارو به سادگي در گنجه هر خانهاي يافت ميشود. گزارش اخير انجمن «آمريكا بدون مواد» نيز نشان ميدهد كه گسترش اعتياد به داروهاي مسكن و روانگردان در ميان نوجوانان آمريكايي، نسبت به اعتياد به موادمخدر بيشتر است. بر پايه اين گزارش، آنچه باعث شيوع اين داروها در ميان نوجوانان آمريكايي شده، اين است كه اين داروها در مقايسه با موادمخدر، بسيار آسانتر قابل تهيه هستند. هرچند در كشور ما آمار دقيقي از سوء مصرف مسكنها در دسترس نيست، اما استفاده از استامينوفن كدئين بهعنوان جايگزين موادمخدر موردي است كه شادنيا به آن اشاره ميكند: بخش قابلتوجهي از مسموميني كه در اثر استفاده بيش از حد استامينوفن كدئين به بيمارستان لقمان ميآيند، معتاداني هستند كه بهعنوان جايگزين مخدر از اين دارو استفاده كردهاند. در هر حال بحث جمعآوري داروي استامينوفن كدئين بهصورت جدي در وزارت بهداشت مطرح شده است و قرار است كه داروي استامينوفن ساده، بيشتر در داروخانهها توزيع شود. به گفته معاون سلامت وزارت بهداشت، اعتياد آور بودن داروهاي مسكن و افزايش مقاومت بدن نسبت به اثرات درماني اين داروها در كنار موضوعاتي همچون احتمال شيوع بيماريهاي افسردگي در اين بيماران موجب شده است تا طبق دستورالعملي جديد، مصرف اين داروها جزء اقلام داروهاي نسخهاي و با تجويز پزشك قرار گيرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 409]