واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: -------------------------------------------------------------------------------- شليك به دندان براي تسكين درد! سه شاه درد در علم پزشکي وجود دارد که با هيچ درد ديگري قابل قياس نيستند؛ درد زايمان، درد سنگ کليه و دندان درد. اگر درد زايمان را امري طبيعي و فيزيولوژيک و بروز سنگ کليه و درد دفع آن را کمابيش ناخواسته بدانيم، بايد گفت دندان درد تنها دردي است که صرفاً به دليل بي مبالاتي و سهلانگاري خود شخص ايجاد ميشود و طبعاً تنها شاه درد قابل پيشگيري محسوب ميشود. (البته اگر مته به خشخاش نگذاريد و بحث کنترل جمعيت و بارداري ناخواسته و اينطور چيزها را پيش نکشيد!) در واقع پوسيدگي عامل اصلي ايجاد دندان درد است و عوامل ديگر نقش به مراتب کمتري در بروز دندان درد دارند. مضاف بر اينکه دردي که بر اثر عاملي غير از پوسيدگي ايجاد شود در مقايسه با شاه دردي که ذکرش رفت به مراتب شدت کمتري دارد. در مراحل اوليه پوسيدگي، يعني هنگاميکه پوسيدگي محدود به ميناي دندان است، معمولاً علامت درد وجود ندارد و دندان نسبت به محرکهايي نظير سرما،گرما و شيريني حساس نيست. اما اغلب به دنبال ورود پوسيدگي به عاج دندان، حساسيت نسبت به محرکهايي که ذکرشان رفت آغاز ميشود و بيمار درجات مختلفي از درد را تجربه ميکند که به شدت پوسيدگي بستگي دارد. البته امکان دارد به رغم وجود يک پوسيدگي عميق دندان هيچگونه علايمي نداشته باشد، اما اگر قرار باشد يک دندان پوسيده دچار درد و حساسيت شود اغلب شدت اين علايم با شدت پوسيدگي مرتبط است. معمولاً دنداني که پوسيدگي عاجي داشته و نسبت به محرکها بخصوص سرما حساس است، در صورت مجاورت با چنين محرکي دچار دردي تيز و شديد ميشود که با حذف تحريک (مثلاً قورت دادن آب سرد) در مدت زماني کمتر از 15 ثانيه برطرف مي شود و معمولاً ميتوان دندان دردناک را مشخص کرد. چنين دردهايي هشداري کاملاً جدي هستند و بيمار بايد بهسرعت نسبت به درمان دندان مورد نظر اقدام کند و گرنه به دنبال پيشرفت پوسيدگي پالپ دندان (بافت نرم مرکز دندان که حاوي عروق و اعصاب است)درگير ميشود. تا قبل از رسيدن به چنين مرحلهاي دندان اغلب با درمانهاي ساده دندانپزشكي ترميمي قابل درمان است. در بسياري از موارد، اين دردهاي لحظهاي تيز و شديد حتي بيخيالترين افراد را هم به صرافت مراجعه به دندانپزشك و درمان دندان پوسيده مياندازد. اما تعداد بسيار زيادي از افراد حتي با اين علايم هم متوجه وخامت اوضاع نميشوند و به جاي حل مشکل فقط صورت مساله را پاک ميکنند. بيمار مسکن ميخورد، سعي ميکند با قسمت ديگري از فک غذا را بجود، يا اينکه تا حد امکان سعي ميکند مثلاً آب سرد و چاي گرم نخورد يا اينکه خيلي ساده درد را تحمل ميکند! يعني بيمار تا اين حد رياضت ميکشد و همه اين مصايب را به جان ميخرد اما به دندانپزشک مراجعه نميکند! خودتان پرتقال فروش ماجرا را پيدا کنيد! داستان ادامه دارد پوسيدگي به عنوان يک بيماري عفوني مزمن موذيانه به پيشرفت خود ادامه ميدهد و در صورت عدم درمان، پالپ دندان را درگير ميکند؛ وضعيتي که عموماً از آن با عنوان عفونت عصب دندان ياد ميشود. در چنين حالتي اغلب دو وضعيت پيش ميآيد: يا دندان بدون علامت باقي ميماند که بيمار حتي متوجه مشکل خود نميشود يا اينکه به واسطه عفونت پالپ دندان، دردهاي بسيار شديدي آغاز ميشود که همان شاه درد معروفي است که بسياري آنرا تجربه کردهاند. اين وضعيت اخير يکباره آغاز نميشود. در ابتدا دردهاي ناشي از محرکهايي مثل سرما طولانيتر ميشوند و بجاي 15 ثانيه گاهي تا چند ساعت البته با شدتي کمي بيشتر ادامه مييابند. بيمار اغلب نميتواند چيزي بجود يا دندانهايش را روي هم بگذارد چون به دنبال آن درد شديدي در استخوان ايجاد ميشود. اما بدترين وضعيت، دردهاي خودبهخود هستند که بي دليل آغاز شده و به مدتي طولاني ادامه مييابند. اين دردها معمولاً شبها بهسراغ بيمار ميآيند و بسيار شديد هستند به نحوي که بيمار را از خواب بيدار ميکنند. اين دردها به حدي شديد هستند که با مصرف معمول مسکن کاهش نمييابند و بعضاً زندگي روزمره بيمار را مختل ميکنند. در چنين شرايطي دو راه درماني بيشتر وجود ندارد: دندان يا بايد تحت درمان ريشه قرار گيرد يا اينکه کشيده شود. متاسفانه آمار ثبت نشده اما کاملاً واضحي در سطح کشور نشان ميدهد که بيماران اغلب دندان دردناک را ميکشند تا اينکه تمايل به نگهداري دندان و درمان ريشه داشته باشند. وقتي دردهاي شديد، شب، بيمار را از خواب بيدار ميکند، بيمار براي رهايي از درد به هر روشي متوسل ميشود و سادهترين و کمخرجترين و اغلب پرعارضهترين درمان همان کشيدن دندان است. البته بسياري از بيماران در شرايطي به دندانپزشک مراجعه ميکنند که به دليل تخريب شديد ساختار دندان چارهاي جز کشيدن دندان باقي نميماند اما در عين حال بسياري از موارد با يک درمان ريشه معمولي قابل درمان و نگهداري هستند. درمانهاي خانگي در عامه مردم روشهاي متعددي براي کاهش درد دندان وجود دارد که تقريباً تمامي آنها نه تنها درد را ساکت نميکند، بلکه چندين و چند عارضه ديگر را هم به مشکل اصلي بيمار اضافه ميکند. خيلي از بيماران اسپري هاي ليدوکائين که بدون نسخه و بهراحتي از داروخانهها خريداري کردهاند را روي دندان دردناک خالي ميکنند که نه تنها درد را ساکت نميکند، بلکه لثه بخت برگشته اطراف دندان را بهشدت زخمي ميکند. برخي ديگر از بيماران انواع و اقسام قرصهاي مسکن را روي دندان ميگذارند. اين کار هم کوچکترين تأثيري در کاهش درد ندارد و مثل مورد قبلي لثه را مثل اسيد ميسوزاند.کاربرد خميردندان هم به اندازه موارد قبلي مؤثر است.البته روشهاي وحشتناکتري هم وجود دارد. در برخي مناطق کشور سوخته ترياک را روي دندان ميگذارند. حتي گاهي ديده ميشود كه بيماران روي دندان خود آب (اسيد) باتري ميريزند! چندين سال پيش هم خبري در يک روزنامه چاپ شده بود با اين مضمون که مردي از شدت دندان درد با تفنگ شکاري به دندانش شليک کرد و طبعاً جان سپرد! واقعيت اين است که روش مؤثري براي کنترل دندان درد غير از درمانهاي فوري دندانپزشکي وجود ندارد. يک نسخه مصرف داروهاي مسکن معرفي ميشود که کمابيش مؤثرتر از بقيه است. بيمار ابتدا دو قرص چهارصد ميلي گرمي ايبوپروفن را خورده و چهار ساعت بعد دو قرص استامينوفن کدئين ميخورد. سپس چهار ساعت بعد يک قرص ايبوپروفن و بهدنبال آن چهار ساعت بعد دو قرص استامينوفن کدئين مصرف ميشود. اين دارودرماني ميتواند تا مراجعه بيمار به دندانپزشک درد را تا حد زيادي کاهش دهد. يک اشتباه بسيار رايج براي ساکت کردن دندان درد مصرف آنتي بيوتيک بخصوص آموکسيسيلين است که کوچکترين تأثيري در کاهش درد ندارد. نتيجه گيري اخلاقي جمله کليشهاي پيشگيري بهتر از درمان است از شدت تکرار ديگر تأثير خود را از دست داده است، اما باور کنيد در مورد بيماريهاي دهان و دندان هيچ چيز به اندازه پيشگيري راحت و بيدردسر نخواهد بود همشهری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 420]