واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: هفته نامه سلامت :شكلات يكي از پرطرفدارترين و متنوعترين خوراكيهاي دنيا محسوب ميشود.انواع شكلاتهاي مغزدار و با انواع اسانسها شكلات را به يكي از محبوبترين چاشنيهاي دنيا تبديل كرده است. به عنوان مثال مردم آمريكا هر سال 1/4 ميليارد كيلو شكلات مصرف ميكنند كه سهم هر فرد حدود 5/2 كيلوگرم است. هم چنين 15 درصد زنان هر روز شكلات مصرف ميكنند.در ميان كشورهاي جهان هم كشور سوئيس با ميانگين 10/1 كيلوگرم براي هر فرد در سال رتبه نخست مصرف شكلات را دارد. اما شكلات از كجا آمده ؟ آيا براي سلامتي خطري ندارد؟ و آيا خوردن آن نفعي هم دارد؟ محمدحسين شريعتمدار شكلات از دانههاي درخت كاكائوي تئوبروما درست شده است. تئوبروما يك كلمه يوناني به معناي غذاي خدايان است. قوم باستاني ازتك كه ساكنان اوليه مكزيك به شمار ميآيند درخت كاكائو را ستايش ميكردند و از دانههاي آن به عنوان پول براي دادوستد استفاده ميكردند. ازتكها درخت كاكائو را هديهاي از جانب خداوند ميدانستند و آن را منبع قدرت و ثروت قلمداد ميكردند. آنها خداي خود را محافظ و نگهبان اين درخت قرار داده بودند. ازتكها بعد ازمدتي با خرد كردن و خمير كردن دانههاي كاكائو و افزودن ادويه، يك نوشيدني نيروزا درست كردند. البته اين نوشيدني بسيار تلخ بود . بعد از مدتي سياحان اروپايي در سفرهاي خود كاكائو را شناختند و بعدها با اضافه كردن چاشنيهاي شيرين مثل شكر و وانيل شكلات را به صورت يك خوراكي گران قيمت درآوردند. در دهه 1800 شكلات جامد رايج شد و با اختراع روشهاي قالبريزي و آسيابهاي مكانيكي، كاكائو به صورت پودر درآمد و سپس با حرارت دادن و قالبريزي به آن شكل دادند. در سال 1825 نيز با تكميل روند شكلات سازي، از دانههاي كاكائو، كره كاكائو ساخته شد.شكلات در دماي 37 درجه سانتي گراد ذوب ميشود كه همان دماي بدن انسان است، به همين دليل، شكلات در دهان انسان ذوب ميشود. از شكلات سفيد تا شكلات تيره شكلات نيز مانند خوراكيهاي ديگر داراي انواع مختلفي است كه هر كدام داراي طعم و ويژگيهاي خاص خود هستند. كاكائو: كاكائو تنها داراي عصاره شكلات و كره كاكائو است. شكلات تيره يا شكلات ساده: شكلات تيره از مقدار زيادي كاكائوي جامد و مقدار كمي شكر تشكيل شده است. بهترين شكلات تيره داراي 60 تا 70 درصد كاكائوي جامد است. اين شكلات اغلب در دسرها استفاده ميشود و حتي در دستور طبخ يك نوع استيك گوشت آهو هم بكار ميرود. شكلات شيري: اين نوع شكلات محبوبيت بيشتري در ميان مردم دارد. در اين نوع شكلات علاوه بر 30 تا 40 درصد كاكائوي جامد، شكر و شير هم وجود دارد. شكلات سفيد: طعم و مزه عصاره به كار رفته در اين شكلات ملايمتر است. تركيبات شكلات سفيد شامل كره كاكائوي ملايم، شير، شكر و عصاره وانيل است. گر چه اين نوع شكلات تركيب مشابهي با انواع ديگر شكلات دارد اما در واقع شكلات محسوب نميشود چرا كه در تركيبات آن كاكائوي جامد وجود ندارد. ضمنا اين شكلات از شكلات تيره، نرمتر و شيرينتر است. شكلات اعتياد ميآورد علاقه ما به شكلات نميتواند تنها به دليل علاقهي ما به شيريني باشد چون محصولات ديگر نظير تافيها اين طور نيستند. شايد علت اين باشد كه شكلات انسان را تحريك ميكند و حس لذتبخشي به انسان ميدهد. با اين حساب شايد عجيب نباشد اگر شكلات را اعتيادآور بدانيم. علاوه براين، تمام محصولات شكلاتي جديد داراي مقدار قابل توجهي شكر هستند كه ميتواند تا حدي دليل اعتيادآور بودن شكلات را توضيح دهد. احتمال بعدي اين است كه شما علاقه به مواد قندي را از والدين خود به ارث برده باشيد. تحقيقات اخير دانشگاه نيويورك نشان ميدهد علاقهي افراد به مواد قندي دليل ژنتيكي دارد. اين تحقيق بر روي دونژاد از موش ها كه گروهي آب شيرين و گروهي آب غير شيرين را ترجيح ميدادند، صورت گرفت. با استفاده از نتايج اين تحقيق، ژن متفاوتي ميان اين موشها كشف شد و بعد خصوصيات ژنتيكي مشابه در انسانها مورد بررسي قرار گرفت. اين بررسيها نشان داد علاقه به مواد قندي ممكن است دليل ژنتيكي داشته باشد. در ضمن، اعتياد به شكلات مي تواند ناشي از ساخت بيش از حد پيامرسانهاي شيميايي به دنبال مصرف شكلات باشد. بنابراين ممكن است با هر بار مصرف شكلات، رفتار مغزتان به گونهاي تغيير كند كه شما را مجبور به خوردن دوباره شكلات بكند! آيا شكلات براي سلامت مفيد است؟ در گذشته تصور ميشد كه شكلات براي سلامتي انسان ضرر دارد،اما گزارشات و تحقيقات اخير نشان ميدهد شكلات نه تنها براي سلامتي بد نيست، بلكه در مواردي براي بيماريهاي قلبي و ديگر بيماريها هم مفيد است. البته در مصرف شكلات بايد اعتدال را رعايت كرد زيرا مصرف بيش از اندازه شكلات نيز ميتواند مشكلساز باشد. شكلات حاوي بيش از 300 نوع ماده شيميايي است و شناخت اينكه تكتك اين مواد چهطور روي بدن انسان اثر ميگذارند خيلي دشوار است. اما برخي از تركيبات مفيد شكلات، اين موارد هستند: فلاونوئيد: شكلات داراي يك نوع ماده آنتياكسيدان به نام فلاونوئيد است كه در ميوهها ، سبزيجات وچاي نيز وجود دارد. مواد آنتياكسيدان، موادي هستند كه مانع از آسيب به قلب وعروق مي شوند و خطر ابتلا به سرطان را هم كاهش مي دهند. مقدار فلاونوئيد به نوع دانههاي كاكائو وفرآيند شكلاتسازي بستگي دارد و در انواع شكلات يكسان نيست. براي مثال در شكلات شيري به دليل اضافه كردن شير به كاكائوي جامد ،اين آنتياكسيدان خاصيت خود را از دست ميدهد. در شكلات سفيد نيز فلاونوئيد وجود ندارد. زيرا در اين شكلات از شهد شكلات استفاده نميشود. در واقع، طبق برخي تحقيقات، شكلات تيره شكلات سالمتري است. در اين شكلات مقدار بيشتري فلانوئيد وجود دارد كه مقدار اين آنتياكسيدان در انواع ديگر بسيار كمتر است. ضمنا در بعضي از روشهاي شكلاتسازي مانند روش هلندي مقدار فلاونوئيد بهطور قابلتوجهي كاهش مييابد. فلاوانول: شكلات داراي يك تركيب طبيعي ديگر نيز هست كه فلاوانول نام دارد. فلاوانول يك تركيب بسيار مفيد در شكلات است اما بهدليل تلخ مزه بودن اين تركيب، شركت هاي شكلاتسازي در پي از بينبردن اين مزه براي محبوب كردن شكلات هستند و به همين دليل فلاوانول بهعنوان يك ماده مفيد در اغلب شكلاتهاي جديد وجود ندارد. اما به تازگي يك شركت شكلاتسازي با يك روش جديد خاصيت فلاوانول را در طي فرآيند شكلاتسازي حفظ كرده است. فلاوانول ميتواند از بيماري قلبي و عروقي جلوگيري كند و خطر ابتلا به بعضي از سرطانها را كاهش دهد. در ضمن، فلاوانول ميتواند از بروز ديابت، فشارخون و حتي زوال عقلي نيز جلوگيري كند. كاتشين: روز به روزخبرهاي بيشتري در مورد فوايد شكلات براي سلامتي منتشر مي شود. . يكي از خبرها اين است كه شكلات داراي مادهاي است كه ميتواند از سرطان و بيماري قلبي پيشگيري كند. البته اين ماده در چاي نيزوجود دارد ولي ميزان آن در شكلات از چاي هم بيشتر است. اين ماده شيميايي كه ممكن است برخي از فوايد شكلات به خاطر آن باشد، كاتشين نام دارد. كشف اين ماده مي تواند باعث شود كه احتمالا درآينده وقتي به همراه يك فنجان چاي، بيسكويت شكلاتي نيز ميل ميكنيد، نه تنها نگران سلامت خود نباشيد بلكه از اينكه به نفع بدنتان كار ميكنيد، لذت ببريد. نتايج تحقيق درباره كاتشين كه به وسيله محققان موسسه ملي سلامت بهداشت و محيط هلند انجام شده، در يك نشريه پزشكي بسيار معتبر به نام لانست چاپ شده است. در اين تحقيق دانشمندان به دنبال يافتن كاتشينها در غذاهاي مختلف بودند كه فهميدند چاي و شكلات تلخ حاوي اين ماده هستند، اما ميزان كاتشين درشكلات تلخ 4 برابر چاي است. دانشمندان حساب كردهاند كه شكلات تلخ داراي 53/5 ميليگرم كاتشين در هر صد گرم، شكلات شيري داراي 15/9 ميليگرم و چاي سياه تنها داراي 13/9 ميليگرم كاتشين در هر صد گرم است. به همين دليل، دانشمندان گفتهاند خوردن يك فنجان چاي به همراه يك شيريني شكلاتي علاوه بر لذتبخش بودن، براي سلامتي هم مفيد است. اندورفين ها: شكلات مثل ساير غذاهاي شيرين باعث آزاد شدن اندورفينها در بدن ميشود. اندورفينها هورمونهاي طبيعي بدن هستند كه باعث ايجاد احساس سلامتي و شادابي در انسان ميشوند. منيزيوم: بسياري از خانمها ابراز ميكنند كه قبل از شروع عادت ماهيانه ميل عجيبي به خوردن شكلات دارند. اين مسئله ميتواند به دليل وجود منيزيم در شكلات باشد. كمبود منيزيم باعث بروز برخي ناراحتيها در دوران پيش از قاعدگي ميشود. آهن: علاقه بعضي خانمها به خوردن شكلات در حين بارداري ميتواند به دليل كمخوني آنها باشد. شكلات حاوي آهن است و ميتواند براي كم خوني مفيد باشد. مواد محرك دستگاه عصبي: شكلات داراي برخي از مواد محرك دستگاه عصبي مركزي هم هست. مثلا شكلات به ميزان اندكي كافئين داردكه بر روي هشياري انسان اندكي تا‡ثير ميگذارد، نظير اثري كه ما از قهوه ميشناسيم. شكلات با اثري كه روي مغز ميگذارد، باعث ايجاد احساس خوبي در فرد ميشود. در ضمن، شكلات حاوي مقدار زيادي پروتئين است. كلسيم، ريبوفلاوين، تيامين و ويتامينA هم از ديگر تركيبات مفيد موجود در شكلات هستند. در ضمن، شكلات داراي مقدار زيادي چربي است اما اين چربي موجب بالارفتن كلسترول خون نميشود و براي بدن انسان ضرر ندارد. همچنين مقدار كالري موجود در شكلات از بسياري از مواد ديگر بيشتر است كه اتفاقا نيمي از اين انرژي از چربي شكلات تامين ميشود. براي مثال يك تكه سيب فقط 57 كالري انرژي دارد در حالي كه همين مقدار شكلات بيش از 1000 كالري انرژي دارد. بنابراين، برخلاف عقيده بعضي از شركتهاي شكلاتسازي كه مدعي هستند شكلات براي كاهش وزن مناسب است، براي افرادي كه وزن بالايي دارند توصيه نمي شود. همچنين مصرف شكلات مانند ديگر مواد قندي ميتواند براي بيماران ديابتي خطرساز باشد. با تمام فوايدي كه براي شكلات ذكر ميشود كارشناسان معتقدند شكلات نميتواند غذاي كاملا سالمي باشد و سلامتي مواد غذايي ديگر مانند ميوهها و سبزيجات به مراتب بيشتر از شكلات است. اما مصرف هوشمندانه و متعادل شكلات ميتواند به سلامت بدن كمك كند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 283]