آرايش‌هاي سياسي مجلس در 9 دوره، از نهضت آزادي تا حزب‌الله؛ فراكسيون‌سازها

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: آرايش‌هاي سياسي مجلس در 9 دوره، از نهضت آزادي تا حزب‌الله؛ فراكسيون‌سازها
ايران > قانونگذاري - همشهري آنلاين - نيما شايان:
بررسي رويش فراكسيوني مجلس شوراي اسلامي از اول انقلاب اسلامي تا كنون وقتي در كنار زمزمه تشكيل فراكسيون‌هاي سياسي متعدد در مجلس نهم قرار مي‌گيرد، نشان مي‌دهد در مجلس آتي همان اتفاقي تكرار مي‌شود كه در مجلس هفتم در زمينه ايجاد انشعاب از فراكسيون اصولگرايان مجلس روي داد اما اين بار شديدتر از مجلس هفتم.

به گزارش همشهري آنلاين، حيات فراكسيوني 8 دوره مجلس شوراي اسلامي در كشورمان نشان مي‌دهد چينش فراكسيون‌هاي سياسي مجالس ايران از مدل دو قطبي "اكثريت - اقليت" كه اغلب منتسب به اصولگرايان و اصلاح‌طلبان بوده‌اند به سمت مدلي جديد متمايل مي‌شود؛ مدلي كه در آن اصولگرايان صحنه‌گرداني مي‌كنند و فراكسيون‌هاي متعدد اصولگرا در مجلس تشكيل مي‌شوند تا فضاي مجلس آرايش ديگري به خود بگيرد. آرايشي كه بر روي خيلي از مناسبات مجلس از جمله تعيين رئيس مجلس مي‌تواند تأثيرگذار باشد. شايد از اين روست كه وقتي از محمدرضا باهنر درباره چينش فراكسيوني مجلس نهم و تعيين رئيس مجلس سوال مي‌شود، او مي‌گويد: "داريم طراحي‌هايي انجام مي‌دهيم."

جدول فراكسيون‌هاي سياسي 8 دوره مجلس شوراي اسلامي

نام فراكسيون

زمان شكل‌گيري فراكسيون

تشكيل دهندگان يا چهره‌هاي شاخص فراكسيون

سرنوشت فراكسيون

فراكسيون نهضت آزادي ايران

مجلس اول

به رياست مهدي بازرگان

عمر اين فراكسيون صرفاً در مجلس اول بود

فراكسيون حزب الله

مجلس پنجم

حجج‌الاسلام والمسلمين ناطق نوري، حسن روحاني، موحدي كرماني و موحدي ساوجي موسسان اين فراكسيون بوده‌اند. محمدرضا باهنر از حاميان اين فراكسيون بوده است.

فراكسيون حزب‌الله از مجلس ششم به بعد، به فراكسيون اصولگرايان تغيير نام يافت.اين فراكسيون در مجلس ششم فراكسيون اقليت پارلمان بود و غلامعلي حداد عادل رياست آن را بر عهده داشت. رياست اين فراكسيون كه در مجالس هفتم و هشتم فراكسيون اكثريت مجلس شد به ترتيب بر عهده احمد توكلي و علي لاريجاني بود.

فراكسيون مستقل‌ها

مجلس پنجم

طه هاشمي و محمدباقر نوبخت

-

فراكسيون مجمع حزب‌الله

مجلس پنجم

تشكيل شده از ائتلاف 70 تن از نمايندگان مجلس از دو حزب كارگزاران سازندگي و ائتلاف نيروهاي خط امام (ره)؛ رياست اين فراكسيون بر عهده عبدالله نوري بود

وقتي اصلاح‌طلبان و به اصطلاح دوم خردادي‌ها در مجلس ششم قدرت گرفتند، نيروهاي فراكسيون مجمع حزب الله كه شامل كارگزاراني ها و نيروهاي موسوم به خط امامي بودند در فراكسيون جديدي با عنوان دوم خرداد جاي گرفتند.

فراكسيون دوم خرداد

مجلس ششم

اعضاي جبهه مشاركت، حزب كارگزاران سازندگي، مجمع روحانيون مبارز، مجمع نيروهاي خط امام (ره)، حزب همبستگي، حزب اسلامي كار، جمعيت توليدگرايان و سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي فراكسيون جبهه دوم خرداد را به رياست علي‌اكبر محتشمي‌پور تشكيل دادند

فراكسيون دوم خرداد در مجلس هفتم و مجلس هشتم، تحت عناوين فراكسيون اقليت، فراكسيون اصلاحات يا فراكسيون خط امام (ره) نيز ناميده شد كه رياست آن برعهده محمدرضا تابش است.

فراكسيون فراجناحي‌ها

مجلس ششم

20 تن از نمايندگان مجلس كه عضو يا سمپات حزب اعتدال و توسعه و ديگر گروه‌هاي سياسي همسو با آن بودند كه از مهمترين اعضاي اين فراكسيون مي‌توان به محمدباقر نوبخت و حسن سبحاني كه هر دو اقتصاددان هستند اشاره كرد.

-

فراكسيون ائتلاف حزب‌الله

مجلس هفتم

فراكسيون ائتلاف حزب‌الله انشعابي از فراكسيون اصولگرايان بود كه حسن غفوري‌فرد چهره سرشناس اين فراكسيون به شمار مي‌آمد.

حسن غفوري‌فرد كه چهره سرشناس اين فراكسيون بود در مجلس هشتم در جايگاه يك فراكسيون سياسي ديگر به نام فراكسيون مهرورزي قرار گرفت.

فراكسيون اصولگرايان تحولخواه يا مستقل

مجلس هفتم

فراكسيون اصولگرايان تحولخواه نيز انشعابي از فراكسيون اصولگرايان بود كه رياست آن را محمد خوش‌چهره بر عهده داشت

چهره‌هاي شاخص اصولگرايان تحولخواه از جمله محمد خوش چهره و عماد افروغ ديگر براي انتخابات مجلس هشتم كانديدا نشدند به اين ترتيب چهره‌هاي اين فراكسيون ترجيح دادند نام اصولگرايان مستقل تا اطلاع ثانوي در خارج از پارلمان بماند!

جبهه وفاق و كارآمدي

مجلس هفتم

جبهه وفاق و كارآمدي نيز به رياست اميدوار رضايي تشكيل شد انشعابي از فراكسيون اصولگرايان محسوب مي‌شود

نام اين فراكسيون در فهرست فراكسيون‌هاي مجلس هشتم مشاهده نمي‌شود.

فراكسيون موتلفه اسلامي مجلس هشتم فراكسيون موتلفه اسلامي به رياست اسدالله بادامچيان و با حضور چهره‌هايي نظير فاطمه رهبر در مجلس هشتم تشكيل شد. اسدالله بادامچيان اعتقاد دارد فراكسيون موتلفه اسلامي از بزرگترين فراكسيون‌هاي پس از انقلاب اسلامي است و تاكيد كرده كه اين فراكسيون در مجلس نهم فعال‌تر نيز مي‌شود.

فراكسيون پيشرفت و عدالت

مجلس هشتم

محمدرضا باهنر موسس اين فراكسيون است

محمدرضا باهنر در آخرين اظهاراتش در زمينه چينش فراكسيون‌ها در مجلس نهم اعلام كرده است "داريم طراحي‌هايي مي‌كنيم."

فراكسيون انقلاب اسلامي

مجلس هشتم

چهره‌هايي كه در انتخابات مجلس نهم تحت عنوان جبهه پايداري وارد صحنه رقابت‌ها شدند در مجلس هشتم عنوان انقلاب اسلامي را بر فراكسيون خود قرار داده بودند

دست اندركاران فراكسيون انقلاب اسلامي كه به مجلس نهم نيز راه پيدا كرده‌اند مي‌خواهند يك فراكسيون جديد با عنوان فراكسيون پايداري تشكيل دهند.

فراكسيون مهرورزي

مجلس هشتم

سرشناس‌ترين چهره اين فراكسيون، حسن غفوري‌فرد است.

هنوز مجلس هشتم به پايان نرسيده، رئيس فراكسيون مهرورزي خبر از انحلال اين فراكسيون مي‌دهد.

4 برداشت از رويش فراكسيون‌هاي سياسي در 8 دوره مجلس

* پارلمان جمهوري اسلامي ايران از اول انقلاب تا كنون دست كم 13 فراكسيون سياسي به خود ديده كه همگي غير از دو فراكسيون تنها در يك دوره مجلس عمر داشته‌اند. فراكسيون اصولگرايان و فراكسيون اصلاح‌طلبان به ترتيب 4 و 3 دوره مجلس قدمت دارند.
* فراكسيون اصولگرايان قديمي‌ترين فراكسيون سياسي در مجلس شوراي اسلامي است كه نام اوليه آن فراكسيون حزب الله بوده است. فراكسيون اصولگرايان تنها در مجلس ششم در اقليت مجلس قرار داشته است.
* اولين تجربه ايجاد انشعاب از فراكسيون اصولگرايان در مجلس هفتم اتفاق افتاد به اين ترتيب كه سه فراكسيون جديد با عناوين فراكسيون ائتلاف حزب الله، فراكسيون اصولگرايان مستقل و جبهه وفاق و كارآمدي تشكيل شدند.
* محمدرضا باهنر نماينده مجالس دوم، سوم، چهارم، پنجم، هفتم و هشتم كه از حاميان اصلي فراكسيون حزب الله در مجلس پنجم و موسس فراكسيون پيشرفت و عدالت در مجلس هشتم بود، حسن غفوري‌فرد نماينده مردم در مجالس اول، پنجم، هفتم و هشتم و محمدباقر نوبخت دبيركل حزب اعتدال و توسعه را مي‌توان مردان فراكسيون‌ساز مجلس ناميد چراكه غفوري‌فرد در رأس دو فراكسيون ائتلاف حزب الله و مهرورزي نسبت به فراكسيون‌سازي همت داشته و نوبخت نيز كه عامل ايجاد فراكسيون‌هايي با دستمايه مستقل بودن و فراجناحي بودن در دوران نمايندگي‌اش بوده است.

چينش فراكسيوني مجلس نهم

زمزمه‌ها حاكي از اين است كه تجربه ايجاد انشعاب از فراكسيون اصولگرايان كه استارت آن در مجلس هفتم خورد، بار ديگر در مجلس نهم تكرار مي‌شود.

به گزارش همشهري آنلاين، همزمان با مشخص شدن تركيب مجلس نهم برخي چهره‌هاي راه‌يافته به مجلس نهم از تشكيل فراكسيون‌هاي متعدد سياسي در مجلس آتي خبر مي‌دهند به طوري كه عنوان شده است نه تنها فراكسيون‌هاي جديدي با نام ليست‌هاي انتخاباتي مشهوري مانند جبهه پايداري، صداي ملت و ايستادگي در مجلس نهم متولد مي‌شوند بلكه گروه‌هاي شكل‌دهنده جبهه متحد اصولگرايان نيز جدا مي‌شوند و فراكسيون‌هايي با نام‌هاي رهپويان انقلاب اسلامي، جمعيت ايثارگران، موتلفه اسلامي و ... به آرايش فراكسيوني مجلس اضافه مي‌شوند.

بر طبق اين گزارش، فراكسيون اصولگرايان رهروان ولايت اولين فراكسيون جديد مجلس نهم است كه دوشنبه 18 ارديبهشت ماه 91 يعني حتي قبل از شكل‌گيري مجلس نهم با برگزاري نخستين نشست مجمع عمومي خود در محل ساختمان مجلس قديم اعلام موجوديت كرد. كاظم جلالي دبير هيئت موسس اين فراكسيون اصولگراست. جلالي اعلام كرده كه حاضران در مجمع عمومي اين فراكسيون بر رياست علي لاريجاني در مجلس نهم اتفاق نظر دارند.

جلالي پس از تشكيل نخستين جلسه مجمع عمومي فراكسيون رهروان ولايت در تشريح ديدگاه‌هاي اين فراكسيون به خبرنگاران گفت: برخي در مجلس از ولايت هزينه مي‌كنند در حالي كه ما معتقد هستيم كه ما بايد براي ولايت هزينه شويم. پاسداري از قانون اساسي، حفظ شأن قوه مقننه و تحقق سند چشم‌انداز به عنوان بالاترين سند بالادستي كشور توجه به مشكلات مردم و رايزني با فراكسيون‌ها مختلف كشور اولويت‌هاي ماست.

همشهري آنلاين در پي اين گزارش به بررسي اين موضوع مي‌پردازد كه آيا تشكيل فراكسيون‌هاي سياسي جديد و افزايش تعداد فراكسيون‌هاي سياسي مجلس مي‌تواند شاخصه‌اي از يك رفتار متعالي و مترقي از سوي نمايندگان باشد.

سه|ا|شنبه|ا|19|ا|ارديبهشت|ا|1391

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 122]