واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: بازخواني افسانههاي کهن به زبان سينما
در فيلم خارجي "برادران گريم" ساخته تري گيليام سير دروني مواجهه شخصيتها با باورهايشان بر بستري از بازخواني افسانههاي کهن و جلوههاي ويژه خاص ترسيم ميشود. فيلم افسانهاي تخيلي گيليام با حضور ستارگاني چون مت ديمن، مونيکا بلوچي و هيث لجر که کمتر سابقه بازي در اين گونه فيلمها را دارند، ميتواند مورد توجهي خاص قرار بگيرد در عين حاليکه فيلم "برادران گريم" به شدت مديون بازسازي و الهام از افسانههاي کهن و رسيدن به روايتي جديد از آنهاست.گيليام هر چند تجربه ساخت آثاري از اين گونه سينمايي را در پرونده دارد ولي رويکرد او در قرار دادن بازيگراني تازه در فضا و حال و هواي خاص افسانههاي تخيلي، ميتواند گامي بلند براي خروج از قالبهاي از پيش تعيين شده و محدود کننده تلقي شود. البته اين رويکرد ميتواند ويژگي آزمون و خطاي تجربه گرايي را براي فيلمساز حفظ کند. فيلم "برادران گريم" بر بستر مقطع تاريخي واقعي که شناسنامهدار است؛ يعني سالهاي اشغال آلمان توسط فرانسه در دوران ناپلئون بناپارت (1796)، در عين وامداري به رئاليسم گام در مسير تخيل پردازي و بازخواني افسانههاي کهن ميگذارد تا به تعريفي جديد در اين گونه سينمايي و فيلمي با حال و هواي تازه منجر شود. فيلم داستان دو برادر شياد و حقه باز (ديمن و لجر) است که ادعاي ارتباط با غيب را دارند ولي در ادامه اين ادعا کار دستشان ميدهد و آنها را در بطن يک ماجراي عجيب قرار ميدهد که بايد از قدرت نداشته خود استفاده کنند. ديمن و لجر با قرار گرفتن در اين دو نقش، ترکيبي غريب و تازه از رابطه آشناي برادر مغز متفکر و کوته فکر مي سازند که به مثابه نمادهاي عقل و عمل مکمل هم شده و در عين حال بار طنزي ظريف را وارد کليت کار ميکنند.شرايط نابسامان عمومي و سفر آنها در روستاها، اين امکان را ايجاد ميکند که از فضاي موجود به نفع خود استفاده کرده و با عوامفريبي وجهه دروغين خود را حفظ کنند. اما از آنجا که در الگوهاي اين چنيني معمولاً افراد شياد اعتقادي به آنچه ادعاي آن را ميکنند ندارند، نقطه صعود و اوج جايي است که آنها مجبور به مواجهه با چيزي ميشوند که اعتقادي به آن ندارند؛ يعني ادعاي ارتباط با غيب.در اين موقعيت تناقض ايجاد شده، موقعيتهايي تازه را براي قهرمانان و حرکتي ظريف را بين باور و اعتقاد آنها رقم ميزند. به اين ترتيب طي روندي نمادين آنچه بيش از رويه ماجراها و اتفاقات عجيب و غريب فيلم اهميت پيدا ميکند، شناختي است که شخصيتها در مواجهه با خود به آن ميرسند.گيليام براي بطئي کردن اين مواجهه دروني همانطور که اشاره شد، بستري را ترتيب ميدهد که بر آن تسلط دارد و بر وجوه مختلف آشناست. از چگونگي در هم آميزي افسانههاي کهن تا استفاده از جلوه هاي ويژه و در نهايت تلفيق وجه رئال و تخيلي براي رسيدن به پاياني که به نظر ميآيد بيش از هر چيز سير دروني آدمها را در نظر دارد.از همين روست که ترکيبي از قصههاي افسانهاي به کمک ميآيند تا ناپديد شدن يازده دختر از روستا ارتباطي مستقيم با احياء ملکهاي پيدا کند که جادوي عمر جاويدان را دارد بدون آنکه جادوي جوان ماندن را داشته باشد. رسيدن برادران گريم به اين روستا درست در بزنگاهي است که دوازدهمين دختر هم ناپديد ميشود و حالا آنها بايد با کشف اين رابطه و باطل کردن جادوي ملکه و همکارانش، ادعاي خود را به اثبات برسانند.در اين مسير جلوههاي ويژه به گونهاي موثر واقع ميشوند تا فضاي افسانهاي و تخيلي فيلم در عين حفظ فاصله با واقعيت بيرون، در دنياي فيلم باورپذير جلوه کند و مخاطب با دنيا، روابط و مناسبات دور از ذهن داخل فيلم ارتباط برقرار کند. اين وجه علاوه بر اهميت در چگونگي خلق و طراحي، وابستگي خاص به شيوه اجرا هم دارد که اين وجه هم مورد توجهي خاص قرار گرفته است. فيلم بخصوص با ترسيم تلاشهاي دو برادر در همان دو جايگاه عقل و عمل که در تلاشهاي آنها براي رسيدن به قلعه ملکه نيز نمود پيدا ميکند، به تدريج حلقه شرايط را براي آنها تنگتر ميکند. در اين ميان شکلگيري يک رابطه عاطفي دوگانه ميان آنها و دختري جوان که خواهرش دوازدهمين قرباني است (بلوچي)، روابط و چينش موقعيتها را وارد سطحي جديد ميکند. اين وجه بخصوص جايي کارکرد خاص خود را پيدا ميکند که دختر جوان بدل ميشود به آخرين قرباني براي جوان شدن ملکه. به اين ترتيب تلاشهاي برادران گريم از عرصه تناقض دروني و بيروني به کشمکشي رقابت گونه ميانجامد که تلاشي براي تغيير سطح روايت و موقعيت نمايشي چيده شده است.فيلم در بخش پاياني با وارد کردن نيروهاي نظامي براي چهره برداشتن از هويت واقعي دو برادر شياد، به گونهاي مخاطب را با توجه به همراهي با آنها در عرض مسير، در جبهه برادران گريم قرار ميدهد و پاياني را رقم ميزند که قابل پيش بيني است بخصوص در فرار آنها از آتش و اثبات ادعاهايشان. شرايط به گونهاي طراحي شده که در فينال همه چيز سر جاي خود قرار بگيرد و با توسل به وجه افسانه و ممکن شدن هر غيرممکن، همچنان حدفاصل بين دو قطب خير و شر حفظ شود و مسير طي شده از سوي اين دو برادر به منزله آزموني براي رفع اتهام از آنها و قرار گرفتنشان در جبهه خير تلقي شود.فيلم سينمايي "برادران گريم" به کارگرداني تري گيليام يکشنبه 15 ارديبهشت ساعت 22 در قالب برنامه سينما پنج از شبکه تهران پخش شد. فيلم محصول مشترک انگلستان و جمهوري چک در سال 2005 بر مبناي فيلمنامه ارن کروگر است. مت ديمن، هيث لجر، لنا هدي، مونيکا بلوچي و پيتر استورما بازيگران و داريو ماريانلي آهنگساز فيلم است. در خلاصه داستان "برادران گريم" آمده: آلمان سال 1796. کشور توسط نيروهاي ناپلئون بناپارت اشغال شده است. ويلهلم و ياکوب گريم برادران حقهبازند که از اين دهکده به آن يکي سفر ميکنند و به هر جا ميرسند نمايشهايي به راه مياندازند و ادعا ميکنند با غيب در ارتباطند. اين فيلم سال 2005 در جشنواره ونيز به نمايش درآمد. تري گيليام کارگردان 68 ساله فيلم سازنده آثاري چون "مانتي پايتن و جام مقدس"، "برزيل"، "سلطان ماهيگير" و "12 ميمون" است. او قصد ساخت فيلم "تخيلات دکتر پارناسوس" با بازي جاني دپ، کالين فارل و جود لاو را دارد.منبع : مهر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 267]