تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833193640
آثار علمی امام صادق علیه السلام
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آثار علمي امام صادق عليه السلام
1- نامه امام صادق عليه السلام به نجاشى والى اهواز كه به نام رساله عبدالله بن نجاشى شهرت دارد. نجاشى مؤلف رجال گويد كه وى به جز اين رساله، تصنيف ديگرى از امام صادق عليه السلام نديده است. اما مىتوان نظر نجاشى را چنين توجيه كرد كه اين تنها اثرى است كه به دست امام صادق عليه السلام تدوين شده و باقى آثار، از جمله چيزهايى است كه توسط راويان آن حضرت جمع آورى شده است. 2- رسالهاى از آن حضرت كه صدوق در كتاب خصال آن را ذكر كرده و سندش را به امام صادق عليهالسلام رسانيده است. اين نامه حاوى احكام اسلامى از قبيل وضو، غسل و انواع آنها، نماز و اقسام آن و زكات، زكات مال و زكات فطره، حيض، صيام، حج، جهاد، نكاح، طلاق، صلوات بر پيامبر صلي الله عليه و آله و دوستى اولياى خدا و برائت از دشمنان خدا و نيكى به پدر و مادر، حكم متعه ازدواج و حج، احكام اولاد و كردار بندگان و جبر و تفويض و حكم كودكان و عصمت پيامبران و ائمه و مخلوق بودن قرآن و وجوب امر به معروف و نهى از منكر و معناى ايمان و عذاب قبر و بعث و تكبير در عيد فطر و قربان و احكام زنى كه وضع حمل كرده و احكام خوردنيها و نوشيدنيها و صيد ماهى و قربانى و گناهان كبيره و مسائلى از اين قبيل، مىباشد. 3- كتابى در توحيد كه به خاطر نام روايتگر آن توحيد مفضل نام دارد. اين كتاب در رد دهريون و اثبات خداوند جزو بهترين كتابها به شمار مىرود و تمام آن در ضمن بحارالانوار موجود است. همچنين اين كتاب به صورت جداگانه با چاپ سنگى در مصر به چاپ رسيده است. و بنابر آنچه در مجله المقتبس خواندهام اين كتاب در استانبول هم به چاپ رسيده كه هنوز آن را نديدهام. 4- كتاب اهليلجة، اين كتاب هم به وسيله مفضل بن عمر روايت شده و در ضمن بحارالانوار موجود است. در مقدمه بحار آمده است كه سياق كتابهاى توحيد(مفضل) و اهليلجة بر صحت آنها دلالت دارد. سيد على بن طاووس در كشف المحجة لثمرة المهجه در آنجا كه فرزندش را سفارش مىكند، گويد: به كتاب مفضل بن عمر كه امام صادق عليه السلام آن را بر وى املا فرموده بنگر كه درباره آثار و پديدههايى است كه خداوند آفريده است. و نيز كتاب اهليلجة را بخوان كه كتاب بس پرارزشى است. اما در فهرست ابن نديم آمده است: نويسنده كتاب اهليلجة معلوم نيست و گويند آن را امام صادق عليه السلام نوشته است اما اين محال است. اما ابن نديم درباره علت محال بودن اين امر هيچ دليلى نياورده است. 5- كتاب مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة كه منسوب به امام صادق عليه السلام است. اين كتاب همراه با كتاب جامع الاخبار چاپ شده است. اما مجلسى در مقدمه بحارالانوار درباره آن گفته است: در اين كتاب مطالبى آمده كه خواننده خردمند و مطلع را با ترديد مواجه مىكند. اسلوب اين كتاب شبيه ديگر سخنان و آثار ائمه عليه السلام نيست و الله يعلم. مؤلف كتاب وسايل در پايان كتاب هداية گويد: از جمله كتابهايى كه بر ما ثابت است كه قابل اعتماد نيست و از آنها نقل نكرديم كتاب مصباح الشريعة منسوب به امام صادق عليه السلام است. زيرا سند آن ثابت شده نيست و در آن سخنانى آمده كه مخالف با تواتر است. صاحب رياض العلما نيز به هنگام ذكر كتابهاى مجهول و ناشناخته مىنويسد: مصباح الشريعة در اخبار و مواعظ كتابى معروف و متداول است، بلكه اين كتاب از تاليفات يكى از صوفيان است. اما ابن طاووس و ظاهر عبارت سيد على بن طاووس در كتاب امان الاحظار نشان مىدهد كه وى بر اين كتاب اعتماد داشته است. زيرا در آنجا مىگويد: از جمله كتابهايى كه بايد با مسافر همراه باشد كتاب اهليلجة است. اين كتاب حاوى مناظره امام صادق عليه السلام با طبيبى هندى است كه درباره شناخت خداوند جل جلاله به طرزى عجيب و بديهى استدلال شده به طورى كه آن طبيب هندى پس از اين مناظره به الوهيت و يگانگى خداوند اقرار كرده است. همچنين كتاب مفضل بن عمر كه از امام صادق عليه السلام روايت كرده و در زمينه وجوه حكمت در خلقت گيتى و آشكار كردن اسرار آن است، بايد همراه مسافر باشد. اين كتاب در نوع خود بسيار شگفتآور است. و نيز كتاب مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة از امام صادق عليه السلام بايد با مسافر باشد. اين تاب درباره سلوك به سوى خداوند و توجه به او و دستيابى به اسرارى كه در آن نهفته است، بس لطيف و گرانقدر است. كفعمى در مجموع الغرائب روايات بسيارى را با لفظ قال الصادق از مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة نقل كرده است. شهيد ثانى در كشف الريبة و نيز در منية المريد و مسكن الفواد و اسرار الصلاة رواياتى از مصباح الشريعة نقل كرده و آنها را قاطعانه به امام صادق عليه السلام نسبت داده و در پايان برخى از آنها آورده است: آنچه گفته شد تماما از كلام امام صادق عليه السلام بود. سيد حسين قزوينى در كتاب جامع الشرايع، به هنگام ذكر مآخذ كتاب، گويد: مصباح الشريعة به شهادت شارح فاضل شهيد ثانى و سيد بن طاووس و مولانا محسن كاشانى و عدهاى ديگر منسوب به امام صادق عليه السلام است. بنابراين، پس از تاييد اينان جايى براى تشكيك و ترديد در اين كتاب باقى نمىماند. 6- رساله آن حضرت خطاب به يارانش. كلينى اين رساله را در آغاز روضة كافى به سند خود از اسماعيل بن جابر از ابو عبدالله عليه السلام نقل كرده است: امام صادق عليه السلام اين رساله را براى اصحاب خود مرقوم داشت و به آنها دستور داد كه آن را به يكديگر درس دهند و در آن نظر كنند و آن را فراموش نكنند و بدان عمل كنند. اصحاب نيز اين رساله را در جايگاه عبادت خود در خانههاشان گذارده بودند و چون از كار فراغ مىيافتند آن را مىخواندند. كلينى در همان كتاب به سند خود از اسماعيل بن مخلد سراج نقل كرده كه گفت: اين نامه از طرف امام صادق عليه السلام خطاب به اصحابش ابلاغ گرديد، آغاز اين نامه چنين است: «بسم الله الرحمن الرحيم. اما بعد، از پروردگارتان عافيت طلب كنيد.» آنگاه تمام نامه را ذكر كرده است. همچنين قسمتى از آغاز اين نامه در تحف العقول تحت عنوان رساله امام به گروهى از پيروان و يارانش، ذكر شده است. 7- رساله امام به پيروان شيوه راى و قياس. 8 - رساله آن حضرت درباره غنايم و وجوب خمس در آنها. در تحف العقول اين قسمت و تا بخش شانزدهم از اين رساله، نقل شده است. 9- سفارش امام صادق عليه السلام به عبدالله بن جندب. 10- سفارش آن حضرت به ابوجعفر محمد بن نعمان احول. 11- رسالهاى كه برخى از شيعيان آن را نثر الدرر ناميدهاند. 12- سخنان آن حضرت در وصف محبت اهل بيت و توحيد و ايمان و اسلام و كفر و فسق.
13- رساله آن حضرت درباره وجوه معيشت و كسب و كار بندگان و وجوه اخراج اموال. امام صادق عليه السلام اين نامه را در پاسخ كسى كه از وى درباره جهات معيشت بندگان كه در آنها كسب و كار و معامله بين يكديگر انجام مىدهند و نيز وجوه نفقات پرسيده بود، نوشت. 14- رساله آن حضرت در احتجاج بر صوفيه كه آن حضرت را از طلب رزق و روزى نهى مىكردند. 15- گفتار آن حضرت درباره خلقت انسان و تركيب او. 16- كلمات قصار آن حضرت. در اين باره، كتابهاى بسياري از امام صادق عليه السلام موجود است كه اصحاب آن حضرت بر اساس آنچه كه از ايشان روايت شده، گرد آوردهاند. از اين رو منتسب ساختن كتب مزبور به امام صادق عليه السلام صحيح به نظر مىرسد. چرا كه املا خود يكى از طرق تاليف است. نجاشى در كتاب خود، نام پنج كتاب از اين قبيل را ياد مىكند و نحوه دستيابى خود را بدانها تذكر مىدهد. البته بعيد نيست كه برخى از كتابهايى كه نجاشى نام برده با آنچه قبلا ياد شد، تداخل پيدا كند. اين كتابها عبارتند از: الف. نسخهاى كه نجاشى به هنگام ذكر زندگانى محمد بن ميمون زعفرانى از آن ياد كرده است. وى درباره محمد بن ميمون گويد: او از اهل سنت است و فقط يك روايت از امام صادق عليه السلام نقل كرده است. ب. روايتى كه فضيل بن عياض از امام صادق عليه السلام نقل كرده است. نجاشى در شرح زندگانى فضيل گويد: او از مردم بصره و از ثقات اهل سنت بود و از امام صادق عليه السلام يك روايت نقل كرده است. ج. نسخهاى كه عبدالله بن ابى اويس بن مالك بن عامر اصبحى همپيمان بنى تميم بن مرة بن ابواويس، از آن حضرت نقل كرده است. نجاشى درباره او گويد: او نسخهاى از امام جعفر بن محمد عليهالسلام روايت كرده است. د. نسخهاى كه ابراهيم بن رجاء شيبانى نقل كرده است. نجاشى گويد: وى از امام جعفر صادق عليهالسلام نسخهاى روايت كرده است. ه. نسخهاى كه سفيان بن عينية بن ابى عمران هلالى نقل كرده است. نجاشى گويد: او نسخهاى از امام جعفر بن محمد روايت كرده است. و. كتابى كه جعفر بن بشير بجلى روايت كرده است. شيخ طوسى در الفهرست گويد: جعفر كتابى دارد كه منسوب به امام صادق عليه السلام به روايت على بن موسى الرضا عليه السلام مىباشد. ز. مجموعه رسايل آن حضرت كه جابر بن حيان كوفى آن را روايت كرده است. يافعى در كتاب مرآةالجنان گويد: امام صادق عليه السلام در علوم يكتاشناسى و غير آن سخنان ارزشمندى دارد. و شاگرد او، جابر بن حيان، كتابى در هزار برگ تاليف كرده كه رسايل آن حضرت را كه حدود پانصد رساله است، در برمىگيرد. نگارنده هيچيك از بزرگان شيعه، كه درباره رجال شيعه و اصحاب ائمه كتابها نوشتهاند مانند شيخ طوسى و نجاشى و معاصران و پيشينيان و متاخران از آنها، درباره اين كه جابر بن حيان از شاگردان يا اصحاب امام صادق عليه السلام بوده است، سخنى نگفتهاند. حال آن كه اينان در مذهب خود از ديگران آگاهتر هستند. البته در فهرست ابن نديم گفته شده است: شيعيان گويند كه جابر بن حيان يكى از بزرگان شيعه و ابواب آنان بوده است. ابن نديم در ادامه گويد: «شيعيان گمان مىكنند كه جابر از اصحاب امام صادق عليه السلام بوده است... و سپس گفته است: جابر كتابهايى در مذاهب شيعه دارد كه آنها را در جاى خود ياد خواهم كرد». البته تفصيل مطلب به هنگام شرح زندگانى جابر نقل خواهد شد. اين مطلبى بود كه ما در آغاز آن را نوشته بوديم، اما بعدا بر ما ثابت شد كه جابر بن حيان در زمره شاگردان امام صادق عليه السلام جاى داشته است. ك. تقسيم الرؤيا. در كشف الظنون است كه تقسيم الرؤيا از تاليفات امام جعفر صادق عليه السلام است. در الذريعة آمده است كه ما سندى مبنى بر اين كه اين كتاب به كس ديگرى جز امام صادق عليهالسلام منسوب باشد پيدا نكرديم. اما ظاهرا مىتوان گفت كه اين كتاب تاليف يكى از شيعيان به استناد روايات امام صادق عليه السلام است. آنچه گفته شد مربوط به كتابهايى بود كه تا كنون تدوين گرديده و به نامهاى خاصى شناخته شده است. وگرنه آنچه دانشمندان از آن حضرت در شاخههاى گوناگون علمى همچون كلام و توحيد و ساير اصول دين و فقه و اصول فقه و طب و مناظره و حكمت و موعظه و آداب و غيره نقل كردند، آن چنان فراوان و بسيار است كه نمىتوان آنها را برشمرد. و براى آگاهى از آنها بايد به كتابهاى حديثى كه متكفل جمعآورى سخنان آن حضرت شدهاند، رجوع كرد. منبع:سيره معصومان، ج 5، ص 77 ، سيد محسن امين، ترجمه على حجتى كرمانى
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 455]
-
گوناگون
پربازدیدترینها