محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1852958320
رفتارشناسی از منظر امام رضا علیه السلام
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: رفتارشناسی از منظر امام رضا علیه السلام
هر توصیف کنندهای، از درک حقیقت وجود امام - که برگزیده خدای سبحان و حجت و دلیل او بر بندگان میباشد - عاجز است. پس چگونه می‌تواند از ماهیت وجود آن ذات مطهر و معصوم - که از هر نقصی در مکارم اخلاق به دور است - سخن بگوید؟ ذاتی که سرشته از پرتو اقدس الهی و جوشیده از منبع فیاض نبوت است و عطر دلآویز کرامت نبوی، از او در فضا میپیچد و شکوه خلافت الهیه، او را به اوج میرساند. یکی از امامان، حضرت رضا علیه السلام است.یمثل النبی فی اخلاقه فانه النابت من اعراقهله کرامات و مکرمات فی صفحات الدهر بیّناتشهود صدق لسمّو ذاته کانّه النبی فی صفاتهتری الملو سجداً ببابه فالعزّ کل العزّ فی اعتابه (1)«یعنی؛ در اخلاق و خُلق و خوی او، پیامبر گرامی مجسم و نمودار میگردد؛ زیرا از وجود مقدس رسول خدا روییده است.او امامی صاحب کرامات است و بزرگواریهای فراوان دارد که صفحات ایام، به گونهای آشکار و روشن، ثبت و گواه صادقی از رفتار او هستند.شاهدانی صادق و راست که بر بلندی و اعتلای ذات اقدس او دلالت دارند و گویا او در صفحات زندگی و رفتارش، همان پیامبر گرانقدر اسلام است.پادشاهان و سلاطین را میبینی که در پیشگاه او بر خاک میافتند. بدان که عزت و شرافت، به تمام و کمال، پیرامون حرم مطهرش نهفته و موجود است.»حتی مخالفان نیز در مورد حضرت رضا علیه السلام، به اخلاق پسندیده او شهادت دادهاند. «ابراهیم بن عباس» میگوید: هرگز شخصیتی را برتر از ابوالحسن رضا علیه السلام ندیدم. هیچگاه نبود که به احدی، اندک ستمی روا دارد، یا سخن کسی را قطع نماید، یا دست نیازش را رد کند؛ همچنین، هرگز پای خویش را در مقابل همنشین، دراز نمیکرد و پیش از او تکیه نمیداد. خدمتگزارانش را دشنام نمیگفت، صدایش به قهقهه بلند نمیشد و همواره با غلامان و زیردستان خود، کنار سفره غذا مینشست.چنان که حتی مخالفان نیز در مورد حضرت رضا علیه السلام، به اخلاق پسندیده او شهادت دادهاند. «ابراهیم بن عباس» میگوید: هرگز شخصیتی را برتر از ابوالحسن رضا علیه السلام ندیدم. هیچگاه نبود که به احدی، اندک ستمی روا دارد، یا سخن کسی را قطع نماید، یا دست نیازش را رد کند؛ همچنین، هرگز پای خویش را در مقابل همنشین، دراز نمیکرد و پیش از او تکیه نمیداد. خدمتگزارانش را دشنام نمیگفت، صدایش به قهقهه بلند نمیشد و همواره با غلامان و زیردستان خود، کنار سفره غذا مینشست.(2) در همین مورد، مردی از اهل بلخ، به حضرت گفت: چه خوب بود اگر برای اینان سفره دیگری جدای از سفره خویش میگستردی! امام، در پاسخ آن مرد، فرمود:پروردگار ما، یکی است و پدر ما یکی است و مادر ما نیز یکی . پاداش هم به واسطه اعمال است.(3)
حضرت رضا علیه السلام، در زمستان، بر گلیم و در تابستان، بر حصیر مینشست و همواره لباس درشت و خشن بر تن میکرد. اما هر گاه به نزد مردم میرفت، آنگونه خود را میآراست که مورد رغبت آنان بود. (4)از نشانههای ایمان مؤمن، پنهان داشتن راز است. چرا که، امانتدار خیانت نمیکند؛ اما خائن، ممکن است مورد اعتماد قرار گیرد.»هنگامی که یکی از صوفیان، حضرت را برای پوشیدن جامه خز مورد نکوهش قرار داد، امام رضا علیه السلام در پاسخ فرمود: «بگو زینتی را که خداوند برای بندگانش آشکار کرده و خوراک و روزی پاکیزه را چه کسی حرام شمرده است. همانا یوسف صدیق علیه السلام جامه دیبای بافته شده از طلا میپوشید و بر تختهای فرعونی (پادشاهی)، مینشست. آنچه از امام انتظار میرود، عدالت و دادگری است و این که به گاه سخن، راست بگوید و هنگام قضاوت، عادل باشد و به وعدهاش، وفا نماید.» (5)حضرت رضا علیه السلام، صدقه پنهان بسیار میداد و میگفت: از حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله، حدیثی شنیدهام که فرمودهاند: «التستَر بالصدقة یعدل سبعین حسنة و هو مغفور له و المذیع بها مخذول؛ پنهان داشتن صدقه، برابر است با هفتاد حسنه و صاحب آن آمرزیده است و هر کس آن را آشکار کند، خوار میگردد.»حضرت رضا علیه السلام، در زمستان، بر گلیم و در تابستان، بر حصیر مینشست و همواره لباس درشت و خشن بر تن میکرد. اما هر گاه به نزد مردم میرفت، آنگونه خود را میآراست که مورد رغبت آنان بود.یکی از شیعیان که در طول سفر، سرمایهاش را از کف داده بود، از حضرت درخواست کمک کرد، به نحوی که بتواند به شهرش برسد و آن مبلغ را صدقه بدهد. حضرت، پس از شنیدن درخواست آن مرد، وارد اتاقی شد و مبلغ دویست دینار از پشت در به وی عطا فرمود و عرضه داشت که بیرون برو تا مرا نبینی. یکی از کسانی که حاضر بود، سبب این اختفای حضرت را جویا شد. پاسخ فرمود: اکنون این مرد به علت تقاضا درخواست - خود - شرمنده است، (بنابراین شایسته نیست که با دیدن من، بیش از این شرمنده شود.)(6)
مردی، به حضرت رضا علیه السلام، گفت: به اندازه مروت خویش، به من عطا کن. فرمود برایم ممکن نیست. مرد گفت: پس به اندازه مروت من ببخش. حضرت فرمود، این ممکن است. آنگاه فرمان داد تا دویست دینار به او پرداخت گردد.از نشانههای عجب و فریفتگی انسان به خویشتن، آن است که کارهای زشتش در نظرش زینت یابد و آن را نیکو انگارد و فریفتهاش گردد و گمان برد، که آن کار، پسندیده است و به آن بر خداوند منت گذارد؛ در حالی که خدای متعال بر او منت دارد.»حضرت رضا علیه السلام، در روز عرفه، تمام اموالش را در خراسان انفاق نمود. فضل بن سهل، به حضرت گفت: این کار، موجب زیان فراوان است. حضرت، در جواب فرمود: «بل هو المغنم لا تعدن مغرماً ما اتبعت فیه اجراً و کرماً؛ بلکه، این سود فراوان است. آنچه را که نتیجهاش اجر و پاداش است، هرگز زیان نشمار.»وجود امام، پیوسته منّتی است بر تمام افراد بشر، از جوانب گوناگون. از جمله این جوانب، میتوان به آگاهاندن جوامع دینخواه در زمینه آداب و اخلاق اشاره داشت که باعث میشود صفات پسندیده در آنان به وجود آید و در مسیر شاهراه رستگاری و پیروزی ابدی به راه افتند. به راستی که تمامی ائمه و از جمله آنان، حضرت رضا علیه السلام برای این مهم به پا خاستهاند. در زیر، مواردی از پندها و اندرزهای آن حضرت، در زمینه رفتار شایسته از باب یادکرد سنت و سیره آن حضرت آورده میشود:پنهان داشتن صدقه، برابر است با هفتاد حسنه و صاحب آن آمرزیده است و هر کس آن را آشکار کند، خوار میگردد.»- من علامة ایمان المؤمن کتمان السرّ فان الامین لا یخون ولکن قد یؤتمن الخائن؛ از نشانههای ایمان مؤمن، پنهان داشتن راز است. چرا که، امانتدار خیانت نمیکند؛ اما خائن، ممکن است مورد اعتماد قرار گیرد.»- «والصبر فی البأساء و الضرّاء، و مداراة الناس؛ فان التودّد الیهم نصف العقل و صدیق کل امرأ عقله و افضل العقل معرفة الانسان بربّه و عدوه جهله و صدیق الجاهل فی تعب؛ و از دیگر نشانههای مؤمن، صبر و بردباری در آسانیها و سختیهای زندگی و مدارا با مردم است؛ زیرا اظهار دوستی به مردم، نصف عقل شمرده میشود. دوست هر کس، عقل اوست و برترین خردمندی، شناخت انسان نسبت به پروردگارش است. دشمن هر کس، نادانی اوست و دوست انسان جاهل، در رنج و زحمت است.»
«لا یعدم المرء دائرة السوء مع نکث الصفقة؛ هیچ کس نمیتواند سختیهای روزگار را با پیمانشکنی از میان بردارد.»« من عجب المرء بنفسه ان یزین له سوء عمله فیراه حسنا فیعجبه و یحسب انه یحسن صنعاً و ان یمنّ علی الله تعالی بعلمه و سبحانه المنة علیه؛ از نشانههای عجب و فریفتگی انسان به خویشتن، آن است که کارهای زشتش در نظرش زینت یابد و آن را نیکو انگارد و فریفتهاش گردد و گمان برد، که آن کار، پسندیده است و به آن بر خداوند منت گذارد؛ در حالی که خدای متعال بر او منت دارد.»حضرت رضا علیه السلام، در روز عرفه، تمام اموالش را در خراسان انفاق نمود. فضل بن سهل، به حضرت گفت: این کار، موجب زیان فراوان است. حضرت، در جواب فرمود: «بل هو المغنم لا تعدن مغرماً ما اتبعت فیه اجراً و کرماً؛ بلکه، این سود فراوان است. آنچه را که نتیجهاش اجر و پاداش است، هرگز زیان نشمار.»«من رضی بالیسیر من الحلال خفت مؤنته و نعم اهله و بصره اداء الدنیا و داوءها و اخرجه سالماً الی دارالسلام؛ هر کس به آنچه از حلال میسر باشد، راضی شد، مخارجش اندک و خانوادهاش در رفاه خواهد بود و خدای متعال نیز چشمی بینا برای شناخت درد و درمان دنیا به او خواهد بخشید و او را سالم و محفوظ به جهان باقی خواهد برد.»«لیس لبخیل راحة و لا لحسود لذة و لا لملول وفاء و لا لکذوب مروة؛ برای بخیل، آسودگی و برای حسود، لذت و برای دلتنگ، وفا و برای دروغگو، مردانگی وجود ندارد.»
«من لم تکن فیه خمس خصال لا ترجوه الدنیا و لا آخرة: الوثاقة فی ارومته، و الکرم فی طباعه، و الرضانة فی خلقه، و النبل فی نفسه، و المخافة من ربه جل شأنه؛ هر کس در وجودش پنج خوی و خصلت نیست، امیدی به دنیا و آخرتش وجود ندارد: اعتماد ذاتی، کرامت طبع، وقار در رفتار، شرافت نفس و خوف از پروردگار بلند مرتبه.»هر کس به آنچه از حلال میسر باشد، راضی شد، مخارجش اندک و خانوادهاش در رفاه خواهد بود و خدای متعال نیز چشمی بینا برای شناخت درد و درمان دنیا به او خواهد بخشید و او را سالم و محفوظ به جهان باقی خواهد برد.»«الصمت یکسب المحبة و هو دلیل علی کل خیر فان الله یبغض القیل و القال، و لقد قال رسول الله صلی الله علیه و آله لعلیّ علیه السلام یأتی علی الناس زمان العافیة فیه عشرة اجزاء تسعة من اعتزال الناس و واحدة فی الصمت و کان العابد من بنی اسرائیل یصمت عشر سننی فاذا فعل ذل صار عابداً؛ خاموشی سبب ایجاد محبت و راهنمای هر خیر است؛ زیرا خداوند قیل و قال را دوست نمیدارد. همانا رسول خدا به علی علیه السلام فرمود: روزگاری برای مردمان میآید که تندرستی و عافیت به ده جزء متکی است؛ نه جزء آن، کنارهگیری از مردم است و یک جزء دیگرش، خاموشی. در میان قوم بنیاسرائیل، پرهیزکاری، ده سال سکوت میکرد و بدین واسطه عابد میشد.»آنچه از امام انتظار میرود، عدالت و دادگری است و این که به گاه سخن، راست بگوید و هنگام قضاوت، عادل باشد و به وعدهاش، وفا نماید.» «صل رحمک و لو بشربة ماء و افضل ما توصل به الرحم کف الاذی عنه (ولا تبطلوا صدقاتکم بالمنّ و الاذی)؛ با خویشانت پیوند داشته باش؛ اگر چه به یک جرعه آب باشد و بالاترین پیوند، خودداری از اذیت ایشان است. (هماهنگونه که خداوند فرموده است؛) صدقههای خود را به واسطه منت و اذیت باطل مکنید.»«من حاسب نفسه ربح و من غفل عنها خسر و من خاف امن و من اعتبر ابصر و من ابصر فهم و من فهم علم و افضل المال ما وقی به العرض؛ هر کس حسابگر نفس خود باشد، سود برده است و هر کس از آن غفلت کند، زیان کرده و هر کس خوف [الهی] داشته باشد، در امان خواهد بود هر کس پند و عبرت بگیرد، بینا شود و هر کس بینا شود، در مییابد و آن که دریابد، عالم شود و برترین ثروت، آن است که به واسطه آن، آبروی انسان محفوظ بماند.»
«المؤمن اذا غضب لم یخرجه غضبه عن حق و اذا رضی لم یدخله رضاه فی باطل و اذا قدر لم یأخذ اکثر من حقه؛ هرگاه مؤمن به خشم آید، خشم او، وی را از حق خارج نمیکند هنگامی که شادان گردد، رضای او در باطل واردش نمیسازد و آنگاه که توانمند گردد، بیش از حق خویش نخواهد گرفت.»(7) و از دیگر نشانههای مؤمن، صبر و بردباری در آسانیها و سختیهای زندگی و مدارا با مردم است؛ زیرا اظهار دوستی به مردم، نصف عقل شمرده میشود. دوست هر کس، عقل اوست و برترین خردمندی، شناخت انسان نسبت به پروردگارش است. دشمن هر کس، نادانی اوست و دوست انسان جاهل، در رنج و زحمت است.النظر الی ذریّة محمد (صلی الله علیه و آله) عبادة؛ نگریستن به فرزندان رسول خدا، عبادت است.»به حضرت گفته شد: ای پسر رسول خدا، آیا این نگریستن که عبادت است، مخصوص شما ائمه معصومین است یا در مورد تمام فرزندان رسول خدا صادق است؟ حضرت، در پاسخ فرمود: بل الی جمیع الذریه ما لم یتلوثوا بالمعاصی(8)؛ نگریستن به تمامی فرزندان رسول خدا عبادت است؛ مادامی که خود را به گناهان نیالوده باشند.»«حدّ التوکل ان لاتخاف مع الله احداً و حد التواضع ان تعطی الناس ما تحب ان یعطوک مثله؛ حدّ توکل، آن است که با توجه به خدا، از هیچ کس نهراسی و حدّ تواضع، آن است که آنچه را که دوست میداری به تو ببخشند را به مردم ببخشی.» پینوشتها:1- کشف الغمة، اربلی، ص 274.2- از اشعار حماسی آیة الله شیخ محمدحسین اصفهانی (کمپانی).3- بحارالانوار، ج 12، ص 26، به نقل از کافی.4- کشف الغمة، ص 274.5- نزهة الناظر، ص 46، نجف، چاپخانه ی حیدری؛ اعیان الشیعه، ج 4، قسمت 2، ص 19.6- مناقب، ابن شهر آشوب، ج 2، ص 412.7- بحارالانوار، ج 174، ص 206.8- روضة الواعظین، محمدتقی مجلسی، ص 234. منبع:مجله گلستان قرآن، شماره 193، دکتر مهدی دولتی .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 502]
-
گوناگون
پربازدیدترینها