جاي خالي ايران در فعاليت‌هاي معدني افغانستان

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: جاي خالي ايران در فعاليت‌هاي معدني افغانستان

براساس اطلاعات رسمي منتشر شده، ارزش‎ ‎ذخاير معدني افغانستان به بيش از 3 تريليون دلار مي‌رسد. با اين وجود شركتهاي‎ ‎ايراني تاكنون نتوانسته‌اند حتي سهم اندكي از سود حاصل از بهره‌برداري از اين منابع‎ ‎عظيم را به خود اختصاص دهند؛ كاري كه شركتهاي چيني و هندي به خوبي از پس از آن‎ ‎برآمده‌اند‎‌.

به گزارش ايسنا، وزير تجارت و صنايع افغانستان در سفر اخير خود به ايران از شركت‌هاي‎ ‎ايراني براي سرمايه‌گذاري در معادن مس اين كشور دعوت كرد. اين در حالي است كه شركت‎ ‎متالورژيكال چين در سال 2008 ميلادي با انعقاد قراردادي با دولت افغانستان حق توسعه‏‎ ‎معدن عظيم مس عينك را در جنوب كابل به‌دست آورد. به اين ترتيب مي‌توان نتيجه گرفت‎ ‎كه شركت‌هاي چيني خيلي زودتر از شركتهاي ايراني به اهميت سرمايه‌گذاري در بخش معادن‎ ‎و صنايع معدني افغانستان پي برده و در اين بخش فعال شده‌اند‎‌.

اما اين پايان كار شركت‌هاي چيني در‎ ‎افغانستان نبوده و اخيرا كابينه دولت افغانستان به امضاي قرارداد توسعه يك بلوك‎ ‎نفتي در اين كشور توسط شركت چيني دولتي‎ CNPC ‎چراغ سبز نشان داد. پيش‌بيني مي‌شود‎ ‎بلوك نفتي «آمودريا» داراي دست‌كم 87 ميليون بشكه نفت باشد. برآورد مي‌شود با اجراي‎ ‎اين پروژه، دولت افغانستان در 10 سال آينده دست كم 5 ميليارد دلار درآمد كسب كند‏‎‌.

از سوي ديگر دولت افغانستان از چندي پيش‎ ‎براي سرمايه‌گذاري شركت‌هاي خارجي در معادن سنگ آهن اين كشور فراخوان داد كه باز هم‎ ‎در اوج غفلت شركتهاي ايراني، اين شركت‌هاي چيني و هندي بودند كه پيشقدم شده و با‎ ‎دولت افغانستان وارد مذاكره شدند‎‌.

تنوع ذخاير معدني افغانستان كه عمدتا دست‎نخورده باقي مانده، بسيار بالا است و اين كشور ذخائر بزرگي از سنگ‌آهن، مس، طلا،‎ ‎ليتيوم، فلزات گران بها و حتي نفت و گاز و فلزات را در خود جاي داده است. با اين‎ ‎وجود به دليل ضعف زيرساختها و نبود امنيت توسعه معادن و صنايع معدني در افغانستان‎ ‎تاكنون با كندي زيادي مواجه بوده است. اگرچه وزارت معادن افغانستان علاوه بر‎ ‎نيروهاي امنيتي محلي واحد ويژه‌اي را براي محافظت از معادن اين كشور تشكيل داده است كه‎ ‎تعداد نيروهاي آن به 7000 نفر مي‌رسد‎‌.

اما ضعف شركت‌هاي ايراني در زمينه‎ ‎سرمايه‌گذاري و حضور فعال در معادن افغانستان در حالي رخ داده كه كشورمان با‎ ‎افغانستان از جنبه‌هاي مختلف اشتراكات فراواني داشته و انتظار مي‌رفت كه دولت و‎ ‎شركت‌هاي ايراني براي سرمايه‌گذاري در معادن همسايه شرقي كشورمان با برنامه‌تر عمل‎ ‎كنند.

با اين وجود فرصت‌سوزي تاريخي شركت‌هاي ايراني اين فرصت را براي شركتهاي ديگر‎ ‎به ويژه چيني‌ها و هندي‌ها فراهم كرده است تا با فراغ بال و بدون رقيب در معادن‏‎ ‎افغانستان جولان دهند‎‌.

فداحسين مالكي سفير ايران در افغانستان،‎ ‎با اشاره به برنده‌ شدن شركت‌هاي چيني در مناقصات معدن در افغانستان مي‌گويد: «‎متاسفانه بنا به اظهارات معاون رياست جمهوري افغانستان، شركتهاي ضعيفي از ايران در‎ ‎اين مناقصات شركت داشته‌اند.»‎

احمدعلي هراتي‌نيك رئيس اسبق سازمان‎ ‎توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني ايران (ايميدرو)، زماني درباره دليل حضور‎ ‎نيافتن شركت‌هاي ايراني در معادن افغانستان گفته بود كه بارها براي حضور در‏‎ ‎فعاليت‌هاي معدن‌كاري افغانستان با مقامات اين كشور مذاكره كرده و حتي آنها هم ‎ابراز تمايل كرده‌اند، اما بعد از پايان مذاكرات هيچ نتيجه‌اي به دست نيامده است‎‌.

از سوي ديگر محمدرضا سجاديان رئيس كميته‎ ‎معدن مجلس، درباره دليل كمرنگ بودن حجم همكاري‌هاي بين ايران و افغانستان در صنعت‎ ‎معدن‌كاري توضيح مي دهد: «موضوع توسعه معادن افغانستان و مشاركت ايران در اين امر‎‎سالها پيش از سوي مسئولان معدني ايران به افغان‌ها پيشنهاد داده شد، اما به دليل‎ ‎حضور آمريكايي‌ها در منطقه، روند اجرايي شدن اين پيشنهادها با كندي روبه‌رو شد‎.»

اين در شرايطي است كه مدير اكتشاف سازمان‎ ‎زمين‌شناسي و اكتشافات معدني، درباره وضع زمين‌شناسي و جغرافيايي افغانستان‎ ‎مي‌گويد: «افغانستان حدود 800 كيلومتر مرز مشترك با ايران‏‎ ‎دارد كه اين مرز چهار‎ ‎استان خراسان رضوي، شمالي و جنوبي و سيستان و بلوچستان را در بر مي‌گيرد‎.»

به گفته بهروز برنا، موقعيت زمين‌شناسي‎ ‎افغانستان شباهت زيادي به كشورمان دارد، چرا كه اين سرزمين در ادامه كمربند آلپ ـ‎ ‎هيماليا قرار گرفته است. بنابراين انجام مطالعات زمين‌شناسي و اكتشافي در افغانستان‎ ‎مي‌تواند كمك شاياني به تكميل مطالعات اكتشافي استانهاي شرقي كشور و زون هاي‎ ‎اكتشافي اين استان‌ها كند‎‌.

اما اظهارات مقامات ايراني درباره سطح‎ ‎همكاري معدني با افغانستان در شرايطي مطرح مي‌شود كه علي‌رغم حضور اشغالگران در‎ ‎افغانستان، شركتهاي چيني و هندي به خوبي در سالهاي اخير جاي پاي خود را در صنعت‎ ‎معدن‌كاري افغاستان باز كرده اند. در واقع شايد بتوان اين طور نتيجه گرفت كه حمله‎ ‎نيروهاي غربي به افغانستان و حذف رژيم طالبان در نهايت به نفع چين شد كه اصلا در‎ ‎اين حمله حضور نداشت. امروز اما شركتهاي چيني با خيال راحت و امنيت نسبي ناشي از‏‎ ‎حضور نيروهاي غربي در معادن افغانستان سرمايه‌گذاري كرده و از اين بابت سود هنگفتي‎ ‎را به دست آورده‌اند‎‌.

بنابراين نمي‌توان صرفا حضور نيروهاي‎ ‎آمريكايي را در افغانستان به عنوان عاملي براي حضور نيافتن شركت‌هاي ايراني در معادن‎ ‎افغانستان دانست، بلكه ضعف از ارتباطات و تلاش شركت‌هاي ايراني هم بوده كه‎ ‎نتوانسته‌اند با وجود توانمندي سهمي در سرمايه‌گذاري در معادن افغانستان داشته‎ ‎باشند‎‌.

براساس بررسي‌هاي زمين‌شناختي ايالات متحده‎ ‎آمريكا، افغانستان از كشورهايي محسوب مي‌شود كه صاحب بزرگترين معادن دست‌ نخورده مس‎ ‎در جهان است‎‌.

هرات از نظر داشتن معادن مختلف مانند طلا،‎ ‎آهن، مس و غيره از جمله ولايات غني افغانستان به شمار مي‌رود. افغانستان همچنين از‎ ‎ذخائر اورانيوم غني برخوردار بوده كه بر اساس اطلاعات به ‌دست آمده، اورانيوم اين‎ ‎كشور از مرغوب‌ترين نوع اورانيوم در جهان به شمار مي‌رود. به طور كلي ذخائر معدني‎ ‎افغانستان را مي‌توان در چهار گروه مواد معدني فلزي، ذخائر نفت و گاز، غيرفلزي و‎ ‎سنگ‌هاي قيمتي تقسيم‌بندي كرد‎‌.مهمترين ذخاير معدني افغانستان، آهن، سرب‎ ‎و روي، مس، كروم، طلا، نقره، جيوه، پلاتين، اورانيوم، آلومينيوم و غيره هستند‎‌.اين كشور در زمينه سنگ‌هاي قيمتي هم از‎ ‎شهرت خاصي در منطقه و جهان برخوردار است. كاني‌ها و سنگ‌هاي قيمتي اين كشور از‎ ‎بهترين و مشهورترين نمونه‌هاي جهان است‎‌.امروزه افغانستان با داشتن جواهرات زيبايي‎ ‎همچون زمرد، ياقوت كبود و سنگ‌هاي قيمتي همچون لاجورد و سنگ‌هاي بسيار زيباي ديگر به‎ ‎عنوان قطب توليد جواهرات، كانيها و سنگهاي قيمتي در دنيا مطرح شده است‎.

سه|ا|شنبه|ا|18|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 187]