روايت عشق از« روزواقعه » تا « شب واقعه»

واضح آرشیو وب فارسی:آریا نیوز: روايت عشق از« روزواقعه » تا « شب واقعه»

خبرگزاري آريا- فيلم سينمايي«شب واقعه» به كارگرداني شهرام اسدي، دربيست ويكمين نشست هفتگي باشگاه فيلم رازي چهارشنبه شب گذشته درّپرديس سينماي رازي پس از نمايش، به نقد و بررسي گذاشته شد.
به گزارش خبرگزاري آريا، دراين برنامه كه چهارشنبه 12بهمن ماه از ساعت:30/17آغاز وتا30/21ادامه داشت جواد طوسي(منتقد سينما)، شهرام اسدي (كارگردان) همايون شهنواز(نويسنده فيلمنامه) وعباس بلوندي(طراح صحنه ولباس) دركنار اعضاي باشگاه فيلم و شماري از علاقه مندان به هنرهفتم پس از تماشاي فيلم «شب واقعه» به نقد و بررسي آن پرداختند .
بر اساس اين گزارش؛«شب واقعه» روايتگر داستان واقعي "شهيددرياقلي سوراني" است كه چهل روز بعد از آغاز جنگ تحميلي به محل كار خود درحاشيه رودخانه بهمنشير برمي گردد و ... در نخستين روز هاي جنگ كه دشمن مقاومت نيروهاي مردمي درون شهر را بزرگترين مانع بر سر راه خود براي نفوذ به خرمشهر مي بيند با عبور از كارون و قطع جاده آبادان اهواز و آبادان ماهشهر ،اقدام به محاصره آبادان مي كند. شهيد درياقلي سوراني كه در آن منطقه سكونت داشت ناجي آبادان در آن شب بود .اوپس از اينكه متوجه حضور دشمن شد با پاي زخمي ،مسافت 8 كيلومتر را پياده طي كرده تا خبر هجوم دشمن را به سپاه آبادان برساند تااز نفوذ دشمن جلوگيري كند ...
در مجموع «شب واقعه» همانگونه كه ازنامش پيداست برشي از يك مقطع زماني كوتاه و بازگو كننده نخستين روزهاي تهاجم عراق به ايران است كه بصورت فشرده و پرتعليق با فيلمنامه اي قوي و برخوردار از صحنه هاي اكشن است.
جواد طوسي (رييس افتخاري باشگاه فيلم رازي و منتقد سينما در ابتداي اين نشست گفت: فيلمي كه امشب با هم ديديم به عقيده بنده يك جنبه مي تواند از وضعيت سينماي جنگ را مورد آسيب شناسي بصورت مستقيم و غير مستقيم قرار دهد. اگر بپذيريم كه ژانر جنگي شاخص-ترين ژانر در گونه شناسي سينماي دفاع مقدس در آن دوران است، چه عواملي باعث شده است كه ما هنوز نتوانسته ايم از لحاظ حرفه اي و يا در سياستگزاري به آن شرايط مطلوب دست پيدا كنيم. قرار نيست پاسخ اين سئوالات را بنده بدهم و بهتر است در همين فرصت اندك به پاسخي مناسب برسيم كه واقعاً دليل اين مسئله چيست؟ اين در حالي است كه سياستگزاران فرهنگي ما و برخي رسانه ها ادعا مي كنند كه شرايط و امكانات فراهم است. اين فيلم هنوز نتوانسته مخاطب خود را پيدا كند در حالي كه در كارنامه هنري شهرام اسدي فيلم هايي مثل " اوينار"، "روز واقعه" و ... وجود دارد، حال آنكه در حال حاضر در بدترين شرايط از نظر اكران و مخاطب شناسي قرار دارد.
وي تصريح كرد: شهرام اسدي در كارنامه فيلم سازي خود علاوه بر چند اثر دو فيلم "شب واقعه" و "روز واقعه" را كه هر دو بيانگر رخدادهاي تاريخي و مذهبي هستند دارد.
گفتني است در ادامه اين بحث شهرام اسدي (كارگردان) ضمن تشكر و قدرداني از بيان حديث نفيسي كه توسط آقاي طوسي بيان شد گفت: اين حساسيت ها را نسبت به انواع ژانرها ندارم و مقيد هستم به فيلمنامه¬اي خوب كه اين خوب بودن درنظر هر فيلم سازي متفاوت است. براي من آن حس غريب و ارزش دروني از هر چيز ديگري در گزينش و انتخاب يك فيلم¬نامه مهم تر است.
كارگردان فيلم شب واقعه در پاسخ به سئوال جواد طوسي درخصوص ارزيابي دغدغه¬هاي دروني يك فيلم ساز در عرصه فيلم¬هاي دفاع مقدس و تناقض¬هاي موجود در سياستگزاري هاي فرهنگي موجود گفت: بنده به عنوان يك فيلم ساز زماني كه ساخت فيلم شب واقعه از سوي بنياد شهيد به بنده پيشنهاد شد و قرار شد كه يك سند به اسناد سينماي دفاع مقدس و جايگاه والاي شهدا ساخته شود و اضافه گردد و در مقابل ديد مردم قرار گيرد؛ خيلي خوشحال شدم ولي درخصوص تهيه-كنندگان دولتي و مشكلات خاصي كه در سر راه يك فيلم¬ساز قرار مي-گيرد، بايد بگويم اين فيلم نتيجه ي زحمات يك تيم 70 تا 80 نفري است كه با تمام اشتياق و علاقه دست به خلق يك اثر هنري زنده شده-اند و اين برخورد درست نيست كه با سازندگان اين گونه فيلم¬هاي اينچنيني صورت مي گيرد.
وي تصريح كرد: ارزش هاي معنوي و حسي تمامي عوامل سازنده دست به دست هم مي دهد تا يك اثر فرهنگي به صورت يك فيلم سينمايي در بيايد و اين مسئله خيلي مهم تر از قرارداد مادي و ريالي آن است چرا كه براي ساخت يك فيلم فرهنگي ارزش هاي معنوي و عشق و اشتياق بالاترين جايگاه را براي فيلمساز دارد. متأسفانه كم لطفي هاي مسئولين باعث مي شود فيلم ساز تصميم بگيرد كه ديگر دنبال ساخت فيلم هاي ارزشي و فرهنگي نرود چرا كه ساير فيلم سازان از طرفي بدون هيچ گونه دغدغه و مشقتي در يك فضاي ساده و راحت مي توانند به قابليت هاي بالاتر خيلي راحت دسترسي يابند.
شهرام اسدي در پاسخ به جواد طوسي كه پيشنهاد ايجاد پاتوق هاي فرهنگي مانند سينما فرهنگ و ... را براي اكران اينگونه فيلم ها مطرح كرد گفت: البته من با نظر شما موافق هستم ولي صحبت من اين است كه تا زماني كه مسئولين فرهنگي نگاه خود را نسبت به ساخت فيلم هاي ارزشي تغيير ندهند مشكلي حل نمي شود. چرا كه كاملاً تصور مي كنند وقتي هزينه اي براي ساخت يك فيلم سينمايي پرداخت شده ديگر كار تمام است.
جواد طوسي درخصوص شخصيت اصلي داستان گفت: به نظر مي رسد در اين فيلم قرار نيست كه درياقلي در قالب و موقعيتي پروپاگاندا و تبليغاتي مطرح شود؛ در حالي كه او صرفاً يك سياه لشكر است كه رفته رفته حقانيتي را در ذهن مخاطب ايجاد مي كند و به صورت اسطوره¬اي باورپذير تبديل مي شود كه البته اين كار در سينماي دنيا نيز مشهود است.
جواد طوسي منتقد و مجري برنامه در ادامه عباس بلوندي را بسيار با انضباط و دقيق و حساس در حوزه تخصصي و به ويژه در ايجاد فضاهاي مفهومي و بسيار طبيعي معرفي و مورد تحسين قرار داد و گفت: عباس بلوندي: اين قابليت كاري و تكنيكي را دارد كه به ابزار و ادوات روح بدهد به عنوان مثال در ساختن صحنة كارگاه اوراقچي يا همان كمپاني درياقلي در فيلم يك شخصيت مكمل در كنار شخصيت اصلي داستان پيدا مي كند كه تمام اينها نشانگر خلاقيت و انضباط كاري ولي در طراحي صحنه است.
عباس بلوندي در جواب سئوال طوسي كه پرسيد؛ به نظر شما يك طراح صحنه بويژه در فيلم هاي دفاع مقدس چه مقدار در تحقق اهداف ساختاري يك كارگردان نقش دارد گفت:
من هميشه دركارهايم سعي مي كنم از درون پيشنهادات كاري را انتخاب كنم كه بتوانم عاشقانه تمام انرژي خود را صرف آن كار كنم چرا كه معتقدم طراحي صحنه نبايستي تصنعي و غيرقابل باور باشد.
بلوندي در ادامه و در جواب اين سئوال كه در يك نگاه حرفه اي رابطه كارگردان فيلم با طراح صحنه چگونه بايستي باشد گفت: قطعاً يك طراح صحنه بايستي در رابطه اي نزديك و تنگاتنگ با ايده هاي كارگردان فيلم باشد. من معتقدم يك طراح خوب بايستي در ابتدا يك كارگر و نيروي اجرايي حرفه اي و با تجربه باشد چرا كه در اين صورت است كه مي تواند به ذهنيات و ايده هاي مطرح شده جامع عمل بپوشاند.
وي در ادامه و در جواب سئوال منتقد فيلم پيرامون تغييرات تدريجي صحنه هاي خرابي هاي كوچه هاي شهر تصريح كرد: البته آبادان امروز ما با آبادان زمان جنگ بسيار متفاوت است، تيم طراحي ما براي ساختن آن كارگاه اوراقچي زحمات بسياري را متحمل شد در اين لوكيشن همگي بچه ها 22 روز كاري صرف كردند تا 400 تن ادوات و لوازم آلات ماشين هاي مدل هاي قبل از سال 57 را جابجا كنند كه همة اين كارها با عشق و علاقه صورت گرفت، حتي براي زمينه سازي كارگاه مجبور شديم چند صد ليتر گازوئيل و نفت سياه را روي زمين بريزيم تا كف كارگاه شكل طبيعي به خود بگيرد. تمام اين تلاش ها فقط براي 18 دقيقه فيلم¬برداري كشيده شده بود. كه با يك تيم 70 نفره 160 اتومبيل فرسوده و لوازم اوراق شده را جابجا كرديم.
عباس بلوندي همچنين به صحنة ديگري از فيلم اشاره كرد و گفت: از طرف ديگر زماني كه درياقلي را مي¬بينيم كه در تاريكي شب وارد مكاني مي¬شود كه پر است از ملحفه هاي سفيد رنگ شسته شده و آويزان شده اين صحنه را من در كودكي قبلاً ديده بودم چرا كه دوران كودكي در جنوب بوده¬ام و زنان مشغول شستن ملحفه¬ها بودند و صحنه¬اي دلپذير را براي من تداعي مي¬كرد و اين صحنه گوياي تطهير و پاكي درون شخصيت اصلي در فيلم بود كه به پيشنهاد بنده مورد توجه كارگردان قرار گرفت.
در ادامه بحث و گفتگو جواد طوسي از شهرام اسدي (كارگردان فيلم) پرسيد:
اگر به دو فيلم ساخته شما يعني "شب واقعه" و "روز واقعه" نگاه كنيم در اين دو فيلم، شخصيت¬هاي اصلي فيلم در ابتدا "ناظر" هستند و به مرور در جريان واقعه قرار مي¬گيرند، آيا اين استحالة و تغيير دروني يك دغدغه ذهني شهرام اسدي به عنوان كارگردان است يا خير؟
«اصولاً حركت دروني انسان¬ها از يك نقطه آغازين به سمت تكامل براي من بسيار جالب و دوست داشتني است» اين جوابي بود كه شهرام اسدي بيان كرد.
جواد طوسي در ادامه گفت: به عنوان مثال شخصيت "مام وطن" يا همان مادربزرگ درياقلي به صورت زن آتشين نمايان است كه از يك قاب عكس شروع شده و بعد كم كم حس مي گيرد آيا اين مسئله در نوشتار فيلم-نامه¬نويس (آقاي شهنواز) بوده يا اينكه در ذهن خودتان شكل گرفته بود شهرام اسدي در پاسخ گفت: بله در فيلم نامه بود.
جواد طوسي گفت: همايون شهنواز (نويسنده و پژوهشگر تاريخ) سريال دليران تنگستان را با شخصيت پردازي رييس علي دلواري در كارنامه هنري خود دارد كه هنوز هم برخي صحنه هاي آن سريال پخش مي شود.
جواد طوسي از همايون شهنواز پرسيد: آيا اين دغدغه شما به جهت نزديكي به گسترة تاريخ و ساختن سريال¬هايي مثل دليران تنگستان است يا اين كه تعلق خاطر شما به چه چيزي برمي گردد كه بايستي به عنوان يك بيننده از آن پيام و عبرت بگيريم؟
همايون شهنواز در پاسخ به اين سئوال گفت: پدرم بچة مشروطه بود، آن زمان باعث شده بود كه تاريخ سياسي كشور از دوران كودكي در ذهن من بماند، بعد از اينكه از خارج برگشتم در دانشكده و علوم سياسي دانشگاه تهران فارغ التحصيل شدم. دغدغة من از آنجايي است كه ما ايراني ها نسبت به ساير ملل جهان از شم سياسي بالايي برخورداريم و ما در مملكتي زندگي مي كنيم كه انقلاب و نهضت¬هاي سياسي بزرگي را در تاريخ كشور تجربه كرده¬ايم. به عنوان مثال يك راننده تاكسي در كشور ما نسبت به رانندة يك كشور اروپايي از شعور سياسي بالاتري برخوردار است.
شهنواز در مورد چگونگي شكل گيري داستان و شخصيت پردازي فيلم شب واقعه گفت: در مورد اين شخصيت هيچ اطلاعاتي نداشتم، من طي يك سفري كه بعد از جنگ به منطقه جنوب كشور داشتم در مسير رود اروند يك ميداني را در منطقه¬اي بنام ذوالفقاري ديدم كه در آن ميدان مجسمه مردمي بود كه به صورت دونده در مسير باد در حال دويدن است. با ديدن اين مجسمه اين سئوال در ذهنم ايجاد شد كه اين مجسمة كيست؟ ... گويا اين مجسمه را مردم آبادان به ياد شخصي به نام درياقلي سوراني كه شهيد شده است ساخته¬اند؛ در ادامه و بعد از پرس و جو از داماد و دختر آن شهيد و صحبت با همسايه ها مطلب را بيشتر جويا شدم.
شخصيت دريا قلي يك انسان كاملاً معمولي است كه دغدغه اي جز خانواده و نجات آنها و جمع آوري لوازم و ادوات مستقر در محل كارش را ندارد. اين شخصيت نسبت به جنگ خيلي بي تفاوت است. نكته جالب توجه اين است كه درياقلي به اين نيت نمي رود كنار رودخانه كه اطلاعاتي در مورد نيروهاي عراقي و جنگ بدست بياورد بلكه تنها خواسته¬اش نجات كمپاني و اموال خودش است ولي در ادامه داستان دچار تغييرات دروني مي شود كه نهايتاً تمام دار و ندار خود را براي به هلاكت رساندن دشمن در طبق اخلاص تقديم مي كند چرا كه واقعاً مفهوم جنگ و تعرض دشمن را درك مي كند و ...
شهنواز در ادامه تصريح كرد: شخصيت اول داستان مصداق آدم هايي هست كه حتي تا يك مدتي بعد از جنگ متوجه نشده بودند كه جنگ يعني چه و چرا بايد از مملكت دفاع كنند.
شهنواز در ادامه گفت: اين فيلم فاقد قصه است, چرا كه معتقدم داراي فرم جديدي به نام "داكودراما" (مستند داستاني) است. مستندي كه داخل آن درام اتفاق مي افتد، سينما شايد بتواند قصه گوي خوبي باشد ولي تنها وظيفه سينما قصه¬گويي نيست بلكه پتانسيل هاي بسيار خوبي مثل فضاسازي و غيره در سينما وجود دارد.
نويسنده فيلم در پاسخ به يكي از حاضران در جلسه كه در مورد شخصيت و بازي لادن مستوفي در نقش زن آتشين گفت: لادن مستوفي به آن شيوه¬اي كه در فيلم ديده شد و دقيقاً نشانه اي از مام ميهن (مادربزرگ درياقلي) بود چيزي نبود كه من نوشته بودم ولي در كل شكل و فرم قابل قبولي داشت و داستان آن اين بود كه مادربزرگ درياقلي كه اصالت بختياري داشت در كشمكش و نبردي شديد به دست ژنرال انگليسي كشته مي شد و همواره اين شخصيت در قالبي نمادين و حتي گاهاً در صحنه¬اي زنده همراه با شخصيت اول فيلم (درياقلي) است. يعني هم در رويا و هم در واقعيت نقش دارد.
همايون شهنواز گفت: اين فيلم در همين شكل خود با تمام فيلم هاي دفاع مقدس نگاهي متفاوت دارد ويژگي دوم اين فيلم¬ هم اين است كه به جوانان هشدار مي دهد كه بدانند "ايران از لحاظ تاريخي و موقعيت استراتژيك در چه جايگاهي قرار دارد و هميشه مورد تهاجم دشمن و همسايگان نامهربان خود بوده و هست."
لازم به ذكر است باشگاه فيلم رازي هر دو هفته يك بار روزهاي چهارشنبه جلسه هاي نمايش و نقد فيلم را با حضور اعضاء و خبرنگاران برگزار مي كند. مسعود كيميايي با فيلم " جرم"، علي رضا داوود نژاد با فيلم " مرهم" ابوالفضل جليلي با فيلم " حافظ" رسول صدرعاملي با اثر " زندگي با چشمان بسته " سامان سالور با فيلم" 1359" ، مازيار ميري با فيلم " سعادت آباد"، "‌راه آبي ابريشم" با محمد بزرگ نيا، " عيار 14" با پرويز شهبازي ، دكتر علي رفيعي " خاك و آتش" با مهدي صباغ زاده و ... از جمله فيلم سازاني بودند كه در اين باشگاه حضور يافته و به سئوالات حاضران پاسخ داده اند.

دوشنبه|ا|17|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آریا نیوز]

[مشاهده در: www.aryanews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 271]