ماجراي ساخت يك سالن متحرك در تهران + عكس

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاين: ماجراي ساخت يك سالن متحرك در تهران + عكس
تئاتر - تالار حافظ كه در تهران راه اندازي شده و ميزبان نمايش‌هاي جشنواره تئاتر فجر است، قابليت جابجايي دارد و حتي ميتوان متناسب با اجراهاي مختلف اين تالار را به شكلهاي ديگر هم درآورد.

رضا آشفته : داستان ساخت تالار حافظ همزمان با تصويب و تمرين نمايش "كمي بالاتر" كار آروند دشتآراي در سال 89 آغاز شد. متاسفانه همزمان با اجراي اين نمايش در جشنواره تئاتر فجر امكان احداث و راهاندازي تالار حافظ ميسر نشد. بنابراين آروند دشتآراي نمايش خود را در تالار وحدت و به صورت تكسويه مقابل تماشاگران قرار داد.

دشت آراي توانست طرح تالار حافظ را در معاونت هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تصويب كند. با همت معاونت هنري، تالار حافظ مراحل ساخت و سازش را از همان سال گذشته، آغاز و تا 25 آبانماه 90 و همزمان با آغاز جشنواره تئاتر مقاومت به درازا كشيد. در اين موعد تالار افتتاح شد.

تالار حافظ يكي از پروژههاي است كه ميتواند به عنوان يك الگوي بنيادين در توسعههاي تالارهاي نوين نمايشي در سراسر كشور مورد توجه و استفاده قرار گيرد.

شايد اولين دليل براي احداث اين سالن كمبود تالار نمايشي كارآمد باشد. دوم اينكه اقتضائات و تعاريف خاص اجرا نسبت به گذشته فرق كرده است، از اين روي ساخت و ساز تالار قابعكسي چندان پاسخگوي شرايط اجرايي امروز نخواهد بود. از سوي ديگر زمان و هزينه ساخت تالار حافظ نسبت به تالارهاي ديگر بسيار پايينتر است. بنابراين سرعت ساخت نيز امكاني است كه در توسعه تالارها ما را ياري خواهد كرد. از سوي ديگر امكان سيار بودن تالار حافظ باعث خواهد شد كه آن را در صورت نياز سريع جابهجا كنيم، حتي ميتوان متناسب با اجراهاي مختلف اين تالار را به شكلهاي ديگر هم درآورد.

مراسم افتتاحيه تالار حافظ

بنابر اظهار نظرآرمان جعفري، مدير پروژه تالار حافظ، اين تالار 9 متر ارتفاع از كف دارد، و تجهيزات بالابر، چاله غيبشو و جايگاه تماشاچي آن متحرك است كه امكان چيدمان تكسويه، دو سويه، سه سويه و چهار سويه را دارد.

آروند دشتآراي، طراح تالار حافظ درباره چگونگي راهاندازي و امكانات موجود در اين تالار مي‌گويد:« سالن پرتابل را با هم برديم جلو و به نظرم هرچه كه در سالنهاي ديگرمان نبود- چون خودم كار طراحي صحنه هم انجام ميدهم- سعي كردم در اين سالن بياورم. مثلا تو كف يك چاله داريم كه غيب ميشود و ارتفاع زياد است، سيستم صندليها طوري است كه شما به هر شكلي بخواهيد چيده ميشود. فضايي با وروديهاي مختلف و دكور كه ميشود بيرون بياوريم و به راحتي داخل ببريم. اين يك سالن كارگاهي و يك بلك باكس مناسب است و ميشود از سقف و كفاش استفاده بكنيد. حتا سعي كرديم با حداقل هزينه هم آن را بسازيم.»

او درباره ميزان هزينه ساخت تالار ميگويد:« عددش را نميتوانم بگويم اما يك پنجم هزينه ساختِ سالنهايي كه ميسازند و موجود هست. با حداقل هزينه داريم حداكثر بهرهوري را از اين سالن ميكنيم.»

صحنه‌اي از اجراي نمايش «كمي بالاتر» در تالار حافظ

كارگردان نمايش كميبالاتر درباره ايده ساخت اجراي نمايش و سرآغاز ساخت يك تالار نوين ميگويد:« از ابتدا من اين صحنه را طراحي كردم و اين شيوه مدنظرم بود، بر اساساش متن نوشته شد و كارهايي اتفاق افتاد. ايده اجرا چهارسويه طراحي شده بود. پلانهاي اوليهاي كه داشتيم، قرار بود كه اين سازه به جشنواره هم برسد. از ابتدا قرار بود كه من تجربه كنم كه توليد معنا در محور عمودي، چه طوري اتفاق ميافتد. اهميتي كه وجود داشت، يكي از سختيهاي كارم كارگرداني در تالار چهارسويه بود. اصلا پرسشي كه از 8 سال پيش براي من در مورد اين نمايش وجود داشت، اين بود كه وقتي بازيگر در ارتفاق قرار ميگيرد، چه مي‌شود؟ بديهي است وقتي بازيگر در جلوي صحنه قرار ميگيرد يك معني دارد، وقتي در عمق قرار ميگيرد، معنياش چيز ديگري است، وقتي به چپ يا راست ميرود معناها فرق خواهد كرد كه در اصول كارگرداني به آنها پرداخته شده است. هر كدام از اين جهتها يك معنا را توليد ميكنند.»

پيش از افتتاح اين تالار طي صحبتي كه با گروه اجرايي نمايش پاندورا از كشور آلمان داشتم، آنها چندان نگاه مساعدي به اين تالار نداشتند چراكه بودن ستون اضافي در تالار را اشكال ميدانستند. همچنين محل قرار گرفتن اتاق فرمان كه در ارتفاع بالا واقع شده، مناسب براي كنترل اجرا نميدانستند. اما آرونددشتآراي كنترل سالن را توسط دوربين مدار بسته در چند نقطه و هدايت آن توسط رايانه ميداند. بنابراين ضرورتي ندارد كه اتاق فرمان ديد مستقيم به داخل تالار و صحنه اجرايي داشته باشد. در ضمن ستون هم با توجه به پرتابل بودن تالار قابل جابهجايي است و مطمئنن با توجه به ايده اجرايي در توليد آثار نمايشي خللي ايجاد نميكند.

مراسم افتاحيه تالار حافظ

اجراي نمايش «همچون شبنمي چشم بسته و آغوش گشوده» كار علي نرگسنژاد و «كمي بالاتر» جزء اولين اجراهاي عمومي تالار حافظ به شمار ميآيد. متاسفانه كار علي نرگسنژاد با آنكه به لحاظ كيفي اثر قابل قبولي در حوزه تئاتر مقاومت به شمار ميآيد، با استقبال عمومي مواجه نشد.

وي درباره استقبال نشدن از كار ميگويد:« الان من و آروند دشتآراي دو تا اجراي اول سالن حافظ هستيم، و هنوز اين سالن معرفي نشده است. تازه وقتي معرفي شد بايد زماني بگذرد تا جغرافياي اين سالن در حركت و رفتار تماشاگر هم جا بيفتد. همانطور كه تماشاگر براي ديدن آثار دلخواهاش سري به تئاترشهر ميزند، بايد سالن حافظ را هم بلد باشد و به آن سر بزند. همچنين در آن عادت به تماشا كردن كارها بكند.»

وي دربارهي اهميت معماري تالار حافظ و تناسب آن با طراحي صحنه اجراي نمايشاش معتقد است:« معماري هر سالن بخشي از هر اجراست. پذيرشاش و دستكاري در آن معماري بخشي از اجراست. معماري سالن نه فقط در طراحي صحنه موثر است كه بخشي از زبان اجرايي است. شايد وقتي به اجرا نگاه كنيم تفاوت اجرايي از نظر زبان و جنس اجرا به سالن ارتباط پيدا كند. به نظر ميآيد الان به خاطر كامل نبودن سالن است كه در آن كمي احساس مشكل ميكنيم. اما من اين سالن را دوست دارم. وقتي اين سالن كامل بشود، سالن خوبي خواهد شد. اين سالن نياز دارد كه آكوستيك بشود. وقتي هم آكوستيك بشود ديگر مشكلاتي كه الان دارد نخواهد داشت.»

بحث آكوستيك بودن يا نبودن اين تالار ما را با نظري قابل تامل از محسن حسيني، كارگردان و بازيگر مواجه كرد. او كه به ديدن نمايش «كمي بالاتر» رفته، با توجه به زبان و بيان طبيعي ديالوگها به گروه اجرايي ويرگول خرده ميگيرد كه چرا از ميكروفن استفاده كردهاند؟ در حاليكه اين اجرا نيازي به ميكروفن نداشت. وقتي مي گويم علت غيرآكوستيك بودن تالار است و نمايش علي نرگسنژاد مثال ميزنم كه در آن از ميكروفن استفاده نشده بود. با آنكه بازيگران سعي ميكردند با صداي بالا در صحنه باشند، اما بازهم صدايشان براي لحظاتي گم و نامفهوم مينمود. حسيني در پاسخ ادامه ميدهد:« متاسفانه ما اين روزها بيان زيبا و در خوري در تالارهاي نمايشي خود نميبينيم. كمتر كسي به فكر صداي خود هست و در تالار حافظ به دليل كوچك بودن تالار اصلن نيازي به ميكروفن نيست و غيرآكوستيك بودن آن هم باعث نميشود از ميكروفن استفاده كنند. در صورت داشتن بيان درست تئاتري همه به راحتي صداي بازيگران را در هر محيطي خواهند شنيد.»

حسيني معتقد است كه در تئاترهاي آوانگارد و محيطي كه به اشتباه در ايران تعريف و اجرا ميشوند، از ميكروفن به عنوان تمهيدي اجرايي براي توليد افكت و تغيير در صداي بازيگران به عنوان امكاني اجرايي بهرهوري نميشود. در حاليكه در غرب به درستي از تكنولوژي براي ارتقاء سطح كيفي و تكنيكي آثار خود استفاده ميكنند.

البته معاونت هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي درصدد است كه نقدها و نظرات كارگردانان و دستاندركاران تئاتر را درباره تالار حافظ گردآوري كند تا در صورت رسيدن به برآيندي قابل اعتنا از اين پروژه براي توسعه فضاهاي فرهنگي و تئاتري در سراسر كشور بهرهبرداري كند.

5757

سه|ا|شنبه|ا|11|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاين]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 295]