اولين ورزش تيمي جهان، ايراني است چوگان; پادشاه ورزش ها

واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: اولين ورزش تيمي جهان، ايراني است چوگان; پادشاه ورزش ها
گروه ورزشي - اسناد تاريخي حاكي از قدمت سه هزار ساله "چوگان" مي دهد كه زادگاه آن ايران باستان است. اولين ورزشي توپي و تيمي جهان كه بعد از گذشت چند هزار سال از عمرش به تازگي در ايران رو به احيا» است. در حالي كه سرزمين هاي ديگر مدعي اين ورزش باستاني ايران هستند. به گزارش ايرنا، مقام معظم رهبري در ديدار با رئيس و معاونين سازمان تربيت بدني به تاريخ هشتم دي ماه 75 در مورد بازي چوگان فرمودند:" چوگان مال ماست، ما رها كرديم، ديگران گرفتند". ايشان همچنين در اين ديدار تصريح كردند:" دنبال ورزش هايي بگرديد كه بومي ماست و مردم از آنها خبر ندارند. مثلا ورزش چوگان كه يك ورزش ايراني است، الان هم در دنيا معمول است و چوگان بازي مي كنند، ولي ما اصلا بازي چوگان بلد نيستيم، اصلا نمي دانيم چوگان چيست، بيائيد اينها را احيا و زنده كنيد چون جز» فرهنگ شما و اصلا جز» مليت شماست". چوگان ورزشي باستاني است كه بر اساس اسناد تاريخي و اعلام فرهنگستان اسب انگلستان قدمت آن به سال 525 قبل ميلاد مسيح مي رسد. همچنين مطالعات اين فرهنگستان نشان مي دهد كه زادگاه اين ورزش، ايران باستان است. يكي از موارد نقل مسابقه چوگان بين تورانيان و طرفداران سياوش، پادشاه افسانه اي ايران است كه در آن فردوسي با فصاحت و بلاغت بي نظيرش به ستايش مهارت هاي سياوش در بازي چوگان پرداخته است. اين بازي را فدراسيون جهاني چوگان در تحقيقي تاييد كرده است. در شاهنامه همچنان نقل شده كه شاپور دوم، از پاشاهان ايران در سلسله ساساني در قرن چهارم ميلادي، از سنين كودكي به فراگيري مهارت هاي بازي چوگان پرداخته و زماني كه هفت سال بيشتر نداشته با تسلط كامل اين بازي را انجام مي داده است. در گذشته به اين ورزش "پادشاه ورزش ها" مي گفتند. چوگان را ورزشي شاهي مي دانستند چون در ميان شاهان و بزرگان برگزار مي شد. اما براي بازي چوگان نياز نيست كه حتما پادشاه باشي. رئيس فدراسيون چوگان در اين مورد مي گويد: "نام چوگان از چوبي كه در آن استفاده مي شد، گرفته شده است". چوگان ورزشي نظامي بوده كه در آن سواركاران ايراني استعداد اسب هاي جنگي خود را به نمايش مي گذاشتد. اين بازي در زمان كشورگشايي داريوش اول به هند رسيد. توسط انگلستان از هند به سراسر اروپا پخش شد. در سال 1871 نخستين بازي چوگان در انگلستان برگزار شد. در پي اين رويداد، چوگان به آمريكاي شمالي و جنوبي گسترش يافت اما هندوستان همچنان كانون اصلي اين بازي جهاني بود. حمزه ايلخاني زاده مي گويد: "در سال 1880 بازي هاي جهاني به نام جام وست چستر آغاز كه 9 دوره از آن برگزار شد و در همين اوان در چهار دوره از بازي هاي المپيك تابستاني نيز بازي چوگان برگزار شد و درحال حاضر انجام آن در بازي هاي آينده المپيك پيشنهاد شده و در دست بررسي است". كارشناسان ورزش گفته اند كه دسته هاي بازي هايي چون گلف و هاكي به چوب چوگان باز مي گردد. اين ورزش پس از صفويان كم كم رو به فراموشي رفت. امروزه سعي بر اين است كه توجه بيشتري به چوگان شود. حمزه ايلخاني زاده از دوباره احيا» كردن چوگان مي گويد و مي افزايد:"از سال 82 فدراسيون چواگان پاي گذاري شد اما در آن زمان بازي چوگان به صورت امروزيش مطرح نبود، تنها در نوروزآباد يك زمين خاكي وجود داشت كه قديمي ترها به بازي در آنجا مي پرداختند". بر اساس گزارش ايرنا، چوگان ورزشي تيمي است كه بازيكنان آن سوار بر اسب، توپ را توسط چوب چوگان به طرف دروازه تيم مقابل هدايت مي كنند. چوب چوگان 129 سانتيمتر طول با انتهايي استوانه اي دارد و جنس آن چوب بامبو يا چوب هاي سبكي چون درخت خرمالو است. قطر توپ نيز 8 سانتيمتر است و وزن آن از 140 گرم بيشتر نمي شود. توپ نيز از چوب بيد يا بامبو ساخته مي شود اما در تمرين ها بيشتر توپ پلاستيكي مورد استفاده قرار مي گيرد. ابعاد زمين چوگان 274 متر در 146 متر (البته در كشور آمريكا و آرژانتين اين ابعاد كمي از استاندارد رايج بزرگتر است 270 متر در 180 متر) و طول دروازه هفت متر است. يك دوره بازي چوگان به 6 قسمت زماني (چوكه) كه هر كدام هفت دقيقه است، تقسيم مي شود. اين قانون بازي استاندارد كشور انگلستان است. ايلخاني زاده در مورد نحوه اين بازي در ايران مي گويد: "بر اساس توافق اين بازي بين چهار تا شش چوكه برگزار مي شود. هر چوكه هفت دقيقه و استراحت بين هر چوكه سه دقيقه است. اما ميان چوكه وسط پنج دقيقه استراحت داده مي شود". وي ادامه مي دهد: "تعداد چوكه ها از عدد چهار تا شش توافقي است". در بازي چوگان از اسبهاي كوتاه قد (پوني ها) استفاده مي شود. در يك بازي معمولا از يك اسب حداكثر در دو چوكه استفاده مي شود. البته بين آنها يك چوكه استراحت به اسب داده مي شود. ايلخاني زاده معتقداست كه اسب در بازي هاي چوگان نقش بسيار مهمي دارد. وي در اين باره بيان مي كند:"معمولا از هر پنج اسب، يك اسب چوگان باز مي شود. در حال حاضر در فدراسيون تعداد اسب هاي ما به مرز 20 راس رسيده و تعداد چوگان بازها نيز بيش از 100 نفر است". در هر تيم چهار نفر بازي مي كند، دو مهاجم كه نفر اول به مدافع نيز كمك مي كند و مهاجم دوم كه وظيفه او در دفاع مهم تر است. البته اين تركيب فضاي باز اين ورزش است. در سالن هاي سر بسته تعداد بازيكنان هر تيم، سه نفر است. نفر سوم كه بهترين بازيكن است حركات دفاعي را به ضد حمله تبديل مي كند و نفر چهارم از دروازه دفاع مي نمايد. ايلخاني زاده اين تعداد بازيكن را در زمين هاي باز مي داند و مي گويد: "در زمين هاي سرپوشيده هر تيم با سه چوگان باز به ميدان مي رود". در بازي چوگان پس از هر گل، دو تيم زمين خود را عوض مي كنند. قديمي ترين زمين چوگان كه تا امروز باقي مانده، ميدان نقش جهان اصفهان است. صفويان به همراه بزرگان و مهمانان خارجي از ايوان عالي قاپو پر سرعت ترين ورزش ايران باستان را نظاره مي كردند. رئيس فدراسيون چوگان تصريح مي كند: "بعد از گذشت چند سال از تاسيس فدراسيون، درحال حاضر هفت زمين چوگان ساخته شده است". چوگان لقب اولين ورزش تيمي جهان و نيز اولين بازي توپي جهان است. ايلخاني زاده در تاييد اين مطلب مي گويد: "گوي چوگان اولين توپي بود كه بشر انتخاب كرد و همچنين چوگان به عنوان اولين بازي تيمي بوده كه تا كنون شناخته شده است".

چهارشنبه|ا|16|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابتکار]

[مشاهده در: www.ebtekarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 647]