اربعين حسيني/ الزامات، بايدها و نبايدهاي شعر آييني و مذهبي

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: اربعين حسيني/ الزامات، بايدها و نبايدهاي شعر آييني و مذهبي
همه ساله با ورود به دهه آخر ماه صفر مجلس نوحه خواني و عزاداري و مرثيه سرايي به ويژه در شهرهاي مذهبي گرم و پررونق مي شود.

در اهميت اين مجالس و نشستها همين بس كه امام خميني (ره ) فرمود: محرم و صفر است كه اسلام را زنده نگاه داشته است.
اما هر شيعه آگاه و مسوولي تاكنون اين رنج بزرگ را در ايام سوگواريها و ولادتهاي ائمه اطهار(ع) در عمق جان خويش احساس كرده كه چرا در برخي از اين محافل، اشعاري در سوگ و منقبت اين بزرگان سروده مي شود كه نه تنها متناسب با شان و جايگاه والاي آنها نيست، بلكه برخي ازاين سروده ها باحقايق تاريخي نيز تطابق ندارد.
اين انحرافات و تحريفات تا جايي پيش رفته كه استاد شهيد مرتضي مطهري به عنوان يكي از تئوري پردازان انقلاب و نظام جمهوري اسلامي مفصلا در اين زمينه قلمفرسايي كرده است.
هرچند با انقلاب اسلامي ايران قرائت صحيح و درستي از فرهنگ شيعه در بين مردم و روشنفكران حاكم شد و پشتوانه اي براي ايجاد، حفظ و استقرار نظام گرديد، اما درعرصه شعر آييني و مذهبي اين نگاه حاكميت مطلق نيافت و همچنان دركي عوام زده و سطحي از فرهنگ شيعه در برخي از اشعار آييني و مذهبي ملت ما ترويج مي شود.
اين گزارش متكفل بررسي چرايي اين موضوع و لوازم شعر مذهبي و آييني است.
يكي از شاعران خراسان رضوي شناخت، اعتقاد، آگاهي، درك درست تاريخي، واتكا بر ارزشها و نگرشهاي ديني را ازمهمترين ويژگيهاي شاعر آييني سرا مي داند و مي گويد: تاريخ نشانگر اقبال گسترده ملتها به شعر آييني است و ماندگارترين شاعران، افرادي هستند كه شعر آييني سروده اند.
دكتر هادي منوري بابيان اينكه خراسان ازقله هاي بلند شعر آييني كشورمان در گذشته و حال است، مي افزايد با آنكه شعر آييني خراسان همواره آيينه تمام نماي استواري كلام و استحكام معنا و زبان گوياي ارزشهاي ناب انساني و الهي بوده، ولي نتوانسته است در مدايح و مراثي عاميانه وارد شود.
وي تاكيد مي كند: اين در حالي است كه شعر آييني اصيل توان جدي خود را براي انگيختن شور حماسي در دلهاي مردم درسالهاي پيروزي انقلاب نشان داد و روحيه شهامت، جوانمردي و شهيدپروري را درملت خداجوي ايران احيا كرد، ولي امروز بي توجهي مداحان و مرثيه خوانان به اين گنجينه غني منجر به بهره گيري از سبك ترين و بي محتواترين اشعار درمحافل عمومي مذهبي شده و برخي رسانه ها نيز در دامن زدن به اين موج نقش آفرين بوده اند.
او ازمسوولان رسانه ها خواست در پخش مدايح و مراثي اهل بيت عليهم السلام بيش از پيش دقت كنند تا عرصه برگسترش شور و شعور ديني اصالتمند تنگ نشود زيرا شعرآييني و مدح و منقبت و مرثيه بايد در مسير نشر همه فضايل و كرامات انساني و بيدار كردن وجدانهاي فردي و اجتماعي و بازداشتن مردم از كژيها و انحرافات حركت كند.
منوري گفت: دراين ميان شاعران بايد در بخشي از سروده هاي آييني خود ضمن توجه به حفظ اصالت و صلابت لازم از زباني ساده تر و مطابق با درك عمومي جامعه استفاده كنند و به سير فعاليت مداحان و مرثيه خوانان جهت بخشند تا شعر آييني و مدح و مرثيه بتواند به رسالت حقيقي خود كه احياي همه خوبيها و فضيلت هاست، عمل كند.
استاد محمد جواد غفورزاده (شفق ) معتقد است: صداقت، صلابت، ارادت و پرهيز از عوام زدگي و سطحي نگري از مهمترين لوازم شعر آييني است.
وي اين مطالب را درحالي عنوان مي كند كه امروز عرصه مقدس مداحي و مرثيه خواني اهل بيت عليهم السلام به شدت به عوام زدگي، اغراقهاي نامبارك و در مواردي به حرمت شكني دچار شده و از شعر آييني اصيل و آيينه گون فاصله گرفته است.
او در گفت و گو با ايرنا گفت: تصويرگري درشعر آييني بايد شفاف و روشن و به دور از انحراف و زبان شعر نيز بايد دلنشين و متعالي باشد.
وي افزود: هركس كه دلي درگروي محبت خاندان وحي دارد و سرارادت به آستان آل الله فرود آورده است، شعر غير منطقي و وهن آميز را در مدح اين بزرگان بر نمي تابد.
اين شاعر خراساني كه از برجسته ترين شعراي معاصر خراسان رضوي در حوزه شعر آييني محسوب مي شود، گفت: استفاده از ساختارادبي ويژه و كاربرد تركيبات و اصطلاحات خاص دراشعارآييني دوره هاي مختلف سبب رويكرد مداحان به ساده ترين و درعين حال بي محتواترين اشعار مذهبي شده كه گاهي اين اشعار به حد شعرهاي كوچه بازاري تنزل يافته است.
همچنين وي با ابراز نگراني از به فراموشي سپردن وظيفه نشر فرهنگ فضيلت پرداز تشيع درمحافل مذهبي تاكيد كرد: استفاده از اشعار بي محتوا، سبك و حتي تحريف آميز در برخي از مناقب و مراثي، فرهنگ اصيل ولايي را خدشه دار مي كند و چهره هاي آرماني، درخشان و انسان ساز شخصيتهاي بزرگ ديني را در پرده اي ازابهام و اغراق قرار مي دهد و تاسف آور اين است كه همين مداحيها با هزينه هاي گزاف درقالب لوحهاي فشرده و نوارهاي ويدئويي به طور گسترده توزيع مي شود.
يك كارشناس ارشد زبان و ادبيات فارسي نيز با اشاره به نقش مهم انقلاب اسلامي درشكوفايي شعرآييني معاصر گفت: روح حاكم برانقلاب اسلامي به تقويت و گسترش روحيه ظلم ستيزي، شهادت طلبي، ايثار، ذلت ناپذيري و آزادگي و آزادي خواهي منجرشد و اين روح اصيل كه خود، برگرفته از سيره و روش حاكم برشخصيت و زندگي بزرگان دين بود در شعر آييني آشكارا تجلي يافت و شعر آييني را كه درگذشته گاهي به ابعاد عاطفي و مصيبت اهل بيت محدود شده بود به عرصه اي فراخ تر، پر جاذبه تر و حقيقي تر وارد كرد.
زهرا محدثي خراساني در گفت و گو با ايرنا افزود: بيرق سرخ انقلاب اسلامي برپايه اصل هيات منا الذله برافراشته شده بود و شعارهايي چون خون بر شمشير پيروز است، نهضت ما حسيني است ، رهبر ما خميني است و زير بارستم نمي كنيم زندگي كه همگي رنگي عاشورايي دارد، چهره حقيقي انقلاب اسلامي را كه برخاسته از قيام حسيني بود، نشان مي دهد.
به گفته وي، بررسي اشعار استفاده شده در محافل مذهبي درسالهاي اوليه انقلاب، نشانگر محتواي عميق و روح اصالت حاكم براين شعرهاست كه به خوبي توانست روحيه انقلابي گري و مبارزه با ستم را درمردم ايجاد كند، ولي با دورشدن از سالهاي نخست انقلاب اسلامي و به ويژه پس از پايان دفاع مقدس اين محتواي عميق و روح اصالت به تدريج از مناقب و مراثي استفاده شده در مجالس مذهبي رخت بربست و ادامه اين روند بي ترديد آثار مخربي را درفرهنگ ديني مردم برجاي خواهد نهاد.
او همچنين با اشاره به غناي شعر آييني خراسان در دوره هاي گذشته و معاصر مي گويد: قدمت شعرآييني درخراسان به قدمت شعر فارسي است و شاعران بزرگي همچون مولانا و سنايي غزنوي دراين حوزه سنگ تمام گذاشته اند.
وي مي افزايد: شعر آييني امروز خراسان نيز فرزند اصيل و خلف شعرآييني گذشته و درمواردي از آن نيز بيشتراست و شاعران جوان در اين حوزه گامهايي ارزشمند و محكم برداشته اند.
اين شاعر جوان تصريح كرد: با وجود اين پيشينه و پشتوانه غني ادبي اشعار استفاده شده در مراسم مذهبي، عزاداريها، جشنهاي ميلاد و تعزيه خواني ها نه تنها هيچ رنگ و بويي از حماسه آفرينيها، بزرگمرديها و عزت و عظمت ائمه اطهار ندارد، بلكه به ورطه اي از تحريف و افراط و تحقير فرو افتاده است و مداحان و ذاكران اهل بيت تمايلي به استفاده از اين درياي عظيم براي سيراب كردن تشنه كامان معرفت ندارند و به ايجاد هيجان و شور كاذب در محافل ديني اكتفا مي كنند.
به نظر مي رسد دستگاههايي همچون سازمان تبليغات اسلامي و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و رسانه هاي ملي و مادر بايد با توجه بيشتر به شعر آييني و مذهبي، شاعران را به توليد آثار غني و پرباري كه قابليت گسترش در ميان عوام مردم را داشته باشد، ترغيب كنند.
ك/4 1922/587 شماره 188 ساعت 12:52 تمام

دوشنبه|ا|28|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 875]