معرفي كتاب و نشريه

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: معرفي كتاب و نشريه

تازه‌هاي كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي:

نامه‌هاي مشروطه

دوره دوم مجلس شوراي ملي

(دفتر اول)

به كوشش: ابراهيم ذوالفقاري

چاپ اول: 1390

367 ص ـ 8000 تومان

دومين دوره مجلس شوراي ملي پس از يك سال و چهار ماه و 21 روز كه حاصل دوران استبداد صغير بود، در تاريخ 24 فروردين 1288 شمسي افتتاح و نخستين جلسه رسمي آن در تاريخ 27 فروردين 1288 برگزار شد.

در دوره دو ساله عمر اين مجلس بحرانهاي داخلي و خارجي مهمي گريبانگير ايران شد و به تبع آن نمايندگان مجلس را نيز درگير خود ساخت. استخدام مستشاران مالي از آمريكا و فرانسه و سوئد، دولت‌هاي روسيه و انگليس را عليه ايران برانگيخت و اين برانگيختگي تا آنجا پيش رفت كه سرانجام بر اثر اولتيماتوم دولت روسيه بر سر قضيه مورگان شوستر، مجلس شوراي ملي كه نمي‌خواست تحميلات دولت استعماري روسيه را بپذيرد، در سوم دي 1290 رأي به انحلال خود داد.

كتاب حاضر دفتر اول از اسناد دوره دوم مجلس شوراي ملي است كه در آن 207 سند گردآوري شده است و اين اسناد به مكاتبات ميان نمايندگان با وزارتخانه‌هاي مختلف و اشخاص يا متن قراردادهاي گوناگون و... اختصاص دارد.

از جمله اسناد موجود در اين مجموعه سند شماره 92 تحت عنوان «امتيازنامه درياچه اروميه» است. اين امتيازنامه در چهارده ماده يا به زبان آن روز در چهارده شرط ميان دولت و حسينقلي‌خان فتوح‌السلطنه، جهت كشتيراني و صيد ماهي در درياچه اروميه منعقد شده است و تاريخ 11 صفر 1328ق را بر بالاي خود دارد. به موجب شرط شش اين قرارداد، صاحب امتياز مكلف به پرداخت پانزده درصد از منافع خالص و عايدات خود به دولت شده است.

سفرنامه سوم مظفرالدين شاه

به فرنگ

به كوشش: دكتر محمدنادر نصيري‌مقدم

چاپ اول: 1390

238 ص ـ 4000 تومان

روز يكشنبه، دوم ربيع‌الاول 1323ق در حالي كه تمام وزرا حضور داشتند، مظفرالدين شاه قاجار از حياط اندروني كاخ گلستان بيرون آمد و سوار بر اتومبيل شد تا براي بار سوم راهي فرنگستان شود. در اين سفر چهل و پنج نفر از شاهزادگان، مقامات دربار، وزرا و... او را همراهي كردند.

دو سفر پيشين او در سالهاي 1317 و 1320ق صورت گرفته بود و براي سومين بار شاه قاجار در حالي كه براي مخارج سفر خود صد هزار ليره از بانك شاهي انگليس با بهره هشت درصد وام گرفته بود، به بهانه درمان بيماري، راهي اروپا شد.

به نوشته ادوارد براون انتشار خبر سفر شاه در آن اوضاع وخيم اقتصادي كشور، واكنش‌هايي را در ميان اهالي پايتخت به دنبال داشت. تا آنجا كه پيش از آنكه شاه تهران را ترك كند، تعدادي از تجار تهران در صحن حضرت عبدالعظيم متحصن شدند و بازار نيز به مدت پنج روز تعطيل شد؛ اما اين واكنش‌ها خللي در عزم شاه و صدراعظمش عين‌الدوله براي سفر ايجاد نكرد و آنان در اول ربيع‌الثاني 1323 ق خاك ايران را ترك كردند و پس از يكصد روز گشت‌وگذار در اتريش، فرانسه، بلژيك و روسيه، به ايران بازگشتند.

در طول اين سفر دكتر خليل خان ثقفي اعزاز اعلم‌الدوله، طبيب مخصوص مظفرالدين شاه، با الهام از دو سفرنامه قبلي او به فرنگستان، حوادث رخ داده در طول سفر را به صورت روز به روز، در قالب سفرنامه سوم مظفرالدين شاه ثبت كرد و به جز برخي مطالب كه از سوي شاه به وي ديكته شده است، بقيه مطالب حاصل برداشت و قلم خود اوست.

از نكات مهم در ميان سطور اين سفرنامه مي‌توان به اين مطالب اشاره كرد: درخواست مظفرالدين شاه از تزار روسيه براي خوش‌رفتاري با مسلمانان بادكوبه، توسعه كشت چاي در گيلان به دنبال فعاليتهاي كاشف‌السلطنه در اين زمينه، مذاكرات عين‌الدوله صدراعظم با مهندسان فرانسوي براي تأسيس سدي در اهواز و احداث راه‌آهن در كشور، اطلاعاتي درباره خريد چند دستگاه تلفن، سينماتوگراف، فنوگراف (دستگاه ضبط و پخش صدا) ولانترن هژيك (دستگاه نمايش تصاوير غير متحرك يا جهان‌نما) براي دربار.

به جز موارد فوق، مطالب اين سفرنامه خلاصه مي‌شود در گشت و گذار ملوكانه، آب‌درماني در فرانسه، شركت در ضيافتهاي شام و ناهار، رفتن به تماشاخانه، سيرك اپرا و موزه، حضور در مجالس رقص، شركت در جشن گل بلژيك، خريد روزانه از مغازه‌هاي ممالك فرنگ و نگاههاي مشتاقانه و حسرت‌بار ايشان به دختران و زنان جوان فرنگي.

فهرست اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي

(جلد چهارم)

اسناد عرايض دوره چهارم مجلس شوراي ملي

به كوشش: مريم نيل‌قاز

چاپ اول: 1390

1171 ص ـ 25000 تومان

فهرست‌نويسي از اسناد و انتشار مجموعه فهرستها، در كشور ما گرچه از پيشينه نه چندان كوتاهي برخوردار است، ليكن طرفداران چنداني به ويژه در سالهاي اخير نداشته است. اين عدم ‌استقبال در حالي است كه در محافل فرهنگي جهان، اين كار از جايگاهي مهم برخوردار است و اين نيست جز به دليل كمك فراواني كه اين فهرستها به محققان مي‌كنند.

از جمله مراكزي كه چندي است در اين زمينه كوشش‌هايي را آغاز كرده‌، كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي است كه انتشار مجلد چهارم فهرست اسناد كتابخانه از جمله نتايج اين كوشش‌هاست. اين مجلد مشتمل بر فهرست اسناد عرايض دوره چهارم مجلس شوراي ملي است؛ يعني از تيرماه 1300 تا تيرماه 1302 . و شيوه كار در تدوين آن، طبقه‌بندي براساس موضوع نامه‌هاي موجود در پوشه‌ها و كارتن‌هاي مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي است.

اسناد فهرست‌بندي شده در اين مجموعه به چهار دسته اصلي تقسيم شده‌اند:

1ـ اسناد تبريكات،

2ـ اسناد مجلس شوراي ملي؛ مركب از اسناد داخلي مجلس، اسناد شعبات و اسناد كميسيونها،

3ـ اسناد وزارتخانه‌ها؛ مركب از اسناد وزارت عدليه، وزارت ماليه، وزارت پست و تلگراف و تلفن، وزارت‌خارجه، وزارت دربار، وزارت فوايد عامه، وزارت معارف، وزارت جنگ و وزارت داخله و اسناد صحيه،

4ـ نامه‌هايي كه ذيل نامه اسناد استان‌ها و پاره‌اي شهرستان‌ها دسته‌بندي شده‌اند.

اسناد بهارستان

شماره سوم فصلنامه علمي/ تخصصي «اسناد بهارستان» منتشر شد. در اين شماره برگزيده مقالات دومين نشست تخصصي تاريخ مجلس كه در چهارم خرداد 1390 به همت مركز اسناد و مركز تحقيقات تاريخ مجلس در ساختمان مشروطه برگزار شد، به چاپ رسيده است. اين مقالات جملگي با نگاه به ساختار و كاركرد مجلس شوراي ملي در دوران پهلوي اول تهيه و تدوين شده و مشتمل بر عناوين زير است:

مجلس ششم؛ قانون نظام وظيفه و قيام حاج آقا نورالله اصفهاني، بررسي انديشه و عملكرد علي دشتي در مجالس شوراي ملي دوره رضاشاه، بررسي عملكرد نيروهاي مخالف رضاشاه در مجلس ششم شوراي ملي، طرح راه‌آهن و مجلس در دوره پهلوي اول، قرارداد نفتي 1933م و مجلس شوراي ملي، قانون نظام وظيفه اجباري و مجلس، نقش مجلس شوراي ملي در بنيادگذاري سلطنت مطلقه، شكافهاي اجتماعي و مجلس، بررسي نقش نظارتي مجلس شوراي ملي بر جواهرات سلطنتي، رضاشاه و مجلس، مجلس پنجم و علل ناكامي جريان جمهوري‌خواهي، مجلس و روابط ايران و آلمان، پرونده نمايندگي محمدتقي بهار در پنجمين دوره مجلس شوراي ملي و...

پيام بهارستان

دوره دوم، سال سوم، ضميمه شماره سيزدهم فصلنامه «پيام بهارستان» (ويژه طب سنتي 2) منتشر شد. در يادداشت سردبير آمده است:

«اين شماره از پيام بهارستان به طور كلي به موضوع پزشكي سنتي، يعني عرصه‌اي از پزشكي اختصاص دارد كه ريشه در باورها و حتي اسطوره‌ها دارد؛ اما در سطح جامعه و حتي در ميان نخبگان هنوز تعيين تكليف دقيقي درباره نام اين شاخه از پزشكي نشده است. گروهي آن را طب مردمي و گروهي ديگر آن را طب مردم پايه ناميده‌اند.»

اين شماره از فصلنامه حاوي 42 مقاله پيرامون بيماريها، داروهاي گياهي و نحوه درمان بيماريها در 42 شهر و شهرستان ايران است. همچنين افرادي را كه به امور مختلف طب سنتي اشتغال دارند، معرفي كرده و تخصص آنها را برشمرده است؛ به عنوان نمونه درباره وظايف عطاران يا همان فروشندگان داروهاي سنتي، شكسته‌بندها، دلاكان، رگ‌گيرها، دعانويس‌ها، حجامت‌گرها، ماماها يا قابله‌ها، حكيم‌ها و... توضيحاتي ارائه كرده است.

در پايان اين شماره مقاله‌اي درباره شكسته‌بندي در يزد و نيز متن مصاحبه با چهارده شكسته‌بند درج يافته است.

اين شماره فصلنامه پيام بهارستان با همكاري كتابخانه مجلس شوراي اسلامي و پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري منتشر شده است.

چهارشنبه|ا|14|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]