محققان ايراني به فناوري تكثير انبوه گياه قندي استويا دست يافتند

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: محققان ايراني به فناوري تكثير انبوه گياه قندي استويا دست يافتند
رييس پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي از دستيابي محققان اين پژوهشكده به فناوري تكثير انبوه گياه قندي استويا با استفاده از تكنيك كشت بافت دست يافتند.

به گزارش خبرنگار اقتصادي ايرنا، "مجتبي خيام نكويي" روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگاران افزود: با دستيابي پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي به فناوري تكثير انبوه گياه قندي استويا از طريق كشت بافت، تحولي چشمگير در كاربرد گسترده اين قند گياهي بويژه براي كاهش ديابت و همچنين افراد مبتلا به ديابت فراهم خواهد آمد.
به گفته خيام نكويي، ديابت يكي از بيماري هاي شايع جوامع بشري است كه حدود 2 درصد از مردم جهان و 6 تا 10 درصد از مردم ايران به آن مبتلا هستند و با احتساب افراد در معرض خطر ديابت در كشور اين درصد قابل توجه خواهد بود.
اين مقام مسئول اظهار داشت: بيماران ديابتي و افراد در معرض خطر نقش عمد‌ه‌اي در كنترل بيماري خود دارند به طوري كه تغذيه و رژيم مناسب يكي از شروط اساسي كنترل موفق بيماري است.
خيام نكويي تصريح كرد: به دليل تمايل بالاي مصرف محصولات قندي در كشورمان، ضروري است توليد محصولاتي با عدم قابليت جذب و با قابليت جذب كمتر قند مضر مورد توجه قرار گيرد.
رييس پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي با بيان ‌آنكه امروزه استفاده از قند حاصل از گياه استويا كه قندي با منشا طبيعي است، افزود: استفاده از اين قند در بسياري از كشورها مورد اقبال جدي قرار گرفته است.
به گفته خيام نكويي، ماده شيرين كننده حاصل از گياه استويا كه به "اسويوزايد" معروف است، كالري زا نبوده و بدين ترتيب نمي‌تواند موجب افزايش ميزان قند در افراد ديابتي و بالا رفتن فشار خون شود.
وي افزود: براين اساس به منظور تامين گياهچه مورد نياز جهت كشت انبوه گياه استويا، محققان پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي موفق به دستيابي به پروتكل توليد انبوه و تكثير اين گياه قندي از طريق تكنيك‌هاي كشت بافت شدند.
استويا با نام علمي Stevia rebaudiana Bertoni گياهي از خانواده Astraceae بوده و داراي برگ‌هاي شيريني است كه منبع ماده‌اي با شيريني 250 تا 300 برابر بيشتر از قند معمولي است.
خيام نكويي اظهار داشت:‌ اين گياه از صدها سال پيش در آمريكاي جنوبي براي شيرين كردن انواع نوشيدني‌ها بكار مي‌رفته و امروزه نيز به دليل مزاياي آن بيش از 150 ميليون نفر در جهان از قند اين گياه استفاده مي‌ كنند.
به گفته رييس پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي، به دليل مشكلات خاص اين گياه در رابطه با تكثير، از تكنيك كشت بافت مي‌توان سود برد كه هدف اصلي اين پروژه است و با اجراي اين پروژه امكان تكثير انبوه گياه استويا و تامين گياهچه جهت به زير كشت بردن سطح وسيعي از كشور محقق شد.
وي افزود: در اين پروژه سعي شده است تا با استفاده از تكنيك كشت بافت، گياه استويا تكثير يابد.
خيام نكويي تصريح كرد: اين گياه قوه ناميه بسيار پاييني دارد و در جهان اين گياه را يا در مناطق مستعد با قلمه و عمدتا با استفاده از كشت بافت تكثير مي كنند.
به گفته اين مقام مسئول، با توجه به مزاياي فراوان كشت بافت از جمله امكان تكثير سريع، انبوه و خارج از فصل و نيز توليد گياهچه‌هاي كاملا سالم و فاقد بيماري، تلاش كرده‌ايم تا گياه استويا را با استفاده از كشت بافت و كاملا مناسب براي توليد تجاري، تكثير كنيم.
خيام نكويي با بيان آنكه پروتكل بهينه‌سازي داراي ضريب تكثير 8 در ماه بوده و اين به معني توان بالقوه توليد بيش از ميليون‌ها گياهچه از تنها يك گياه در سال است، افزود: محصول كار اين پروژه توليد انبوه گياهچه عاري از بيماري در گياه استويا است و قيمت آن با توجه به ميزان
توليد در هر واحد آزمايشگاه و نوع مواد مصرفي و مديريت آن واحد متغير است اما به دليل چند ساله بودن اين گياه هزينه توليد گياهچه كاملا اقتصادي است و فرآورده‌هاي حاصل از آن به لحاظ رژيمي بودن نيز مورد استقبال قرار خواهند گرفت.
وي بااشاره به مصرف روبه افزايش قند استويا در جهان، گفت: اين قند در كشور پيشرفته‌اي
مانند ژاپن حدود 40 تا 50 درصد قند مصرفي مردم را تشكيل مي‌دهد و با توجه به شرايط كشور ما هم از نظر كثرت بيماران ديابتي و هم از نظر افراد در معرض خطر و هم از لحاظ اقليمي كه مناطق بسيار مستعدي براي كشت و پرورش استويا وجود دارد، مي توان در مرحله نخست با توسعه كشت مزرعه‌اي و گلخانه‌اي كاربرد اين قند را براي افزايش سلامت جامعه در حوزه‌هاي مختلف غذايي گسترش داد و سپس نه تنها نياز داخلي بلكه در زمينه صادرات محصولات با ارزش اين گياه كه از قيمت بالايي نيز برخوردار هستند برنامه ريزي كرد.
گفتني است هم‌اكنون يكي از مهمترين شركت‌هاي صنايع غذايي در استان اصفهان محصولات رژيمي قندي حاصل از اين گياه را دردست توليد دارد.
رييس پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي در ادامه گفت:‌ براي نخستين بار در كشور، دانش فني توليد انبوه نهال‌هاي سالم پايه‌هاي مالينگ - مرتون سيب به روش كشت بافت تهيه و به بخش خصوصي واگذار شد.
خيام نكويي با بيان آنكه يكي از آثار مهم استقلال و توسعه هر كشور، برخورداري از منابع توليد داخلي جهت قطع وابستگي به واردات از كشورهاي ديگر است، افزود:‌ تغيير سيستم هاي باغداري سنتي به پيشرفته بهترين روش براي افزايش توليد محصولات باغي است ضمن آنكه به دليل محدود بودن منابع آب و خاك، به جاي افزايش سطح زيركشت، ميزان توليد در واحد سطح افزايش مي‌يابد.
وي، بكارگيري پايه هاي رويشي كوتاه كننده را يكي از نهاده هاي بسيار مهم براي افزايش توليد در واحد سطح و بهره وري بيشتر از آب مصرفي در باغ‌ها دانست و اظهار داشت: اين پايه‌ها از طريق افزايش تراكم درخت در واحد سطح، مقاومت در برابر بيماري‌ها و امكان رشد در خاك‌هاي نامناسب موجب افزايش عملكرد مي شوند.
به گفته خيام نكويي، پايه هاي كوتاه كننده، رشد اندام‌‌هاي هوايي درخت را كنترل كرده و بخش اعظم تركيبات و انرژي گياه را صرف توليد ميوه مي كنند.
رييس پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي با بيان آنكه انتخاب پايه و شرايط محيطي مناسب رشد، باعث صرفه جويي در هزينه و انرژي كارگر مي شود، افزود: هرس كردن، زمان ميوه دهي و همچنين برداشت ميوه درختان بلند پر هزينه تر و طولاني تر از درختان كوتاه است.
خيام نكويي سپس سطح زير كشت باغ‌هاي سيب كشور را بيش از 200 هزار هكتار اعلام كرد و گفت: براساس برآورد كارشناسي، در طول سال هاي آينده جهت بازسازي باغ‌هاي فرسوده و قديمي و احداث باغ‌هاي جديد ساليانه بيش از 600 هزار اصله نهال مورد نياز است.
وي تصريح كرد: پايه هاي كوتاه كننده مالينگ - مرتون سيب عموماً از كشورهاي خارجي تهيه شده و به روش هاي سنتي در داخل كشور در نهالستان‌ها از طريق خوابانيدن كپه اي يا شياري و قلمه زدن تكثير مي شوند كه متاسفانه به دليل قدمت و استفاده طولاني، اين پايه ها به بيماري هاي باكتريايي آلوده بوده و موجبات آلودگي باغات را فراهم مي آورند كه اين امر باعث وارد آوردن ضايعات اجتماعي و اقتصادي به باغداران و توليدكنندگان مي‌شود.
خيام نكويي با بيان آنكه روش هاي سنتي قادر به تامين نياز روزافزون داخلي نيست، افزود:
كشت بافت يكي از كاربردهاي گسترده بيوتكنولوژي كشاورزي است كه از نظر زمان و فضاي مورد نياز برتري اقتصادي دارد و انتقال بي خطر و قرنطينه ژرم پلاسم را در داخل كشور و بين كشورهاي ديگر تسهيل مي كند.
وي تصريح كرد: زماني كه روش‌هاي سنتي قادر به تامين تقاضا براي تكثير مواد گياهي نيست، اين روش مي تواند ميليون ها گياه عاري از بيماري را با عملكرد بالا و به صورت يكنواخت توليد كند.
رييس پژوهشكده بيوتكنولوژي افزود: با توليد انبوه پايه هاي سيب مورد احتياج باغداران از طريق كشت بافت، مي توان ميزان واردات اين پايه‌ها را كاهش داد ضمن آنكه گياهان حاصل از كشت بافت به دليل عاري بودن از بيماري، دارا بودن اندازه مناسب، امكان تكثير در تمام فصول سال و توانايي توليد انبوه مي توانند در جايگزيني باغ‌هاي قديمي و ايجاد باغ‌هاي جديد نقش مهمي ايفا كنند.
به گفته خيام نكويي، در اين راستا پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي به توليد دانش فني تكثير به روش كشت بافت براي توليد انبوه پايه هاي رويشي كوتاه كننده سيب مالينگ-مرتون 111 جهت احداث باغ‌هاي مكانيزه و پرمحصول با توليد اقتصادي اقدام كرد كه در سال 1386 نيز به عنوان يك اختراع توسط مقامات ذي‌صلاح ثبت شد.
به گفته وي، هم‌اكنون قرارداد انتقال دانش فني تكثير انبوه اين پايه‌ها از طريق كشت بافت با دو شركت خصوصي "كشت بافت پيشتاز" و "زيست فن آوري گياهي" منعقد شده است كه انتظار مي رود با همت شركت‌هاي مذكور و مشاركت ساير بخش هاي خصوصي به همراه نظارت كامل پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي ايران، بتوان به اهداف كشور در بازسازي
باغ هاي قديمي و احداث باغ‌هاي جديد به جهت كم كردن فاصله عملكرد سيب كشور از 16 تن در هكتار (وضعيت كنوني) به 84 تن در هكتار(وضعيت ايده آل)كه براي برخي از كشورهاي پيشرو در زمينه كشت سيب گزارش شده است، دست يافت.
اقتصام ** 9134 ** 1558

سه|ا|شنبه|ا|20|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 3833]