واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: اين روزها نوشيدن قهوه طرفداران زيادي پيدا كرده است و در بسياري از محافل در كنار چاي براي افراد سرو ميشود. در اين ميان استقبال جوانان بيش از ديگران است و اين در حالي است كه گزارشهايي مبني بر اين كه قهوه براي سلامت بدن مفيد نيست، وجود دارد. قهوه جزو آن نوشيدنيهايي است كه به دلايلي مصرف آن مورد ظن بوده است، چه به صورت شوخي كه گفته ميشد «موجب توقف رشد ميشود» تا ادعاي جديدي كه ميگويند ميتواند موجب بيماري قلبي و سرطان شود. اما تحقيقات اخير نشان ميدهد كه هيچ ارتباطي بين قهوه و افزايش خطر سرطان يا بيماري قلبي وجود ندارد. از نظر تاريخي، مصرف قهوه اغلب با رفتارهاي ناسالمي چون استعمال دخانيات، مصرف بيش از اندازه الكل و رژيم غذايي نامناسب همراه بوده است. به هر حال اين روزها نوع نگاه به قهوه، نگاهي مثبت است و مصرف آن به خاطر سودمنديهاي منحصر به فردي كه براي سلامت انسان دارد، جايگاه ويژهاي در رژيم غذايي افراد پيدا كرده است. يك فنجان قهوه در روز بويژه صبح قبل از شروع فعاليتهاي روزمره، براي بسياري از افراد از واجبات است. بيترديد تهيه آن نيز زمان زيادي نميبرد و هيچ كس نميتواند در برابر طعم و بوي مطبوع آن مقاومت كند. از تركيب شيميايي گرانولهاي قهوه چه ميدانيد؟ سكينه شب بيدار، كارشناس ارشد تغذيه اظهار ميكند: قهوه شامل موادي است كه بيشتر آنها از نظر بيولوژيكي فعال هستند و دو نوع تركيب الكلي (دي ترپن) در قهوه وجود دارد به نام كافستول (cafestol) و كاوئول (kahweol)كه هنگام آسياب كردن و بو دادن دانههاي قهوه آزاد ميشوند. اين تركيبها جزو مواردي هستند كه ميتوانند عاملي براي افزايش فشار خون و كلسترول باشند. اما در صورتي كه از قهوه فيلتر شده استفاده شود، مقادير مصرفي اين ديترپنها كم ميشود. قهوه شامل تركيبهاي ديگري نيز است كه بر اساس مطالعات اپيدميولوژيك مفيد هستند. عمدهترين تركيبهاي موجود در دانههاي قهوه شامل كافئين، تانن، تيامين، كرانتين، اسپرميدين، سيتريك اسيد، كلروژنيك اسيد، تري گونلين، استالدهيد، اسپرمين و پوترسين است. برخي از اين تركيبها در طول آماده سازي قهوه به شكل اصلي خود باقي نميمانند و تركيب جديدي توليد ميكنند كه مزه و طعم جديدي به قهوه ميبخشند. كافئين، تركيب اصلي قهوه است، هر فنجان قهوه اصل حاوي 115 ميلي گرم كافئين است در حالي كه يك فنجان قهوه فوري 65 ميلي گرم و قهوه بدون كافئين بين 4 ـ 2 ميليگرم كافئين دارد. از ديگر تركيبهاي موجود در قهوه كربوهيدراتها، چربيها، ويتامينها و مواد معدني هستند. براي مثال قهوه شامل مقادير زيادي پتاسيم، نياسين و منيزيم است. دانههاي قهوه همچنين شامل دو نوع پلي ساكاريد قابل هضم و غير قابل هضم است. شكل غيرقابل هضم آن فيبر رژيمي است. دانه قهوه مقادير زيادي فيبر رژيمي دارد، هر چند كه به علت بو دادن و آسياب كردن دانه، اين فيبر وارد نوشيدني نميشود. منبعي سرشار از آنتي اكسيدان چگونگي مصرف قهوه هم جاي صحبت دارد و بهتر است در مورد كالري قهوه نيز بدانيم. قهوه نوشيدني تلخي است و بسياري هنگام مصرف آن را شيرين ميكنند. جالب است بدانيد كالري موجود در قهوه سياه به اندازه يك فنجان (240 سيسي) 2 تا 5 كالري است. اين كالريها از پروتئين و روغنهاي غيراشباع با يك باند دوگانه حاصل ميشوند. اضافه كردن شير و شكر به كالري آن ميافزايد، به عنوان مثال اضافه كردن يك قاشق چايخوري شكر، به طور ميانگين 15 كالري به يك فنجان قهوه ميافزايد. آنچه كه بسياري از ما به آن آگاه نيستيم، اين است كه قهوه مقادير فراواني آنتياكسيدان دارد. در زمان قديم گفته ميشد كه قهوه قدرت افسانهاي دارد. بنابر اين، اين نوشيدني از همان زمان مورد توجه بوده و مصارف سنتي بسيار داشته است. در طب چيني نيز از آن براي درمان آسم و سردرد استفاده ميكردند و عقيده بر آن بوده كه اين نوشيدني با خاصيت مسهلي كه دارد، موجب بهبود يبوست ميشود. گفته ميشود مقدار آنتياكسيدان موجود در قهوه 4 برابر چاي است. مطالعات نشان ميدهد كه قهوه، آنتياكسيدان بيشتري نسبت به چاي سبز، سياه و حتي كاكائو دارد، اما حال بايد پرسيد كه چه آنتياكسيدانهايي در قهوه موجود است؟ آنتياكسيدانهاي موجود در قهوه «پلي فنل» ناميده ميشوند. قهوه حاوي سطح بالايي كلروژنيك اسيدها و كافئيك اسيد است كه آنتياكسيدان قوي محسوب ميشوند. نكته جالب اين است كه در بعضي افراد، قهوه تنها منبع دريافت آنتياكسيدان است كه اين آنتياكسيدانها سودمنديهاي ويژهاي به همراه دارند. قهوه هم فوايدي دارد به گفته شب بيدار، مطالعاتي كه روي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 انجام شده، نشان ميدهد كوئينينهاي موجود در قهوه، پاسخ بدن به انسولين را افزايش ميدهد و منيزيم موجود در قهوه نيز به متابوليسم نرمال گلوكز كمك ميكند. تري گونلين، آنتياكسيدان ديگر موجود در قهوه است كه نهتنها به بوي خوش و طعم دلچسب قهوه نسبت داده ميشود، بلكه ويژگي ضدباكتريايي دارد و از فساد دندان جلوگيري ميكند. مصرف قهوه موجب افزايش موقت در سوخت و ساز شده به حدي كه تا اندازهاي چربيهاي بدن نيز شكسته ميشوند. از آنجا كه مصرف قهوه، ميزان مصرف كالري را در بدن افزايش ميدهد براي كاهش وزن كمككننده است. نشان داده شده كه قهوه بيماري آسم را تسكين ميدهد. نوشيدن منظم قهوه به ميزان 4 ـ 3 فنجان در روز تعداد حملهها آسم را كم ميكند و موجب بهبود فعاليت ريهها ميشود. بسياري عقيده دارند، نوشيدن يك فنجان قهوه خستگي يك روز پر مشغله را از بين ميبرد و ميتواند يك نوشيدني محرك و انرژيزا باشد و باعث افزايش ميزان هوشياري و تمركز شود. بررسيها نشان ميدهد، كافئين موجود در قهوه سرعت تبادل اطلاعاتي را در مغز به ميزان 10 درصد افزايش ميدهد و به اين ترتيب موجب رفع خستگي و كاهش ميزان افسردگي ميشود. به نظر ميرسد كافئين محرك اصلي براي كاركردهاي ذكر شده باشد. هر چند تحقيقات اخير حاكي از آن است كه قهوه شامل عامل شيميايي ناشناختهاي است كه توليد كورتيزول و آدرنالين را در بدن تحريك ميكند (هر دوي آنها هورمونهاي محرك هستند). بسياري از مردم بر اين باورند كه قهوه موجب اختلال در خواب آنها شده و به همين منظور از نوشيدن آن در ابتداي شب خودداري ميكنند، در حالي كه نوشيدن آن در شب هيچ تاثيري بر خواب افراد ندارد. نوشيدن 4 ـ 3 فنجان قهوه در روز احتمال ابتلا به بيماري آلزايمر را در دهههاي بعدي زندگي كم ميكند و رابطه مستقيمي بين جذب كافئين با كاهش آلزايمر دارد. گفتني است، مصرف قهوه خطر سرطان كبد و بيماري سنگهاي صفراوي را كاهش ميدهد. محققان معتقدند افرادي كه 2 تا 3 فنجان در روز قهوه مينوشند، 40 درصد كمتر به مشكلات كيسه صفرا مبتلا ميشوند. همچنين نوشيدن هر فنجان قهوه در روز 22 درصد ابتلاي افراد را به بيماري سيروز كبدي كاهش ميدهد. عامل اصلي اين امتياز باز به كافئين موجود در اين نوشيدني برميگردد. تانن و انواع آنتياكسيدان موجود در قهوه براي سلامت قلب و عروق مفيد شناخته شدهاند، حتي كافئين موجود در اين نوشيدني با كاهش كلسترول بد، از قلب محافظت ميكند و جالب است بدانيد در اين زمينه چاي را نيز شكست داده است. مراقب باشيد زيادهروي نكنيد با وجود مزاياي فراواني كه قهوه دارد، به ياد داشته باشيد كه دريافت بالاي كافئين، بيقراري، تعريق زياد و افزايش ضربان قلب را به همراه دارد، حتي ديده شده است، نوشيدن مقادير زياد قهوه دمكرده، ميزان كلسترول خون را نيز افزايش ميدهد. براي برخي گروههاي سني همچون افرادي كه فشار خون دارند، كودكان، نوجوانان و افراد مسن بايستي قهوه با احتياط مصرف شود. از آن گذشته مداركي وجود دارد كه خانمهاي باردار بايد مصرف قهوه را به 3 فنجان معادل 300 ميليگرم در روز محدود كنند. مقادير بالاي قهوه احتمال مردهزايي را در خانمهاي باردار افزايش ميدهد. همچنين براي گروههاي در معرض خطر لازم است كه قهوه همراه غذا ميل نشود، چراكه مانع جذب آهن ميشود. نوشيدن قهوه زماني ميتواند به عنوان جزئي از رژيم باشد كه در مقادير مناسب مصرف شود و مصرف بيشتر از 3 ـ 2 فنجان در روز از اين نوشيدني به صلاح نيست و باز مشروط بر آن كه قسمتي از كالري دريافتي را تشكيل دهد نه اينكه كالري مازاد باشد. زادگاه قهوه كجاست؟ نام قهوه از استاني به اسم كفا (Keffa) آمده است، جايي كه دانههاي قهوه را چوپانان اتيوپي در قرن 6 كشف كردند. در قرن 13 اعجاز قهوه شناخته شد و در سراسر دنياي اسلام گسترش يافت و 2000 سال بعد به اروپا راه يافت و به عنوان يك نوشيدني جديد در آنجا نيز معرفي شد. 90 درصد قهوه توليدي امروزه، قهوه عربي است كه بهترين نوع آن است و بوي بسيار ملايمي دارد و كافئين آن زياد نيست. قهوه اغلب در برزيل، يمن، اتيوپي، هند و آمريكاي لاتين كاشته ميشود. نوع ديگري از قهوه Robusta نام دارد كه منشأ آن از آفريقاست، تلخ مزه بوده و كافئين اين نوع قهوه 50 درصد بيشتر از گونه ديگر است و يك سوم محصول جهاني قهوه را تشكيل ميدهد. قهوه داراي انواع گوناگوني است كه عبارتند از قهوه اصل (خشك شده و آسياب شده) و قهوه فوري كه از دانههايي كه به طور منجمد خشك شدهاند (Freeze-Dried) توليد ميشود. ليلا طاهر جام جم
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1620]